Anh đánh đi đánh lại cùng một trận chiến đấu chống quân xâm lược ngoài
hành tinh cướp bóc chỉ để bị thiệt mạng và thấy mình tái sinh một cách
bí ẩn, với hiểu biết mới mẻ kinh hoàng về kẻ thù cũng như những hạn chế
của riêng anh trong vai trò người hùng.
Tom Cruise trong bộ giáp tua tủa vũ khí tương lai
"Sống, chết, hồi sinh," như câu hiệu của bộ phim.
Tình huống khó
khăn của Cruise trong phim, ra rạp vào ngày 6/6 này, cung cấp một sự
song hành tiện lợi với sự nghiệp của đạo diễn Doug Liman,
Edge of Tomorrow
của một đạo diễn tiên phong mà hút hồn. Hai thập niên qua, nhà làm phim
này tự ép mình vào một chu trình của xung đột sáng tạo mà anh sẵn sàng
chấp nhận đi theo một mô hình nhất định, trong quá trình đó xa lánh bạn
bè và tạo ra nhiều kẻ thù mạnh mẽ ở Hollywood. Trên những xuất phẩm điện
ảnh khét tiếng của anh, nhà đạo diễn này đã đòi hỏi lãnh đạo hãng phim
và nhà sản xuất vươn đến điểm tới hạn và đặt năng lực của anh vào việc
đạo diễn các bộ phim.
"Ai cũng biết quy trình của tôi khá lỏng
lẻo và thường chọc giận hãng phim nếu họ không biết họ đã ký hợp đồng để
làm cái gì," Liman nói.
Tuy nhiên, cùng lúc đó nhà đạo diễn sinh
trưởng ở Manhattan này tiếp tục đánh bóng hồ sơ làm phim của anh nổi
bật bởi những tác phẩm đã trở thành chuẩn mực ở thể loại của chúng.
Trong số đó có thể kể: phim hài tâm lý
Swingers năm 1996, chịu
trách nhiệm đã đẩy lên sự nghiệp của Vince Vaughn và Jon Favreau và cụm
từ "You're so money" [tạm dịch “cậu cừ lắm”] vào nhận thức của đại
chúng;
The Bourne Identity, nhồi nhét sự hỗn loạn vào phim tình báo ly kỳ của Robert Ludlum năm 2002, và
Mr. & Mrs. Smith, phim lãng mạn-hài-hành động lần đầu tiên phóng thích một thực thể có tên gọi là Brangelina vào thế giới này hồi năm 2005.
Edge of Tomorrow
dường như được đặt để nối tiếp mạch này, tự hào với đánh giá
"freshness" ấn tượng trên RottenTomatoes đạt 92% và tạo được nhận thức
trước khi chiếu mạnh mẽ khắp toàn cầu vì thể hiện nam diễn viên hành
động kỳ cựu Cruise trong một hiểu biết mới toanh.
Đạo diễn Doug Liman đã có những thành công đình đám (và cả xích mích từ đó)
với Swingers, The Bourne Identity và Mr. & Mrs. Smith
"Thật thú vị khi bị chết theo nhiều cách," Cruise cười nói.
Hơn
nữa, sự nghiệp phóng túng của Liman cách nào đó đã giải thích lý do anh
lại chọn nhìn nhận nỗ lực mới nhất của mình — một phim bắp rang trị giá
178 triệu đôla thâm dụng công nghệ phông xanh và do một người hùng hành
động bền bỉ nhất trong giới điện ảnh đóng — là một "phim độc lập". Dù
cho quá trình duy trì những thành quả toàn quyền sáng tạo làm Hollywood
xù lông hết lần này đến lần khác.
"Tôi không bao giờ muốn lặp lại
chính mình," Liman, 48 tuổi, nói về bản thân công việc của anh. "Tôi
không thể hình dung còn gì bực mình hơn là nhận ra mình đang làm chuyện gì
đã từng làm trước đó. Nói đến phim, tôi giỏi việc không lặp lại
chính mình. Dù trong phần đời còn lại, tôi không ngừng lặp lại sai lầm."
Thành công thất thườngTrước khi có
Edge of Tomorrow đã có
All You Need Is Kill,
một tiểu thuyết của Nhật năm 2004 theo chân một tân binh 18 tuổi trong
Lực lượng quốc phòng liên minh thấy mình chiến đấu với người ngoài hành
tinh thượng đẳng gọi là "mimics" đang vây hãm Trái đất. Bị mắc kẹt trong
"vòng lặp thời gian" — cốt truyện thấy trong phim hài
Groundhog Day
năm 1993 của Bill Murray — anh lính phải thay đổi số phận của mình mỗi
lần chết, hoàn thiện thành một chiến binh đánh bại bọn “mimics” cứu thế
giới.
Cảnh trong phim
Được hãng chế tác 3 Arts Entertainment của Hollywood phát triển thành
một kịch bản, năm 2010 Liman tham gia dự án, Cruise ký hợp đồng sau đó
một năm (nhân vật anh tân binh trẻ nay được tưởng tượng lại thành một
trung tá tuổi trung niên nhát gan chưa từng đánh trận bao giờ). Khoảng
sáu tháng trước khi khởi quay năm 2012, cơn điên Liman bắt đầu có điềm.
