• Đấu trường Oscar 2020: Mặt hay, dở và xấu xí của mùa giải rút ngắn

• Đấu trường Oscar 2020: Đường đua phim hay nhất còn năm làn

• Đấu trường Oscar 2020: Phân tích điểm mạnh-yếu của từng đề cử phim hay nhất

Cho năm 2020, có chín đề cử Phim hay nhất với Little Women đang cố gắng để không bị cuốn đi trong cơn tuyết lở phim về những gã da trắng lâm vào khủng hoảng (xem: Joker, The Irishman, Jojo Rabbit, Ford v Ferrari, 1917… cơ bản, mọi đề cử khác ngoại trừ Parasite).

Một lần nữa, #OscarsSoWhite, với duy nhất một diễn viên da đen trong đề cử. Và thêm nữa, không có bất kỳ người phụ nữ nào trong cuộc đua Đạo diễn xuất sắc nhất. Có phải Oscar không bao giờ chịu học?

Câu hỏi nhan nhản: Liệu một dịch vụ phát trực tuyến rốt cuộc có thể giật được chiếc cúp cao quý nhất, hay là The Irishman của Martin Scorsese, 10 đề cử, đối mặt một trận đấu thua trắng tay từ những người ghét Netflix và những người trong ngành vẫn còn bực tức vị đạo diễn dám nhiếc mắng phim Marvel? Quentin Tarantino (Once Upon a Time…in Hollywood) cạnh tranh với Bong Joon Ho của Hàn Quốc (Parasite) thế nào? Bất chấp sự hỗn loạn vốn có trong việc dự đoán hơn 7.000 thành viên đầy khí chất của Viện Hàn lâm sẽ bỏ phiếu ra sao, sau đây là tài liệu ghi chú cho các hạng mục chính của Oscar. Đặt cược đi nào.

• Phim hay nhất

Ford v Ferrari
The Irishman
Jojo Rabbit
Joker
Little Women
Marriage Story
1917
Once Upon a Time…in Hollywood
Parasite

Xin lỗi nha Little Women — đây là năm cuồng nam da trắng, nên bạn có thể ngồi chơi xơi nước với hạng mục này. The Irishman, với dàn diễn viên bò điên, là xuất sắt nhất của năm nay theo bất cứ chuẩn mực nào, nhưng Viện Hàn lâm sẽ không đời nào bình chọn giải thưởng cao quý của họ cho một bộ phim của Netflix không làm ăn ở rạp chiếu đâu. Tương tự cho Marriage Story. Xóa tên Jojo Rabbit và Ford v Ferari khỏi danh sách đi, vì đạo diễn của các phim ấy không được đề cử, không phải luôn là yếu tố quyết định nhưng cũng không phải là dấu hiệu tốt lành. Joker lẽ thì khỏe re với 11 đề cử (nhiều nhất trong bất cứ phim nào năm 2019) — nhưng những nhà bầu chọn câu nệ đang hiểu lầm nó cổ xúy văn hóa bắt nạt thay vì lên án. Vì thế vẫn còn trong cuộc.

Nên thắng: Parasite. Phim hài nghiệt ngã, nghiêm túc của Hàn Quốc về xung đột giai cấp tất nhiên đủ hay để trở thành phim nói tiếng nước ngoài đầu tiên thắng giải thưởng lớn trong lịch sử 92 năm của Viện Hàn lâm. Nhưng những nhà bầu chọn khó chừa thói tật cô lập phim có phụ đề ở hạng mục Phim truyện quốc tế hay nhất. Được cho một cơ hội để làm nên lịch sử, Oscar sẽ có thể (và dự đoán) chịu phép trước sự thoải mái của việc chơi an toàn.

