Tác hại phụ từ vụ ‘hack’, gọi vụ việc tồi tệ nhất lịch sử xảy ra với một doanh nghiệp Mỹ này, là khó mà định lượng: các minh tinh bị bỏ rơi, phim danh giá bỏ chạy và nhà điều hành giậu đổ bìm leo Sony và, đến mức, toàn ngành kinh doanh giải trí.

Vụ việc đó dạy chúng ta điều gì về quyền riêng tư và cách chúng ta liên hệ với nhau trong làm ăn?

“Trung thực mà nói, không còn thấy an toàn nữa,” một điều hành cấp cao tại một công ty công nghệ toàn cầu nói với TheWrap. “Mức độ phơi trần đó khiến tôi tự hỏi người ta nhìn mình thế nào. Và điều đó dứt khoát ảnh hưởng đến cách tôi nhìn người khác.”

Một trong những biểu tượng vĩ đại nhất về sự dịch chuyển văn hóa nằm trong nội dung của vụ ‘hack’: hơn 170.000 email bị đánh cắp từ các nhà điều hành Sony, đầy danh mục và có thể tìm thấy trên Wikileaks của Julian Assange.

Với 12 tháng nhìn lại, các email này là cái nhìn 360 độ vào quyền tự tung tự tác, sự nhỏ nhen, sự tự mãn và những nỗi sợ hãi thầm kín sâu sắc của Hollywood — vẫn sẵn sàng khơi dậy chú ý tức khắc.

Một điều hành từ đối thủ của Sony nói, đến nay, vụ ‘hack’ khiến bà phải đương đầu với “ảo tưởng” về quyền riêng tư trên mạng. “Ai cũng biết rằng email là tài sản của công ty bạn làm việc và bất cứ gì bạn viết đều có thể bị đọc và công bố — không phải quyền riêng tư. [Vụ ‘hack’] là một gáo nước lạnh,” nhà điều hành đó nói.

17 bộ phim bị ảnh hưởng bởi vụ 'hack': từ The Interview đến Spectre đến Steve Jobs

“Đây là hành vi công ty thì ít — đúng hơn đây là chuyện từng cá nhân nghĩ xa và nghĩ kỹ về việc mình gửi đi cái gì. Kể cả nói đùa,” nhà điều hành này bổ sung. “Nhiều lần, tôi nói với bạn bè, ‘Ồ, đây là một phản hồi khôi hài.’ Nhưng ra khỏi ngữ cảnh, liệu tôi có muốn đọc phản hồi đó không?”

Với nhiều người trong nghề, vụ Sony bị ‘hack’ là một hồi chuông thức tỉnh để tránh dính líu đến bất kỳ thông tin nhạy cảm nào trong những email mà sau này không chừng bị nhiều người đọc, những khán giả không cố ý.

“Giờ chúng tôi trao đổi trực tiếp — chỉ có cách đó thôi,” một hãng đại diện đặt tại Los Angeles nói với TheWrap. “Chúng tôi nhấc điện thoại lên hoặc là đi cà phê. Ngay cả với các phương tiện máy móc, bạn cũng thấy trên bàn ăn trưa bây giờ ít điện thoại hơn.”

Phóng xạ cảm xúc từ nhửng vụ tấn công như vậy là bình thường, theo Clifford Neuman, Giám đốc Trung tâm an ninh hệ thống vi tính tại USC.
“Nó nhấn mạnh rằng có nhu cầu đừng viết gì bạn không muốn bị xem được. Bất luận là bản ghi nhớ, hay ý kiến của ai — email đại diện một mức độ riêng tư nhất định giờ không còn nữa,” Neuman nói.

Tuy nhiên, có những dấu hiệu cảnh giác và tự suy ngẫm sau vụ ‘hack’ có thể thoáng qua.

