Năm 1982, khi Christopher Nolan 12 tuổi, anh bị ám ảnh bởi một nỗi sợ hiện sinh.
“Có cuộc tranh luận gay gắt về vũ khí hạt nhân vào thời điểm đó,” Nolan
nhớ lại. “Tôi và bạn bè đã nghĩ rằng chúng tôi sẽ chết trong trận tận
thế hạt nhân vào một thời điểm nào đó trong đời.”
Cillian Murphy trong vai J. Robert Oppenheimer, nhà vật lý người Mỹ
chịu trách nhiệm quản lý Dự án Manhattan dẫn đến ra đời bom nguyên tử
|
Tua nhanh 41 năm và chấn thương thời thơ ấu đó đã được thể hiện trọn vẹn trong
Oppenheimer, được cho là tác phẩm tham vọng và đơn giản nhất trong số hàng chục tác phẩm của đạo diễn người Anh, từ
Memento cho đến
Inception với một vài phim
Người Dơi được đưa vào vì chủ nghĩa dân túy.
Trong
đợt bom mở đầu của trận chiến Oscar năm 2023 này, Nolan đã mời một dàn
diễn viên toàn sao kể lại cuộc đời rực rỡ và đầy ám ảnh của J. Robert
Oppenheimer, nhà vật lý người Mỹ chịu trách nhiệm quản lý Dự án
Manhattan dẫn đến ra đời bom nguyên tử, cái chết của hàng chục ngàn
người và kết thúc Thế chiến II.
Đây là bộ phim mà Nolan đã khao khát đưa lên màn ảnh rộng trong nhiều thập kỷ. “Năm 1985, Sting ra mắt bài hát
Russians,
và có một câu trong ca từ gây ấn tượng mạnh,” anh nói. “Nói rằng, ‘Làm
sao tôi cứu đứa con bé bỏng của mình thoát khỏi món đồ chơi chết người
của Oppenheimer đây?’”
Đây là bộ phim mà Nolan đã khao khát đưa lên màn ảnh rộng trong
nhiều thập kỷ. Murphy nói. “Tôi dựa vào Chris rất nhiều để điều chỉnh
những gì tôi đã làm, tăng lên rồi lại giảm xuống để tôi giữ được rất
nhiều điều mơ hồ”
|
Kết quả của nỗi ám ảnh suốt đời đó là bộ phim mà Cillian Murphy (
Peaky Blinders), diễn viên người Ireland đóng vai chính, gọi là “tác phẩm vĩ đại” của Nolan.
Lần đầu tiên xem bộ phim đã hoàn tất, Murphy nói anh thấy “cảm xúc dâng trào, bóp nghẹt cổ họng tôi.”
Điểm thu hút khán giả xem phim: quy mô hoành tráng và câu chuyện có thật hấp dẫnNolan
bị cuốn hút vì Oppenheimer và tình thế tiến thoái lưỡng nan của ông:
Làm thế nào bạn sử dụng khoa học yêu thích của mình mang lại hòa bình
qua cái chết? Năm 2020, khi nhà đạo diễn đang hoàn tất bộ phim ly kỳ giả
tưởng
Tenet, anh đã nhận được một món quà từ Robert Pattinson: một cuốn sách gồm các bài phát biểu của Oppenheimer.
Oppenheimer cam kết khiến khán giả chia sẻ cùng cảm giác lo lắng và kinh ngạc mà Nolan đã cảm thấy lúc nhỏ
|
“Trong đó, ông vật lộn với hậu quả của công nghệ này,” Nolan nói.
Nhìn bề ngoài,
Oppenheimer có
thể giống một bộ phim tài liệu, theo chân nhà khoa học khi ông phát
triển niềm đam mê dành cho vật lý và phụ nữ trước khi được người đứng
đầu Ủy ban Năng lượng Nguyên tử Lewis Strauss (Robert Downey Jr.) yêu
cầu lãnh đạo một dự án chế tạo bom bí mật do Trung tướng Lục quân Leslie
Groves (Matt Damon) giám sát.
