Mở màn với bộ phim A Quiet Dream, của đạo diễn mang hai dòng máu Hàn-Trung Zhang Lu, BIFF 2016 sẽ trình chiếu tổng cộng 299 phim đến từ 69 quốc gia, quy mô gần bằng kỳ liên hoan trước với 304 phim đến từ 75 nước trên thế giới.

Tuy nhiên, bị tê liệt bởi bộ ba vấn đề xui xẻo bất ngờ ― bão Chaba quét qua địa điểm ngoài trời của liên hoan ở bãi biển Haeundae hôm thứ tư, luật chống hối lộ mới, khiến nhiều chuyến đi và các hoạt động được tài trợ bị hủy, và quan trọng hơn cả, hai năm ròng rã trong cuộc chiến xung quanh quyền tự do nghệ thuật.

Năm nay liên hoan phim lớn nhất châu á này chứng kiến số lượng ngôi sao điện ảnh và khách mời ít hơn từ ngành điện ảnh trong nước. So với 207 nhân vật nổi tiếng bước lên thảm đỏ ở kỳ liên hoan trước, năm nay chỉ có 158.

Làm mất hứng chính là do luật chống hối lộ mới, được gọi là đạo luật Kim Young Ran, theo tên của cựu lãnh đạo Ủy ban dân quyền về chống tham nhũng, cấm công chức, nhà giáo dục và nhà báo nhận những bữa ăn miễn phí trị giá từ 30.000 won (27 đôla) trở lên, quà tặng trị giá hơn 50.000 won hoặc tiền hiếu hỉ trên 100.000 won.

Hình ảnh trích từ phim khai mạc A Quiet Dream tại BIFF

Bốn nhà phát hành phim lớn của Hàn Quốc ― CJ Entertainment, Showbox, Next Entertainment World và Lotte Entertainment ― hủy bỏ các buổi chiêu đãi thường niên để quảng bá các dự án phim của họ với truyền thông, trong khi đó các sự kiện thảm đỏ cũng phải giảm quy mô vì các công ty tài trợ không còn được bao những khoản chi phí gồm vé máy bay và chổ ở cho khách mời như trước đây.

"Vì những khách mời quan trọng là những nhà làm phim, nhiều người trong số họ cũng giảng dạy ở các trường đại học, chúng tôi đã giải thích vấn đề (và lý do chúng tôi không thể lo chi phí di chuyển cho họ)," Kim Jung Yoon, một quan chức trong ban tổ chức BIFF, nói.

Đây là sự kiện quốc tế lớn đầu tiên sau khi luật mới có hiệu lực. Chúng tôi đã xem xét kỹ lưỡng chương trình của chúng tôi để xem có phạm luật không," một quan chức khác nói. "Tuy đồng ý về mục đích của luật mới, chúng tôi lo ngại rằng luật sẽ gây trở ngại cho không khí lễ hội."

Bão Chaba cũng giáng đòn mạnh lên BIFF, ập xuống BIFF Village ngay trước ngày khai mạc. Đây cũng là địa điểm cho các cuộc họp báo, dấu tay bị hư hại và các nhà tổ chức đã phải chuyển địa điểm vào phút chót.

Các nhà tổ chức BIFF, gồm Chủ tịch BIFF Kim Dong Ho, thứ ba từ phải, giám đốc điều hành và nữ diễn viên Kang Soo Youn, thứ hai từ phải qua, công bố các dấu tay của đạo diễn người Hồng Kông Đỗ Kỳ Phong, nam diễn viên Harvey Keitel của Mỹ và nữ diễn viên người Đức Nastassja Kinski, đêm trước sự kiện khai mạc tại Quảng trường BIFF ở Nampo-dong, Busan, ngày 5/10

Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất nổ ra từ bên trong.

Cuộc tranh cãi nội bộ giữa BIFF và chính quyền thành phố Busan, dấy lên cách đây hai năm do quyết định của cựu giám đốc điều hành liên hoan Lee Yong Kwan trình chiếu bộ phim tài liệu gây tranh cãi về thảm họa chìm phà Sewol ― Diving Bell. Việc trìnhc hiếu bộ phim đã gây nên mâu thuẫn giữa Thị trưởng Busan Suh Byung Soo – cũng chính là chủ tịch ủy ban tổ chức BIFF ― với các nhà làm phim.

