Mark Felt - The Man Who Brought Down the White House (ra rạp ở Việt Nam ngày 17/11 với tựa Mark Felt: Kẻ đánh bại Nhà Trắng) đưa Liam Neeson vào vai trợ lý giám đốc FBI, người đưa tin ẩn danh “Deep Throat” (Giọng Trầm), đã tiết lộ thông tin cho hai phóng viên Bob Woodward và Carl Bernstein của tờ Washing Post dẫn đến Tổng thống Richard Nixon mất chức vào thập niên 1970.

Deep Throat - Giọng Trầm trong hiện thân của Liam Neeson

Deep Throat - Giọng Trầm trong hiện thân của Liam Neeson

Mặc dù nói về vụ Watergate — và với sự đụng độ gần đây giữa Nhà Trắng với giám đốc FBI James Bady đã bị bãi miễn, bộ phim có “sự liên hệ gần như là siêu nhiên,” biên kịch/đạo diễn Peter Landesman (Concussion) nói — một điểm quan trọng không kém là cuộc hôn nhân của Felt với Audrey (Diane Lane) và việc lùng kiếm đứa con gái bị mất tích Joan (Maika Monroe).

“Phim cho thấy Felt là người hùng đương đầu với nghịch cảnh ở mức độ vô song. Ông đã đối phó với tất cả những cú sốc và khủng hoảng này cùng một lúc,” Landesman, ông đã bắt đầu dự án này ngay sau khi Felt thú nhận mình là Deep Throat trong một bài báo trên tờ Vanity Fair năm 2005.

Bối cảnh bộ phim diễn ra kể từ cái chết của J. Edgar Hoover năm 1972 — khi Patrick Gray (Marton Csokas) được bổ nhiệm làm giám đốc FBI và Felt trở thành cấp phó thứ nhất của ông này — và Felt tiến hành kế hoạch hạ bệ chính quyền Nixon. Dàn diễn viên phụ gồm Michael C. Hall là Cố vấn Nhà Trắng John Dean và Tony Goldwyn trong vai cánh tay phải của Felt, Ed Miller.

Trên chương trình 'Face The Nation' năm 1976, phụ tá giám đốc FBI Mark Felt là người đưa tin ẩn danh Deep Throat giúp hạ bệ Tổng thống Richard Nixon trong vụ bê bối Watergate [Ảnh: AP]

“Để cứu FBI thoát khỏi tệ nạn tham nhũng của chính quyền Nixon và cứu đất nước, ông đã phải phản bội nguyên tắc tối mật của FBI, về tài liệu được phân loại mật và những cuộc điều tra đang tiến hành phải được bảo vệ,” Lanndesman nói. “Anh nhận ra rằng Nixon sẽ thoát thân. Danh tiếng của FBI là phòng tuyến cuối cùng hoàn toàn lâm nguy, vì vậy ông đã phản bội FBI để cứu FBI.”

Cũng có những nguy hiểm cá nhân đối với Felt. Ông kết hôn với “một phụ nữ vô cùng phiền phức, rắc rối và có động cơ,” Landesman nói, và khi con gái ông mất tích, có nỗi lo sợ rằng Joan “lại rúc vào văn hóa chính trị đối trọng mà ông đang săn đuổi. Chuyện đó quan trọng tương đương vấn đề Nixon.”

Trong ba năm cuối đời của Felt (ông mất năm 2008 ở tuổi 95), Landesman đã có nhiều cuộc phỏng vấn với Mark và Joan, và thấy ấn tượng bởi tính chính trực, cao thượng và “chấp nhận không biện minh về những gì ông đã làm và các quy tắc ông đã phá vỡ để làm được những việc đó.”

Diane Lane trong vai Audrey, người vợ phức tạp của Mark Felt

Landesman đã viết kịch bản bộ phim này cho Tom Hanks đóng vai chính, và khi Neeson thay vào (với Hanks ở lại làm một nhà sản xuất), “Tôi nhận ra rằng Liam có sự tĩnh lặng và phẩm giá tiềm ẩn và vẻ lịch lãm của Felt,” vị đạo diễn nói.

Gần đây, nhà làm phim thấy thật thú vị khi theo dõi các tiêu đề tin tức về Tổng thống Trump và Comey, một người khác “tìm cách băng qua sa mạc lương tâm và đạo đức của Washington để nỗ lực làm điều đúng,” ông nói.

"Chúng ta đang chứng kiến rất nhiều yếu tố của Watergate đang tái diễn trước mắt chúng ta: Trump là Nixon, Comey là Felt. Một cửa sổ kỳ quái của những thứ chúng ta đang nhìn thấy bây giờ và có thể trong những tháng tới.”