Với
lịch ra rạp vào tháng 6 đáng thèm thuồng do nhà phát hành Warner Bros.
định đoạt và một kinh phí chín chữ số nặng đô, Liman nói anh vứt bỏ hơn
hai phần ba kịch bản ban đầu của Dante Harper để dựng lại "từ con số
không". Chỉ tám tuần trước khi việc sản xuất
Edge of Tomorrow bắt đầu, với việc biên kịch Christopher McQuarrie tiếp quản bản thảo
X-Men: Days of Future Past
từ tay Simon Kinberg, đến lượt biên kịch này lại tiếp quản bản thảo từ
tay anh em Jez và John-Henry Butterworth, phim vẫn chưa có màn chót mà
Liman thấy hài lòng.
Khi các ông chủ hãng phim và nhà sản xuất
nghiến răng kèn kẹt, hoàn cảnh này dẫn tới hậu quả có sự gấu ó giữa
Liman, Cruise và Emily Blunt (
The Five-Year Engagement,
The Devil Wears Prada),
đồng vai chính trong vai nữ biệt kích huyền thoại Rita Vrataski — nhân
vật nổi tiếng là "cô ả sắt thép" vì giết 1.000 rôbô một trận — cố vấn
cho nhân vật người hùng bất đắc dĩ của Cruise.
"Tôi hơi bị áp lực
và tôi cáu," Liman nhớ lại. "Và Emily nói, 'Thôi nào, trước giờ tôi
chưa từng đóng phim nào như vầy!' Tôi quạt lại, 'À, tôi cũng thế!'"
Emily Blunt trong vai Rita Vrataski
Còn đây không phải là chuyện đạo diễn nào cũng làm. Cái tay nổi tiếng đã bóc lột êkíp làm phim
Bourne Identity
sau một ngày quay phim phải chiếu sáng một cánh rừng ngoại ô Prague để
anh ta chơi súng sơn (paintball) — những sự trì hoãn, vô tổ chức, thét lác
với nhà sản xuất, đội kinh phí, đã buộc Liman toan tính rao bán thành
tích đạo diễn của mình trên EBay.
Nhờ kinh nghiệm đó, Liman quả
quyết rằng chủ tịch Universal Pictures lúc ấy là Stacey Snider bảo anh
"đừng bao giờ làm việc nữa." (Bộ phim đã thành công về thương mại lẫn
với giới phê bình, tất nhiên, tung ra loạt phim
Bourne đã thu hoạch tổng cộng hơn 1,2 tỉ đôla.)
Favreau, biên kịch-diễn viên của bộ phim đột phá độc lập kinh phí thấp
Swingers của
Liman — vị đạo diễn đã hình thành một quan hệ như anh em ruột thịt với
Favreau trong quá trình sản xuất — chủ động lảng tránh Liman nhiều năm
sau khi nhà đạo diễn này đàm phán một hợp đồng phát hành trị giá 5,5
triệu đôla làm giàu cho bản thân đồng thời loại bỏ Favreau khỏi được ăn
chia lợi nhuận. Akiva Goldsman, một nhà sản xuất cho bộ phim
Mr. & Mrs. Smith,
miêu tả Liman — gầy và cao lêu nghêu, khắc nghiệt, có đôi mắt xanh và
một thứ được miêu tả là "cái nhìn chằm chằm thấu ngàn dặm" — là "gã
điên" thời 2005.
Bằng chứng A: Khi Fox nỗ lực kiềm chế ngân sách
bộ phim Smith đang tăng theo chiều xoắn ốc đi lên của đạo diễn này
(thoạt đầu được ấn định chỉ chừng 100 triệu đôla nhưng đã phình lên đến
126 triệu), Liman đã dùng tiền riêng để dựng cảnh trong nhà xe của mẹ
mình ở New York — và phá hủy nó bằng một quả lựu đạn. Bằng chứng B:
Liman đặt biên kịch Kinberg viết nháp 40-50 cái kết cuộc khác nhau cho
kịch bản
Mr. & Mrs. Smith chỉ để rốt cuộc lại quay phim theo kịch bản ban đầu.
Một cảnh trên trường quay Edge of Tomorrow
Về phần mình, Cruise biết danh tiếng của đạo diễn, nhưng cả quyết không
cách gì anh lại bị cái việc ghi danh nhập cuộc trầy vi tróc vảy của
Liman đào thải.
"Chẳng làm tôi lúng túng chút nào," Cruise nói.
"Tốt thôi. Sao cũng được. Không nghi ngờ gì tài năng của tay này, không
nghi ngờ gì về gu và quyết tâm của anh ta. Và một trong những cách làm
của Doug, trong khi làm thì bạn phát triển giọng điệu."
Nam diễn
viên nói anh trở nên kính trọng quy trình của đạo diễn và ủng hộ anh ta
suốt giai đoạn sản xuất — kể cả khởi đầu kém hứa hẹn của
Edge of Tomorrow.
