Ngân sách sản xuất tăng vọt trong 25 năm qua với số lượng phim có kinh phí 100 triệu đôla tăng đều đặn kể từ năm 1995. Ngày càng nhiều, những vụ làm ăn tốn kém này được dành cho phim chuỗi và các thương hiệu đã có từ trước vì chất liệu mới-lên-màn-ảnh không còn được ưa chuộng ở phòng vé.

Fast and Furious sắp phóng tới một phần tư dặm cuối cùng

Vấn đề là cả Hollywood đang đói khát phim bom tấn làm ra tiền khủng, thứ hàng hóa vốn có hạn. Các kết luận gần đây và sắp xảy ra đối với nhiều chuỗi phim tên tuổi của ngành điện ảnh khiến vấn đề này thêm trầm trọng.

Câu chuyện chính của trường thiên Chiến tranh giữa các vì sao đã kết thúc sau khi bộ ba phần tiếp theo gây chia rẽ và thành tích giảm dần. Vũ trụ Điện ảnh Marvel không ngừng cải tiến đến đỉnh điểm vào năm 2019 và đang tiến hành việc sắp xếp lại đội hình đầy tham vọng nhưng không chắc chắn. Loạt phim Transformers và Star Trek đang trong quá trình xây dựng lại. Loạt phim Fast and Furious sắp phóng tới một phần tư dặm cuối cùng.

Về nội dung mới, có những phim nổi tiếng gần đây như loạt phim A Quiet Place của Paramount, các chương It của Warner Bros. và Sonic the Hedgehog của Sony. Nhưng “chúng có vẻ hơi hạn chế theo kiểu không thể thực sự mở rộng chúng như có thể làm trong MCU và có được chuỗi phim nền tảng rộng lớn này,” Bruce Nash, người sáng lập dịch vụ theo dõi và phân tích phòng vé The Numbers, nói với Observer.

Về nội dung mới, có những phim nổi tiếng gần đây như loạt phim A Quiet Place của Paramount (ảnh)

Vậy, một hãng phim phải làm gì nếu thấy mình đang nhìn chằm chằm xuống cái thùng tô nô chứa phim chuỗi trống rỗng không còn phim nào?

Thay đổi thói quen phát triển

Ngày nay, các hãng phim lớn của Hollywood đã thu hẹp đáng kể bộ phận phát triển đến mức không còn giống gì hồi trước. Mặc dù làm vậy tiết kiệm được một núi nguồn lực mà nếu sử dụng thì không chắc chắn tạo ra lợi tức đầu tư, nhưng cũng khiến Hollywood nhất loạt rơi vào tình trạng bế tắc do các chiến lược lên chương trình chí lớn gặp nhau.

“Các hãng phim từng cùng lúc có tới 100 dự án ở các giai đoạn phát triển khác nhau,” Barry London, cựu phó chủ tịch bộ phận điện ảnh tại Paramount Pictures, nói với Observer. “Paramount đã rất thành công trong việc tạo ra triết lý phim bom tấn. Cứ dịp Giáng sinh và đầu hè, và lý tưởng nhất là vào mùa xuân và đầu mùa thu, chúng ta đều cố gắng có một phim theo phong cách bom tấn để rồi neo phần còn lại của lịch phát hành xoay quanh đó.”

Mission: Impossible 7

Paramount từng học đòi làm phim quan trọng có phần tiếp theo (bộ ba The Godfather), phim chuỗi thương mại (Indiana Jones, Mission: Impossible, Star Trek, Jack Ryan), phim thể loại cụ thể như kinh dị (Friday the 13th), và các mối quan hệ nuôi dưỡng tài năng với những người như John Hughes và Eddie Murphy. London nói: “Đó là một sự xáo trộn và sắp xếp chiến lược liên tục của tất cả những bộ phim này.”

Nhưng sự chú trọng vào việc tìm kiếm, xác định và phát triển những ý tưởng mới ở Hollywood giờ đây đã chuyển sang các thư viện tái chế và bán lại cho khán giả những thương hiệu quen thuộc.