Cảnh Mark Felt gặp nhà báo Bob Woodward (Julian Morris)

Hành trình tìm tựa cho bộ phim

Bao năm, những người đứng sau bộ phim đời thật của nhân viên FBI đã tiết lộ chi tiết vụ bê bối Watergate phải đối mặt với một thách thức bất thường: Mọi người đều biết ông là ai, nhưng ông không phải là một cái tên cửa miệng. Tệ hơn nữa, cái tên mọi người biết đến ông hết sức ngẫu nhiên lại là tên của một bộ phim khiêu dâm nổi tiếng. Phải gọi chuyện này bằng cái tên quái quỷ gì đây?

Không muốn sử dụng từ “Deep” hoặc “Throat” trên tựa phim về đời thật của Mark Felt — các nhà làm phim muốn tránh bất kỳ mối liên hệ nào với bộ phim khiêu dâm kia — những người tham gia bộ phim đã bàn thảo một vài cái tên trong mấy năm qua. Hãy nghe Vulture tái hiện nỗi vất vả của họ.

Khi dự án được công bố năm 2006, chỉ một năm sau khi Felt công khai, bộ phim vẫn chưa có tựa, một điềm báo trước những khó khăn sắp tới. Tình hình vẫn như vậy suốt quá trình phát triển dài, trong đó chắc chắn, một cái tựa hay dường như gần đâu đây.

Đạo diễn Landesman nhận thấy ở Liam Neeson có sự tĩnh lặng và phẩm giá tiềm ẩn và vẻ lịch lãm của Felt

Cuối cùng chín năm sau bộ phim đã cất cánh với Liam Neeson, và bây giờ đã có một cái tên: Felt, loại tựa phim chuẩn mực với thể loại phim về người thật việc thật đã từng hiệu quả cho Trumbo, Nixon và Capote. Đó là loại tựa phim mà bạn nảy ra vào cuối cuộc họp kéo dài hai tiếng đồng hồ không tạo ra cái tựa nào thực sự thuyết phục.

Bộ phim đã giữ cái tựa này trong suốt quá trình sản xuất, nhưng ngay trước khi phát hành, ai đó ở đâu đó hẳn phải lo lắng rằng công chúng Mỹ sẽ nhầm lẫn với một bộ phim tài liệu về hàng may mặc mềm. Khi bộ phim được Sony Pictures Classics mua hồi tháng 5, nó bất ngờ có tên mới: The Silent Man, một cái tên dường như lấy cảm hứng từ cuốn sách về Felt năm 2006 của Bob Woodward, The Secret Man.

Nhưng cho dù Felt im lặng hay bí mật thế nào, các bên hẳn phải cân nhắc rằng tựa phim quá chung chung để làm nên một sự dậy sóng trong mùa phim thu. Chỉ vài tuần sau đó, những hình ảnh đầu tiên từ bộ phim tiết lộ rằng nó đã có một tựa khác: Mark Felt - The Man Who Brought Down the White House, 11 từ không chỉ cho công chúng biết bộ phim nói về chuyện gì, mà còn cho họ một nhắc nhở hữu ích về những gì ông đã làm. Đặt câu nói này vào ngữ cảnh, số từ-khôn ngoan, cái tựa này ở đâu đó giữa The Assassination of Jesse James của Coward Robert Ford và Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb.

Và thế là, trước sự lo lắng của những người chạy bạt quảng cáo rạp chiếu bóng ở khắp mọi nơi, bộ phim ra rạp (ở Mỹ từ ngày 29/9) với cái tên đầy đủ đó, vốn dĩ đã đi vào điện thờ của các tựa phim có thể trở thành đơn vị văn hóa meme bên cạnh Breakin '2: Electric Boogaloo. (Hãy thử với các phim người thật việc thật khác xem, thú vị lắm: Abraham Lincoln: The Man Who Won the Civil War; Alan Turing: The Man Who Revolutionized Computing But Was Persecuted for His Sexuality.) Chỉ tiếc là Nora Ephron* không còn nữa. Có thể bà sẽ tìm ra một cái tên nào đó cho bộ phim này.



* Nora Ephron (1941-2012) là nhà văn và nhà làm phim người Mỹ. Bà nổi tiếng nhất với những phim hài lãng mạn và ba lần được đề cử Oscar Kịch bản hay nhất: Silkwood (1983), When Harry Met Sally... (1989) và Sleepless in Seattle (1993). Bà đã đoạt giải BAFTA Kịch bản gốc hay nhất với When Harry Met Sally... Bộ phim cuối cùng của bà là Julie & Julia.

Bao năm, Ephron là một trong số rất ít người trên thế giới biết rõ nhân thân thực sự của “Deep Throat”, nguồn tin cho các bài báo do chồng cũ của bà là Carl Bernstein viết cùng Bob Woodward trong vụ bê bối Watergate. Ephron tuyên bố cô đã đoán được danh tính của Deep Throat sau khi đọc các ghi chú của Bernstein, gọi người ẩn danh đó là “MF”. Bernstein tuyên bố “MF” là viết tắt của “My Friend”, nhưng Ephron đã đoán đúng đó là viết tắt của Mark Felt, cựu trợ lý giám đốc FBI. (Wiki)