Do Hiệp hội báo chí nước ngoài Hollywood (Hollywood Foreign Press Association - HFPA), mà người trong nghề xem là tương đương với một ông chú già lú lẫn, Quả cầu vàng chiếm một địa vị cá biệt trong giới điện ảnh. Đây không phải giải thưởng mà mọi người đều muốn — tức là, tất nhiên là, Giải thưởng Viện hàn lâm — mà đây được coi là một điểm dừng quan trọng trên đường đi, như thể thắng cuộc thi trang phục áo tắm.

Những điều chúng ta nên biết về đề cử Quả cầu vàng năm nay:

Không đoán được nữ diễn viên chính xuất sắc

Thông thường, Quả cầu vàng là một chong chóng thời tiết hữu ích cho biết hướng gió trong cuộc đua Oscar danh giá, nhưng năm nay thì khác. Bạn thấy đó, Quả cầu vàng năm nay tìm thấy nhiều hơn một trong những phim lớn nhất của năm đưa vào hạng mục Nhạc kịch/Hài (dẫn đầu bằng La La Land ngoạn mục của Damien Chazelle), có nghĩa là các phim đó (và ngôi sao của họ) sẽ không cạnh tranh đối đầu trong hạng mục Chính kịch. Quan trọng hơn cả là trong cuộc đua Nữ diễn viên chính nhồi nhét quá đáng — có đến 10 ứng viên sáng giá — mà Emma Stone, Meryl Streep, và Annette Bening được bố trí vào Nhạc kịch hay Hài, còn Natalie Portman, Amy Adams, Ruth Negga, và những người khác phân qua Chính kịch. Vậy thì máy quạt thóc vẫn chưa bắt đầu. Lý lẽ đời thường cho rằng cuộc đua Oscar là giữa Stone và Portman, người đã thắng giải Bầu chọn của giới phê bình tối chủ nhật 11/12, nhưng với việc ở Quả cầu vàng này cả hai đều có thể thắng, chúng ta chẳng biết đâu mà lần.

Trái: Natalie Portman trong phim Jakie Phải: Emma Stone trong phim La La Land

Sự im lặng chói tai với Silence

Hầu hết chuyên gia về Oscar (chắc chắn là công việc người lớn thấp kém nhất trong nghề báo) đã cho rằng sẽ có nhiều đề cử Oscar ‘khủng’ cho bộ phim dài và được thai nghén lâu dài của Martin Scorsese về những tu sĩ dòng tên thế kỷ 17 ở Nhật. Ông là Martin Effing Scorsese, đúng không? Ông có thể vẫn được đề cử (Viện hàn lâm thì truyền thống hơn HFPA) nhưng việc Quả cầu vàng bỏ qua Silence cho giải Phim Chính kịch xuất sắc để lấy Hacksaw Ridge và Lion, và Marty thất thế trước Mel Gibson và Tom Ford thì thật là quái đản. Mà nói tới:

Tom Ford, Tom Ford, Tom Ford!

Quả cầu vàng lúc nào cũng hết sức là ưu ái cho sự quyến rũ, nhà thiết kế/đạo diễn nhận được sự ưu ái đó cả nắm. Trong một trong những động thái khó hiểu mà HFPA vốn là khét tiếng, họ đã đề cử Ford đạo diễn xuất sắc và kịch bản gốc xuất sắc mà không đề cử phim của ông, Nocturnal Animals, là phim chính kịch xuất sắc, trong khi đó lại đề cử Lion (vốn lại bị phớt lờ đạo diễn và kịch bản). Vậy mà khẩu hiệu không chính thức của Quả cầu vàng là “Go figure”.

Andrew Garfield trong phim Hacksaw Ridge

Andrew Garfield mạnh mẽ thắng Andrew Garfield kiềm chế

Trong Hacksaw Ridge lẫn Silence, cựu ngôi sao Spider-Man đóng vai tu sĩ tận tâm bị cuốn vào căng thẳng bạo lực thử thách đức tin. Ai cũng nghĩ rằng Garfield có thể được một đề cử từ một trong hai phim đó, và nhiều tháng nay, tiền cược đặt vào Silence, có cảm giác đẳng cấp hơn một phim về Thế chiến II đầy những thương vong. Nhưng Quả cầu vàng thích vai diễn lớn hơn, cảm xúc hơn, thẳng thắn hơn của anh trong Hacksaw Ridge. Liệu Oscar cũng sẽ như vậy? Có thể không, phần nào là vì Vấn đề Mel Gibson (sẽ nói đến dưới đây).