Tái sử dụng tài sản trí tuệ

“Tái chế là một truyền thống của Hollywood trong thời đại ngày nay,” Jeff Bock, chuyên gia phân tích phòng vé cấp cao tại Exhibitor Relations, nói với Observer.

Ảnh: một cảnh trong phim Indiana Jones thứ 5. Việc tìm kiếm, xác định và phát triển những ý tưởng mới ở Hollywood giờ đây đã chuyển sang các thư viện tái chế và bán lại cho khán giả những thương hiệu quen thuộc

Disney đang dựa vào Marvel và Star Wars làm nền tảng xây dựng Disney+ trong khi hãng phim làm lại thư viện hoạt hình kinh điển của mình dưới dạng phim người đóng để thúc đẩy doanh thu phòng vé. Warner Bros. đang chuẩn bị cho ra mắt khán giả Người Dơi thứ bảy do người đóng trên màn ảnh rộng vào năm sau. Jeff Bock chỉ ra tốc độ mà Sony khởi động lại Ghostbusters sau khi bộ phim năm 2016 được đón nhận hờ hững. Ở Hollywood, đi đâu bạn có thể tìm thấy một ý tưởng đã biết đang được làm lại thương hiệu, đóng gói lại và bán lại dưới hình thức này hay hình thức khác.

Một số thuộc tính đặc biệt chín muồi cho chiến lược hướng nội này. Những khán giả từng xem phim nguyên tác lúc nhỏ và giờ đã có con bị cuốn vào hoài niệm và tiếp tay làm cho những thứ có vòng đời 20 năm trở lại đương thời. Việc Sony tiếp tục loạt phim Jumanji là một trong nhiều ví dụ. Việc chiến lược này có hiệu quả đã khóa Hollywood vào một vòng lặp phản hồi các bản làm lại, khởi động lại, phần tiếp theo và tiền truyện. Tuy nhiên, rồi có lúc khán giả mệt mỏi với mọi thứ.

Tạo phim chuỗi mới

Với những phim chuỗi lớn hiện nay bắt đầu cạn kiệt, câu hỏi hợp lý là cách thay thế nào tốt nhất? Hollywood tiếp tục lây lất với chế độ ăn kiên định gồm những bom tấn có lợi nhuận hơn 100 triệu đôla. Nhưng thuyết phục khán giả xuất hiện đông đảo cho một cuộc phiêu lưu kinh phí lớn mới như Dune sắp tới là một việc dời non lấp biển.

Sony khởi động lại Ghostbusters sau khi bộ phim năm 2016 được đón nhận hờ hững

Disney, ông hoàng phòng vé gần đây nhất năm 2019, trong 20 năm qua đã cố gắng thử và thất bại trong việc khởi động một số phim chuỗi mới người đóng tốn kém (TRON: Legacy, Prince of Persia: The Sands of Time, Oz the Great and Powerful, The Lone Ranger, John Carter, Tomorrowland, A Wrinkle in Time, The Nutcracker and the Four Realms, Artemis Fowl). Các hãng phim khác đã tham gia vào nỗi bất hạnh này với những bệ phóng đầy hy vọng tạo phim chuỗi mới thảy đều chất ngay khi ra rạp như Jupiter Ascending, Pan, King Arthur: Legend of the Sword và Mortal Engines.

“Nếu Harry Potter là gà đẻ trứng vàng thực sự cuối cùng — tức là golden snitch như trong truyện — thì có nghĩa là Hollywood vẫn đang tích cực tìm kiếm chuỗi phim nguyên tác lớn tiếp theo,” Bock nói. “Thế mới khó tạo ra phim chuỗi mới được như vậy. Với cả vệt máu me phòng vé các phim tuổi mới lớn đắt tiền bị xịt, bạn có thể hiểu tại sao gần đây các nhà điều hành không mau mắn lên yên được con ngựa mới nào.”

