Sau khi phát triển danh tiếng đến mức được sùng bái trong giới hâm mộ
phim hoạt hình, 2018 là năm mà đạo diễn phim hoạt hình Masaaki Yuasa đáp
xuống đất Mỹ với lực nguyên tử.
Vào tháng 1, Netflix đã phát hành phim nhiều tập mới nhất của ông,
Devilman Crybaby tàn bạo, thẳng thừng và gây mê mẩn, được phê bình ca ngợi (cả từ
Polygon). Phim
Lu Over the Wall của ông đã phát hành rạp vào tháng 5. Phim điện ảnh chuẩn đầu tiên của ông,
Mind Game
năm 2004, cuối cùng cũng được ra mắt dưới định dạng DVD và Blu-Ray
chuẩn Mỹ vào cuối tháng 8. Và trong tuần thứ ba của tháng 8, phim mới
nhất của ông,
The Night Is Short, Walk On Girl, ra rạp được hưởng ứng đặc biệt.
Minde Game năm 2004, anime điện ảnh đầu tiên của Masaaki Yuasa
|
Ngay cả khi bạn ngấu nghiến tất cả những phim vừa nói, bạn mới chỉ nếm
thử một phần nhỏ sự hoang dã và kỳ diệu trong hoạt hình do Yuasa tạo ra.
Yuasa
vận hành theo trường phái tư tưởng “Quy tắc duy nhất: Không có quy
tắc”. Hầu như bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra trong phim điện ảnh hoặc
truyền hình của ông. Không nhất thiết có nghĩa cốt truyện là ngẫu nhiên
hoặc chỉ nhảy từ sự hoang dã này sang sự hoang dã khác (mặc dù đôi khi
rõ ràng là như vậy, đáng chú ý nhất là trong
Mind Game). Thay
vào đó, Yuasa không có bất kỳ quy ước hoạt hình nào - mô hình, dàn dựng,
chỉnh sửa A-đến-B nhất quán - cản trở việc truyền tải sự đồng cảm với
thực tế của một cảnh phim. Nhân vật của ông nhăn nhó và cong vênh khi di
chuyển hoặc thể hiện cảm xúc. Ông chia một phân cảnh thành nhiều bảng
màu, sau đó phóng to một trong số chúng để tiếp tục một cảnh thay cho
việc cắt cảnh. Màu sắc và hiệu ứng màn hình nổ tung và bung nở và trôi
chảy theo ý muốn. Phong cách của ông táo bạo và có thể nhận ra ngay lập
tức.
Dưới đây là cách một số ví dụ nổi bật trong tác phẩm của Yuasa thể hiện sự nhạy cảm này.
Genius Party: “Happy Machine”
Giống như hầu hết các đạo diễn anime, Yuasa bắt đầu tại bàn vẽ, làm việc
như một họa sĩ hoạt hình, họa sĩ dựng cảnh và thiết kế nhân vật cho các
phim điện ảnh và truyền hình trong suốt thập niên 90, đáng chú ý nhất
là
Crayon Shin-chan, My Neighbor the Yamadas, Samurai Champloo, và bộ phim ‘độc’ kinh điển
Cat Soup
theo phong cách siêu thực, những phim mà ông cũng là đồng biên kịch.
Sau khi dành nhiều thời gian trong ngành công nghiệp ngày, ông đã có thể
biến
Mind Game thành hiện thực, và cuộc phiêu lưu phiêu lãng đầy tham vọng đó đã khẳng định ông là một tiếng nói thể nghiệm.
Yuasa là một trong bảy đạo diễn đóng góp phim ngắn cho tuyển tập năm 2007 này. Trong
Happy Machine,
một em bé rời khỏi sự an toàn của chiếc cũi sau khi “mẹ” của cậu bé
biến thành một người máy sao chép. (Hoặc thứ gì đó tương tự - một thứ có
hình người được bao phủ bởi bong bóng có hình dáng một người mẹ. Ông
thật có óc tưởng tượng.) Đứa trẻ lớn lên qua một hành trình đầy hiểm
nguy mang tính biểu tượng: một thứ đáng nhẽ ra là bạn chơi nhưng được
làm từ lửa và nướng mọi thứ nó chạm vào; một sinh vật chân cứng đã chăm
sóc nó trong một khoảng thời gian; cây bẫy kẹp khổng lồ. Những ẩn dụ đối
với sự trưởng thành này thể hiện tình yêu hình ảnh của Yuasa, hình ảnh
làm cho cảm xúc có ý nghĩa, nếu không nói đúng nghĩa đen là vậy.
