Với những người ngóng về sự tăng trưởng liên tiếp của điện ảnh Trung Quốc, những dự báo tích cực như thế rất được đón nhận lúc này, đặc biệt khi doanh thu phòng vé đã giảm lần đầu tiên trong năm năm, và lượng tới rạp vào tháng 7 đã giảm 15%.

Phòng vé tại một rạp chiếu ở Trung Quốc

Dù các nhà nghiên cứu của Deloitte kỳ vọng một sự tăng trưởng, ngành điện ảnh Trung Quốc sẽ tăng trưởng không đồng đều, và quan trọng hơn, không biến thành việc thống trị toàn cầu cho Trung Quốc khi “những khác biệt văn hóa” và “các cân nhắc pháp lý” chen vào khả năng xuất khẩu phim tới các nước khác của quốc gia này.

Đó là những thông tin chính của chương về ngành điện ảnh trong báo cáo mới của Deloitte, “Hành trình mới của ‘Internet +’,” có cái nhìn khái quát về cách Internet ảnh hưởng tới sự tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc.

Dù có những vấp ngã gần đây các nhà nghiên cứu tác giả của bản báo cáo tin rằng ngành điện ảnh Trung Quốc đã đạt một “kỷ nguyên vàng” với các phương tiện truyền đạt mới, tăng trưởng doanh thu, và các mô hình kinh doanh tiên phong đẩy ngành này lên “đỉnh kim tự tháp điện ảnh”.

Bản báo cáo chỉ ra bảy xu hướng đang định hình ngành điện ảnh Trung Quốc. Sau đây là tóm tắt của những thông tin đó.

Một rạp chiếu DMAX tại Trung Quốc. Đầu tư xây dựng rạp chiếu vẫn tiếp tục ở các đô thị cấp 2-3

1. Từ lớn hơn tới lớn nhất

Báo cáo thấy doanh thu phòng vé Trung Quốc và lượng người xem phim được kỳ vọng vượt Bắc Mỹ vào 2020. Nhưng những mảng khác của ngành, dù là lượng tiêu thụ phim, đầu tư vào phim và sân khấu, hay xuất khẩu phim, sẽ tăng trưởng ở những mức khác nhau.

Với doanh thu từ các hoạt động không phải phòng vé tiếp tục tăng, các nhà nghiên cứu tin rằng lượng tiêu thụ phim ở Trung Quốc vẫn còn nhiều khả năng tăng trưởng.

Bản báo cáo chỉ ra đầu tư vào rạp chiếu ổn định với nhiều cơ hội cho mở rộng vững chắc sang các thành phố cấp hai, ba và bốn.

Xuất khẩu phim tiếp tục chật vật, vì khác biệt văn hóa và cân nhắc pháp lý bao gồm vấn đề kiểm duyệt trở thành nguyên nhân khiến phim Trung Quốc không có được sự chú ý ở nước ngoài.

The Great Wall, tác phẩm hợp tác sản xuất Trung-Mỹ đình đám năm 2016

2. Từ “làm ở Trung Quốc” tới “làm cho thế giới”

Dự báo hợp tác sản xuất sẽ tăng lên, dù chậm. Hợp tác sản xuất có thể “đạt kết quả ‘cùng thắng’ cho cả hai hai bên” vì được coi là hàng “làm ở Trung Quốc” và được đối xử như phim nội địa.

“Năm 2014, dù phim hợp tác sản xuất chiếm có 6% tổng số phim chiếu ở Trung Quốc, chúng mang về 50% tổng doanh thu phòng vé,” báo cáo chỉ ra. “Trong quý đầu 2015, phim hợp tác sản xuất đóng góp gần 60% doanh thu phòng vé.”

Tuy nhiên, một phim hợp tác sản xuất thành công nói dễ hơn làm, với những thách thức do vấn đề bản quyền, khác biệt văn hóa, và phong cách phim khác biệt.