The Hunger Games là phim chuỗi kinh phí lớn mới-lên-màn-ảnh cuối cùng mà Hollywood đã làm được. Giải trí tại nhà lên ngôi và truyền hình bùng nổ đã làm tăng độ khó cho những bộ phim mới nào đang cố gắng công phá lực hấp dẫn của những chiếc sofa ở nhà chúng ta. Các hãng phim không thể cứ ước chừng bằng một phim bom tấn hè nặng hiệu ứng rỗng tuếch.

Thuyết phục khán giả xuất hiện đông đảo cho một cuộc phiêu lưu kinh phí lớn mới như Dune sắp tới là một việc dời non lấp biển

“Phần khó nhất của công việc kinh doanh này là tìm kiếm các tài sản mới khả thi,” London nói. “Bạn không thể giới hạn vào một kiểu phim. Thành công của Paramount trong những năm 70, 80 và 90 đến từ sự đa dạng phi thường. Chúng tôi đã đi từ Indiana Jones and the Temple of Doom đến Terms of Endearment trong sáu tháng. Những bộ phim đó không có điểm chung nào. Lịch phát hành đa dạng là phải vậy.”

Các hãng phim còn có thể làm gì nữa?

Khi bị mắc kẹt giữa việc phim chuỗi đang chùn bước và thiếu tài sản tỉ đôla mới, Nash nhận thấy ba nước đi tiềm năng cho các hãng phim trên thị trường ngày nay.

“1. Tham gia viễn chinh mua sắm để thử và tìm thứ gì đó mới mẻ để phát triển dựa trên tài sản hiện có. 2. Cố gắng khởi động lại hoặc suy nghĩ lại về một phim chuỗi hiện có. 3. Quay lại cội nguồn của hãng phim và tìm một tài sản cũ có thể triển khai thành một vũ trụ mới tương tự như cách Vũ trụ Quái vậtđược xây dựng thành một phim chuỗi lớn,” ông nói.

Tốt hơn là phát triển các phim chuỗi nhỏ như John Wick, tập trung vào khán giả mục tiêu là rất quan trọng

Mặc dù Hollywood vẫn có những loạt phim khép kín thành công như Mission: Impossible, nhưng không có nhiều lựa chọn hứa hẹn trở thành Star Wars, Marvel, Fast and Furious hoặc DC tiếp theo — một phim chuỗi làm phong phú đa nền tảng cho hãng phim. Tốt hơn là phát triển các phim chuỗi nhỏ như John Wick, tập trung vào khán giả mục tiêu là rất quan trọng. Ví dụ, London chỉ ra chuỗi phim Friday the 13th luôn thu hút một lượng khán giả hạn chế nhưng cuồng nhiệt và luôn đáng tin cậy. Nó không khác gì chiến lược của Blumhouse ngày nay. Tuy nhiên, việc nâng lên tầng bình lưu tiếp theo cho tính đương thời ở phòng vé gánh được hãng phim là một thách thức thực sự, không thể vượt qua.

“Bạn cố gắng tìm ra cái gì là hiện tượng văn hóa thực sự và rồi bạn mua và biến nó thành một bộ phim,” Nash nói. “Các hãng phim làm vậy hoài - họ mua quyền cuốn sách và sau đó làm phim. Biến nó thành một thành công tầm trung giúp hãng thu về 50 triệu đôla lợi nhuận thì khá dễ. Làm được điều đó với một phim bom tấn thực sự thì rất khó. Hunger Games là ngoại lệ.”

Friday the 13th luôn thu hút một lượng khán giả hạn chế nhưng cuồng nhiệt và luôn đáng tin cậy

Với mỗi phương châm của Hollywood cố gắng ấn định lý lẽ kinh doanh thông thường, luôn có một phim xuất hiện và chứng minh phương châm đó sai. Nhưng quá khứ gần đây đang ngổn ngang những tham vọng tốn kém của Hollywood và tương lai gần thì không thấy có đường nào cho cái mới mẻ hồi sinh.