• Minions và giờ là Secret Life of Pets: Illumination trở thành thế lực hoạt hình mới

Trong vòng mấy phút đầu phim Despicable Me 3, vài chú Minion vàng nói năng lập bập điều khiển thiết bị lặn dưới nước lướt qua hàng đống sinh vật biển để bắt kịp ông chủ chúng, Gru của Steve Carell. Các Minion dùng thiết bị lặn vượt qua một cặp cá hề sặc sỡ, rất giống hai cha con Marlin và Nemo, từ hai phim nổi tiếng cùng khắp của Pixar là Finding Nemo và Finding Dory. Màn trình diễn không quá năm giây, nhưng không khó nhận ra đấy là siêu chú thích cho một sự thật không thể phủ nhận: Đối thủ cạnh tranh lớn nhất của Pixar mấy năm qua chính là Illumination Entertainment vụt sáng này đây.

Các chú nhân công Minion và ông chủ Gru

Despicable Me 3 giữ mức đánh giá 63% 'fresh' trên Rotten Tomatoes, nhưng cũng khơi nguồn cảm hứng cho giới phê bình lập luận rằng chuỗi phim này sắp hết xăng rồi. Được khen ngợi vừa phải nhưng phim mạnh mẽ tiến lên ngôi đầu bảng xếp hạng phòng vé kỳ cuối tuần qua.

Khi Pixar lần đầu bước vào đấu trường phim điện ảnh dài với Toy Story năm 1995, hãng này thể hiện sự thay đổi một trời một vực trong ngành công nghiệp hoạt hình. Công nghệ hoạt hình vi tính đã phát triển suốt thập niên 1980 đến những năm đầu thập niên 1990, sử dụng vào phim người đóng lẫn phim hoạt hình vẽ tay, từ Young Sherlock Holmes đến cảnh mở đầu phần 'credit' của The Rescuers Down Under. Nhưng Toy Story đã mở mắt cho Hollywood lẫn khán giả, nhất là khán giả được cho là muốn có nhiều phim hoạt hình vi tính hơn ở thế kỷ 21. Năm 1998, khi Pixar đang chuẩn bị A Bug’s Life, phim thứ nhì của họ, thì xuất hiện đối thủ đầu tiên thực sự: DreamWorks Animation, do cựu điều hành Disney Jeffrey Katzenberg dẫn dắt. Tuy Walt Disney Animation Studios rốt cuộc cũng làm phim hoạt hình vi tính, chưa bao giờ có nghĩa là Pixar trực tiếp đối đầu với hãng phim này như trực tiếp với DreamWorks, bộ phim hoạt hình vi tính đầu tiên của hãng này là Antz, na ná với A Bug’s Life một cách đáng sợ, nhất là vì phim sau ra rạp cách phim trước chỉ một tháng.

Yếu tố giản đơn có thể làm một số nhà phê bình phát cáu, nhưng đây là phim cho khán giả đại trà ở rạp

Hơn một thập niên qua, Pixar và DreamWorks Animation vẫn là đối thủ của nhau; chuỗi phim Shrek của DreamWorks nổi tiếng cùng khắp và sung sướng nhại những đặc trưng của Disney, còn những phim như Kung Fu Panda và How to Train Your Dragon cho thấy DreamWorks có thể làm hài lòng giới phê bình lẫn khán giả, y như Pixar. Từ 2010, sự thể đã thay đổi. DreamWorks có một vài thành công, như The Boss Baby và các phim Kung Fu Panda phần tiếp theo, nhưng lại có những cú loạng choạng chình ình, từ Turbo đến Penguins of Madagascar. Chỉ trong vài năm vừa qua, quyền sở hữu DreamWorks Animation (DWA) đã chuyển từ Paramount Pictures sang 20th Century Fox, và cuối cùng giờ là Universal Pictures, ở đây DreamWorks được quản lý bởi không ai khác chính là Chris Meledandri của Illumination Entertainment. 20 năm qua DWA đã cho ra 35 phim, còn Illumination chỉ mới tám phim qua bảy năm, nhưng hãng sau đang nắm quyền kiểm soát.

