Diễn viên đó, tất nhiên, là… Jim Carrey.

Jim Carrey trong vai nhân vật phản diện có bộ ria mép đặc trưng, Tiến sĩ Robotnik rất có thể đóng vai trò là khúc giã biệt của anh

Khi cái tát của Will Smith tiếp tục dội ngược trong nền văn hóa đại chúng, Sonic the Hedgehog 2 đã được ra rạp, với sự trở lại của Carrey trong vai nhân vật phản diện có bộ ria mép đặc trưng, Tiến sĩ Robotnik rất có thể đóng vai trò là khúc giã biệt của anh. Trong một phỏng vấn với Access Hollywood để quảng cáo cho phim, Carrey nói anh “khá nghiêm túc” về việc nghỉ hưu, phác thảo quyết định “sống cuộc đời bình lặng” làm một họa sĩ. Đó sẽ là một tổn thất đối với nhiều nhà làm phim mà công việc của họ có thể thu được lợi nhuận từ sự tham gia của anh và đặt ra câu hỏi về việc tại sao anh không gắn bó với loại cơ hội có thể giữ anh tiếp tục đem niềm vui giải trí — tức là công việc từ các đạo diễn trẻ và những ý tưởng nguyên bản.

Carrey cố gắng lắm rồi. Showtime đã hủy bỏ công việc tham vọng nhất của anh trong thập kỷ qua, Kidding, và lần thử sức yếu ớt của anh với tư liệu kịch tính trong bí ẩn giết người Dark Crimes năm 2018 đã không thành công. Sonic và phần tiếp theo cung cấp tài chính nhưng hầu như thiếu một nguồn dinh dưỡng sáng tạo nào đó. Nếu các dự án không kiếm ra tiền và thù lao có thể duy trì tồn tại khiêm tốn mà không có rắc rối của việc giữ được sự đương thời, thì phán xét ai đây?

Adam Sandler trong Uncut Gems

Mất đi Carrey cũng đồng nghĩa với việc sẽ bớt đi một diễn viên chính có thể giúp các nhà làm phim mới nổi. Về lý thuyết, có mối quan hệ tương hỗ giữa tài năng kỳ cựu cần tự do thể hiện và các đạo diễn non trẻ có nguồn tài chính cần một cái tên hạng A. Adam Sandler nhận ra điều đó, ở một bước ngoặt sự nghiệp của mình, rằng anh cần anh em nhà Safdie và Uncut Gems cũng nhiều như họ và dự án đó cần anh. Anh vẫn vậy, giữa cuộc diễu hành những nỗ lực chẳng mấy trí tuệ của anh ở Netflix: Các nguồn tin cho biết Sandler và anh em Safdie đang chuẩn bị một dự án khác.

Vậy thì Ben Safdie và Josh Safdie của Carrey là ai? Thay vì bỏ cuộc, anh nên tìm kiếm người nào mới sẽ trao cờ vào tay anh chứ.

Điều đó vẫn có thể xảy ra. Trong phỏng vấn với Access Hollywood, nam diễn viên nói anh có thể cân nhắc một vai diễn khác “nếu các thiên thần mang đến loại kịch bản nào đó được viết bằng mực vàng nói với tôi rằng nó thực sự quan trọng để mọi người xem.”

Carrey đã sải rộng cánh bay với màn trình diễn không lời trong vai một người du mục sống trên sa mạc trong The Bad Batch của Ana Lily Amirpour. Trong phim đó, anh không giống bất cứ gì chúng ta từng thấy trước đây

Giả sử “thiên thần” trong trường hợp này là Dan Aloni của WME, đại diện của Carrey trong vài năm qua, đã không trả lời khi IndieWire liên hệ để thảo luận về quyết định của nam diễn viên. Aloni tung hứng một danh sách thân chủ dày đặc, vì vậy có thể anh không xem hết mọi liên hoan phim bùng nổ để tìm kịch bản mới tuyệt vời. Hầu hết các hãng đại diện lớn của Hollywood thường không tìm kiếm cơ hội kinh phí thấp cho thân chủ của họ. Một người trong nghề đã cho biết ít nhất một trong ba hãng đại diện lớn có chính sách cấm xem xét bất kỳ dự án nào dưới 2 triệu đôla. (Lưu ý: Kinh phí của tác phẩm đoạt giải phim hay nhất Moonlight là 1,5 triệu đôla.)

