Đạo diễn

Trong lịch sử Oscar, chỉ mới có tám bộ phim do các nữ đạo diễn hoặc có đồng đạo diễn là nữ được đề cử ở hạng mục Phim xuất sắc nhất. Nhưng từ khi hạng mục này mở rộng ra 10 phim từ năm ngoái, năm nay có thể là lần thứ hai ta có hai phim của nữ đạo diễn được đề cử trong một năm (sau The Hurt Locker và An Education). Hai phim này là The Kids Are All Right của Lisa Cholodenko và Winter's Bone của Debra Granik.

Dù Winter's Bone là một bộ phim nghệ thuật thành công, bộ phim của đạo diễn, nhà biên kịch Cholodenko về những đứa con tuổi thiếu niên của hai bà mẹ đồng tính đi tìm người cha đã hiến tặng tinh trùng của mình có thể trở thành bộ phim được cả khán giả và các nhà phê bình ưa thích. Bộ phim đã đoạt giải Quả cầu vàng ở hạng mục Phim điện ảnh hài hoặc nhạc kịch xuất sắc nhất, và Cholodenko cũng được đề cử tại giải thưởng của Hiệp hội các nhà biên kịch Hoa Kỳ.

Bộ phim có sự tham gia của Annette Bening, Julianne Moore và Mark Ruffalo và chỉ có ngân sách 3,5 triệu USD và được quay trong 23 ngày. Tuy thế, nó vẫn đang chạy đua với những phim có ngân sách lớn hơn thế gấp 30 lần và những chiến dịch quảng cáo hàng triệu đôla. “Đây là một bộ phim khá khiêm tốn nên đối với tôi đây là một thành công to lớn,” Cholodenko cho biết. Bộ phim đã thu về 21 triệu USD chỉ trong nước Mỹ.

Nhiều nhà làm phim nữ cho rằng cũng có chút biến đổi về cách người khác trong ngành nhìn nhận họ, nhưng không phải là một thay đổi to lớn. Điều này cũng được thể hiện qua việc không có nữ đạo diễn nào được đề cử giải thưởng của Hiệp hội đạo diễn Hoa Kỳ. Bigelow đã thắng giải Đạo diễn xuất sắc trong khuôn khổ giải thưởng này năm ngoái.

Poster phim The Kids Are All Right

“Nếu xem lại các đề cử của Hiệp hội đạo diễn Hoa Kỳ một cách sâu hơn, ta phải tự hỏi liệu có phải người bình chọn đang thiên vị những phong cách đạo diễn đang hợp thời hay không – những bộ phim nhiều kỹ xảo, giật gân, sắc bén. Những phim hàng đầu ngành hiện giờ đều là những phim theo một thể loại nhất đinh,” Cholodenko phát biểu. “Phim của tôi chú tâm hơn vào những vấn đề tâm lý nhân vật hơn.”

Nicole Holofcener, đạo diễn và nhà biên kịch của bộ phim từng được khen ngợi, Please Give, về một đôi vợ chồng người New York khá giả, con gái và hàng xón của họ, cho rằng khả năng cạnh tranh của các phim đều được quyết định ở phòng vé. “Điều quan trọng là phim nào có doanh thu tốt,” bà nói. “Phim của Lisa Cholodenko có doanh thu tốt. Chỉ cần đạo diễn làm phim có doanh thu tốt thì đó là điều tuyệt vời rồi, bất kể họ là nam hay nữ."

Holofcener cũng được Hiệp hội các nhà biên kịch đề cử, cảm thấy được an ủi bở những nhà làm phim xuất sắc, có nhiều năm tuổi nghề nhưng vẫn chưa mang về cho mình một giải thưởng nào. “Khi nào tôi không được giải thưởng, tôi tự nhủ rằng Scorsese cũng đâu được giải Oscar nào cho những bộ phim tuyệt vời kia. Cuộc sống không công bằng. Chẳng sao cả.”

The Kids Are All Right

Bộ phim này được cho là Brokeback Mountain cho đối tượng đồng tính nữ, nhưng Brokeback lại diễn ra vào một thời kỳ mà xu hướng đồng tính đi đôi với mâu thuẫn và bi kịch. Kids là một bộ phim chính kịch hài thời hiện đại, và những cuộc hôn nhân đồng giới và bà mẹ đồng tính là điều rất bình thường.