Ngựa ô: Once Upon a Time…in Hollywood. Không như The Irsishman, bức thư tình gửi đến thị trấn điện ảnh Mỹ của Quentin Tarantino không bị “ám” bởi Netflix xúi quẩy. Thêm vào đó, Tarantino tuyên bố bộ phim thứ chín của ông là phim áp chót, và bậc thầy đằng sau Pulp Fiction, Reservoir Dogs, Inglourious Basterds và Django Unchained vẫn chưa từng chiến thắng một Oscar Phim hay nhất. Thôi nào, Viện Hàn lâm. Đã đến lúc rồi.

Sẽ thắng: 1917. Giới phê bình và khán giả đều đồng thuận bộ phim Thế chiến thứ nhất về một người lính Anh mạo hiểm cả tính mạng để ngăn chặn một trận đánh. Cả bộ phim như được quay một cú máy liên tục, một kỳ công tay nghề mà một số gọi là mẹo quảng cáo. Nếu vậy, nó là một mánh lới hiệu quả cực kỳ và làm cho bộ phim ly kỳ chiến tranh của Sam Mendes nổi bật trong đám đông. Đôi khi chỉ cần có thế.

• Nam diễn viên chính xuất sắc nhất

Antonio Banderas, Pain and Glory
Adam Driver, Marriage Story
Joaquin Phoenix, Joker
Jonathan Pryce, The Two Popes
Leonardo DiCaprio, Once Upon a Time…in Hollywood

Cho những ai vẫn đang giận dỗi và bực tức vì quyết định của Viện Hàn lâm rằng Robert De Niro không được chọn làm neo cho The Irishman, xin lỗi — không có chuyện viết tên những người không được đề cử vào phiếu bầu chọn đâu. Tương tự với Adam Sandler (Uncut Games) và Eddie Murphy (Dolemite Is My Name), chứng minh một lần nữa Viện Hàn lâm tốt hơn nên xử lý thuộc tính chống diễn viên hài đóng phim của họ đi. Dicaprio và Pryce chiếm vào những suất đó, nhưng không có cơ may vượt lên dẫn đầu.

Nên thắng: Antonio Banderas. Là phiên bản của chính anh cho Pedro Almodóvar, đạo diễn người Tây Ban Nha đã giao cho anh những vai diễn đột phá những ngày cũ tươi đẹp, Banderas nắm bắt được sự tuyệt vọng của một thiên tài sáng tạo tìm thấy phương thuốc cho căn bệnh của mình qua việc hồi sinh tình yêu điện ảnh. Các hiệp hội phê bình từ New York cho đến Los Angeles đã chất đầy giải thưởng cho nam diễn viên lần đầu tiên được đề Banderas với màn diễn để đời của anh.

Banderas với màn diễn để đời của anh trong Pain and Glory

Ngựa ô: Adam Driver. Trong nghiên cứu tàn phá về hôn nhân tan vỡ này, Driver đã khiến người ta rơi hàm trước năng lực của anh, tinh tế và đa dạng. Có một thời gian, vai diễn của anh là đối thủ đáng gờm. Nhưng sự giẫm đạp toán loạn vì một người đàn ông mang mặt nạ hề đã làm cho kịch bản ấy không thể xảy ra.

Sẽ thắng: Joaquin Phoenix. Tất cả sức nóng đều dành cho Joker, bộ phim đã tích lũy hơn một tỉ đôla ở phòng vé toàn cầu, là trung tâm của kỳ công siêu việt, biến hóa của Phoenix. Nam diễn viên đã đặt một khuôn mặt con người lên một nhân vật phản diện kinh điển truyện tranh, và bạn có thể đánh cược cả gia tài rằng tài năng phi thường này, sau ba lần đề cử trước đó, cuối cùng sẽ thắng Oscar đầu tiên của anh ấy.

• Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất

Cynthia Erivo, Harriet
Scarlett Johansson, Marriage Story
Saoirse Ronan, Little Women
Renée Zellweger, Judy
Charlize Theron, Bombshell

Người chiến thắng xứng đáng và dễ nhận ra nhất trong hạng mục này nên là Lupita Nyong’o cho vai diễn kép trong Us của Jordan Peele, ngang bằng (chí ít) với những gì mà Joaquin Phoenix đạt được trong Joker. Nhưng vì sao không biết, nữ diễn viên này đã bị nhét vào đống từ chối; cùng cảnh ngộ là Alfre Woodard, đã có màn trình diễn xuất sắc nhất sự nghiệp với vai một cai ngục đầy mâu thuẫn trong Clemency. Viện Hàn lâm có lẽ đã cạn kiệt sự công nhận đa dạng của mình bằng việc chọn Erivo là nữ diễn viên da đen duy nhất trong số 20 người nhận một đề cử cho vai diễn của người theo chủ nghĩa bãi nô ở Mỹ, Harriet Tubman. Đã có sức nóng ban đầu về việc Charlize Theron tiến lên cho màn hóa thân thuyết phục vai phát thanh viên của Fox Megyn Kelly trong Bombshell, nhưng vai diễn đó có được ảnh hưởng phần lớn là nhờ hóa trang.

Nên thắng: Saoirse Ronan. Ở tuổi 25, cô đã gặt hái được đề cử thứ tư cho vai diễn Jo March, người nổi loạn cứng đầu trong tâm điểm của Little Women. Và cô đã thể hiện tuyệt vời. Lực lượng duy nhất hùa nhau chống lại thành công của cô là những nhà bình chọn nam giới dường như chỉ hiểu tiêu đề bộ phim theo nghĩa đen.

Trong tâm trí của rất nhiều nhà bầu chọn, một chiến thắng cho Zellweger là một chiến thắng cho Garland

Ngựa ô: Scarlett Johansson. Cô đối đầu kịch liệt với Adam Driver trong câu chuyện một cặp vợ chồng bị cuốn vào cơn bão ly hôn. Một chiến thắng cho cả hay không phải là không có khả năng.

Sẽ thắng: Renée Zellweger. Mặc dù các hiệp hội phê bình đã dồn sự ủng hộ của họ vào những người khác (Lupita Nyong’o, Mary Kay Place), Zellweger đã mang về nhà các giải thưởng quan trọng từ Quả Cầu Vàng danh giá và SAG. Màn diễn đầy tâm huyết của cô sẽ lại ghi điểm trong đêm Oscar. Đóng vai Judy Garland hết thời sẽ thu hút sự xấu hổ của Viện Hàn lâm vì đã từ chối nữ diễn viên được yêu thích này một Oscar cạnh tranh (mất mát này cho phiên bản A Star Is Born năm 1954 thực sự đau đớn). Trong tâm trí của rất nhiều nhà bầu chọn, một chiến thắng cho Zellweger là một chiến thắng cho Garland.

Nam diễn viên phụ xuất sắc

Anthony Hopkins, The Two Popes
Al Pacino, The Irishman
Joe Pesci, The Irishman
Brad Pitt, Once Upon a Time…in Hollywood
Tom Hanks, A Beautiful Day in the Neighborhood

Một đội hình tuyệt vời. Ngoại trừ Pitt, tất cả họ từng là những người chiến thắng Oscar — Hanks hai lần — đang tìm cách thêm tượng vàng. Tuy nhiên, bạn sẽ không sai nếu gọi hạng mục này là lừa đảo. Hopkins là một trong hai giáo hoàng; ông không phải là giáo hoàng phụ. Hanks đóng vai Mr. Rogers và chúng ta đang đùa ai vậy? Là hàng xóm của ông ấy. Về phần Pitt, anh xuất hiện trên màn ảnh nhiều ngang bạn diễn Leonardo DiCaprio, đã được đề cử Nam diễn viên chính xuất sắc nhất. Cái quái gì đang diễn ra vậy?

Nên thắng: Joe Pesci. Vai diễn ông trùm băng đảng ở Pennsylvania, Russell Bufalino trong The Irishman là một vai phụ đúng nghĩa. Và mối đe dọa thầm lặng của ông là hoàn toàn trái ngược với những thành viên mafia bạo lực mà ông từng đóng góp trong GoodFellas vẻ vang Oscar. Thêm vào đó, sự quay lại với phim ảnh của ông là lý do để ăn mừng.