Tuy ngài thị trưởng đã từ bỏ chức vụ chủ tịch ủy ban tổ chức, BIFF đã phải đối mặt với việc kiểm toán chưa từng có tiền lệ đối với các nhà tổ chức liên hoan và một sự cắt giảm ngân sách đột ngột, dẫn đến sự tẩy chay của chín nhóm điện ảnh nhà nghề.

Trong số đó có bốn nhóm, bao gồm Hiệp hội các nhà sản xuất phim Hàn Quốc (Producers Guild of Korea - PGK) và Hiệp hội đạo diễn điện ảnh Hàn Quốc (Directors Guild of Korea - DGK), không gỡ bỏ việc tẩy chay thậm chị sau khi Suh từ chức, nói rằng sự độc lập của liên hoan không được đảm bảo và danh dự của cựu giám đốc điều hành liên hoan Lee chưa được phục hồi.

Lễ khai mạc Liên hoan phim quốc tế Busan diễn ra tối thứ năm 6/10

Hậu quả là, các phim bom tấn Train to Busan và Tunnel, đã thu hút 11,5 và 6,5 triệu lượt xem theo thứ tự lần lượt, sẽ không được trình chiếu vì nhà sản xuất chính của Train to Busan là Lee Dong Ha và đạo diễn Kim Seong Hun của Tunnel theo thứ tự lần lượt là thành viên của PGK và DGK. Các đạo diễn Park Chan Wook và Bong Jun Ho cũng vắng mặt.

Điểm nhấn

Những nghịch cảnh này đã làm sứt mẻ lớn liên hoan phim thường niên danh giá, nhưng BIFF vẫn cố gắng khai mạc đúng lịch trình với các chương trình và phim đa dạng sẵn sàng thu hút người yêu điện ảnh.

Khai mạc liên hoan là bộ phim A Quiet Dream của Hàn Quốc, câu chuyện về một phụ nữ trẻ bán quán rượu và chăm sóc người cha bị bại liệt. Ba chàng trai tìm cách tán tỉnh cô, nhưng không thành công vì người nào cũng có khuyết điểm.

Một cảnh từ phim Bleed for This của Ben Younger

The Dark Wind của Hussein Hassan bế mạc liên hoan là bộ phim về những giá trị truyền thống , tình yêu và xung đột do mâu thuẫn đức tin tôn giáo.

Ở hạng mục Gala Presentation, những tác phẩm mới nhất của bốn nhà đạo diễn nổi tiếng đương thời ― Bleed for This của Ben Younger, Daguerrotype của Kiyoshi Kurosawa, Rage của Lee Sang Il và Your Name của Makoto Shinkai ― sẽ được trình chiếu.

Các chương trình đặc biệt gồm có nhìn lại sự nghiệp của nhà làm phim kỳ cựu Hàn Quốc Lee Doo Young và Abbas Kiarostami, vị đạo diễn người Iran mới qua đời hồi tháng 7; và một chương trình tiêu điểm về điện ảnh Colombia.

Khách mời còn tham dự nhiều diễn đàn.

Một tranh luận mở, Looking Back on the BIFF Crisis (Nhìn lại khủng hoảng BIFF), diễn ra tại BIFF Hill, vào ngày chủ nhật 9/10. Diễn đàn thực tế ảo (Virtual Reality Forum) sẽ thảo luận về hình thức mới của điện ảnh VR.

Cảnh từ phim The Dark Wind của Hussein Hassan

Trong thời gian diễn ra liên hoan, ba đạo diễn kỳ cựu của nền điện ảnh châu Á ― Hầu Hiếu Hiền của Đài Loan, Koreeda Hirokazu của Nhật Bản và Lee Chang Dong của Hàn Quốc ― sẽ tham dự một cuộc trao đổi đặc biệt về sự đoàn kết thống nhất trong điện ảnh châu Á. Các diễn viên, gồm Lee Byung Hun và Son Ye Jin của Hàn Quốc, Ken Watanabe của bộ phim ly kỳ Rage Nhật Bản và Miles Teller của bộ phim đấu bốc Bleed for This Mỹ, sẽ gặp gỡ người hâm mộ trong chương trình Thảo luận mở (Open Talks).