Đây là một bộ phim thời kỳ hậu đồng tính thật hoàn hảo,” Howard Bragman, nhà quan hệ công chúng lâu năm ở Hollywood cho biết. “Người đồng tính là một phần bình thường của xã hội.”

Đạo diễn Cholodenko, cũng là một bà mẹ đồng tính, cho biết bà muốn làm một bộ phim về một gia đình chứ không phải một bộ phim về một đôi đồng tính. “Chúng tôi muốn làm phim kể về một cuộc hôn nhân, về những điểm thấp nhất của hạnh phúc, kể về những chuyện người ngoài gia đình không bao giờ thấy được,” bà kể với USA Today.

“Bằng cách này, bộ phim phá vỡ hình ảnh người đồng tính Hollywood với cuộc sống hỗn loạn, giết người máu lạnh hoặc có vấn đề thần kinh,” Dustin Lance Black cho biết. Ông là đạo diễn, nhà biên kịch của bộ phim Milk, nói về việc chính trị gia đồng tính Harvey Milk bị ám sát.

“Khác Milk và nhiều phim đồng tính khác, các nhân vật trong Kids không phải chết,” ông cho biết.

Annett Benning (trái) và Julianne Moore trong The Kids Are All Right

Người mới và cũ

Ta có thể thấy Hollywood đang chuộng những vai diễn phụ nữ đứng tuổi mạnh mẽ khi các phim như The Blind Side của Sandra Bullock và Mamma Mia! của Meryl Streep đều nhận được nhiều lời khen.

Dù lý là gì đi nữa, sự thật là năm nay có khá nhiều nữ diễn viên ngoài 40 đang được vinh danh, gồm Melissa Leo với vai diễn trong phim The Fighter, và Bening và Moore trong phim The Kids Are All Right. Ngoài ra cũng có hai gương mặt mới: Hailee Steinfeld, 14 tuổi, trong vai cô gái đi trả thù cho cái chết của cha trong True Grit, và Jennifer Lawrence, 20 tuổi, trong vai cô gái muốn cứu gia đình trong Winter's Bone.

Có thể các diễn viên lớn tuổi có nhiều ưu thế hơn, nhà phê bình phim Anne Thompson phát biểu, “Việc xem một diễn viên trẻ tỏa sáng cũng là một điều tuyệt vời. Viện hàn lâm có một lịch sử dài về việc tôn vinh các tài năng trẻ.”

Sự quyến rũ của phụ nữ

Với đạo diễn và diễn viên chính đều là nam, những bộ phim có khả năng đoạt giải Oscar như The Town và The Fighter có thể được cho là phim dành cho phái nam.

Không hẳn thế. Sức quyến rũ bí ẩn của phụ nữ vẫn tồn tại như một thứ hương thoang thoảng trong các bộ phim có thể được đề cử Oscar. Trong các phim như Black Swan, Winter's Bone và The Kids Are All Right, ảnh hưởng của phụ nữ thật rõ ràng. Nhưng các vai nữ cũng có vai trò quan trọng trong các phim của phái nam.

The King's Speech – Vị vua tương lai do Colin Firth thủ vai chắc hẳn sẽ bị lạc lối nếu người vợ yêu quý và trung thành của ông (Helena Bonham Carter đóng) không đạp hết quy tắc và đi tìm một chuyên gia có thể giúp ông vượt qua tật nói lắp.

Helena Boham Carter trong The King's Speech

The Fighter – Hai anh em Micky và Dicky có thể là nhân vật chính trong phim tiểu sử về quyền anh này nhưng người mẹ của họ (Leo đóng) cùng bảy chị em và bạn gái của Micky (Amy Adams đóng), mới là những vai diễn nổi bật.