Al Pacino đã làm cho mọi cảnh quay đều đắt giá

Ngựa ô: Al Pacino. Với tư cách là ông chủ của Teamsters, Jimmy Hoffa, ông đã làm cho mọi cảnh quay đều đắt giá trong khi tìm kiếm sự hài hước và tính bi ai không mong đợi trong một vai diễn mà lẽ ra ông có thể đóng một cách nghiêm túc cho ra vẻ hiên ngang nhặng xị. Lần đầu làm việc với Martin Scorsese, Pacino khớp vào dàn đồng diễn chuyên nghiệp như ông vốn thế.

Sẽ thắng: Brad Pitt. Dù có thể bạn cho là toàn bộ cái chuyện phân loại chính phụ hay không làm nhảm nhí, không thể nào không ủng hộ Pitt, 56 tuổi, mang về nhà Oscar đầu tiên của anh cho màn hóa thân một gã đóng thế Hollywood có ông chủ chống lưng và bị vướng vào sự đe dọa của băng đảng Manson. Vâng, nhân vật có một quá khứ mờ ám (chính xác cái gì giáng xuống chiếc du thuyền có vợ anh ta?), nhưng thật đáng nguyền rủa nếu Pitt không làm nên sức hấp dẫn của gã này.

• Nữ diễn viên phụ xuất sắc

Kathy Bates, Richard Jewel
Laura Dern, Marriage Story
Scarlett Johansson, Jojo Rabbit
Florence Pugh, Little Women
Margot Robbie, Bombshell

Hạng mục này được cho là cầm chắc trong tay của Dern, đóng vai là luật sư ly hôn với một bản năng sát thủ trong Marriage Story cũng đồng nghĩa giải thưởng sự nghiệp cho một nữ diễn viên chưa bao giờ làm ta thất vọng (bà cũng rất tuyệt trong Little Women). Nhưng thất vọng trong hạng mục diễn xuất luôn là chủ đề chính tại các lễ trao giải Oscar. Còn nhớ năm ngoái khi Glenn Close đã nắm chắc phần thắng Nữ diễn viên chính xuất sắc với The Wife… cho đến khi Olivia Colman là cái tên trong phong bì cho The Favourite? Ai mà chả thích người gây sốc ở Oscar?

Nên thắng: Florence Pugh. Nữ diễn viên người Anh được khai phá trong Little Woman với vai Amy, cô em trẻ nhất nhà March trong câu chuyện của Louisa May Alcoot mà mọi người đã từng ghét vì đốt cháy cuốn sách và cướp đi bạn trai của chị mình. Pugh giúp chúng ta hiểu Amy là một nghệ sĩ chật vật đang cố gắng đi con đường của mình trong thế giới đàn ông không khoan nhượng.

Một chiến thắng cho Johansson trong hạng mục diễn viên phụ cho Jojo Rabit có thể là cách thưởng cô vì một năm tuyệt vời

Ngựa ô: Scarlett Johansson. Được đề cử Nữ diễn viên chính xuất sắc cho Marriage Story, một chiến thắng cho Johansson trong hạng mục diễn viên phụ cho Jojo Rabit có thể là cách thưởng cô vì một năm tuyệt vời. Trong vai người mẹ có trái tim quả cảm của cậu con trai tưởng tượng Hitler là bạn thân nhất, cô đã hoàn thành xuất sắc vai diễn vượt qua ranh giới từ hài hước đến đau lòng một cách sắc sảo.

Sẽ thắng: Laura Dern. Sẽ là một tin sét đánh nếu từ chối Dern giải Oscar đầu tiên của bà.