Fences và Jackie cùng Silence vào danh sách lâm nguy

Không phim nào được đề cử Phim chính kịch xuất sắc, hạng mục mà những phim này đã bị các phim làm hài lòng đám đông hơn như Lion và Hell or High Water đánh bại. Vấn đề là, Fences có vẻ giống một vở kịch, còn Jackie đánh thức ở nhiều người về một thời kỳ chính trị đen tối và nhớp nhúa mà phần lớn người ở Los Angeles đã thấy đủ đen tối và nhớp nhúa rồi.

Viola Davis, trái, và Denzel Washington trong phim Fence

Viola Davis đang trên đường lấy Oscar

Cho đến chừng cách đây một tháng, ai cũng nghĩ rằng, khi Fences phát hành ngày Giáng sinh, Davis có thể đột kích và cướp giải Nữ diễn viên chính xuất sắc từ tay Stone và Portman. Nhưng chẳng biết tại sao, cô chọn đưa mình vào hạng mục Nữ diễn viên phụ xuất sắc, dù đây là vai chính. Câu hỏi: Quả cầu vàng có tôn trọng quyết định của cô không hay, như năm ngoái với Rooney Mara, vẫn đưa cô lên Nữ diễn viên chính xuất sắc? Trả lời: Họ tôn trọng quyết định của cô, và giờ đây Davis là đấu thủ hàng đầu không thể cản cho Oscar Nữ diễn viên phụ xuất sắc. Cách duy nhất để chặn cô lại là xảy ra cơn sóng thần giờ chót ủng hộ Manchester by the Sea, sẽ giúp Michelle Williams giật mất tượng vàng.

Quả cầu vàng rất ưu ái sự quyến rũ, tập 2

Aaron Taylor-Johnson là anh chàng đáng yêu theo mọi nghĩa của từ này — tác giả bài viết rất thích anh khi phỏng vấn anh — nhưng thật sửng sốt thấy anh được đề cử Nam diễn viên phụ xuất sắc cho Nocturnal Animals thay vì Michael Shannon lởm chởm-cộc cằn.

Aaron Taylor-Johnson trong phim Nocturnal Animals

Một lần nữa, diễn xuất mạnh mẽ thắng kiềm chế

Nếu từng xem truyền hình trực tiếp lễ trao giải Quả cầu vàng, bạn sẽ biết rằng HFPA chẳng hề tinh tế. Quả cầu vàng đã từng tôn vinh nghiệp dư hơn là chuyên nghiệp. Nên chẳng ngạc nhiên khi Octavia Spencer được đề cử Nữ diễn viên phụ xuất sắc với Hidden Figures thay vì bạn diễn Janelle Monáe, diễn cùng những người chiếm hết sự chú ý trên cả tuyệt vời (Taraji P. Henson là người thứ hai), đem đến một nét duyên thầm cho một bộ phim thô tục quả rất cần điều đó.

Chắc là có thể đoán được ai thắng giải nam diễn viên chính xuất sắc

Trong một năm mạnh nhất với các nữ chính đã hơn một thập niên nay, cuộc đua Oscar của nam chính lại yếu ớt bất ngờ — khiến cho việc bỏ quên Sully của Tom Hanks càng xúc phạm. Chẳng có bất ngờ gì, cuộc đua này xem ra là đối đầu giữa Denzel Washington trong Fences với Casey Affleck trong Manchester by the Sea, đã thắng giải thưởng của giới phê bình tối chủ nhật 11/12, và nhiều hiệp hội phê bình khác. Không như Stone và Portman, họ sẽ đấu trực tiếp tại Quả cầu vàng. Đây là một cuộc đua hào hứng vì phong cách diễn xuất của họ không thể phân biệt — Washington trong một vai diễn lớn có tính sân khấu, Affleck giày vò lặng lẽ với nỗi đau riêng — và, tất nhiên, vì đây là năm của #OscarsSoWhite và Donald Trump. Washington diễn vai người Mỹ gốc Phi kinh điển, còn Affleck là một người lao động chân tay da trắng khổ sở. HFPA sẽ làm gì với đây, không thể nói được — những nhà bầu chọn của họ là, như định nghĩa, người nước ngoài — khiến cho việc họ sẽ làm gì thật là thú vị.

Cảnh phim The Handmaiden

The Handmaiden bị cướp

Bạn có thể nghĩ Hiệp hội báo chí nước ngoài có lẽ sẽ giỏi về, biết rồi đó, phim nước ngoài. Nhưng bao năm rồi, hiệp hội này đặc biệt tệ hại về phim từ châu Á. Năm ngoái, họ lờ tịt The Assassin, kiệt tác của đạo diễn người Đài Loan Hầu Hiếu hiền. Năm nay, thật chưng hửng là họ lại coi thường The Handmaiden gợi cảm, tuyệt diệu của Park Chan Wook, vốn là cục cưng với các nhà phê bình — phim có mặt trong một đống danh sách 10 phim hay nhất, kể cả danh sách của chính người viết bài nay — và là một thành công phòng vé ‘khủng’. Thôi nào.

