Cuộc cách mạng phát trực tuyến không chỉ viết lại các quy tắc về sản xuất và phân phối phim, mà còn đảo lộn cách đánh giá phim khi mà hãng lớn của Hollywood và những gã khổng lồ công nghệ đua nhau đẩy phim mới ra thị trường.

Ở Hollywood Netflix là đấu thủ dẫn đầu rõ rệt trong lĩnh vực sản xuất phim mới, ùn ùn cho ra phim còn nhiều hơn số tuần lễ có trong năm 2020. Và Amazon đang ngày càng sản xuất nhiều phim nguyên tác hơn cho Prime Video. Nhưng không chỉ có dịch vụ phát trực tuyến tăng sản lượng. Các hãng phim lâu đời như Walt Disney Co. và Paramount Pictures cũng đang tăng cường sản lượng phim phát trực tuyến trên hạ tầng riêng của họ nhằm duy trì tính cạnh tranh và giữ chân thuê bao. Paramount gần đây cho biết họ có kế hoạch phát hành phim mới mỗi tuần cho dịch vụ Paramount+ năm 2022.

Dấu hiệu khủng hoảng hiện sinh: Điều này có ý nghĩa gì với ngành xinê?

Nhà sản xuất Randy Greenberg, cựu giám đốc tiếp thị và phân phối tại Universal Pictures hiện đang phát triển các dự án phim cho các dịch vụ phát trực tuyến, nói: “Đó là một cách nghĩ khác về phim.”

Netflix là đấu thủ dẫn đầu rõ ràng ở Hollywood trong lĩnh vực sản xuất phim mới

Theo truyền thống, kinh doanh điện ảnh là chạy theo phim ăn khách trong đó mục tiêu của các nhà sản xuất và hãng phim là tạo ra những bộ phim có khả năng thu hút khán giả đến rạp và bán được hàng tấn vé. Greenberg nói: “Bạn phải cho người ta lý do để họ ra khỏi nhà.”

Mặt khác, dịch vụ trực tuyến mong muốn thu hút thuê bao bằng nguồn phim lẻ và phim bộ ổn định khiến họ đủ hài lòng để tiếp tục trả phí đăng ký — chi phí tương đương với một vé xem phim — tháng này qua tháng khác. Từng phim lẻ hay bị giảm tầm quan trọng, cả từ quan điểm của công ty lẫn người tiêu dùng. Nhiều người trong cuộc ở Hollywood lo lắng về áp lực mà các hãng phim đang tự đặt lên mình để duy trì chất lượng trong bối cảnh sản xuất tăng vọt.

Theo dữ liệu Ampere Analysis tính toán cho Wall Street Journal, từ năm 2016 đến đầu năm 2020 Netflix đã sản xuất 133 phim, nhiều hơn gấp ba lần so với Disney, hãng phim thống trị ở Hollywood, và cũng là hãng sản xuất số lượng phim ít nhất. Sony Pictures Entertainment là hãng phim có sản lượng cao thứ hai trong danh sách với 111 phim.

Amazon đang ngày càng sản xuất nhiều phim nguyên tác hơn cho Prime Video

Mặc dù Hollywood đang sản xuất nhiều phim hơn, nhưng rất ít tựa phim đạt điểm cao với khán giả và giới phê bình. Ampere đo mức độ đại chúng bằng hai số đo khác nhau: điểm của các nhà phê bình, đưa ra số bình quân gia quyền của các nhà phê bình trên Rotten Tomatoes và Metacritic; và đánh giá khán giả dựa trên tổng hợp xếp hạng trực tuyến công khai.

Trung bình, khán giả cho phim nguyên tác của Netflix, bao gồm một số ứng viên Oscar, 59,1 điểm trên 100, trong khi các nhà phê bình cho công ty này điểm trung bình là 54,4, theo Ampere. Công ty nghiên cứu cũng nhận thấy người tiêu dùng mất hứng thú với phim của Netflix nhanh hơn so với phim của các hãng lớn.

Để so sánh, Disney đạt điểm trung bình cao nhất với khán giả và các nhà phê bình, theo Ampere. Phim trung bình của Disney, bao gồm các phim chuỗi lớn như Marvel, có điểm khán giả là 70,3 và giới phê bình là 66. Disney cũng có nhiều phim nhất đạt được sự nổi tiếng bền vững.

Paramount có kế hoạch phát hành phim mới mỗi tuần cho dịch vụ Paramount+ năm 2022

Số lượng hơn chất lượng

Những năm gần đây Netflix phát hành nhiều phim nhất trong số các hãng phim nhưng cũng có xếp hạng thấp nhất trong số các đối thủ cạnh tranh.