• Đạo diễn xuất sắc nhất

Bong Joon Ho, Parasite
Sam Mendes, 1917
Todd Phillips, Joker
Martin Scorsese, The Irishman
Quentin Tarantino, Once Upon a Time…in Hollywood

Ngay từ đầu, hạng mục này được định hình là cuộc đụng độ của hai khổng lồ: Scorsese đối đầu với Tarantino. Nhưng chuyện đã trở nên thú vị hơn. Với Greta Gerwig (Little Women) bị từ chối một cách ngớ ngẩn, suất đó được Phillips thế vào nhờ thành kiến bài phụ nữ trong ngành đạo diễn, cuộc chạy đua bây giờ giảm xuống còn hai người thách đấu, những người đã trong sức nóng hừng hực và không có dấu hiệu giảm nhiệt.

Nên thắng: Martin Scorsese. Ông là đạo diễn còn sống xuất sắc nhất của chúng ta và ông đã làm nên một kiệt tác giai đoạn cuối sự nghiệp đã vượt qua xuất thân của nó thành một phim sử thi tội phạm. Cách ông nghiên cứu thời gian làm kiệt quệ mọi sự hào nhoáng trong cuộc đời tay tội phạm như thế nào — thay bằng nỗi cô đơn tiếc nuối mới thật sự là số phận tồi tệ hơn cái chết — mê ly và đột phá đích thực.

Sam Mendes (phải) trên trường quay 1917

Ngựa ô: Bong Joon Ho. Parasite công phá rạp chiếu như một thách thức sáng tạo đến từ đạo diễn Hàn Quốc này. Và những đạo diễn nước ngoài đã chiến thắng trước đó — chỉ cần hỏi “tam ca” Guillermo del Toro (The Shape of Water) Alejandro G. Iñárritu (Birdman, The Revenant) và Alfonso Cuarón (Gravity, Roma). Nhưng đạo diễn Bong rạch toang trái tim một gia đình với Parasite, phơi bày sự thối rữa bên trong. Không chỉ tài năng, ông còn nguy hiểm. Một chiến thắng cho ông sẽ công bố một kỷ nguyên của sự thay đổi triệt để cho một Viện Hàn lâm nhát cáy. Hãy cùng hy vọng.

Sẽ thắng: Sam Mendes. Tác phẩm 1917 của đạo diễn người Anh không hẳn là một lựa chọn an toàn. Mendes sử dụng một cú máy băng qua Thế chiến I để làm chúng ta cảm thấy sự kinh hoàng và vô nghĩa của chiến tranh qua con mắt của một người lính phỏng theo ông nội mình. Vâng, Mendes sử dụng tài năng làm phim không thể tranh cãi của mình nhấn nút mở một thông điệp mà chúng ta đã từng được nghe trước đó. Và vị đạo diễn đang dựa vào sự quen thuộc, gói trong công nghệ mới nhất, để những nhà bầu chọn Oscar hiểu mình đang sống ở nơi nào. Làm sao ông ấy có thể thua được?

• Kịch bản gốc xuất sắc

Marriage Story
Once Upon a Time…in Hollywood
Parasite
Knives Out
1917

Rian Johnson (trái) trên trường quay Knives Out

Knives Out của Rian Johnson có lẽ là quá vui đối với Viện Hàn lâm nghiêm túc. Và số lượng thoại ít ỏi của 1917 chắc chắn sẽ gây hoang mang cho các nhà bầu chọn vốn đo lường chất lượng kịch bản bằng số lượng từ được nói.

Nên thắng: Once Upon a Time ... in Hollywood. Quentin Tarantino đã có hai giải Oscar ở hạng mục này cho Pulp Fiction và Django Unchained. Nhưng theo kịch bản, Hollywood là Tarantino ở phong độ tốt nhất và một lý do khác để các nhà bầu chọn — những người hâm mộ thư tình gửi thành phố quê nhà của họ — thưởng cho một bộ phim mà có thể họ sẽ bỏ qua trong các hạng mục khác.

Ngựa ô: Marriage Story. Kịch bản của Noah Baumach về sự tan rã của một cuộc hôn nhân dựa trên cuộc ly hôn của chính anh là một trận đấu quyền anh lời nói, nhưng được nhấn mạnh bằng cảm xúc chân thật. Thêm nữa, ai ở Hollywood chưa bao giờ ly hôn? Bực mình.