Toy Story 3 – Bộ phim có vẻ xoay quanh Andy, Buzz Lightyear, Woody và Lotso nhưng sản phẩm Pixar này sẽ không vui vẻ hay cảm động nếu không có hai nhân vật nữ quan trọng. Thứ nhất là Barbie, đủ tỉnh táo để tìm đường chạy trốn dù đang đi giày cao gót. Và bộ phim liệu có thể có kết thúc có hậu không nếu Bonnie không nhận tất cả đồ chơi của Andy ở cuối phim?

127 Hours – Bộ phim dường như chỉ có một người diễn - James Franco trong vai một nhà leo núi phải bỏ một cánh tay để giữ lấy mạng sống. Bộ phim sẽ không có kịch tính nếu không có các cảnh hồi tưởng về những người phụ nữ trong cuộc đời anh – bạn gái cũ, mẹ, những người con gái anh gặp trên đường đời. Tất cả đều cho anh thêm nghị lực sống.

The Town – Vai diễn người quản lý nhà băng bị ám ảnh của Rebecca Hall không chỉ khiến Ben Affleck thách thức lòng trung thành của mình với một bằng cướp, bộ phim này còn có một cảnh thật hài hước khi đám cướp cải trai thành các bà sơ.

True Grit – Trong phiên bản gốc năm 1969, John Wayne là một người đàn ông to béo, chột mắt với ý chí kiên cường. Trong phiên bản mới này, ta thấy rằng người kiên cường nhất là Mattie Ross, do Steinfeld thủ vai.

Những bà mẹ, tốt và xấu

Năm ngoái, Mo'Nique đoạt giải Oscar hạng mục Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất cho vai diễn trong phim Precious, vai bà mẹ độc ác nhất từng được thấy trên màn ảnh.

Nhưng năm nay, ta hãy đón chào những người mẹ hiền dịu. Nổi bật là các vai diễn của Nicole Kidman trong Rabbit Hole, Bening và Moore trong The Kids Are All Right và Bonham Carter trong The King's Speech.

Những điều đó cũng không có nghĩa năm nay giải Oscar thiếu những vai bà mẹ nghiêm khắc, cứng rắn. Một số vai diễn đáng kể tên là vai diễn của Jacki Weaver trong Animal Kingdom, Barbara Hershey trong Black Swan, và Leo trong The Fighter.

“Điều đáng ngạc nhiên về những vai diễn này là họ không đơn thuần là những nhân vật tốt hay xấu,” nhà phê bình phim Thompson cho biết. “Họ đều là những nhân vật thật, dù có ác độc đi nữa.”

Poster phim Black Swan

Black Swan

Đây là bộ phim với thành công ít ai ngờ tới.

Black Swan là một sự pha trộn lạ lùng giữa phim nghệ thuật và thương mại. Đây là một bộ phim xếp loại R kể về tâm lý phức tạm của một vũ công ballet đầy tham vọng và khủng hoảng khi phải đối mặt với một vai diễn đầy thử thách.

Khi một bộ phim có sự kết hợp chết người của các yếu tố Tchaikovsky, ballet và nỗi buồn của phụ nữ, ta cứ ngỡ rằng khán giả nam sẽ kéo nhau đi xem True Grit và The Fighter.

Sự thật lại không như thế. Black Swan đã thu hút một nhóm khản giả đa dạng về tuổi tác, giới tính và tần lớp xã hội. Vì thế, bộ phim tâm lý với ngân sách 13 triệu USD đến nay đã thu về 83,6 triệu USD sau hai tháng ra mắt.

Khi bộ phim mới ra mắt, khán giả chủ yếu là những thanh niên thành thị khá giả. “Nhưng độ tuổi của khán giả lớn dần khi bộ phim nhận được nhiều lời khen. Họ nhận ra rằng bộ phim cũng có những yếu tố có thể hấp dẫn họ,” Nancy Utley, đồng chủ tịch hãng Fox Searchlight, cho biết.

Vào tuần thứ ba, chỉ 55% khán giả là nữ. “Đây thực sự là một bộ phim cho một cuộc hẹn hò,” bà nói.

Liệu Swan có thể vươn cánh bay xa? Utley cho rằng, “Đây là một phần của hiện tượng văn hóa toàn quốc. Nếu bạn quan tâm tới văn hóa đương đại thì phải đi xem phim này.”