Cây cầu đang được xây dựng ở phía xa nối đảo Hải Nam với đất liền sau khi hoàn thành thì phà chở khách sẽ ngừng hoạt động và đẩy nhanh quá trình hiện đại hóa hòn đảo là nguồn cảm hứng và bối cảnh nền cho Ổ Lãng làm nên bộ phim

Hành khách đổ xô nhìn cây cầu đang được xây dựng ở phía xa nối hòn đảo với đất liền. Trụ cầu khổng lồ cao hơn 100 mét, vươn thẳng lên trời như lính gác.

Đạo diễn Ổ Lãng, đang đi trên chuyến phà ấy, thấy cảm hứng trước sự tương phản lớn về kích thước — con phà trông như cánh bèo trên mặt nước, lững lờ trôi bên dưới các trụ cầu.

Sau khi bước lên đảo, tiếng máy tứ phía, cát được chất thành đụn và bụi mù mịt trong không khí. Ổ Lãng nghe người dân địa phương nói rằng phà sẽ không hoạt động nữa sau khi cây cầu được hoàn thành. Đường sá trên đảo sẽ được mở rộng, các tòa nhà cao tầng sẽ được xây dựng để đẩy nhanh quá trình hiện đại hóa.

Đối mặt với những thay đổi đang diễn ra này, tương lai dường như đã được bày ra trước mắt anh, và Ổ Lãng quyết định kể câu chuyện về hòn đảo dưới góc nhìn của một người đàn ông trở về nhà mang trong lòng nỗi bất an.

Ổ Lãng quyết định kể câu chuyện về hòn đảo dưới góc nhìn của một người đàn ông trở về nhà mang trong lòng nỗi bất an

Absence, phim truyện của đạo diễn Ổ Lãng, được công chiếu lần đầu tại Berlin, Đức, vào ngày 21 tháng 2. Đây là phim Trung Quốc duy nhất góp mặt trong hạng mục Encounters của Liên hoan phim quốc tế Berlin lần thứ 73, diễn ra từ ngày 16 đến 26 tháng 2.

Encounters nổi tiếng là phần năng động nhất của Berlinale dành cho các bộ phim sáng tạo.

Thư mời từ ban tổ chức Berlinale lần thứ 73 đã đặc biệt đề cập “Thẩm mỹ độc đáo và những dòng thơ của Ổ Lãng rất ấn tượng.”

“Absence có thể đại diện cho điện ảnh Trung Quốc, và xuất hiện trên sân khấu thế giới, giao lưu với khán giả toàn cầu và các chuyên gia trong ngành điện ảnh, bản thân đó là một ‘cuộc gặp gỡ’,” Ổ Lãng nói. “Tôi tin phim ảnh là một cách giao tiếp.”

Hàn Giang Vũ (Lý Khang Sinh, trái) trở về quê sau 10 năm tha hương và cố gắng hàn gắn lại mối quan hệ với người tình cũ Tô Hồng (Lý Mộng, phải)

Cảnh đời thực

Ổ Lãng, 32 tuổi, tốt nghiệp điêu khắc Khoa Nghệ thuật và Thiết kế, Đại học Hải Nam. Anh cảm thấy không có khác biệt lớn giữa làm phim và điêu khắc, vì cả hai đều đòi hỏi suy nghĩ và sáng tạo. “Tôi cảm thấy theo một số phương diện thì tác phẩm điêu khắc và phim đều là phương tiện, và kể chuyện thông qua tác phẩm điêu khắc về cơ bản cũng giống như thông qua phim,” Ổ Lãng nói.

Anh hy vọng dành tặng phim truyện này cho 10 năm anh sống ở đây.

Absence nói về cuộc sống và việc đưa ra lựa chọn trong những tình huống khó khăn. Phim kể câu chuyện của Hàn Giang Vũ (Lý Khang Sinh) trở về quê sau 10 năm tha hương và cố gắng hàn gắn lại mối quan hệ với người tình cũ Tô Hồng (Lý Mộng). Việc xa quê lâu ngày đã tạo ra khoảng cách giữa anh và Tô Hồng, trong khi khó khăn và vất vả cũng khiến cô trở nên khép kín về mặt cảm xúc.

Hàn Giang Vũ thấy mình lạc lõng với môi trường xung quanh và các mối quan hệ giữa anh với người khác

Hàn Giang Vũ thấy mình lạc lõng với môi trường xung quanh và các mối quan hệ giữa anh với người khác — ngay cả cách giao tiếp và ngôn ngữ của anh cũng lạc lõng. Mặc dù nỗ lực của anh dường như vô ích anh vẫn không từ bỏ việc cố gắng xây dựng lại các mối quan hệ.

“Mọi người đều đã trải qua những thăng trầm trong quá khứ và những giai đoạn họ phải trốn chạy, những lúc họ hối hận về điều gì đó hoặc những tình huống mà họ không có lựa chọn hành động nào khác,” Ổ Lãng nói.

“Với những đổi thay không ngừng xung quanh mình, tôi cảm thấy lạc lõng trong sự nghiệp và gia đình, về mặt cảm xúc và tinh thần. Tôi khao khát được hòa nhập. Theo một nghĩa nào đó, làm phim Absence này giống như tìm một ngôi nhà tinh thần để trú vào.”

Khó khăn và vất vả khiến Tô Hồng trở nên khép kín về mặt cảm xúc

Trong phim, kế hoạch mua căn hộ của Tô Hồng khiến Hàng Giang Vũ và cô đối mặt với khủng hoảng, tuy nhiên sự kiên trì cho họ sức mạnh để tiếp tục sống và bù đắp cho sự vắng mặt của nhau.

