• Người đồng tính tìm tiếng nói công bằng trên phim ảnh

Áp phích phim truyền hình TVB Tâm chiến, ảnh nhỏ: nam diễn viên Vương Duy Đức trong vai Michael

Khi nhận thức về LGBT* tăng lên trong những năm gần đây, đài truyền hình công cộng hàng đầu TVB đã mở cánh cửa rộng hơn cho các nhân vật đồng tính và chi tiết LGBT trong các chương trình của mình. Tuy nhiên, cánh cửa này dẫn dắt khán giả, những người đồng tính địa phương và thành phố Hồng Kông đến đâu?

“Thực ra, tôi không cho là có nhiều nhân vật đồng tính hơn, nhưng cách chúng ta đối xử với họ chắc chắn đã thay đổi qua năm tháng,” biên kịch kỳ cựu của TVB Châu Húc Minh nói. Các tác phẩm của ông bao gồm “phim ăn thịt người” Thiên và địa và phim cổ trang thời nhà Thanh Thâm cung nội chiến, cả hai đều được giới phê bình ca ngợi. “Ngày trước, đa số các câu chuyện phân biệt theo bản chất, coi đồng tính là biến thái hay đồi bại. Bây giờ, chúng tôi thận trọng hơn.” Theo ông Châu, TVB cố gắng tránh miêu tả tiêu cực về nhân vật đồng tính trong các chương trình của mình.

Trong Tâm chiến, hóa ra Michael là chàng trai vô tội. Nhưng rõ ràng nhân vật của anh vẫn dựa phần lớn vào các khuôn mẫu nhiều khi phi thực tế, theo ý kiến của Lương Triệu Huy của Đài Phát thanh và Truyền hình Hồng Kông, đồng dẫn chương trình phát thanh hàng đầu dành cho cộng đồng LGBT ở Hồng Kông We Are Family kiêm nhà hoạt động cho quyền phát ngôn của người đồng tính. Lương Triệu Huy cười xòa về bối cảnh chung của đa số các nhân vật đồng tính. “Thật khôi hài khi tất cả những người đồng tính trong phim truyền hình phải kết thúc ở các quán rượu đồng tính,” anh nói.

Áp phích chương trình phát thanh We Are Family

Đồng dẫn chương trình We Are Family với Lương Triệu Huy, Lý Đan Na cũng khó chịu không kém về sự xúc phạm và thành kiến với người đồng tính trong phim truyền hình. “Các cặp đồng tính nữ chia tay. Một người trong số đó trở nên “bình thường”, tìm được một người đàn ông và sống hạnh phúc suốt đời,” Lý Đan Na nói, chỉ ra một tình huống rập khuôn khác. “Không thấu hiểu và cũng không có chiều sâu.”

Có thể tìm thấy nhiều ví dụ hơn nữa về việc miêu tả các nhân vật đồng tính trong các phim "sitcom" giờ vàng gần đây của TVB Bếp lửa gia đình (Be Home for Dinner) và Người cha tuyệt vời (Daddy Good Deeds), trong đó cha mẹ theo dõi con trai mình chỉ để chắc rằng chúng không đồng tính. Nhắc mãi đến tác phẩm tiêu biểu của Lý An Brokeback Mountain và các lời thoại như “Đừng lo, tôi không nói với người khác là bạn đồng tính đâu” dường như ngụ ý ngấm ngầm định kiến tương tự đối với người đồng tính, không công bằng chút nào với cộng đồng thiểu số này.

Đàm Huệ Vân, giảng viên trường Báo chí và Truyền thông trực thuộc Đại học Trung văn Hồng Kông, cho rằng các nhân vật đồng tính trên truyền hình không miêu tả đúng về nhiều người đồng tính nam và nữ ở Hồng Kông. “Các nhân vật đồng tính hiếm khi có công ăn việc làm, chứ không nói đến có vị thế trong xã hội. Họ dường như không có gia đình hay bất cứ mối quan hệ xã hội bình thường nào khác.” Sự thiếu vắng những đặc điểm đó ảnh hưởng tới việc các nhân vật đó đáng tin cậy và dễ mến ra sao, làm cho họ hời hợt về bản chất và không bao giờ là tiêu điểm của bộ phim.

Châu Húc Minh tiết lộ bàn tay vô hình đằng sau các chi tiết nông cạn về người đồng tính. “Vì điều quan trọng nhất là chúng tôi tạo ra sản phẩm có thể bán ra các thị trường quốc tế, ví dụ như Trung Quốc và Malaysia, những nơi có thể bảo thủ hơn nhiều so với Hồng Kông.”

Cặp đôi đồng tính trong phim truyền hình Hàn Quốc Life is Beautiful

Tuy nhiên, một cuộc điều tra trực tuyến nhanh gọn cho thấy bộ phim truyền hình đề tài âm nhạc nổi tiếng của Mỹ Glee, có cốt truyện đồng tính nổi bật, được chiếu khắp Đông Nam Á bao gồm Malaysia, trong khi đó Hàn Quốc đã chứng kiến hai vai chính là người đồng tính trong phim truyền hình giờ vàng Life is Beautiful. Lý Đan Na không bị lý do kể trên của Châu Húc Minh thuyết phục. “Nếu các nước khác chấp nhận được điều đó, tôi không hiểu sao Hồng Kông lại không thể,” cô nói.

Trong khi các đài truyền hình công cộng biện hộ cho lý do thương mại của mình, Đàm Huệ Vân nhấn mạnh rằng không như báo và tạp chí, các đài truyền hình phải được cấp giấy phép trước khi lên sóng, và do đó “phải có trách nhiệm xã hội nhất định”, đó là “tránh ủng hộ các tư tưởng chống lại các nhóm thiểu số”.

Mặc dù nhiều người, bao gồm người trong ngành truyền hình như Châu Húc Minh, đồng ý rằng các nhân vật và chi tiết LGBT đáng được khắc họa sâu hơn, biên kịch Châu nhanh chóng đập tan hy vọng chứng kiến nhân vật đồng tính là vai chính đầu tiên ở Hồng Kông trong tương lai gần. “Khán giả ngày nay chỉ thích giải trí và nếu đồng tính còn là vấn đề gây tranh cãi, tôi không nghĩ điều đó sẽ trở thành trung tâm của bất cứ bộ phim truyền hình sắp tới nào.”

Một cảnh trong It's Oh So Queer

Tuy nhiên, Đàm Huệ Vân tin rằng sự cạnh tranh gay gắt hơn trong ngành truyền hình công cộng đem lại triển vọng về các chi tiết chân thực hơn. “Việc khai trương các đài truyền hình công cộng mới có thể dẫn đến thay đổi trong ngành,” bà Đàm nói, lưu ý rằng TVB đã gần như độc quyền trong hàng thập kỷ.

Người ta nói tất cả quảng cáo đều tốt, nhưng trong trường hợp này, Lương Triệu Huy không đồng ý. “Chúng tôi không nói rằng tất cả các nhân vật đồng tính phải là người tốt đơn giản bởi vì điều đó không đúng. Nhưng nếu họ tiếp tục bôi nhọ, thà rằng họ mặc kệ chúng tôi còn hơn.”



* LGBT: viết tắt của lesbian, gay, bisexual, transgender (đồng tính nữ, đồng tính nam, lưỡng tính và chuyển đổi giới tính)

Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên Facebook của chúng tôi