Đúng là sự khác biệt qua một thập kỷ. Năm 2007, Paramount đã chiến thắng cuộc đua thị phần phòng vé nội địa đầy hấp dẫn, nhưng cán cân quyền lực giữa sáu hãng phim lớn của Hollywood thì khá cân bằng. 15.5 cổ phần của Paramount chỉ nhỉnh hơn Warner Bros. chưa đến 1% và hơn hãng đứng thứ sáu Fox 5%.

Năm 2017, sáu hãng lớn chiếm 17%, với Disney nắm gần 22% toàn bộ doanh thu nội địa (năm 2016 là 26%). Đáng báo động hơn, lượng khán giả gần như ở mức thấp nhất trong 22 năm qua.

Giờ đây việc sáp nhập đang dần nở rộ. Cơ chế hãng phim tàn tạ đang nhắm đến sự đổi mới vì lợi nhuận phòng vé trở nên khó kiếm hơn dưới trướng một nền kinh doanh dựa vào các trụ cột. Các công ty hiện phải tốn hàng trăm triệu đôla để sản xuất và quảng bá các phim sự kiện để thuyết phục khán giả bấm ngừng Netflix và các dịch vụ streaming khác mà đến một rạp phim thực thụ. Ngày 14/12, giám đốc điều hành của Walt Disney Bob Iger đã gây nên cơn sóng thần khi công bố con số 52,4 tỉ đôla để mua hầu hết 21st Century Fox, bao gồm cả hãng phim huyền thoại.

Sau khi chinh phục phòng vé, (6,46 tỉ đôla năm 2017), Disney đang hung hăng tiến vào mảng streaming. Để làm điều đó, hãng cần có nội dung gốc, một số có thể lấy từ Fox giờ đã teo nhỏ, bao gồm cả những tựa phim danh tiếng do Fox Searchlight và Fox 2000 sản xuất. Cuộc tấn công của Disney vào thiên hà hạ tầng Internet cuối cùng cũng khiến các hãng phim khác rút ngắn khoảng thời gian chờ (giữa phát hành rạp và dưới các định dạng khác) và giới thiệu những tựa phim đặc biệt theo yêu cầu.

“Người tiêu dùng đang chuộng thế giới theo yêu cầu,” Toby Emmerich, chủ tịch kiêm giám đốc nội dung của hãng Warner Bros. Pictures nói. “Thách thức là làm sao thúc đẩy khán giả chịu bỏ thời gian và năng lượng để đi xem một bộ phim chiếu theo giờ do nhà rạp quyết định. Bộ phim đó phải là một sự kiện, hoặc phải cực kỳ hay. Chưa từng có một sai số nào khác.”

Ít ai ngờ được Fox sẽ bị bán vì hãng này không bị khủng hoảng bởi mớ hỗn độn đang nhấn chìm Sony và Paramount. Quyết định bán của gia đình Murdoch đã nhấn mạnh những thách thức đối với ngành điện ảnh. Đúng là doanh thu phòng vé năm 2017 tăng 3% qua từng năm, đạt 39,9 tỉ đôla năm 2017, nhưng doanh thu khu vực Bắc Mỹ giảm 2,3% còn 11,12 tỉ đôla.

Hồi năm 2007, sáu hãng phim lớn đã phát hành 150 tựa phim, sau đó những phim tầm trung đã rơi khỏi danh sách của họ. Năm 2017, họ ra mắt 93 phim. Nếu việc sáp nhâp giữa Disney và Fox có nhận được sự đồng thuận của những nhà lập pháp liên bang, một số phim của Fox - trong đó có các loạt phim Avatar, X-Men và Deadpool - không nghi ngờ gì sẽ được ra mắt trên màn ảnh rộng, nhưng Disney khó mà tăng mạnh lịch chờ hàng năm. Disney chỉ cho ra mắt tám phim thuộc toàn bộ đế chế của họ trong năm 2017, bao gồm Marvel Studios, Lucasfilm, Pixar, Disney Animation và hãng Disney làm phim người đón.

Phim phải là sự kiện...

Chủ tịch Walt Disney Studio Alan Horn, người được mong đợi sẽ giám sát việc làm phim của Fox cùng các phòng ban khác, không bình luận gì về việc sáp nhập này sẽ hiệu quả thế nào. Tuy nhiên, châm ngôn của ông vẫn như cũ. “Bây giờ nghe có vẻ là một kết luận quá sớm, nhưng khi bạn có một phim không chỉ thu hút rộng rãi mà còn trả lời được hai câu hỏi quan trọng - “Tôi có phải xem ngay không?’ và ‘Tôi có phải xem ngoài rạp không?’ - với một câu “Có” chắc nịch, đó là điều mà mọi người muốn trở thành một phần trong đó mà họ không thể có được ở đâu khác,” Horn nói với The Hollywood Reporter.

Chủ tịch Sony Motion Pictures Group Tom Rothman cho biết liên doanh giữa các hãng phim có thể là một việc nguy hiểm. “Việc sáp nhập dưới sự điều khiển của các tập đoàn lớn ít khi thúc đẩy sự chấp nhận rủi ro để sáng tạo. Và sau cùng, đó luôn là thách thức để cạnh tranh với quyền lực độc quyền theo hàng ngang, ông nói.

Nhưng liên minh Disney-Fox có thể mang lại nhiều cơ hội hơn cho các hãng phim khác. “Đối với chúng tôi, trước mắt điều này có lợi vì chúng tôi có thể là lò làm phim đặc biệt và mạo hiểm, chính là điều mà chúng tôi tin là khán giả muốn,” Rothman nói. “Ngành điện ảnh cần có những phim mới và khác biệt, chứ không chỉ vài phần tiếp theo hoành tráng, để tạo ra một trải nghiệm xem phim cấp bách.”

...hoặc phải cực kỳ hay. Cảnh từ phim Wonder, ra rạp cuối năm 2017 và đã kiếm được hơn 250 triệu đôla toàn cầu (với kinh phí chỉ 20 triệu) nhờ chạm được trái tim của người xem

John Fithian, chủ tịch Hiệp hội Các chủ rạp phim Hoa Kỳ, lâu nay đã nói rằng sự phong phú của sản phẩm là cần thiết. Ông bác bỏ ý kiến rằng người tiêu dùng đã hết hứng thú đi đến rạp vì có Netflix và các hạ tầng kỹ thuật số khác và nói nói rằng bất kỳ sự suy thoái nào ở Mỹ cũng do chất lượng các xuất phẩm của hãng phim. Ví dụ, mùa hè tuột dốc bởi vì một tháng 8 được lên chương trình quá tệ. “Với phòng vé Bắc Mỹ đạt 11 tỉ đôla năm thứ ba liên tiếp,” Fithian nói, “và doanh thu toàn cầu gần chạm ngưỡng 40 tỉ đôla, rõ ràng khán giả vẫn tiếp tục tìm kiếm trải nghiệm cảm xúc chỉ có được ở rạp chiếu phim.”