Tệ hơn, sử thi kỳ ảo Anh ngữ của Trương Nghệ Mưu với Matt Damon đóng chính cũng chẳng là bom tấn ở Trung Quốc luôn, kiếm được 170,4 triệu đôla đáng thất vọng từ khi bắt đầu công chiếu tháng 12/2016.

Matt Damon

“The Great Wall đã trở thành một trong những phim tệ hại nhất ở Trung Quốc,” Vương Hải Ca, chủ tịch Giải thưởng Hoa Đình (tức People’s Choice Awards phiên bản Trung Quốc) nói với TheWrap hồi tháng 12.

Trong khi vượt Kung Fu Panda 3 trở thành phim có doanh thu cao thứ tám ở Trung Quốc năm vừa qua, chuyển thể điện ảnh trò chơi video Warcraft của Legendary hốt bạc ở Trung Quốc với 220,8 triệu đôla mà chẳng quảng cáo rùm beng gì nhiều — nhưng lực lượng ‘game thủ’ làm khán giả nòng cốt đông đảo và dễ nhận diện đã nhận được đúng những gì họ muốn.

Phim này thì không được như vậy. Thực tế, The Great Wall được xem là bom tấn đầu tiên của Legendary sau khi tập đoàn bất động sản Dalian Wanda Group Trung Quốc thu tóm hãng phim 16 tuổi đời của Thomas Tull hồi tháng 1 năm ngoái với 3,5 tỉ đôla. Đây cũng là phim đầu tiên quay tại Siêu đô thị điện ảnh 8 tỉ đôla của Wanda ở Thanh Đảo.

Nhiều phim Hollywood từng thành công đình đám ở Trung Quốc, như Furious 7 của Universal và Transformers: Age of Extinction của Paramount kiếm hơn 300 triệu đôla phòng vé nước này, nhưng đổi ngược lại thì chưa bao giờ xảy ra.

Ngoài phim tâm lý hành động đoạt Oscar năm 2000 Ngọa hổ tàng long của Lý An — thu hoạch 128 triệu đôla ở phòng vé Mỹ nhưng lại không kiếm được nhiều như thế ở Trung Quốc (tuy nhiên phòng vé nước này khi đó nhỏ hơn đáng kể) — các phim Trung Quốc chưa từng đi được xa. Luật sư chuyên về lĩnh vực giải trí người Mỹ Sky Moore, làm việc với nhiều hãng phim Trung Quốc, gọi một phim thành công ở cả hai chiều “chén thánh”.

The Great Wall đã được thai nghén với những yếu tố có vẻ ăn chắc là hấp dẫn đám đông cả ở Trung Quốc lẫn Mỹ: một đạo diễn Trung Quốc được yêu thích (Trương Nghệ Mưu), một minh tinh điện ảnh Hollywood (Damon), và một cốt truyện “đồng tâm hiệp lực” cho những lính đánh thuê nước ngoài chung sức với tướng lĩnh Trung Quốc thế kỷ 11 chiến đấu chống quái thú.

Nhưng như bất kỳ ai từng ăn ở một nhà hàng tổng hợp cố gắng làm đủ thứ nhưng không đâu vào đâu đều biết, nỗ lực làm cả hai chuyện cho hai đối tượng khán giả khác nhau rốt cuộc chẳng làm ai hài lòng. Sau đây là một vài thiếu sót của bộ phim:

1. Thất bại trong chuyển tải

Cảnh Điềm trong vai tướng quân Lin

Hầu hết thời lượng phim diễn ra, trên hoặc gần sát Vạn lý trường thành của Trung Quốc, trông rất tuyệt ở định dạng 3D (và kinh phí rất ‘khủng’), lại chẳng có ý nghĩa gì với khán giả Mỹ thường có động cơ mua vé xem một phim quái vật thực thụ.

Bối cảnh thế kỷ 11, những cuộc chiến cung tên và súng thần công và các liên hệ về lịch sử, đem lại cho bộ phim âm hưởng Trung Hoa mà những người ủng hộ phim này muốn có, lại không hẳn làm cho phim dễ dàng thu hút đám đông khán giả Mỹ hơn.

