• Arrival - phim khoa học giả tưởng hay và sâu sắc nhất năm nay

Thế thì Arrival là bộ phim cho phần còn lại chúng tôi.

Amy Adams trong vai nhà ngôn ngữ học

Câu chuyện hư cấu suy đoán thông minh này chịu ơn Jorge Luis Borges cũng như Ray Bradbury rất nhiều,* nó là câu chuyện khi những người tốt là các học giả, kẻ xấu là những binh lính hung hăng và chủ đề là bản thân ngôn ngữ và thời gian.

Thế nên không, không phải là Independence Day III đâu.

Và cảm ơn vũ trụ vì điều đó.

Bởi vì kể cả nếu Arrival thi thoảng hơi loạng choạng – một vài điểm lớn trong cốt truyện không hạ cánh một cách rõ ràng, mạch lạc – nó vẫn là một chuyến phiêu lưu được quay và diễn xuất tuyệt đẹp, một câu chuyện hoành tráng gợi lên Interstellar, Contact và đúng, Close Encounters.

Phim bắt đầu với một chuyến thăm bất ngờ – tàu không gian khổng lồ, hình thù như những tấm gương lồi, trôi lơ lửng phía trên trái đất. Bên trong? Những sinh vật bảy xúc tu tự viết lách bằng mực của mình, và nói chuyện như cá voi bướu.

Jeremy Renner trong vai nhà toán học

Thế nên câu hỏi đầu tiên: Liệu đây có phải một cuộc xâm lược quân sự toàn phần? Hay sứ mạng ngoại giao hòa bình?

Bởi đây là một bộ phim lạc quan, lần này chúng ta không hoàn toàn theo lộ trình Day the Earth Stood Still ngay lập tức phóng tên lửa vào những kẻ viếng thăm. Thay vào đó, chính phủ cử một nhà ngôn ngữ và một nhà toán học, để thử tìm cách nói chuyện với họ.

Bộ đôi do Amy Adams và Jeremy Renner thủ vai, và họ là những lựa chọn tốt. Thay vì kiểu lập dị thường thấy, Renner mang đến vẻ tự mãn cho nhân vật; anh là kiểu người cảm thấy hứng thú với chuỗi Fibonacci. Còn Adams, như thường lệ, hiện hữu xinh đẹp, xúc cảm, nhanh chóng thay đổi từ sợ hãi thành kinh ngạc rồi trầm trồ rồi lại quay về sợ hãi, đôi lúc chỉ trong một phân cảnh.

Họ cũng lèo lái phần hay nhất (và dài nhất) của bộ phim, khi cố gắng tìm hiểu chính xác những người ngoài hành tinh đang muốn nói gì, một nhiệm vụ đòi hỏi không chỉ phân tích chặt chẽ mà cả hình học (những câu nói của người ngoài hành tinh, có vẻ như được viết không phải theo dòng mà bất ngờ là theo những đường tròn – ý là họ biết sẽ nói gì trước cả khi nói ra).

Ngôn ngữ đường tròn của người ngoài hành tinh

Sự tiết lộ này gây bất ngờ cho nhà ngôn ngữ học, và có thể làm bạn bối rối nữa, sau khi nó mở ra những tranh luận về bản chất của thời gian. Và nếu đầu bạn cuối cùng cũng bắt đầu đau, như đầu của người viết, bản chuyển thể của biên kịch lão làng thể loại kinh dị Eric Heisserer từ câu chuyện của Ted Chiang không mang đến chút nhẹ nhõm nào; kể cả sau khi bộ phim kết thúc, mục đích thực sự của những người ngoài hành tinh vẫn là mây mù với người viết bài này.

Nhưng đạo diễn Denis Villeneuve đã từng giải quyết những câu chuyện cân não trước đó, điển hình là trong Prisoners và khó khăn có chủ ý Enemy. Thường thì chiến lược của anh chỉ là san bằng những sai sót đâu đó về lý lẽ bằng việc mang tới một nhân vật chính cực kỳ mạnh mẽ (nhân vật giáo sư của Adams là một trong những vai nữ xuất sắc nhất) và gấp đôi về hình ảnh.

Cũng suýt thành công. Arrival là một bộ phim tráng lệ, từ đại cảnh thênh thang ban đầu tới hình tượng rùng rợn về những kẻ viếng thăm và công nghệ của họ. Đa số phim khoa học viễn tưởng mẫu mực Hollywood bắt đầu với hình tượng giống người – những sinh vật hai chân có mặt, những cỗ xe kim loại với đĩa và núm – và rồi thêm vào lớp mạ kinh tởm lên bề mặt.

Tuy nhiên, Arrival, giới thiệu cho ta những sinh vật và tàu bay rồi ngôn ngữ trông thực sự… ngoài hành tinh. Không có chút liên quan nào tới loài người với những gì Villenueve mang đến cho chúng ta. Nó thực sự thuộc về thế giới khác.

Có chút tĩnh lặng trong bộ phim, và một cơ số sơ suất. Một nhóm lính nổi dậy chưa thực sự thuyết phục; âm nhạc quả thực tuyệt đẹp, bản On the Nature of Daylight của Max Richter – đã được nghe trong Shutter Island, The Face of an Angel và vô số phim của BBC – quá quen thuộc để thực sự đem lại hiệu quả. Và mấu chốt thực sự của bộ phim – ừm, có lẽ là điểm bạn sẽ tranh luận mãi sau khi rời khỏi rạp chiếu.

Nhưng bao nhiêu phim khoa học–viễn tưởng thực sự cho bạn những ý tưởng để có thể bàn cãi thêm nữa? Bao nhiêu phim cho bạn chút ý tưởng nào?

Lưu ý phân loại: Phim có ngôn ngữ thô tục và cảnh bạo lực

Arrival ( xếp loại PG-13) Paramount phát hành (thời lượng 116 phút). Ra rạp ở Việt Nam với tựa Cuộc đổ bộ bí ẩn
Đạo diễn Denis Villeneuve. Với các diễn viên chính: Amy Adams, Jeremy Renner, Forest Whitaker

Không đánh giá ngôi sao



*Jorge Luis Borges: nhà văn nổi tiếng người Argentina, được coi là cha đẻ của chủ nghĩa hiện thực huyền ảo Mỹ Latinh
Ray Bradbury: nhà văn người Mỹ nổi tiếng với nhiều tiểu thuyết huyền ảo, khoa học viễn tưởng và rùng rợn như Fahrenheit 451, The Martian Chronicles