Các quan chức về phim ảnh Trung Quốc đã nói với một số người mua trong nước tránh xa phim Mỹ. Một nhà phân phối Trung Quốc nói ông được nhiều hạ tầng khuyên đừng đưa tựa phim Mỹ ra cân nhắc, còn một người khác đã nghe qua các kênh không chính thức là công ty tư nhân không được nhập nội dung giải trí của Mỹ nữa. Các diễn viên Mỹ đang làm việc ở Trung Quốc nói sự nghiệp của họ có thể một bước xuống vực thẳm mà không có lời giải thích.

Những người trong ngành nhấn mạnh rằng không có gì bằng văn bản – không có nghị định được công bố chính thức – đóng băng nội dung giải trí của Hoa Kỳ. Chính phủ Trung Quốc có xu hướng thực hiện các biện pháp kiểm soát như vậy trong nội bộ và phi chính thức, cho phép họ công khai phủ nhận sự tồn tại của bất kỳ hạn chế nào và đưa ra ngoại lệ khi phù hợp với họ. Ba năm trước, khi Trung Quốc chặn phim Hàn Quốc, các ban nhạc Kpop và các mặt hàng xuất khẩu văn hóa khác vì tức giận với quyết định triển khai tên lửa do Mỹ sản xuất của Seoul, phải sáu tháng sau Bắc Kinh mới công khai thừa nhận chính sách đó.

“Các thân chủ và nguồn tin trong ngành của chúng tôi đang nói lại rằng sẽ có một lệnh cấm thật đối với nội dung giải trí của Hoa Kỳ trong lĩnh vực chiếu rạp và phát trực tuyến,” theo lời luật sư lĩnh vực giải trí làm việc tại Bắc Kinh, Mathew Alderson, một đối tác tại Harris Bricken, công ty luật quốc tế đóng ở Trung Quốc có một số thân chủ Mỹ. “Theo như tôi biết, chính sách này chưa được viết ra, và chúng tôi không mong muốn điều đó. Tuy nhiên, bây giờ nó đang thu hút sự chú ý của ngành công nghiệp.”

Nguồn tin của các hãng phim Mỹ chỉ ra rằng họ vẫn đang đưa phim vào Trung Quốc. Spider-Man: Far From Home của Sony gần đây đã được cấp ngày ra mắt sớm 28 tháng 6, trước ngày phát hành ở Mỹ, và những phim khác như The Secret Life of Pets 2 và Toy Story 4 đã nhận được khung thời gian chiếu rạp. Nhưng nói riêng tư họ thừa nhận những đám mây bão có thể đang hình thành.

Nam diễn viên Chris Hemsworth ký tặng ‘fan’ tại buổi công chiếu Men in Black: International ở Trung Quốc

“Rất mờ mịt,” một người trong hãng phim nói.

Các hãng phim Hollywood lâu nay đã cằn nhằn rằng Trung Quốc đang áp dụng thuế “ma” đối với doanh thu vé họ thu thập. Theo hiệp ước, các hãng phim nhận 25% doanh thu bán vé từ các bộ phim họ phát hành ở Trung Quốc. Với việc Trung Quốc đã trở nên quan trọng đối với doanh thu phòng vé, bất kỳ cấp độ chậm hoặc cấm nào cũng có thể khiến các công ty này mất hàng chục triệu đôla. Những năm gần đây Trung Quốc đã trở thành một thị trường quan trọng đến mức các bộ phim lớn được bật đèn xanh và chọn diễn viên dựa trên sức hấp dẫn của chúng đối với Trung Quốc.

Tương tự, nhà rạp ở Trung Quốc phụ thuộc vào phim bom tấn Hollywood để giữ cửa mở, đặc biệt từ vụ bê bối trốn thuế Phạm Băng Băng vào mùa hè năm ngoái, dẫn đến giảm mạnh sản xuất phim trong nước. Phim nước ngoài được dự đoán sẽ tăng thị phần trong năm nay để bù vào. Godzilla: King of the Monsters, Aladdin và X-Men: Dark Phoenix, thống trị các vị trí đầu bảng xếp hạng phòng vé Trung Quốc các tuần gần đây.

Một nhà phân phối địa phương nói với Variety rằng những phim ‘đinh’ của Hollywood có khả năng vẫn chen qua được. “Tất cả mọi người tôi có giao dịch cùng nói rằng họ sẽ không gây rối với các phim Hollywood,” một nhà phát hành Trung Quốc nói.

Áp phích phim Men in Black: International dựng tại một rạp chiếu trong thành phố Nghi Xương, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc hôm 2/62019

Nhưng các bằng chứng cho thấy vấn đề đang dồn lên trong các góc khác của ngành công nghiệp. Một đại diện bán phim hàng đầu của Mỹ cho biết bốn khách hàng lớn của Trung Quốc nói với ông tại Liên hoan phim Cannes họ đã nhận được các cuộc gọi từ Cục Điện ảnh Trung Quốc thông báo với họ rằng các phim Mỹ theo dạng không ăn chia doanh thu sẽ không nhận được suất phát hành nào sau ngày 24 tháng 5. (Xuất phẩm kinh phí lớn của Hollywood gần như bất di bất dịch là những đầu phim ăn chia doanh thu ở Trung Quốc.)

