Khi nói chuyện với hoặc nói về giới trẻ Trung Quốc, nhất là thế hệ từ 8X
trở đi, ta dường như cảm nhận rằng văn hóa luôn diễn ra trên phông nền
là cuộc sống thành thị bận rộn với nhiều nguồn thông tin từ các thiết bị
điện tử. Vì thế, nhiều người cũng dễ dàng cho rằng, trong thế giới toàn
cầu hóa và hiện đại hóa này, văn hóa nông thôn vốn có của Trung Quốc
đang dần mất đi trong tay giới trẻ.
Tuy vậy, lời tiên đoán của nhiều chuyên gia trong ngành điện ảnh rằng
đạo diễn trẻ ngày nay khó lòng làm phim phản ánh chính xác cuộc sống
nông thôn hiện đại vẫn được chứng minh là không chính xác.
Gần
đây, ngoài những phim thương mại thành công ngoài rạp, một số phim nghệ
thuật đã thu hút được sự chú ý của khán giả trên mạng xã hội. Cả khán
giả và giới chuyên môn đang dần nhận ra các đạo diễn trẻ có khả năng đa
dạng hơn mong đợi.
Có nhiều tài năng trẻ hiện nay lớn lên ở các
vùng nông thôn và muốn dành sự nghiệp của mình phác thảo những hình ảnh
nông thôn cùng cuộc sống của người dân ở đây. Họ không màng tới thành
công phòng vé hay những yếu tố thương mại khác.
Với sự thành lập
của Hiệp hội phim nghệ thuật Thượng Hải vào tháng 8/2013, có một số rạp
chiếu được xây dựng và sự kiện chiếu phim đã được tổ chức cho khán giả
yêu phim nghệ thuật, cho phép họ thấy một Trung Quốc mặt sáng tạo nghệ
thuật thay vì thương mại của điện ảnh.
Don't Expect Praises
Lấy gốc từ thiên nhiênSau
The Black and White Milk Cow (2004) và
Er Dong (2008),phim thứ ba của đạo diễn phim nghệ thuật Dương Cẩn,
Don't Expect Praises,
tiếp tục kể về cuộc sống thôn làng Trung Hoa. Đến từ tỉnh Sơn Tây, quê
nhà của các đạo diễn nổi tiếng khác như Giả Chương Kha và Ninh Hạo, phim
của Dương Cẩn luôn lấy quê nhà làm gốc.
Bộ phim mới này kể về
tình bạn của hai cậu bé thôn quê. Trong phim, một cậu bé từ thị trấn về
làng thăm bạn, trong khi để thư lại nói với gia đình là cậu đến thăm nhà
bà.
Thường được so sánh với
Time to Live and Time to Die
của Hầu Hiếu Hiền, bộ phim giảm nhẹ ấn tượng thường có là phim nghệ
thuật về vùng nông thôn thường kể về những vấn đề xã hội to lớn như đô
thị hóa và những vấn đề môi trường. Trong
Don't Expect Praises, đạo diễn chỉ muốn kể lại những ký tức tuổi thơ mà không có hoài bão về thông điệp gì lớn hơn.
“Đây
là một phim nghệ thuật về cuộc sống nông thôn không khiến khán giả phải
cảm giác ngột ngạt suốt cả phim,” một khán giả cho biết.
Cũng diễn ra ở vùng tây bắc Trung Quốc,
Fly with the Crane
của Lý Duệ Quân đề cập về những vấn đề tinh tế hơn về cuộc sống và cái
chết, mối quan hệ giữa người và đất đai sông nước. Dù có kết thúc khá
gây sốc, khi một cậu bé chôn sống ông nội và ông già nói, “nói với mọi
người là ông đã cưỡi hạc bay đi”, với mục tiêu chống lại tục hỏa táng,
bộ phim vẫn mang phong cách quay phim thuần khiết và đầy màu sắc. Hình
ảnh nông dân làm đồng, trẻ con chơi đùa trong cát và phụ nữ giặt quần áo
bên bờ sông được dựng lên một cách tự nhiên và rất đẹp.
“Hãy
lắng nghe tiếng gọi của đất. Đất luôn thở dài. Cháu không nghe được còn
ông thì luôn nghe thấy. Đó cũng là tiếng thở dài của ông,” người ông nói
với đứa cháu trong phim.
Fly with the Crane
Điện ảnh nghệ thuật nhẹ nhàng hơnNgười Trung Quốc có mối
quan hệ thú vị với chính mảnh đất nơi họ đang sống. Những sự kết nối đó
từng được thể hiện trong những phim như
Red Sorghum của Trương Nghệ Mưu và
Postmen in the Mountains của Hoắc Kiến Khởi.
Nhà
phê bình phim Wang Yuming cho biết, sự chú ý và thích thú với câu
chuyện nông thôn của các đạo diễn thế hệ thứ năm xuất phát từ việc chính
họ từng phải làm việc ở những nơi đây từ những năm 1960 và 70.
“Những đạo diễn thế hệ thứ sáu nổi tiếng hơn với phim về cuộc sống thành thị.”
Trong thập kỷ vừa qua, những phim với bối cảnh nông thôn thường là phim hài, tình cảm hay phim ly kỳ như
Better and Better của Trương Nhất Bạch, hay chỉ dùng để phản ánh vấn đề xã hội nào đó.
Blind Mountain và
Blind Shaft của Lý Dương đều là những phim sử dụng bối cảnh nông thôn để thảo luận về nạn buôn người và sự an toàn trong những mỏ than.
Ấn
tượng thường có về phim nghệ thuật cho thấy cuộc sống ở những ngôi làng
nhỏ có vẻ đầy cay đắng, nặng nhọc và đau khổ. Nhưng những đạo diễn trẻ
đã phá vỡ hình ảnh đó, tạo một sự hiểu biết khác về văn hóa nông thôn
Trung Quốc, với những con người sống chết với mảnh đất quê hương mình.
Phần
lớn những phim này không có diễn viên nổi tiếng và trông đợi nhiều vào
dàn diễn viên chính cũng sống ở nông thôn, với lời thoại đậm phương ngữ.
Cách những bộ phim này kể những câu chuyện với những phong cách quay
phim hiện đại vấn giúp khán giả hiểu được cuộc sống đồng quê dù họ chưa
bao giờ trải qua.
Blind Mountain
Đấu tranh để được chú ý Hiệp hội phim Nghệ thuật Thượng
Hải, đứa con tinh thần của Hiệp hội Phát hành và Trình chiếu phim ảnh
Thượng Hải, đã công chiếu năm phim nghệ thuật trong tháng 7, gồm
Don't Expect Praises và
Fly with the Crane. Cả hai phim đều có được “long ấn” của các bộ phận kiểm duyệt, cho phép phim được công chiếu rộng rãi.
Qua
được sự kiểm duyệt của các cơ quan liên quan và có quyền công chiếu
không có nghĩa phim tìm được chỗ chiếu tại các rạp, vì còn nhiều yếu tố
thương mại cần cân nhắc.
Fly with the Crane đã được đưa vào
danh sách phim tranh giải Liên hoan phim Venice lần thứ 69 năm ngoái
nhưng trong nước chỉ được chiếu ở những buổi họp mặt hay rạp chiếu nhỏ.
Phim
nghệ thuật thường gặp nhiều khó khăn tìm khán giả, vì thế mà cũng khó
đánh giá độ hay dở của phim, vì không có ai xem thì sao biết phim có tác
động được đến khán giả hay không.
Dịch: © Xuân Hiền @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Global Times
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên
Facebook của chúng tôi