Có một vài nguyên nhân đơn giản cho lý do vì sao Illumination trở nên áp đảo, và Despicable Me 3 sẽ không thay đổi mô hình này, bất chấp bị xem là dễ đoán và hài tình huống quá tay như các phần trước đã thế. Mặc dù Pixar và DreamWorks Animation có nhiều khác biệt trong phim của mỗi hãng, có một lĩnh vực hai hãng này giống nhau là kinh phí; trong thập niên vừa qua, không phim Pixar nào có kinh phí dưới 150 triệu, và cho đến Captain Underpants của hè này, DWA chưa từng thử nghiệm phim kinh phí thấp bao giờ. (Phim vừa nói có kinh phí 71 triệu dù báo chí đưa tin là 38 triệu.) Ngược lại, Illumination trước sau chỉ làm phim hoạt hình kinh phí trung bình, từ 70-75 triệu, và chỉ có bộ phim Hop người đóng pha hoạt hình vi tính năm 2011 của họ không đạt thành công đình đám ở phòng vé thôi. Despicable Me 2 thu gần một tỉ đôla toàn cầu, Minions vượt mốc đó, và Despicable Me 3 đang làm ăn rất mạnh mẽ.

Kẻ xấu có anh em sinh đôi

Cũng đáng nói, như với các phim của DreamWorks, Illumination làm phim có toàn tên tuổi lớn, từ Sandra Bullock trong Minions đến Steve Carell và Kristen Wiig trong loạt Despicable Me đến Louis C.K. và Kevin Hart trong The Secret Life of Pets đến Matthew McConaughey và Reese Witherspoon trong Sing. Chẳng phải Pixar dị ứng với việc mời sao hạng A lồng tiếng phim của họ (ngay phim đầu tiên làm với Tom Hanks là một ví dụ điển hình), nhưng hãng cho rằng không mời người nổi tiếng chỉ vì họ nổi tiếng. Tuy nhiên, sức hấp dẫn của một phim như Sing không chỉ ở “máy hát hạng A thể hiện các con thú nhân cách hóa”; mà là “máy hát hạng A để cho Reese Witherspoon và Scarlett Johansson hát!”

Nói tới điều vĩ đại cuối cùng đang hiệu quả cho Illumination Entertainment: Mồi câu trong các phim của họ hầu hết đơn giản đến phát bực. Quảng cáo leo thang cho mỗi phim rất đơn giản: Despicable Me là “Kẻ xấu thành tốt vì lũ trẻ đáng yêu”; Sing là ý tưởng máy-hát-với-người nổi tiếng; The Secret Life of Pets là “Toy Story, nhưng thay bằng những thú cưng biết nói.” Và vân vân. Hẵng còn sớm để biết chắc, nhưng Despicable Me 3, không cảm hứng và ngớ ngẩn vậy đó (quảng cáo leo thang: “Kẻ xấu có anh em sinh đôi!”), sẽ thành công với khán giả y như những phần khác trong loạt này đã làm được. Yếu tố giản đơn có thể làm một số nhà phê bình phát cáu, nhưng đây là phim cho khán giả đại trà ở rạp.

Illumination: kẻ dưới cơ chuyển mình thành voi mammoth trong hình dáng của những nhân vật như Minions

Hai tuần trước, Pixar ra mắt phim mới nhất của họ, Cars 3, trong sự phô trương ầm ĩ đến với giới phê bình và khán giả. Phim cũng có một cơ sở đơn giản — xe biết nói! — nhưng có khả năng trở nên tàn lụi ở phòng vé khi Despicable Me 3 bắt đầu đổ bộ rạp chiếu. Tương lai trước mắt của Pixar gồm hai phim phần tiếp theo lớn và một Coco mới nguyên, trong khi Illumination dấn tới với các phần tiếp theo cho Minions, Sing và The Secret Life of Pets, cùng việc chuyển thể The Grinch của Dr. Seuss. Về mặt định tính, không có cuộc thi nào chứng tỏ Pixar là hãng phim hoạt hình vi tính tuyệt nhất, nhưng cũng như cách đây 20 năm, có cuộc cạnh tranh gay gắt từ một kẻ dưới cơ chuyển mình thành voi mammoth trong hình dáng của những nhân vật như Minions.