Lý Liên Kiệt và Chân Tử Đan lần lượt ở vị trí thứ hai và ba trên danh sách IMDB. Lý Liên Kiệt tiến vào Hollywood qua loạt phim Lethal Weapon / Vũ khí tối thượng và nổi tiếng với vai diễn trong cả ba phim Expendables, trong khi Chân Tử Đan nổi tiếng quốc tế nhờ tham gia phim Ip Man / Diệp Vấn.

Thành Long, phải, và Chris Tucker trong Rush Hour 2

Dương Tử Quỳnh và Châu Nhuận Phát (theo thứ tự này) làm thành tốp năm ngôi sao Hồng Kông hàng đầu trên IMDB, xếp hạng diễn viên dựa trên tầm quan trọng của họ. Và mặc dù diễn xuất tốt, những ngôi sao Hồng Kông hạng A như Lương Triều Vỹ, Lưu Đức Hoa, Cổ Thiên Lạc, Quách Phú Thành và Lưu Thanh Vân hầu như không được biết đến bên ngoài châu Á.

Năm diễn viên hàng đầu đó có một điểm chung: Tất cả đều ngoài 50 tuổi. Điều này khơi lên câu hỏi, khả năng thế hệ tiếp theo của những ngôi sao Hồng Kông hạng A được toàn thế giới biết đến sẽ thế nào? Liệu bất kỳ diễn viên trẻ xuất hiện trên phim điện ảnh Hồng Kông ngày nay sẽ nổi tiếng vượt ngoài châu Á trong tương lai?

Thành Long tạo dáng chụp ảnh với Paris Hilton tại buổi chiếu Rush Hour 3

Không chắc, và đây là lý do. Trung Hoa Đại lục, hiện giờ đứng thứ hai phòng vé thế giới, đã hút hầu hết những tài năng (và tiền của) ra khỏi Hồng Kông. Các công ty sản xuất phim lớn của Hồng Kông đang lợi dụng sự thâm nhập vào thị trường điện ảnh Trung Quốc để làm những phim tâm lý và hài mang tính công thức đặc biệt nhắm vào thị hiếu Đại lục. Ai có thể trách họ? Phần thưởng tài chính thì khổng lồ.

Nhiều diễn viên Hồng Kông tìm được vai diễn thường xuyên trong những thể loại phim Đại lục này – và sẽ tiếp tục tham gia, miễn là họ giữ “lòng yêu nước” trong con mắt của Bắc Kinh bằng cách không lên tiếng ủng hộ cho sự dân chủ Hồng Kông. Song vấn đề là phim Đại lục không vượt ra ngoài Trung Quốc. Hãy kể tên một phim điện ảnh Trung Quốc thành công về mặt phê bình và thương mại ở phương Tây trong thập niên vừa qua xem? Bạn phải lùi trở về đến Hero / Anh hùng của Trương Nghệ Mưu năm 2002 (có Lý Liên Kiệt đóng chính). Trước đó là phim đình đám thế giới Crouching Tiger, Hidden Dragon / Ngọa hổ tàng long (2000), đã đưa Châu Nhuận Phát và Dương Tử Quỳnh nổi tiếng toàn cầu.

Lý Liên Kiệt trong Fist of Legend

Vì thế, bất kỳ cơ hội nào cho diễn viên Hồng Kông tiến vào Hollywood – hoặc ít nhất xuất hiện trong những phim nhắm đến khán giả không phải là châu Á – có thể đã nhỡ do “sự Đại lục hóa” của ngành công nghiệp điện ảnh Hồng Kông. Một rủi ro cho những diễn viên Hồng Kông là theo thời gian, nếu khán giả Đại lục trở nên thích những diễn viên hạng A và hạng B của họ, nghĩa là những tài năng Hồng Kông chỉ được giao những vai thứ.

Khi Thành Long và Lý Liên Kiệt lần đầu tiên nhận vai diễn nước ngoài, điện ảnh Hồng Kông vẫn còn mạnh. Các nhà sản xuất Hollywood thực sự đã biến họ thành ngôi sao hạng A thế giới bằng cách tuyển họ đóng trong những phim lớn. Giờ đây, với mối quan hệ thân thiết với Đại lục, gần như những nhà sản xuất này sẽ chọn diễn viên Đại lục cho những vai diễn đột phá tiềm năng. Thực tế là Hồng Kông không còn nằm trong tầm ngắm của Hollywood nữa.

Chân Tử Đan trong cảnh phim Ngọa hổ tàng long: Mệnh kiếm

Thật ra thì các diễn viên Hồng Kông vẫn là nòng cốt của những phim Hồng Kông “thuần túy” – những phim không hợp tác sản xuất với Đại lục. Than ôi, những diễn viên này càng ít ra nước ngoài. Ten Years được thế giới biết đến vượt xa ngân sách thấp vì nội dung chính trị gây tranh cãi, song kết quả là diễn viên trong phim đó không chắc sẽ nhận được vai diễn trong những phim lớn hơn.

Nhiều trong số những phim Hồng Kông này được tài trợ hoặc hỗ trợ bởi các chương trình của chính phủ Hồng Kông nhằm duy trì ngành công nghiệp điện ảnh bản xứ. Về khía cạnh này, Hồng Kông tương tự như Áo, Bỉ và Canada, trong đó mỗi nước có chung đường biên giới với một nước lớn hơn có cùng ngôn ngữ. Đức, Pháp và Mỹ sản xuất đủ phim điện ảnh đáp ứng nhu cầu của nước láng giềng mà họ không cần phải làm phim của riêng mình. Vì thế, tại sao Áo, Bỉ và Canada đầu tư nhiều vào ngành công nghiệp phim ảnh của riêng họ? Vì họ tin một cách đúng đắn rằng họ có nền văn hóa riêng biệt nên chia sẻ với người dân nước mình cũng như quốc tế.

Dương Tử Quỳnh bên cạnh áp phích phim về James Bond trong khi trả lời phóng viên tại buổi họp báo phim Bond thứ 18 Tomorrow Never Dies

Chỉ chính phủ và tổ chức phi chính phủ có thể hỗ trợ thông qua vốn phát triển, vốn trợ cấp và thâm nhập các rạp mà sẽ đảm bảo rằng văn hóa và ngôn ngữ Quảng Đông có thể sống sót khi Đại lục nỗ lực hấp thụ và đồng hóa Hồng Kông. Vì thế đặc trưng của điện ảnh Hồng Kông ngày càng phụ thuộc vào ‘sự bố thí’ và ‘từ thiện’. Không ngạc nhiên khi con đường phía trước thu hẹp lại cho mùa vụ mới của diễn viên Hồng Kông.