Phim khởi quay mà chưa có kịch bản hoàn tất, một hoàn cảnh khó khăn
đáng báo động nhưng không phải chưa có tiền lệ ở Hollywood. Và vào ngày
quay chính thức thứ nhì, Liman đòi quay lại toàn bộ những gì đã quay
trong Ngày 1.
"Đã sản xuất nhiều phim và làm việc với nhiều
người, tôi ngưỡng mộ và đánh giá cao rằng Doug trung thực," Cruise tiếp
tục. "Thực ra bạn có thể trò chuyện. Điều tôi thích nhất ở Doug là sự
theo đuổi không ngừng để làm những phim hay nhất có thể."
Nữ diễn viên người Anh Blunt khen ngợi khả năng đưa ra quan điểm thẳng thắng của Liman mà không hề sợ gây nên bất đồng.
Doug Liman (phải) chỉ đạo và tự cầm máy quay
"Anh không lọc lựa gì khi cần trung thực," cô nói. "Bạn có thể lãng phí
rất nhiều thời gian để ngoại giao và lịch sự trên phim trường. Đây là
điều rất mới mẻ ở Doug. Anh thẳng thắn khi không hài lòng chuyện gì và
rất trung thực khi hài lòng chuyện gì. Anh đủ tự tin để thử bất cứ điều
gì và dành không gian mới cho mọi khoảnh khắc trong phim."
Khống chế cơn điênQuá sợ cái bệnh làm đội kinh phí mà Liman đã trở nên khét tiếng, nhà sản xuất Stoff yêu cầu quay theo cảnh của
Edge of Tomorrow
— con người đánh bom sinh vật ngoài hành tinh trên bờ biển Normandy
nước Pháp — diễn ra trên một phim trường ‘khủng’ thay vì thuê địa điểm.
Vậy thì đi ngược lại mong ước ban đầu của đạo diễn rồi, nhà sản xuất
dựng một bãi biển đầy đủ chức năng — được các diễn viên và đoàn làm phim
đặt cho biệt danh “the Bitch" — tại Warner Bros. Studios, Leavesden,
một khu phức hợp ngổn ngang gần London.
Ở đó Cruise, Blunt và một
trung đội diễn viên phụ mặc giáp trụ cồng kềnh thách thức cái rét ẩm
ướt của mùa đông ở Anh, tránh né những vụ cháy nổ trong trong lúc đeo
dây cáp treo lơ lửng. Blunt suýt gãy mũi trong một tai nạn liên quan đến
đao. Việc quay phim được lên kế hoạch diễn ra trong hai tuần rốt cuộc kéo thành ba tháng nhờ cái phong cách quay phim tự miêu tả là "như hội thảo"
của đạo diễn.
Stoff biết cách làm phim của Liman sẽ đem lại nhiều thách thức. Nhưng không như cuộc chiến giữa Liman với Universal về
Bourne,
Stoff, Cruise và Warner Bros. đều biết họ sẽ gặp phải chuyện gì một khi
Liman nhận làm đạo diễn. Thế nên, họ điều chỉnh theo cái tính đồng bóng
của anh và tránh mọi bất ngờ khó chịu.
"Chắc chắn đây không phải
là một trải nghiệm bình tĩnh nhất khi đối mặt với ngày khởi quay mà
không có kịch bản. Bạn phải có bao tử bằng thép," Stoff nói. "Điều khiến
tôi thuê Doug là, anh có khả năng làm một thể loại thử nghiệm và tìm
thấy cái gì mới toanh trong đó, đẩy những yếu tố thể loại quen thuộc ra
sau và dùng thể loại đó để tìm tỏi điều gì hoàn toàn mới mẻ và hoàn toàn
độc đáo."
Từ trái sang phải: Nhà sản xuất Erwin Stoff, đạo diễn Doug Liman, Emily Blunt
và Tom Cruise trên thảm đỏ buổi chiếu ra mắt Edge Of Tomorrow ở
AMC Loews Lincoln Square, New York ngày 28/5/2014
"Tôi không cần hãng phim chỉ trích tôi," Liman nói. "Tôi làm phim cho tôi và hậu thế. Tôi sợ lịch sử hơn là sợ hãng phim."
Cân
nhắc khám phá của anh về Blunt và Cruise — khoảnh khắc "Bộ tất cả chúng
ta không thể thừa nhận rằng tôi đang ở trong một vùng đất mới sao?" của
Liman — nhà đạo diễn bắt đầu đặt câu hỏi về cơn điên kiểu Liman đã đưa
anh đến với
Edge of Tomorrow.
"Bộ phải khó khăn thế này
thì mới là độc đáo sao?" Liman hỏi. "Tôi có thể làm phim vừa độc đáo và
để lại vài cái xác trên chiến trường không? Có thể có ít định mệnh hơn
được không?"
"Sự độc đáo nhất định phải dính đến đau khổ chăng?" anh nói. "Với tôi, đến giờ này, thì quả là thế."
Dịch: © Ngân Mai @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Los Angeles Times
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên
Facebook của chúng tôi