Với hơn 11 tỉ đôla, theo Rentrak, 2015 là năm doanh thu phòng vé lớn nhất từ trước đến nay cho Mỹ, nhưng tăng trưởng chỉ có 7% so với năm trước và nhỉnh hơn thành tích của 2013, là mức cao nhất trước đó. Ngược lại, sự tăng trưởng mạnh mẽ của Trung Quốc đưa thị trường này vào đà qua mặt phòng vé Mỹ trước 2017.

Áp phích phim Tây du ký 3D

Và đó là chưa kể việc tỷ lệ người Trung Quốc đi rạp xem phim thấp hơn nhiều so với Mỹ và Hàn Quốc. Trung bình người Mỹ mỗi năm đi xem phim ở rạp ba lần — người Hàn Quốc còn thường xuyên hơn — trung bình một người Trung Quốc đi xem 0,8 lần, theo CCTV. Chắc chắn là do việc đi rạp xem phim tương đối tốn kém hơn ở Trung Quốc, nhưng rõ ràng còn chỗ để tăng trưởng.

Và khi Trung Quốc ngày càng trở nên quan trọng với điện ảnh toàn cầu, nhiều phim nội địa của nước này hiện được đồng sản xuất với các hãng phim Mỹ, những người thận trọng bỏ tiền vào cuộc chơi, dù thị trường Trung Quốc đang bùng nổ.

Với tốc độ tăng trưởng nhanh chóng của Trung Quốc — còn hiệu ứng Star Wars thì không lặp lại — không lấy gì bảo đảm khả năng 2016 là lần cuối cùng phòng vé nước Mỹ còn được ngợi ca là thị trường điện ảnh lớn nhất thế giới. Nhưng nếu Trung Quốc thực sự lên ngôi trước thời hạn, thì có lẽ nhờ vào thành tích của hai phim hành động kỳ ảo kinh phí siêu ‘khủng’ — Journey to the West và The Great Wall – cả hai phim này đều đồng sản xuất với Mỹ. Và không như hầu hết phim Trung Quốc khác, hai phim này cũng có tác động vật chất đến phòng vé nội địa.

Nam diễn viên Lục Tiểu Linh Đồng, thứ hai từ phải sang, và tạo hình nhân vật
Tề Thiên Đại Thánh của anh trong bộ phim, tại một sự kiện

Journey To The West

Bộ phim nói tiếng Quan thoại này, vẫn chưa xác định ngày ra rạp ở Trung Quốc lẫn Mỹ, dựa theo một trong tứ đại danh tác của Trung Quốc, Tây du ký. Hầu hết dàn diễn viên của bản phim truyền hình thành công vang dội năm 1986 cùng tên đều quay lại. (Bản phim truyền hình đã trở thành hiện tượng văn hóa được sùng bái và được phát song lại vào năm 1988.)

Do Paramount Pictures cùng một số hãng phim Trung Quốc đồng sản xuất, bộ phim sẽ là thành công đình đám ở một đất nước vốn đã yêu thích sâu đậm tác phẩm văn học này — hoàn toàn khác cơn cuồng Star Wars ở Mỹ. Và hiệu ứng 3D của bộ phim, trông sẽ rất ấn tượng tại hàng trăm rạp Imax mọc lên như nấm ở Trung Quốc, hoàn toàn có thể đưa Journey to the West trở thành phim có doanh thu cao nhất năm 2016 ở Trung Quốc.

Nhưng sức hấp dẫn của phim bên ngoài Trung Quốc thì không chắc chắn. Tất nhiên, phim trông rất tuyệt, nhưng người Mỹ không biết câu chuyện hay diễn viên, và lời thoại tiếng Trung. Sức mê hoặc ở Trung Quốc có thể khiến khán giả Mỹ muốn xem vì tò mò, nhưng khó thôi thúc được một đám đông khán giả. Nhưng khoảng cách thành tích của phim này ở Trung Quốc và ở Mỹ lớn hơn người ta tưởng có thể đẩy Trung Quốc sớm vọt lên hàng đầu.

The Great Wall

Một phim phiêu lưu hành động rất được trông đợi khác của năm nay, The Great Wall, sẽ có hiệu ứng khác. Đây là phim Trung Quốc nói tiếng Anh có Matt Damon đóng chính — anh đã nổi tiếng ở Trung Quốc với vai diễn trong phim The Martian, bộ phim đã thu hơn 50 triệu đôla tuần công chiếu ở thị trường này. Với kinh phí ước tính 135 triệu đôla, The Great Wall sẽ là phim tốn kém nhất từ trước đến nay quay hoàn toàn ở Trung Quốc.

Do Legendary Pictures hợp tác với Le Vision Pictures sản xuất, dự án này là phim nói tiếng Anh đầu tiên của đạo diễn Trương Nghệ Mưu. Đây cũng là lần đầu tiên Lưu Đức Hoa đồng đồng đóng chính trong một phim Hollywood.

Không như Journey to the West, The Great Wall có các diễn viên Mỹ nổi tiếng như Damon và Willem Defoe, nói tiếng Anh, và không dựa theo tiểu thuyết kinh điển quá phổ biến ở Trung Quốc nhưng quá xa lạ ở Mỹ. Cốt truyện phim tập trung vào một nhóm lính đánh thuê châu Âu hợp cùng các chiến binh Trung Quốc chống lại một quái vật trên Vạn Lý Trường Thành, được đo ni đóng giày cho khán giả cả hai nước.

Hai nam chính của The Great Wall: Lưu Đức Hoa, trái, và Matt Damon

Và trong khi Journey to the West có thể là phim có tầm quan trọng nhất về kinh tế của năm 2016 ở Trung Quốc, The Great Wall có thể sẽ là phim tác động mạnh nhất. Nếu phim này bắc cầu nối hai thị trường thành công, thì sẽ đưa phòng vé Trung Quốc vượt qua cả những dự đoán lạc quan đồng thời chứng minh một chiến lược tăng trưởng mới đối với nước Mỹ. Chúng ta đã biết các bom tấn Mỹ làm ăn tốt ở Trung Quốc rồi. Không chừng năm 2016 này, chúng ta sẽ khám phá ra rằng điều ngược lại cũng đúng.