Một số nhân vật bị ảnh hưởng trong vụ 'hack', từ trái qua, theo chiều kim đồng hồ: Amy Pascal, đồng chủ tịch Sony từ chức vào tháng 2, mở công ty riêng Pascal Pictures; Scott Rudin: trong một email bị 'hacked', nhà sản xuất này nói Angelina Jolie (ảnh kế tiếp) "không đùa" trong việc tranh giành dự án kế tiếp với David Fincher (hoặc Steve Jobs hoặc Cleopatra của cô); David Fincher: trong một email có tiêu đề “Well it ain’t ME,” đạo diễn suýt nữa đã chỉ đạo Steve Jobs trách cứ hãng phim vì có quá nhiều rò rỉ về bộ phim này

“Khi chuyện đó vỡ ra, rất nhiều phản ứng bất giác như ‘Ôi, trời ơi, chúng ta có an toàn không?’ Rồi, ‘Ôi, trời ơi, tôi cần thay đổi thói quen email của mình,'” điều hành một đài cáp nói với TheWrap. “Rồi dần dà nhưng chắc chắn… đa số đều quay lại với thói quen cũ.”

Nhà điều hành đài cáp đó nói một nhóm các hãng phim và công ty chế tác đã làm tốt hơn việc bảo vệ nhân sự cấp cao, hay một “tầng lớp được bảo vệ”, với năng lực tường lửa tăng cường. Nhiều hãng lớn và công ty truyền thông mà TheWrap liên lạc đã từ chối nhận xét hoặc phủ nhận hành vi đó.

Có những nhân viên tinh khôn đã tạo những tài khoản thay thế dùng bí danh, nhà điều hành đài cáp cho biết, nhưng đa phần lại không thận trọng đem sử dụng chúng bên ngoài tòa nhà của công ty, khiến nội dung dễ dàng bị ‘hack’ qua kết nối Wifi. Không giải pháp nào là đủ an toàn. Không biện pháp giới hạn nào là không bị xuyên thủng.

Rắc rối hơn là không có dấu hiệu vụ Sony bị ‘hack’ dẫn đến kết quả thay đổi chính sách doanh nghiệp trong toàn Hollywood. Một hãng đối thủ chỉ ra lệnh các quản lý bộ phận nhắc lại thông lệ huấn luyện an toàn cho tất cả nhân viên, theo một người trong cuộc cho biết, còn nhân viên ở một hãng khác trải qua một cái nhún vai tương tự.

Seth Rogen và James Franco: vụ 'hack' tiết lộ Rogen kiếm được 8,4 triệu đôla cho việc đồng đạo diễn
và đóng chính trong phim The Interview, còn bạn diễn Franco nhận 6,5 triệu

Có lẽ sốc nhất là, một vài người ở Sony báo cáo rằng chẳng có thấy thay đổi gì rõ rệt trong chính sách hay hành vi của công ty liên quan đến sử dụng vi tính hay an ninh mạng.

“Không có thay đổi gì nói theo đúng nghĩa đen trong cách làm việc liên quan đến sử dụng email,” một nhân viên Sony Pictures Entertainment (SPE) nói, đề nghị giấu tên.

Một điều hành cấp cao khác của SPE nói với TheWrap rằng quy định pháp lý sau vụ ‘hack’ giờ đòi hỏi mật khẩu bảo vệ và rằng các bên bên ngoài thậm chí phải gọi điện thoại để biết mật khẩu và mở được tài liệu.

Sony từ chối bình luận về thủ tục bảo mật của họ.

Có một khuynh hướng tự nhiên muốn quay lại với tình trạng thỏa mãn với chính mình bất chấp tính chất nghiêm trọng của vụ ‘hack’ đã xảy ra với Sony.

“Có giống như vụ xả súng trong rạp hát hay trong trường học mà người ta nói đến rồi quên đi không?” một nhà điều hành làm việc với Sony tự hỏi.

Nội bộ Sony Pictures một năm sau vụ 'hack': ‘Phải cần có thời gian mới xoay được con tàu lớn này’

Tuy nhiên, it ra là ở cấp độ quản lý cấp cao của hầu hết hãng phim, dường như có ý thức hơn trong việc thúc đẩy an ninh mạng để giảm thiểu rủi ro thảm họa.

“Đây là một sự thay đổi có tính kiến tạo, một sự kiện khiến mọi người ý thức hơn về mối đe dọa là gì và chuyện gì có thể xảy ra nếu mất cảnh giác,” một nhà điều hành nói.