Kick-Heart
Trong phim ngắn năm 2013 này (đã có trên Amazon Video), một doanh nhân
và một nữ tu cố gắng giúp đỡ một trại trẻ mồ côi thông qua danh tính bí
mật là các đô vật chuyên nghiệp - và trong quá trình đó họ nảy sinh tình
cảm. Bất cứ ai đã xem
Devilman Crybaby đều nhận thức rõ sự yêu
mến của Yuasa đối với tính dục kỳ lạ và phim này hé lộ phục trang và
yếu tố thể chất kỳ dị của môn đấu vật. Trong trận chiến đỉnh cao của
mình với Lady S, Maskman M hưởng thụ mọi đòn đánh tàn bạo mà cô giáng
vào anh. Một khoảnh khắc thuần Yuasa là khi cô bật lên một độ cao phi
thường để đập vào người anh, với mỗi tác động không phải là “nghiền nát”
lục phủ ngũ tạng, mà hiệu ứng đóng băng ngắn và âm thanh hòa âm tinh
tế. Đối với họ, mỗi cú đánh cường điệu là một nụ hôn.
Ping-Pong: The Animation
Phim hoạt hình có tiếng là khiến một số đối tượng trần tục nhất (các trò
chơi bài, cố gắng cứu một chiếc xúc xích bị rơi, ăn khoai tây chiên)
trở nên kịch tính hết mức có thể.
Ping-Pong: Animation năm 2014
hân hoan với ý tưởng này trong việc mô tả trò chơi. Nhưng việc sử dụng
hoạt hình siêu cường điệu, chuyển động chậm, chia cắt màn hình và bóng
bàn biến thành rồng không chỉ đơn thuần là làm cho trò chơi trên bàn này
trở nên thú vị. Nó còn thể hiện vô số các thao tác chiến lược trong trò
chơi. Điều phân biệt sở thích với chuyên nghiệp là có thể tiếp cận thể
thao ở mức độ tinh thần sâu sắc hơn, ngay cả khi điều này ban đầu có thể
không rõ ràng với khán giả. Tại sao chỉ cho thấy một trận đấu bóng bàn
khi bạn có thể kịch tính cuộc đấu ý chí tay đôi đang ngầm diễn ra.
Adventure Time: “Food Chain”
Adventure Time ngày càng mang tính thử nghiệm, và giao một vài
tập phim cho các đạo diễn khách mời để làm bất cứ điều gì họ cảm thấy
thích. Trong năm 2014 từ phần sáu có thể thấy Yuasa điều khiển Finn và
Jake qua vòng đời bằng việc biến họ thành nhiều sinh vật khác nhau ở các
giai đoạn khác nhau của vòng đời. Thái độ vô chính phủ của phim này,
với sự pha trộn giữa bất cứ thứ gì có thể trở thành giả tưởng và giai
điệu thoải mái, chứng tỏ một sự kết hợp hoàn hảo đối với ông. Biến hình
là môtíp phổ biến trong tác phẩm của Yuasa: hãy nghĩ về những ám ảnh ác
quỷ trong
Devilman Crybaby, hành trình trong
Happy Machine nói trên, hay sự biến hình tiên cá trong
Lu Over the Wall. Tập phim này lấy ý tưởng đó và thể hiện nó.
The Night Is Short, Walk On Girl
Một đêm thị trấn trở thành một cuộc phiêu lưu sử thi trong phim mới nhất
của Yuasa. Một anh chàng cố gắng thổ lộ tình yêu của mình với bạn cùng
lớp khi bị tứ bề ngăn trở bởi các chướng ngại vật kỳ quặc, từ một cuộc
thi súp cay bí ẩn đến một vở kịch trong phim kiểu Hamlet phức tạp. Trong
toàn bộ quá trình, chúng ta bắt gặp nhân vật đầy phong cách, như một
chủ tịch hội sinh viên mưu mô điên cuồng hoặc một người làm công ăn
lương thất bại.
Đó là điểm quan trọng khác đối với phim của
Yuasa. Rất nhiều nghệ sĩ có thể tạo nên hình ảnh “điên cuồng”, nhưng
không mấy người có thể làm vậy để gắn kết nhân vật. Yuasa có những hành
động ngoại cỡ liên quan đến những mối quan tâm thực sự của con người, và
đó là lý do tại sao ông không chỉ đơn thuần là một nghệ sĩ màu sắc mà
là một nhà làm phim được yêu mến.
Dịch: © Chi Nguyễn @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Polygon