Giữa thời hậu chiến, Oppenheimer
đột nhiên thấy mình nằm trong tầm ngắm của Strauss. Lòng trung thành với
nước Mỹ của ông bị thách thức công khai. Giấy thông quan an ninh quân
sự của ông bị thu hồi, và tên tuổi bị hoen ố.
Nhưng bỏ qua sự trung thành của Nolan đối với tư liệu nguồn về ông (cuốn tiểu sử đoạt giải Pulitzer
American Prometheus của Kai Bird và Martin J. Sherwin),
Oppenheimer cam kết khiến khán giả chia sẻ cùng cảm giác lo lắng và kinh ngạc mà Nolan đã cảm thấy lúc nhỏ.
Người đứng đầu Ủy ban Năng lượng Nguyên tử Lewis Strauss (Robert
Downey Jr.) đã tuyển dụng J. Robert Oppenheimer dẫn dắt Dự án Manhattan
chế tạo bom nguyên tử. Nhưng vài năm sau chiến tranh, ông quay lưng với
Oppenheimer
|
Oppenheimer khai thác nỗi sợ đen tối: Liệu quả bom nguyên tử đầu tiên có làm nổ tung Trái đất?Đạt
được tầm nhìn điện ảnh của Nolan có nghĩa là quay IMAX quy mô lớn; xây
dựng một thị trấn ở New Mexico để tái hiện địa điểm dự án Los Alamos;
quay cảnh trong văn phòng và nhà thực của Oppenheimer; và sử dụng các
hiệu ứng thực tế thay vì hình ảnh do máy tính tạo ra.
Matt Damon
nói trong một cuộc phỏng vấn được thực hiện trước khi Hiệp hội Diễn viên
Màn ảnh đình công, một vụ nổ hạt nhân hoàn toàn do máy tính tạo ra sẽ
khiến người xem rời xa chủ nghĩa hiện thực dự định của bộ phim.
“Đó
thực sự là triết lý làm phim của anh ấy,” Damon nói. “Để cho các diễn
viên, và quan trọng hơn là để cho khán giả, hoàn toàn đắm chìm thì hay
hơn, bởi vì bạn không bao giờ có thể nói được đích xác cái gì hiệu quả
cái gì không, nhưng nếu không hiệu quả thì bạn biết ngay.”
Matt Damon (trái)) trong vai Trung tướng Lục quân Leslie Groves và
Cillian Murphy trong vai J. Robert Oppenheimer. Hai người lập một nhóm
các nhà khoa học chế tạo bom nguyên tử tại một phòng thí nghiệm ở New
Mexico xa xôi
|
Để tăng thêm phần kinh hoàng, Nolan tập trung vào một mối lo ngại thực
sự dù thoáng qua đã thu hút các nhà vật lý: khả năng một phản ứng dây
chuyền sẽ thiêu rụi toàn bộ hành tinh theo đúng nghĩa đen.
“Khi tôi nhận ra sự thật đó, nó đã ám ảnh tôi,” anh nói.
Christopher Nolan nhận được ‘màn trình diễn tuyệt vời’ từ các ngôi sao của anhĐối với các diễn viên trong dàn đồng diễn này, Nolan là nền.
Trong
một cuộc trò chuyện trước cuộc đình công, Emily Blunt, đóng vai vợ của
Oppenheimer, Kitty, nói: “Anh ấy là một cơn bão tài năng, hiểu diễn
viên, đó là lý do tại sao trong những bộ phim khổng lồ, hoành tráng này,
anh ấy thu được những màn trình diễn tuyệt vời từ mọi người.”
Trung tướng Lục quân Leslie Groves (phải) và J. Robert Oppenheimer
trong đời thật kiểm tra căn cứ chế tạo quả bom nguyên tử đầu tiên ở sa
mạc New Mexico ngày 9 tháng 9 năm 1945
|
“Câu chuyện về Oppenheimer ai cũng biết và khó cung cấp chi tiết,”
Murphy nói. “Tôi dựa vào Chris rất nhiều để điều chỉnh những gì tôi đã
làm, tăng lên rồi lại giảm xuống để tôi giữ được rất nhiều điều mơ hồ.”