Sự gia tăng về số lượng và phân phối này đã dẫn đến cuộc tranh luận giữa những người trong ngành. Một mặt, có nhiều cơ hội hơn bao giờ hết cho các nhà làm phim mới và các dự án đầy tham vọng mà có thể chưa bao giờ có cơ hội trong hệ thống cũ của Hollywood. Mặt khác, một số chuyên gia trong ngành và những người yêu điện ảnh tỏ ra lo lắng. Đạo diễn từng đoạt giải Oscar Martin Scorsese gần đây đã viết trên tờ Harpers rằng ông lo ngại điện ảnh với tư cách là nghệ thuật đang bị giảm giá trị khi điện ảnh bị gộp chung với phim truyền hình dài tập và các chương trình không có kịch bản và được cung cấp dưới dạng “nội dung giải trí” trên các hạ tầng phát trực tuyến.

Phim của Disney đạt điểm trung bình cao nhất với khán giả và các nhà phê bình

Nó cũng khiến khó xác định đâu là phim thành công thực sự hơn. Nhiều thập kỷ nay doanh thu phòng vé đã cung cấp chỉ số rõ ràng nhất về sự nổi tiếng, nhưng sử dụng doanh thu bán vé để phân biệt người chiến thắng với kẻ thua cuộc giảm dần vai trò khi ngày càng nhiều phim ra mắt trên các hạ tầng phát trực tuyến. Và mặc dù doanh thu phòng vé đang có dấu hiệu sống lại sau đại dịch, nhưng không có khả năng Hollywood chậm lại động thái phát hành hoặc độc quyền trực tuyến hoặc kết hợp với một chiếu rạp hạn chế ngày càng nhiều phim hơn, theo một số người kỳ cựu trong ngành. Dịch vụ phát trực tuyến hầu hết đều miễn cưỡng chia sẻ dữ liệu về mức độ phổ biến của một số tựa phim nhất định, còn những gì họ tự báo cáo thì thiếu bối cảnh như số người đã xem xong một bộ phim so với chỉ xem vài phút. Một số công ty như Nielsen đang cố gắng tạo ra một cách theo dõi lượng người xem trực tuyến, và từ đó tính ra mức độ phổ biến.

Những thay đổi trong phát hành cũng đang viết lại đặt cược của các nhà làm phim. Trước đây, các nhà làm phim thường ít nhận tiền đối với các dự án đam mê, thay vào đó hợp tác với các hãng phim để nếu phim thành công ở rạp, họ sẽ ăn chia phần trăm doanh thu phòng vé như một phần thưởng. Các nhà làm phim và hãng phim đều chấp nhận rủi ro với hy vọng sẽ thắng lớn.

Tìm được cách tạo ra những bộ phim thành công với khán giả và giới phê bình chưa bao giờ là công việc dễ dàng

Phát hành trực tuyến thay đổi phép tính đó. Đối với một bộ phim ra mắt trực tuyến, các nhà làm phim thường được trả trước một cách hào phóng mà không có cơ hội thu lợi về mặt tài chính nếu phim của họ thành công lớn.

Nhiều tay chơi quyền lực ở Hollywood tự hỏi mô hình làm thuê này có thể ảnh hưởng đến chất lượng như thế nào. Không có cơ hội ăn chia doanh thu phòng vé, các nhà làm phim không còn hợp tác với các nhà phân phối và do đó, ít quan tâm đến mức độ thành công về mặt thương mại của bộ phim họ làm.

Peter Guber, một nhà sản xuất phim có bốn mươi năm kinh nghiệm, cũng đã hoàn thành một giai đoạn thành công với tư cách là người đứng đầu Sony trong những năm 1990, cho biết: “Quan điểm về thành công và thất bại thay đổi hoàn toàn. Trong sự nghiệp ở Hollywood của mình, Guber đã giúp sản xuất những bộ phim mang tính biểu tượng như Rain Man, The Color Purple và Batman.

Bất luận rủi ro cao hay thấp cho các nhà làm phim và giám đốc điều hành, tìm được cách tạo ra những bộ phim thành công với khán giả và giới phê bình chưa bao giờ là công việc dễ dàng.

Quan điểm về thành công và thất bại của một bộ phim thay đổi hoàn toàn

“Nếu bạn nhìn vào thời kỳ hoàng kim của Hollywood ... người ta không tin vào các phần tiếp theo và phim chuỗi. Mỗi phim đều chỉ là trực giác,” Stephen Galloway, nhà báo đã làm việc trong ngành công nghiệp giải trí trong khoảng 40 năm trước khi trở thành trưởng kho điện ảnh Đại học Chapman, nói. “Bạn không bao giờ có thể thực sự đảm bảo được chất lượng.”