Carrey đã sải rộng cánh bay với màn trình diễn không lời trong vai một người du mục sống trên sa mạc trong The Bad Batch của Ana Lily Amirpour. Vai diễn đó báo hiệu xu hướng một diễn viên sẵn sàng trở nên kỳ lạ khác thường với các nhà làm phim sắc sảo có cùng bước sóng. Trước đây Carrey đã đưa thương hiệu lập dị độc đáo của anh lên chất liệu phiêu lưu mạo hiểm hơn với hàng loạt bộ phim khá ấn tượng bao gồm The Truman Show, Man on the Moon, Eternal Sunshine of the Spotless of the Mind và I Love You Phillip Morris, nhưng chính The Bad Batch là ám hiệu cho những thử nghiệm táo bạo hơn: trong phim đó, anh không giống bất cứ gì chúng ta từng thấy trước đây. Giá mà anh có thể khai thác tiềm năng đó nhiều hơn.

Chính nhờ buổi chiếu tại Liên hoan phim quốc tế Toronto 2017, nơi Frances McDormand (phải) đã xem The Rider của Chloe Zhao (trái) và tìm kiếm cô ấy cho Nomadland

Hiện tại, bất kỳ ai đánh giá cao thiên hướng hài hước nhuốm màu đau khổ của Carrey đều liên quan đến Sonic 2. Ngay cả trong xuất phẩm kiếm tiền một lần, sự hiện diện độc đáo trên màn ảnh của anh vẫn nổi bật. Vâng, người viết đã chịu đựng điều đó: Giữa một kịch bản non tay mà khoa trương và CGI gây khó chịu cho những đứa trẻ thà chơi trò chơi đó còn hơn xem phim, Carrey đã chuyển tải sự pha trộn kỳ quặc giữa Jacques Tati* và Chủ nghĩa Biểu hiện Đức. Anh là một nguồn năng lượng mờ ảo giàu sắc thái đang cầu xin các nhà làm phim giỏi hơn rèn đúc anh bằng những tư liệu mới mẻ.

Một số đại diện phàn nàn rằng họ thì phải đối mặt với khối lượng các dự án phim và truyền hình nhiều hơn, còn các diễn viên chả thèm để ý gì đến công việc mới. Thay vào đó, diễn viên trông cậy người đại diện đóng vai trò bộ lọc và thường thậm chí không bận tâm nghiên cứu nhà làm phim khi công việc mới được gửi đến tay họ. Viggo Mortensen được cho là đọc hết mọi đề nghị, trong khi những ngôi sao trẻ hơn như Riz Ahmed và Alicia Vikander theo dõi tác phẩm mới tạo ra sự bàn tán, nhưng nhiều người thà thuê ngoài xử lý cái quá trình mệt mỏi đó cho họ.

Đạo diễn Reinaldo Marcus Green (phải) và Will Smith (thứ hai từ trái qua) cùng các diễn viên phim King Richard

Điều này thường dẫn đến những tên tuổi lớn có mặt trong các dự án tầm thường vì những lý do khó hiểu — thường là đoàn quân ô hợp các nhà đầu tư tài chính và những nhân vật có mối quan hệ tốt phỗng tay trên những người phù hợp mà lấy được công việc. Hầu hết diễn viên đều muốn được trả lương cao, nhưng họ cũng muốn được coi trọng. Điều đó đòi hỏi phải nhìn xa hơn cátxê và những phim bộ truyền hình xoàng xoàng để có lựa chọn chấp nhận rủi ro hơn.

Các diễn viên — chứ không chỉ đại diện của họ — sẽ được hưởng lợi từ việc trải nghiệm phim mới thú vị nhất ở giai đoạn ban đầu nhất, hay còn gọi là mạch liên hoan phim. Chính nhờ buổi chiếu tại Liên hoan phim quốc tế Toronto 2017, nơi Frances McDormand đã xem The Rider của Chloe Zhao, nghe nói đã hỏi “Chloé Zhao là cái quái gì vậy?” khi đến phần chạy danh đề, và tìm kiếm cô ấy cho Nomadland. Ngay cả đạo diễn Reinaldo Marcus Green của King Richard cũng nổi lên từ một lần gặp gỡ ở liên hoan phim, khi Jada Pinkett Smith xem Monsters and Men của Green tại Sundance và giới thiệu anh cho dự án.

Nicolas Cage trong phim Pig được giới phê bình đánh giá cao

Đối với anh em Safdie, sự nhiệt tình săn đón họ để tìm kiếm cơ hội của các diễn viên — trong số đó có Timothee Chalamet và Pete Davidson — phản ánh nhiều điều hơn chỉ là sự đánh giá cao dành cho Good Time. Thế nên tầm nhìn của các đạo diễn tác gia ít khi đến được với các diễn viên ở cấp độ đó. Để điều đó xảy ra thường xuyên hơn, diễn viên cần xem nhiều phim hơn.

