• Phân tích các đề cử Oscar 2019 - và đây là lý do tại sao chúng ta sẽ chẳng có được cái tốt đẹp

• Đề cử Oscar 2019: The Favourite và Roma dẫn đầu

Liếc sơ qua những đề cử phim hay nhất là thấy nỗ lực tuyển mộ thành viên đa dạng hơn của Viện Hàn lâm đã được trả lãi bằng nhiều phim trái với lệ thường — theo tiêu chuẩn của Viện Hàn lâm — lọt vào cuộc đua tranh danh hiệu hàng đầu.

Phải chờ đến khi Oscar lên sóng vào ngày 24 tháng 2 mới biết ai là người chiến thắng thực sự, nhưng với một số người, một đề cử (hay 10 đi chăng nữa!) là một chiến thắng thực sự xứng đáng. Những người khác sẽ thất vọng cay đắng khi thấy công việc của họ không được công nhận. Dưới đây là người thắng và kẻ thua với các đề cử Giải thưởng Viện Hàn lâm 2019:

Thắng: Netflix

Nhiều tháng ròng rã và hàng triệu đôla vận động cho việc xét Oscar đã được đền đáp: Roma, bộ phim cưng đối với giới phê bình của Netflix, lấy nhiều đề cử nhất (10, cùng với The Favourite), trong đó có phim hay nhất. Và đoán xem? Nếu thắng — và đó là một khả năng mạnh — thì nó sẽ trở thành phim nói tiếng nước ngoài đầu tiên đoạt giải Oscar phim hay nhất.

Roma

Nhưng chỉ mỗi việc Roma được coi là một trong tám phim hay nhất trong năm cũng đủ gây ra chuyển dịch địa chấn ở Hollywood rồi. Trong khi Netflix đã càn quét giải Emmy nhiều năm nay, điều này đánh dấu đề cử phim hay nhất đầu tiên của Netflix tại giải Oscar, một sự kiện đang làm cho một số người nệ cổ trong ngành khó chịu. Một đề cử của Netflix là chuyện lớn một cách xứng đáng, nhưng một chiến thắng thực sự có thể báo hiệu cho các nhà làm phim rằng điện ảnh danh giá được phát hành thông qua các dịch vụ phát trực tuyến là một lựa chọn có thể đứng vững được — không quá giống như cách Netflix dụ dỗ các tên tuổi truyền hình nặng ký Shonda Rhimes và Ryan Murphy về với hạ tầng của họ.

Thua: Nhà làm phim nữ

Tám đề cử phim hay nhất, không phim nào do phụ nữ đạo diễn. Mà nào phải đâu không có những tùy chọn tốt: The Rider của Chloé Zhao; Can You Ever Forgive Me? của Marielle Heller; và Private Life của Tamara Jenkins đều được giới phê bình đánh giá cao và góp mặt trong các danh sách cuối năm, trong số nhiều phim khác do phụ nữ đạo diễn.

Đạo diễn Marielle Heller (giữa) trên trường quay Can You Ever Forgive Me?

Thay vào đó, phụ nữ không chỉ bị loại khỏi hạng mục phim hay nhất, mà cả phim hoạt hình hay nhất, và đạo diễn xuất sắc nhất. Ngạc nhiên chưa, chỉ có năm phụ nữ từng được đề cử đạo diễn xuất sắc nhất tại Giải thưởng Viện Hàn lâm, lần gần đây nhất là vào năm 2017 cho Greta Gerwig (Lady Bird). Chỉ có một người từng giành chiến thắng: Kathryn Bigelow năm 2009 cho The Hurt Locker.

Thắng: Truyện tranh (OK, thực ra là Marvel [OK, thực-sự-ra là Disney])

Lần đầu tiên trong lịch sử Oscar, một bộ phim siêu anh hùng được đề cử phim hay nhất. Cái việc đó là Black Panther, bộ phim bom tấn với dàn diễn viên chủ yếu là người da đen, do một người da đen đạo diễn, đã tận dụng hệ tư tưởng của nước Mỹ thời Trump, khiến cho đề cử này cảm thấy càng quan trọng hơn. Đặt cược được dồn cho phim này chiến thắng, nhưng Marvel có thể tìm thấy an ủi trong tổng cộng bảy đề cử của Black Panther cho một bộ phim kiếm được 1,3 tỉ đôla ở phòng vé toàn cầu. Theo mọi phép đo đạc, Black Panther bây giờ là một thành công toàn diện.