Vấn đề Mel Gibson trở lại

Quả cầu vàng có mối quan hệ kỳ lạ với, ừm, đạo diễn-diễn viên gây tranh cãi này. Từ đề cử Quả cầu vàng mà nói thì, HFPA thích Gibson hơn Hollywood, nơi mà người ta vẫn nói về bộ ba hành vi buổi ban đầu về kỳ thị chủng tộc, chống Á-Phi, và ghét phụ nữ của Gibson. Chắc chắn, họ thấy đề cử anh và phim của anh, Hacksaw Ridge, và diễn viên của anh, Andrew Garfield là thích hợp. Liệu Viện Hàn lâm có làm tương tự? Nghi ngờ lắm.

Cảnh phim Moonlight

Moonlight là một đấu thủ mạnh

Ai cũng biết những khoa trương thùng rỗng kiểu giới phê bình phim sẽ thích bộ phim của Barry Jenkins về hành trình khám phá bản thân của một thanh niên Mỹ gốc Phi, nhưng thiên hạ tò mò sao phim này lại được HFPA khét tiếng khoái ngôi sao để mắt tới. Cây trả lời là: phim rất hay. Phim được đề cử chính kịch xuất sắc, còn Jenkins thì cả kịch bản lẫn đạo diễn xuất sắc. Mahershala Ali nhận một đề cử nam diễn viên phụ xuất sắc củng cố địa vị đấu thủ Oscar hàng đầu cho anh, còn Naomie Harris (trong vai diễn về cuộc đời mình) có mặt trong danh sách đề cử nữ diễn viên phụ. Liệu cái năm mà phim kiểu Trump gây bực tức lớn? Dám lắm. Ông ta đã làm thế rồi.

Đề cử giải thưởng Quả cầu vàng 2017 dành cho điện ảnh • Phim chính kịch xuất sắc Hacksaw Ridge Hell or High Water Lion Manchester by the Sea Moonlight • Phim hài hoặc nhạc kịch xuất sắc 20th Century Women Deadpool Florence Foster Jenkins La La Land Sing Street • Nam diễn viên chính xuất sắc - Chính kịch Casey Affleck, Manchester by the Sea Joel Edgerton, Loving Andrew Garfield, Hacksaw Ridge Viggo Mortensen, Captain Fantastic Denzel Washington, Fences • Nữ diễn viên chính xuất sắc - Chính kịch Amy Adams, Arrival Jessica Chastain, Miss Sloane Isabelle Huppert, Elle Ruth Negga, Loving Natalie Portman, Jackie • Đạo diễn xuất sắc Damien Chazelle, La La Land Tom Ford, Nocturnal Animals Mel Gibson, Hacksaw Ridge Barry Jenkins, Moonlight Kenneth Lonergan, Manchester by the Sea • Nam diễn viên chính xuất sắc - Hài/Nhạc kịch Colin Farrell, The Lobster Ryan Gosling, La La Land Hugh Grant, Florence Foster Jenkins Jonah Hill, War Dogs Ryan Reynolds, Deadpool • Nữ diễn viên chính xuất sắc - Hài/Nhạc kịch Annette Bening, 20th Century Women Lily Collins, Rules Don't Apply Hailee Steinfeld, The Edge of Seventeen Emma Stone, La La Land Meryl Streep, Florence Foster Jenkins • Nam diễn viên phụ xuất sắc Mahershala Ali, Moonlight Jeff Bridges, Hell or High Water Simon Helberg, Florence Foster Jenkins Dev Patel, Lion Aaron Taylor-Johnson, Nocturnal Animals • Nữ diễn viên phụ xuất sắc Viola Davis, Fences Naomie Harris, Moonlight Nicole Kidman, Lion Octavia Spencer, Hidden Figures Michelle Williams, Manchester by the Sea • Phim nước ngoài hay nhất Divines Elle Neruda The Salesman Toni Erdmann • Phim hoạt hình xuất sắc Kubo and the Two Strings Moana My Life as A Zucchini Sing Zootopia • Kịch bản xuất sắc Damien Chazelle, La La Land Tom Ford, Nocturnal Animals Barry Jenkins, Moonlight Kenneth Lonergan, Manchester by the Sea Taylor Sheridan, Hell or High Water • Nhạc phim Nicholas Britell, Moonlight Justin Hurwitz, La La Land Johann Johannsson, Arrival Dustin O'Halloran và Hauschka, Lion Hans Zimmer, Pharrell Williams và Benjamin Wallfisch, Hidden Figures • Ca khúc trong phim (dành cho tác giả ca từ) Can't Stop the Feeling! (từ phim Trolls) City of Stars (từ phim La La Land) Faith (từ phim Sing) Gold (từ phim Gold) How Far I'll Go (từ phim Moana)