Bước vào năm thứ 23, Liên hoan phim Quốc tế Tokyo (TIFF) là một trong
những liên hoan phim hàng đầu ở châu Á. Tuy nhiên, trong mười năm qua,
TIFF nằm dưới cái bóng của Liên hoan phim Pusan trẻ trung, diễn ra ngay
trước Liên hoan phim Tokyo và được coi là thú vị hơn, hay hơn và quan
trọng hơn nếu xét trên tổng thể.
Dưới sự lãnh đạo của Tom Yoda, một doanh nhân thành đạt trong ngành âm
nhạc và điện ảnh, lần thứ ba giữ ghế chủ tịch liên hoan, TIFF nỗ lực
nâng cao chất lượng của các lựa chọn, trước hết là cuộc đua giữa 15 đề
cử, và củng cố thị trường Tiffcom, hiện đã diễn ra được bảy năm.
Liên
hoan cũng có một chủ đề thân thiện môi trường mới (khẩu hiệu: Hành động
vì trái đất), biểu hiện bằng chương trình phim tài liệu về thiên nhiên
và tấm thảm xanh làm từ nguyên liệu tái chế được trải trong lễ khai mạc.
Poster Liên hoan phim Quốc tế Tokyo
Để
chuẩn bị cho liên hoan năm nay, diễn ra từ ngày 23 tới ngày 31/10, Yoda
và các cộng sự đã kí hợp đồng với nhà sản xuất Jeremy Thomas và nhà tư
vấn kinh doanh cao cấp quốc tế Ken Umehara làm cố vấn chương trình
trong khi thêm vào danh sách đề cử nhiều quan điểm dân chủ hơn.
“Chúng
tôi không chỉ chọn những bộ phim nghệ thuật chất lượng cao mà còn có
các bộ phim thương mại hấp dẫn,” Yoda nói. “Chúng tôi đang tiến gần hơn
tới đại bộ phận công chúng.”
Hai ví dụ cho chính sách này là tác phẩm mở đầu liên hoan The Social Network, phát hành tại Nhật Bản vào ngày 15/1, và tác phẩm bế mạc The Town, phát hành tại Nhật vào năm 2011.
“Phản hồi từ phòng vé đối với các bộ phim khai mạc và bế mạc năm vừa rồi – Ocean, Avatar, và Up – rất khả quan,” Yoda nói. “Chúng tôi cũng hy vọng nhận được kết quả tương tự trong năm nay.”
Bên
cạnh việc hướng tới khán giả bình dân với các tác phẩm của Hollywood và
các bộ phim thương mại nội địa trong chương trình chiếu phim đặc biệt,
bao gồm phần chiếu trước Tron: Legacy 3D, chương trình liên hoan năm nay có những phim gây tranh cãi hơn, đặc biệt là The Cove,
phim tài liệu đạt giải Oscar năm 2009 với những thước phim sinh động về
cuộc tàn sát cá heo hàng năm tại Taiji, Nhật Bản. Được thêm vào chương
trình năm vừa rồi ở phút cuối, The Cove chuốc lấy sự phẫn nộ
không chỉ của ngư dân Taiji và những đại diện của họ mà còn của những
nhà hoạt động môi trường, chỉ trích liên hoan vì sự ôm đồm có vẻ miễn
cưỡng này.
“Chúng tôi tin tưởng vào sự tự do biểu đạt – đó là điều cực kỳ quan trọng,” Yoda bào chữa cho sự lựa chọn trên.
“Đây
là một liên hoan phi lợi nhuận, thế nên chúng tôi phải công bằng với
tất cả mọi người. Chúng tôi phải tạo cơ hội cho nhiều thể loại khác
nhau. … Tôi tự hào về quyết định đó (chiếu The Cove). Đáng tiếc là năm nay, chúng tôi không có những bộ phim như thế.”
Áp phích phim tham dự TIFF 2010 tại ga Roppongi
Thị
trường Tiffcom, diễn ra từ ngày 25 tới ngày 28/10, đại diện cho một
kiểu công bằng khác – tự do cạnh tranh giữa 219 đơn vị tới từ 21 quốc
gia và vùng lãnh thổ đã kí kết triển lãm ở tổ hợp thương mại/ mua sắm/
giải trí Roppongi Hills. Số lượng các gian trưng bày nhiều hơn 3% so
với năm ngoái, trong đó có 40 đơn vị lần đầu tiên tham gia.
“Tiffcom
và Liên hoan phim Quốc tế Tokyo tựa như những chiếc bánh của một chiếc
ô tô,” Yoda diễn giải. “Chúng đều phải hoạt động tốt thì xe mới chạy.
Tiffcom đang trở thành một trong những thị trường hàng đầu thế giới.
Cũng như chất lượng các tác phẩm tại Liên hoan phim Quốc tế Tokyo đang
được cải thiện, vì thế xe đang lướt êm.”
Nhưng liệu có đủ nhanh
để bắt kịp Pusan và vượt trội so với các đối thủ khác trong cùng khu
vực? Yoda cho biết Liên hoan phim Quốc tế Tokyo không cạnh tranh với
các liên hoan khác ở châu Á: “Chúng tôi có quan hệ hợp tác với các liên
hoan ở Hồng Kông, Hàn Quốc và Trung Quốc.”
Ông cho biết thêm,
đây không chỉ là chính sách của Liên hoan phim Quốc tế Tokyo, mà còn
đặc trưng cho xu hướng chung hướng tới hợp tác sản xuất và hợp tác phát
triển nhiều hơn của nền giải trí châu Á.
“Nếu (nền điện ảnh tại)
tất cả các quốc gia châu Á phát triển, chúng ta sẽ có nhiều cơ hội kinh
doanh hơn,” ông giải thích. “Quan niêm cho rằng tất cả thuộc về người
chiến thắng không còn giá trị. Sự phát triển của các nền điện ảnh trong
toàn khu vực và sự phát triển của điện ảnh Nhật Bản đi đôi với nhau.”
Một ví dụ mà ông chỉ ra là Camellia,
bộ phim đa nội dung do các đạo diễn Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc thực
hiện, do chủ tịch Liên hoan phim Quốc tế Pusan Kim Dong Ho sản xuất với
tư cách là một dự án được liên hoan tài trợ.
“Đó là một phương thức hợp tác của chúng tôi,” Yoda nói.
Một
nguyên nhân cho sự thành công của Liên hoan phim Pusan là Kim Dong Ho
liên tục chỉ đạo liên hoan từ năm 1996. Ngược lại, Tokyo có một chuỗi
lãnh đạo trong cùng khoảng thời gian – dù sự thay đổi không nhanh như
thay các đời thủ tướng Nhật Bản. Yoda không cho biết khi nào ông dự
định từ chức, nhưng ông muốn đưa Liên hoan phim Quốc tế Tokyo vào tiến
trình vững chắc, dài hạn. “Tiếp tục mới là quan trọng,” ông nói. “Ở
Nhật có câu, ‘Sự tiếp diễn là sức mạnh,’ tương tự như câu, ‘Kiên trì sẽ
được đền đáp,’ trong tiếng Anh.”
Dịch: © Xuân Hoa @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Variety