Black Panther bây giờ là một thành công toàn diện

Ở những nơi khác, Spider-Man: Into the Spider-Verse đã giành được một đề cử phim hoạt hình xuất sắc nhất để bổ sung cho tổng doanh thu toàn cầu 325 triệu đôla. Và trong khi Spider-Verse do Sony phát hành và Columbia (thuộc sở hữu của Sony) đồng sản xuất, nó có chung xuất xứ sản phẩm với Marvel Studios, tất nhiên, một công ty con của Disney. Đối với Disney, chuyện này thật đúng lúc để tiếp thị trước cho Spidey phần tiếp theo người đóng Far From Home sẽ ra rạp sau này trong năm nay. Đối với những người sáng tạo và đam mê truyện tranh, đây là một dấu hiệu cho thấy những câu chuyện về siêu anh hùng không chỉ càn quét phòng vé, mà còn lấy được uy tín và cả giải thưởng nữa.

Thua: Barry Jenkins

Trên bề mặt, ba đề cử Oscar — bao gồm một đề cử kịch bản và nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất cho đồng nghiệp Regina King — không phải là thu hoạch tồi tệ đối với đạo diễn Barry Jenkins. Nhưng xét trong bối cảnh cuộc cạnh tranh, Jenkins có thể cảm thấy hơi bị coi thường.

Barry Jenkins, giữa, trên trường quay If Beale Street Could Talk

If Beale Street Could Talk có vẻ chuẩn bị cân nhắc cho phim hay nhất, đặc biệt là với cam kết mới lập của Viện Hàn lâm về sự đa dạng. Ở đây chúng ta có một bộ phim chính kịch lãng mạn (đánh dấu), được chuyển thể từ tác phẩm của một trong những nhà văn thiết yếu nhất của thế kỷ 20 (đánh dấu), với nhạc nền và quay phim đẹp (đánh dấu), được hỗ trợ bằng một đạo diễn từng thắng giải phim hay nhất (đánh dấu). Thế nhưng Bohemian Rhapsody và Vice — cả hai phim đều nhận đánh giá phê bình từ tầm thường đến kém — rõ ràng được Viện Hàn lâm cảm thấy cần thiết hơn.

Thắng: Đạo diễn Mexico

Từ Guillermo del Toro, đến Alejandro González Iñárritu và Alfonso Cuarón, bốn trong số năm giải đạo diễn xuất sắc nhất gần đây đã thuộc về các nhà làm phim Mexico. Nếu Cuarón thắng năm nay, sẽ là năm trên sáu. Ông phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt (ở giải này thì nhiều hơn một chút), nhưng đã mang về vinh dự tương tự tại giải Quả cầu vàng còn ở Giải bình chọn của giới phê bình, Cuarón rất được yêu thích.

Alfonso Cuarón

Thua: Hạng mục phim tài liệu

Năm ngoái có một giai đoạn kỳ lạ khi cả đống phim tài liệu có thể được xem ở rạp chiếu phim cùng một lúc. Càng lạ hơn, tất cả những phim đó đều làm ăn mạnh ở phòng vé. Vậy thì không có gì ngạc nhiên khi hạng mục Oscar phim tài liệu xuất sắc nhất năm nay phải đưa ra một số lựa chọn khó khăn. Nhưng ngoài RBG, có hai phim kỳ vọng sẽ được đề cử nhất — Won’t You Be My Neighbor? tưởng nhớ ông Rodgers và Three Identical Strangers siêu thực — đã bị phớt lờ.

Thắng: Spike Lee

Ba mươi năm sau tác phẩm kinh điển Do the Right Thing bị Viện Hàn lâm gần như phớt lờ, Spike Lee được đề cử đạo diễn xuất sắc nhất và phim hay nhất cho bộ phim chính kịch hài tội phạm xung đột BlacKkKlansman. Kim Basinger có thể hài lòng được rồi.

Crazy Rich Asians bị loại khỏi mọi hạng mục

Thua: Diễn viên châu Á

Trong một năm mà một hãng phim lớn đưa một dàn diễn viên toàn châu Á lần đầu tiên xuất hiện sau 25 năm, Hollywood dường như đã sẵn sàng để có bước ngoặt. Nhưng không chỉ Crazy Rich Asians bị loại khỏi mọi hạng mục — kể cả những hạng mục kỹ thuật mà nó có thể dễ dàng được cân nhắc như trang phục và dựng phim — mà các diễn viên châu Á cũng cùng chung số phận. Không ai được đề cử cho bất kỳ hạng mục diễn xuất nào.