Noah Baumach (trái) trên trường quay Marriage Story

Sẽ thắng: Parasite. Đồng biên kịch Bong Joon Ho gần đây đã nói tại Quả Cầu Vàng thế này: “Một khi bạn vượt qua rào cản phụ đề cao một inch, bạn sẽ được biết đến rất nhiều bộ phim tuyệt vời hơn.” Liệu các nhà bầu chọn Oscar có vượt qua rào cản đó vì một bộ phim thực sự đáng kinh ngạc không nói tiếng Anh không? Họ có thể — và nên thế.

• Kịch bản chuyển thể

The Irishman
Joker
Little Women
The Two Popes
Jojo Rabbit

Có một cuộc tranh cãi về việc kịch bản The Two Popes của Anthony McCarten là chuyển thể hay nguyên bản. Viện Hàn lâm đã tung đồng xu cho chuyển thể và mặc cho các nhà bầu chọn gãi đầu gãi tai. Và lảng tránh thế nào mà kịch bản Joker do đạo diễn Todd Phillips viết với Scott Silvers lại không liên quan gì đến nhân vật DCEU đã khiến Joker trở thành biểu tượng? Không lảng tránh. Chỉ cần chuyển sang các ứng viên còn lại.

Greta Gerwig (trái) trên trường quay Little Women

Nên thắng: Little Women. Đạo diễn Greta Gerwig chuyển thể cuốn tiểu thuyết quá nổi tiếng của Louisa May Alcott về bốn chị em gái và mẹ họ lớn lên trong thời kỳ Nội chiến vừa trung thành vừa phóng khoáng. Kết hợp các chi tiết từ cuộc sống riêng của Alcott vào câu chuyện, Gerwig tạo ra một kịch bản chuyển thể nhằm tôn vinh một bộ phim xứng đáng được Oscar công nhận.

Ngựa ô: The Irishman. Kịch bản quay phim dài 145 trang mà Steve Zaillian (Schindler’s List) lẩy ra từ cuốn sách I Heard You Paint Houses của Charles Brand (2004) là đẳng cấp bậc thầy về viết kịch bản sử thi, cả về tiểu thuyết và điện ảnh ly kỳ.

Taika Waititi (phải) trên trường quay Jojo Rabbit

Sẽ thắng: Jojo Rabbit. Kịch bản này, từ đạo diễn Taika Waititi, có thể gây sốc người hâm mộ cuốn tiểu thuyết Caging Skies của Christine Leunens. Những tiếng cười Hitler nhức nhối hoàn toàn là công trình của vị đạo diễn người New Zealand này, tự nhận mình là người Do Thái-Polynesia và nhảy xa vào trí tưởng tượng của chính mình là điều khiến cho sự châm biếm chống ghét bỏ này không giống như bất cứ gì bạn từng xem.

• Phim truyện quốc tế hay nhất

Parasite (Hàn Quốc)
Pain and Glory (Tây Ban Nha)
Honeyland (Macedonia)
Corpus Christi (Ba Lan)
Les Miserables (Pháp)

Nên thắng: Parasite
Sẽ thắng: Parasite

Bong Joon Ho (giữa) trên trường quay Parasite

Lần này, không có nên không có sẽ gì nữa. Đây là hạng mục không có nguy cơ làm mất lòng những người trả tiền quảng cáo trong chương trình trọng đại. Xây tường bao lấy các bộ phim nước ngoài là một cách khác để giới tinh hoa Hollywood đặt chúng vào chỗ của chúng trong khi cho thế giới thấy cũng có thể chơi với những tay chất và ủng hộ Parasite. Chừng nào cái gọi là Viện Hàn lâm bắt đầu đánh giá nghệ thuật bất kể biên giới, chừng đó mới có quyền tự gọi mình là quốc tế. Nhưng chúng ta sẽ lấy chiến thắng cho kiệt tác của đạo diễn Bong bằng mọi cách có thể có.