Indie Rights, một công ty bán phim có trụ sở tại Los Angeles, chủ yếu chuyên về lĩnh vực phát trực tuyến, nói với Variety rằng họ đã nhận được “email từ người mua lớn nhất Trung Quốc của chúng tôi nói, do chiến tranh thương mại với Mỹ, văn phòng kiểm duyệt sẽ không xem xét thêm bất kỳ bộ phim nào từ Mỹ.”

Và một nhà phân phối Trung Quốc, phát ngôn với điều kiện ẩn danh, nói bà đã nghe không chính thức rằng các doanh nghiệp tư nhân bị cấm nhập phim Mỹ từ Tết Nguyên đán, vào tháng 2, và các hạ tầng trực tuyến trong nước gần đây cũng bị áp lệnh cấm tương tự. “Ngay bây giờ thông tin rất khó hiểu và hỗn loạn. Chúng tôi thực sự không biết chuyện gì sẽ xảy ra và khi nào,” nhà phân phối đó nói.

The Walt Disney Grand Theater tại Disney Resort Thượng Hải tổ chức chiếu ra mắt bộ phim Aladdin ở Trung Quốc ngày 14/5/2019

“Chúng tôi đã nghe thông tin tương tự” về việc siết chặt một số nội dung giải trí của Mỹ, Jean Prewitt, chủ tịch Liên minh Điện ảnh và Truyền hình Độc lập cho biết. “Một điều rất đáng tiếc vì Trung Quốc đã trở thành một phần quan trọng trong ma trận tài chính phim độc lập. Đây sẽ là một bước lùi nặng nề.”

Ngoài việc là thị trường phim lớn thứ hai thế giới, Trung Quốc còn chiếm 60% số lượng thuê bao SVOD thế giới, theo nghiên cứu được Ampere Analysis công bố vào tuần trước.

Khán giả Trung Quốc và các chuyên gia ngành đều mơ hồ thấy một sự dịch chuyển tiềm năng trong chính sách hồi tháng trước khi việc phát trực tuyến tập kết thúc của Game of Thrones trên Tencent Video bị dừng lại. Một phát ngôn viên của HBO nói với tờ Wall Street Journal rằng không có vấn đề tín hiệu nào và Tencent đã được chính phủ Trung Quốc ra lệnh cắt chương trình vì tranh chấp thương mại.

Một nguồn tin thân cận với cơ chế kiểm duyệt của Trung Quốc đã nói với Variety rằng các phim bộ internet và hạ tầng phát trực tuyến chưa được lệnh gỡ các chương trình giải trí của Mỹ, nhưng đã được khuyến cáo không quảng cáo chúng trên mạng.

Sự kiện ra mắt X-Men: Dark Phoenix diễn ra hoành tráng ở Bắc Kinh hôm 29/5/2019 với dàn diễn viên tham dự gồm James McAvoy, Michael Fassbender, Sophie Turner, Evan Peters và Tye Sheridan

Trên một chiến tuyến khác, năm diễn viên người Mỹ làm việc trong các chương trình của Trung Quốc nói với Variety rằng căng thẳng thương mại với Hoa Kỳ đã gây tổn hại cho sự nghiệp của họ. Một người nói hai tuần qua nhiều công ty sản xuất đã bảo anh rằng anh không thể tham gia vào các dự án sắp tới của họ vì tư cách công dân của anh.

“Về cơ bản, qua một đêm, nhiều người Mỹ đã không còn triển vọng lên màn hình,” trích lời nam diễn viên, yêu cầu không được nêu danh tính. “Một số người đã bị sa thải, một số đã bị hủy buổi thử vai và về cơ bản điện thoại của tất cả chúng tôi đã ngừng đổ chuông… Không ai tưởng tượng được họ ở xa Mỹ tới vậy, nhưng vẫn bị ảnh hưởng bởi các lựa chọn của chính phủ Mỹ.”

Nếu các hạn chế đối với nội dung giải trí của Mỹ đủ mạnh và đủ sâu để giảm số lượng phim Mỹ chiếu rạp, Trung Quốc có thể chuyển sang nguồn khác để nhập phim. Nhưng ở đó, chính trị cũng có khả năng đóng một vai trò.

Hai trong số các nguồn thay thế rõ ràng nhất của nội dung giải trí nói tiếng Anh là Vương quốc Anh và Australia. Nhưng quan hệ ngoại giao giữa Australia và Trung Quốc đang ở gần mức thấp nhất mọi thời đại, và Anh đang mạo hiểm nhận cơn tức giận của Trung Quốc về chính sách của họ đối với công ty công nghệ Huawei, mà Mỹ muốn các đồng minh của mình cấm.

Các chính sách của Mỹ đối với Huawei làm ảnh hưởng thêm quan hệ ngoại giao giữa Anh Quốc & Canada với Trung Quốc, và siết chặt thêm nguồn nội dung giải trí nói tiếng Anh để nhập khẩu

Các nhà làm phim Canada đã nằm trong làn đạn vì nước họ bắt giữ Giám đốc Điều hành Huawei, Mạnh Vãn Chu, sau các cáo buộc gian lận của Mỹ, với một giám đốc người Canada bị từ chối tham gia Liên hoan phim quốc tế Bắc Kinh hồi tháng 3.