Bộ phim The Unbearable Weight of Massive Talent của Nicolas Cage đã khiến anh phải thực hiện một đợt trả lời báo chí về cách anh bù đắp lại đống hổ lốn phim VOD đáng lãng quên vì tiền để thoát ra khỏi hố sâu tài chính. Giữa những màn đánh đu rất kỳ dị của mình, anh đã làm việc với Panos Cosmatos trong phim Mandy và Paul Schrader trong phim Dog Eat Dog. Điều đó dẫn đến Pig được giới phê bình đánh giá cao và bây giờ, vai chính đầu tiên của anh trong phim hãng lớn sau hơn một thập kỷ. Là một người mê điện ảnh đích thực, Cage nhận ra anh có thể tận dụng khả năng hiển thị của mình để thực hiện những bộ phim thách thức và quyết định đó đã mang đến cho anh một thế hệ người hâm mộ mới.

Nicolas Cage tại buổi ra mắt The Unbearable Weight Of Massive Talent ở Regal Essex Crossing, New York ngày 10/4/2022

Tuy nhiên,diễn viên thường không phải là người giỏi phân định dự án nào phù hợp với thế mạnh của họ. Một nam diễn viên nổi tiếng từng nói anh có khuynh hướng nhận những vai diễn đem lại thách thức có thể khiến anh bừng sáng — phải đổi giọng hoặc thay đổi âm sắc chẳng hạn — hơn là phả hệ của đạo diễn. Dù sao thì ai mà có thời gian để xem hết bao nhiêu là phim mới chứ?

Mặc dù không phải lúc nào các diễn viên cũng quan tâm đến những cơ hội phù hợp nhất với họ, nhưng có rất nhiều ám chỉ về cách thu hút họ bằng tư liệu tốt hơn. Các đại diện cho biết ngay từ đầu sự nghiệp, nhà làm phim phải cân nhắc đẩy nhanh quá trình đó với một người quản lý hoặc nhà sản xuất, những người có thể xuất hiện trước một hãng đại diện lớn, hoặc một đạo diễn chọn vai được kính trọng (thường được trích dẫn: Francine Maisler).

Trách nhiệm cũng thuộc về các đạo diễn tên tuổi. Giả sử, nếu David Fincher nói với người đại diện của mình rằng ông sẵn sàng làm điều hành sản xuất trong dự án của một người mới, thì sự tham gia đó cũng có thể giúp thu hút các ngôi sao tên tuổi.

Showtime đã hủy bỏ công việc tham vọng nhất của Carrey trong thập kỷ qua, Kidding

Nhưng không có nhiều người làm vậy. Các hãng đại diện tiếp tục bị chi phối bởi các nhân vật tai to mặt lớn, và không ai quan tâm đến sự nghiệp hơn con người sở hữu sự nghiệp — thậm chí ngay cả người thuộc tốp 10 phần trăm. Không có gì thay thế được việc một diễn viên sẵn sàng lùng sục các liên hoan phim để tìm người cộng tác trong tương lai, nhưng thế hệ người đại diện tiếp theo đang háo hức thăm dò đội hình Cannes vào tuần tới để tìm kiếm cơ hội. Trao quyền cho những tiếng nói này là tốt; tài năng làm phim tạo ra những tác phẩm độc đáo có thể giúp các diễn viên tên tuổi không trở thành những cái đích bị châm chích.

Các liên hoan phim có thể sắp xếp đội hình phim cung cấp các suất chiếu VIP qua vệ tinh tại các đại lý hàng đầu cho những màn ra mắt hứa hẹn nhất không? Có lẽ cả ba hãng đại diện lớn nên tổ chức một “lễ hội diễn viên” cực kỳ độc quyền dành cho các đồng nghiệp của họ tham dự. Những khả năng viển vông này có thể là chìa khóa cho các diễn viên đầu tư vốn cổ phần nghiêm túc vào các dự án quan trọng. Mọi người đều có lợi khi giải quyết thiếu sót ở đây: các nhà làm phim hối hả cho chương tiếp theo của họ, các dự án cần những ngôi sao hái ra tiển và bản thân các diễn viên.

Và trên lưu ý đó, nên đề cập tới Will Smith. Khi anh lãnh án cấm tham dự các sự kiện của Viện Hàn lâm trong 10 năm và chứng kiến các dự án đình đám bị gác lại, anh có thể cân nhắc những nhà làm phim non trẻ, những người muốn tận dụng tài năng của anh. Tên tuổi của anh đầy giá trị để lấy được một số dự án nhất định. Một số nhà làm phim có thể sẵn sàng bỏ qua vụ việc và đưa anh trở lại làm việc khi anh thể hiện được tự tin, và làm điều tốt cho cộng đồng trong quá trình này.

Không có gì thay thế được việc một diễn viên sẵn sàng lùng sục các liên hoan phim để tìm người cộng tác trong tương lai, nhưng thế hệ người đại diện tiếp theo đang háo hức thăm dò đội hình Cannes vào tuần tới để tìm kiếm cơ hội

Hoặc có thể thách thức thực sự là ngành công nghiệp điện ảnh không đòi hỏi hãng đại diện và diễn viên đúng mức để theo đuổi các dự án tốt hơn.