Chìa
khóa để Murphy hóa thân là vẻ ngoài được nghiên cứu tỉ mỉ để giống với
những bức ảnh nổi tiếng một cách kỳ lạ. “Tôi bắt đầu từ ngoài vào
trong,” anh nói. “Tôi muốn có được hình bóng của ông ấy. Hình dáng phù
hợp và trang phục, tóc và hóa trang. Đó là một quá trình rất dài.”
Trong
hai thập kỷ qua, Nolan đã chọn Murphy đóng năm phim. Lần này, “Tôi đã
gọi và nói, ‘Là người đó, anh sẽ giữ vị trí trung tâm,’” Nolan nói. “Anh
ấy biết mình có rất nhiều việc phải làm.”
Liệu cơn sốt “Barbenheimer” có đẩy doanh thu phòng vé không?
Cillian Murphy trong vai J. Robert Oppenheimer và Emily Blunt, đóng vai vợ anh, Kitty Oppenheimer
|
Nhưng diễn xuất tuyệt vời của một nam diễn viên chính thôi thì không làm
nên phim bom tấn hè. Và tuy Nolan có thể là một nghệ sĩ, anh có để tâm
thành công trong doanh thu phòng vé. Anh tự tin rằng bản chất hấp dẫn và
chân thực của câu chuyện này sẽ thu hút đám đông đói phim bắp rang.
“
American Prometheus
là câu chuyện ấn tượng nhất mà tôi từng đọc,” Nolan nói. “Đó là kiểu
kịch tính điện ảnh. Đối với tôi, điện ảnh có nghĩa là tương tác, bất kể
kinh dị, hài hay tình cảm, vì vậy phim có thể là bất cứ thứ gì. Nếu câu
chuyện kịch tính và hấp dẫn, bạn có thể đưa nó đến với nhiều đối tượng.”
Ngay
cả khi câu chuyện dài ba tiếng đồng hồ, độ dài mà Nolan nhắm đến. Anh
tin rằng mọi bộ phim đều có thời lượng được định trước, “cho dù đó là bộ
phim này dài ba tiếng hay
Dunkirk dài 100 phút.”
Oppenheimer khai thác nỗi sợ đen tối: Liệu quả bom nguyên tử đầu tiên có làm nổ tung Trái đất?
|
Giống như James Cameron và Tom Cruise, Nolan nói những người làm phim
phải làm việc để kéo khán giả trở lại rạp chiếu sau đại dịch.
“Phim
kết hợp tính chủ quan của một cuốn tiểu thuyết với phản ứng đồng cảm
của khán giả,” anh nói: “Không có loại hình nghe nhìn nào khác làm được
điều đó.”
Nolan phân vân liệu có phải nghĩa là anh sẽ xếp hàng mua vé xem
Barbie (ra rạp cùng ngày), nửa còn lại của cái gọi là vé xem phim kép “Barbenheimer” không.
Nhưng
anh rất vui vì tiếng vang tiếp thị rầm rĩ ― xảy ra vào thời điểm khó
khăn đối với một ngành công nghiệp đang chìm trong cuộc đình công của
các biên kịch và diễn viên ― có thể có nghĩa là nhiều người sẽ chen lấn
vào các khán phòng tối để trải nghiệm cảm giác thoát ly thực tế, bao gồm
những ác mộng của một đứa trẻ 12 tuổi viết trên khung vẽ IMAX hoành
tráng.
Oppenheimer phải đối mặt với hậu quả của công nghệ này
|
“Tôi không làm phim cho bản thân mình trong tư cách là người sáng tạo,
tôi làm phim cho chính mình với tư cách là một khán giả,” anh nói. “Còn
về thành công hay thất bại của một bộ phim bạn làm, thì không thể đo đếm
được. Tất cả những gì tôi thực sự có thể làm chỉ đơn giản là biết rằng
mình đã làm bộ phim hay nhất có thể.”
Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: USA Today