3. Từ “không-trí tuệ” tới “thông minh”

Các nhà nghiên cứu thấy sự tham gia của những người khổng lồ mạng như Baidu, Alibaba, và Tencent làm thay đổi cuộc chơi với việc những người chơi mới sử dụng khả năng lấy được dữ liệu lớn để đem đến “tối ưu hóa quyết định” và tăng trưởng lợi nhuận.

Ba tay chơi khổng lồ Alibaba, Baidu và Tencent và những vụ đầu tư vào các lĩnh vực phim ảnh, bản đồ, đầu tư điện tử và trả tiền qua bên thứ ba

Tác dụng của những cách tân này đã biến đổi ngành điện ảnh Trung Quốc, từ tài sản trí tuệ tới sản xuất, marketing và quảng bá, phân phối, bán vé, và trình chiếu, theo báo cáo.

4. Từ “tập trung cao độ” tới “đa dạng hóa”

Việc có những tay chơi mới như Tencent Pictures, iQiYi Films, và Baidu Pictures đã khiến các công ty điện ảnh truyền thống đổ xô đi sáp nhập.

Với trào lưu thâu tóm và sáp nhập dẫn tới một sự “tập trung” lớn hơn trong ngành, có xu hướng các công ty biến phòng ban mạng và truyền thông mới thành các công ty mới có thể niêm yết đại chúng một cách độc lập.

Có một dòng vốn tư bản ồ ạt từ các lĩnh vực phi điện ảnh chiếm đến 49% các vụ thâu tóm từ 2014. Với tình hình thâu tóm như vậy, các nhà nghiên cứu chỉ ra không nhiều công ty mang về kết quả thỏa mãn do văn hóa quản lý khác nhau khiến công việc không được trơn tru.

Công viên điện ảnh của Wanda

5. Từ “đuôi dài” tới “đuôi dày”

Báo cáo cho thấy các công ty như Hoa Nghị Huynh Đệ và Enlight Media đang theo sát những bài học có thể lấy từ các công ty nước ngoài như Disney. Các công ty trong nước đang tái cơ cấu dòng doanh thu để đa dạng hóa thay vì chỉ có doanh thu từ phòng vé.

Giờ, các công ty Trung Quốc đang tìm cách copy cách làm của Disney với việc đầu tư vào công viên, đồ chơi, sách, games, và các mảng khác có thể mang về nguồn doanh thu ổn định. Các mảng quan trọng khác cho việc cân bằng doanh thu bao gồm video theo yêu cầu, các đài truyền hình và vật phẩm ăn theo.

6. Từ “một phim IP” tới “chuỗi phim IP”

Các công ty phim, đặc biệt các công ty Internet, đã vơ vét nhiều tài sản trí tuệ (IP) nhất có thể, mua quyền của hàng trăm tiểu thuyết và truyện. Nhưng chuyển sở hữu trí tuệ đó thành phim trước rồi đến các mảng khác như hoạt hình, games điện thoại, và đồ chơi, vẫn là một công việc đang tiến hành.

Báo cáo khuyến khích ngành điện ảnh học từ các dự án như Toy Story 3 của Disney, mang về 8,7 tỉ USD qua trò chơi, sách, DVD, bản quyền, và nhượng quyền, ngoài 1,1 tỉ USD doanh thu toàn cầu.

Đạo mộ bút ký, dựa theo tiểu thuyết trực tuyến cùng tên, là phim có doanh thu cao thứ 6 năm qua của Trung Quốc

7. Từ thiếu quy chuẩn cho tới “chuẩn hóa”

Báo cáo chỉ ra 70% của hơn 600 phim được sản xuất hăàng năm tại Trung Quốc không bao giờ được chiếu, thiếu quy chuẩn đang dẫn đến “một sự phí phạm khủng khiếp nguồn lực của các nhà sản xuất và ngành điện ảnh nói chung, và hơn nữa, là mối đe dọa tiềm năng cho các nhà đầu tư.”

Để giải quyết vấn đề, báo cáo gợi ý đưa ra “phí đảm bảo hoàn thành” với công ty bên thứ ba quản lý toàn bộ quy trình sản xuất phim, đảm bảo việc sản xuất và phân phối phim theo ngân sách và kế hoạch.