Ổ Lãng giải thích rằng bộ phim thực sự là về việc xây dựng quan hệ với những người xung quanh bạn và trở về ngôi nhà tinh thần.

“Bộ phim nhằm khơi gợi một suy nghĩ — làm sao để duy trì kết nối khi đối mặt với những thay đổi lớn, chẳng hạn như đô thị hóa,” anh nói. “Chúng ta có thể dễ dàng trôi theo dòng chảy và cảm thấy lạc lõng trong những sự chuyển đổi đó.”

Câu chuyện không lấy bối cảnh năm tháng cụ thể nào, mà bối cảnh xã hội của nó là mô hình thu nhỏ của đảo Hải Nam, nơi Ổ Lãng đã sống trong những năm gần đây. Kể từ khi trở thành tỉnh vào năm 1988, Hải Nam đã phát triển với tốc độ nhanh chóng. Tỉnh đảo này giống như vùng thử nghiệm của đất nước, theo Ổ Lãng.

Kế hoạch mua căn hộ của Tô Hồng khiến Hàng Giang Vũ và cô đối mặt với khủng hoảng, tuy nhiên sự kiên trì cho họ sức mạnh để tiếp tục sống và bù đắp cho sự vắng mặt của nhau

Cuộc sống của người dân ở Hải Nam đã được thay đổi. Một số người gặp thất bại trong kinh doanh hoặc mất mát tài sản và họ không biết phải đi đâu, Ổ Lãng cho biết. “Theo bản năng, tôi cảm thấy cần phải ghi lại lịch sử quan trọng này,” anh nói thêm.

Kỹ xảo điện ảnh của bộ phim được khen ngợi. Hoài niệm là từ khóa để miêu tả hiệu ứng thị giác: Dưới kính lọc màu vàng xanh, máy đánh bạc, áo sơ mi hoa nhiệt đới và tiệm hớt tóc dễ dàng đưa khán giả quay lại hàng thập niên trước.

Ngoài ra còn có nhiều yếu tố động vật trong phim. Khán giả sẽ thấy hình ảnh một con báo khổng lồ trên tường, hình xăm con sói trên ngực một người đàn ông, những chú chim trên cành cây, những chú vịt đang bơi lội, đám nòng nọc đang ngủ và đàn cừu trong tòa nhà bỏ hoang.

“Với tôi, bộ phim nói về việc xây dựng ngôi nhà tinh thần. Chỉ có ‘bản năng động vật’ mà không cần logic,” Ổ Lãng nói. “Tôi muốn tránh một số trải nghiệm hình ảnh truyền thống và có lẽ thật thú vị khi nhìn con người từ góc độ của tự nhiên.”

“Bộ phim nhằm khơi gợi một suy nghĩ — làm sao để duy trì kết nối khi đối mặt với những thay đổi lớn, chẳng hạn như đô thị hóa,” đạo diễn nói

Một chủ đề, hai hình thức

Kịch bản Absence được chọn là dự án đầu tư mạo hiểm của Liên hoan phim quốc tế Thượng Hải 2019. Bộ phim thành quả đã lọt vào danh sách rút gọn cho hạng mục phim ngắn chính thức tại Liên hoan phim quốc tế Cannes lần thứ 74, trở thành ứng viên tại Liên hoan phim ngắn Palm Springs lần thứ 33 và thắng giải Phim ngắn hay nhất tại Liên hoan phim quốc tế Milan lần thứ 22.

Được biết đến tại các liên hoan phim quốc tế là một sự khích lệ đối với các nhà đầu tư và đối với Ổ Lãng, nhưng đạo diễn đã nói rõ rằng phim truyện này không chỉ là phần mở rộng của tác phẩm gốc đó.

Hai phim có cùng diễn viên chính và bối cảnh tương tự về mối quan hệ lãng mạn của các nhân vật chính, nhưng họ kể những câu chuyện khác nhau. “Trong phim truyện, cuộc hội ngộ của các nhân vật chính liên quan nhiều hơn đến quê hương và thiên nhiên,” đạo diễn giải thích.

Ảnh: Ổ Lãng (phải) cùng hai diễn viên chính. “Trong phim truyện, cuộc hội ngộ của các nhân vật chính liên quan nhiều hơn đến quê hương và thiên nhiên,” đạo diễn giải thích

Phim dự kiến sẽ ra mắt khán giả Trung Quốc trong năm nay. Ổ Lãng nói rằng, cho đến nay, Absence đã nhận được lời mời từ nhiều liên hoan phim mà đoàn phim muốn tham dự.

Khi được yêu cầu cung cấp lời khuyên cho các đạo diễn thế hệ sau năm 1990, Ổ Lãng lưu ý rằng mỗi thời đại đều có những cơ hội riêng và làm phim đòi hỏi quyết tâm đi đúng hướng và can đảm vượt qua mọi khó khăn.

“Khi bạn chọn làm phim, bạn thực sự cần ý thức rằng bạn có thể phải chấp nhận những bất an, khó khăn và thậm chí là gian khổ,” Ổ Lãng nói. “Bớt phàn nàn, và làm nhiều hơn. Hãy tin vào chính mình và quay những gì bạn tin tưởng.”

Trong mắt đạo diễn, bản thân điện ảnh là một thế giới, và nó có thể là phương tiện để giao tiếp với con người đến từ các quốc gia và nền văn hóa khác nhau.

Ổ Lãng và Lý Mộng tại Berlinale 2023

“Đối với thế hệ đạo diễn phim trẻ, tôi khuyên họ nên xem xét vấn đề sáng tạo của mình từ góc độ toàn cầu,” Ổ Lãng nói.