2. Một ngôi sao bên lề

Nhân vật của Damon, William Garin, chiếm phần lớn thời lượng phim nhưng hầu như chẳng có câu chuyện nền — chúng ta thấy từ đầu anh là một lính đánh thuê bí ẩn (người Anh?) đến Trung Quốc tìm thuốc súng, và anh kể một mạch danh sách những trận chiến của anh trong cuộc nói chuyện dài 30 phút với tướng quân Lin (Cảnh Điềm), nhưng từ đó chẳng thấy có gì để nhận diện kỹ năng cung tên của anh ngoài những lời mỉa mai thi thoảng.

Một số nhà phê bình Trung Quốc xem sự tham gia của Damon trong bộ phim này chỉ vì tiền. “Anh tham gia bộ phim vì thù lao cao,” Vương Hải Ca nói. “Tôi phản đối những ngôi sao nào chỉ vì muốn nhiều tiền hơn mà đóng những phim chất lượng kém hơn.”

3. Kỹ xảo lấn át câu chuyện và nhân vật

Trương Nghệ Mưu, vị đạo diễn lễ khai mạc và bế mạc Thế vận hội mùa hè Bắc Kinh 2008, thành công với một số cảnh chiến đấu hoành tráng.

Nhưng trong việc bắt chước phép chuyển tải ở phim hành động và kỳ ảo của Mỹ, đạo diễn người Trung Quốc này chưa thạo tạo ra nhân vật có sức hấp dẫn mà người ta sẽ muốn dõi theo qua nhiều phim. (Chúng ta biết và thích Deadpool chỉ sau một phim.)

Và ngay cả những nhân vật không phải của Damon cũng không được phát triển, từ nhân vật quân sư Wang của ngôi sao Trung Quốc Lưu Đức Hòa đến cộng sự của William, Pero Tovar (Pedro Pascal), được xem là dòng dõi Tây Ban Nha do thường xuyên nói “amigo” trong thoại toàn tiếng Anh của anh ta.

4. Vấn đề da trắng hóa

Hè năm ngoái, phim bị chỉ trích dữ dội ở Mỹ bởi những người lầm tưởng Damon đóng vai một nhân vật người Á — hay một người hùng da trắng đi cứu những nhân vật không phải người da trắng.

Nhưng đạo diễn Trương nhanh chóng bảo vệ nam diễn viên. “Matt Damon không đóng vai ban đầu dự tính cho diễn viên Trung Quốc,” Trương Nghệ Mưu nói. “Nhân vật của anh xuất hiện trong câu chuyện của chúng tôi là điểm thắt nút. Có năm nhân vật lớn trong câu chuyện và anh là một trong số đó — bốn nhân vật còn lại đều là người Trung Quốc.”

5. Mớ hổ lốn giao thoa văn hóa

Nhiều nhà điều hành cấp cao và người trong cuộc của bộ phim này mà TheWrap tiếp xúc trong quá trình cả năm qua đã bộc lộ quan ngại ban đầu rằng liệu những yếu tố rời rạc của bộ phim có hợp thành một thứ nhất quán và đạt những chuẩn mực cao cho khán giả Mỹ hay không.

Lưu Đức Hoa trong vai quân sư Wang

Ngay cả giới phê bình Trung Quốc cũng đả kích cốt truyện công thức và nỗ lực lộ liễu của bộ phim nhằm thu hút khán giả Mỹ, và khán giả đã không hoàn toàn nắm bắt bộ phim bất chấp quảng bá cường điệu và toàn lực từ công ty mẹ của Legendary cũng là chủ nhà rạp lớn nhất Trung Quốc và thế giới Wanda Group.

Công thức cho một phim giao thoa văn hóa đích thực có thể có những ngôi sao đảm bảo hái ra tiền ở cả hai bán cầu, một tập hợp nhân vật đa dạng tự tin là chính mình, những lời bông đùa thú vị và một câu chuyện hay. Phim đó chắc có lẽ có tựa là Furious 7.