Sau một thời gian ngắn xung đột, họ bắt đầu hòa hợp: tình cảm nảy nở và tìm thấy tiếng nói chung. Cô chia sẻ nỗi khao khát của anh với vùng đất trái tim nước Mỹ; anh học cách chấp nhận khía cạnh học thuật tiềm ẩn của mình. Ở bên nhau, họ không chỉ tạo nên một cặp đôi đẹp mà còn là viễn cảnh về một quốc gia mạnh lên bằng sự khác biệt. Còn gì nữa không? À còn — rất nhiều cơn lốc xoáy.

Daisy Edgar-Jones và Glen Powell trong Twisters

Twisters của mùa hè năm nay có thể giống như một sự hồi tưởng về những năm 1990, nhưng nó cũng chứng minh là bộ phim có tầm nhìn thương mại nhất năm. Lần cuối cùng nước Mỹ bầu một cựu dẫn chương trình truyền hình tên Ronsealed làm nguyên thủ quốc gia, Hollywood đã công khai đứng về phía ông, tự coi mình là lực lượng văn hóa đại chúng của phe kháng chiến.

Và họ làm được nhiều điều tốt quá đi mất. Các chuỗi phim hãng nổi tiếng trở nên chói tai và hung hăng, và các chuyến quảng bá phim còn hơn thế nữa, tạo kẻ thù cho những người theo chủ nghĩa dân túy để họ tập hợp lại mà phản đối. Khán giả ở châu Âu và những nơi khác thấy mình bị kẹt giữa chuyện nhà của một quốc gia, trong đó việc ghi điểm về mặt ý thức hệ được ưu tiên, bất kể chúng ngớ ngẩn hay rẻ tiền đến mức nào.

Tuy nhiên, điều đáng chú ý nhất về Twisters là không hề xuất hiện những điểm thảo luận mang tính tiến bộ trong một bộ phim về thời tiết khắc nghiệt mà bạn có thể đã gồng mình sẵn để nghe — mối nguy hiểm của biến đổi khí hậu, hoặc sự cả tin của những người dân đồng quê bỏ phiếu cho đảng Cộng hòa. Thay vào đó, bộ phim ca ngợi sự khéo léo và lòng dũng cảm của người thường, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải hợp tác trong những tình huống cực đoan.

Moana là con người thuộc thời đại những năm 2020, dẫn đầu một nhóm người dân đảo khác biệt, nhiều thế hệ trong hành trình đoàn tụ các bộ lạc bị chia cắt của châu Đại Dương

Quả là phù hợp, bộ phim bom tấn này đã đoán được hướng gió thổi — và với việc cuộc bầu cử tổng thống vừa qua trở thành phần tiếp theo của cuộc bầu cử năm 2016, bộ phim đã gợi ý một chiến thuật thay thế mang tính hòa giải.

Thật tình không muốn nhắc đến từ “TT”, nhưng không thể tránh được: 2024 là năm Hollywood bắt đầu chuyển sang kỷ nguyên hậu thức tỉnh, tuy nhiên một số bộ phận thay đổi nhanh hơn phần còn lại. Sự tương phản giữa cách tiếp cận cũ và mới chưa bao giờ rõ nét hơn trong Moana 2 của Disney và Wicked của Universal, hai phim nhạc kịch phù hợp với khán giả gia đình vừa cạnh tranh quyết liệt tại rạp. Cả hai đều tập trung vào — và có thể nói là chủ yếu nhắm vào — nhóm phụ nữ trẻ. Nhưng các nữ anh hùng của họ hoàn toàn đối lập về ý thức hệ.

Moana là con người thuộc thời đại những năm 2020, dẫn đầu một nhóm người dân đảo khác biệt, nhiều thế hệ trong hành trình đoàn tụ các bộ lạc bị chia cắt của châu Đại Dương. (Tất cả đều rất đoàn kết chống chia rẽ.) Ngược lại, Elphaba của Wicked là sản phẩm còn sót lại từ thời đại chống cự bằng mọi giá, sống hết mình và tự hào với các giá trị của mình kể cả khi làm vật có nghĩa là phải thiêu rụi tình bạn, mối quan hệ với gia đình và triển vọng nghề nghiệp. (Như bài hát Defying Gravity đã tuyên bố ở độ ồn khoảng 200 decibel, ‘Và nếu tôi bay một mình, ít nhất tôi cũng bay tự do.’)

Elphaba của Wicked là sản phẩm còn sót lại từ thời đại chống cự bằng mọi giá, sống hết mình và tự hào với các giá trị của mình kể cả khi làm vật có nghĩa là phải thiêu rụi tình bạn, mối quan hệ với gia đình và triển vọng nghề nghiệp

Cách tiếp cận này — đã giúp phiên bản nhạc kịch những năm 2000 của Wicked trở thành nhạc kịch ăn khách trị giá 1 tỉ USD — vẫn ngân vang (kể cả khi nhà phê bình là một trong số ít người không bị mê hoặc). Tại Anh, Wicked đã thu về 13,7 triệu bảng Anh vào cuối tuần mở màn, lập kỷ lục trong năm.

Sự thay đổi đột ngột của Disney trong vấn đề này đặc biệt đáng nói, vì vào những năm 2010, hãng phim đã tự đưa mình vào vị trí tiên phong sản sinh các bom tấn tiến bộ. (Đánh giá qua trailer gần đây, bản làm lại Snow White sắp ra mắt, được công bố chỉ một tuần trước cuộc bầu cử năm 2016 nhưng bị trì hoãn do phải quay phim lại và do đình công, đã tạo cảm giác như một di tích từ một thời đại khác, mặc dù thực tế là nó vẫn chưa ra mắt.)

Hãy xem sự kìm kẹp của các giám đốc điều hành hãng phim đối với Inside Out 2, dự án được ăn cả ngã về không cho Pixar, một công ty từng không thể ngăn cản, đã bước vào năm 2024 trong tình thế bấp bênh nhất 35 năm qua. Lightyear, bộ phim trở lại sau Covid của hãng, thất bại thảm hại: nguyên nhân có khả năng nhất là tiền đề khó hiểu và bầu không khí u ám, mặc dù một số người phản động trên mạng đổ lỗi cho nụ hôn đồng giới ngắn ngủi giữa nữ sĩ quan chỉ huy của Buzz và vợ cô ấy.

Inside Out 2 trở thành phim hoạt hình thành công nhất năm nay

Có vẻ các ông chủ của hãng phim đã đồng ý. Và kết quả là — theo một bài viết chi tiết trên trang IGN — nghe nói các nhà sáng tạo của Pixar được lệnh làm cho Inside Out 2 “ít đồng tính hơn” và các cảnh miêu tả tình bạn giữa nhân vật chính 13 tuổi Riley và một bạn học lớn tuổi hơn đã được làm lại “để đảm bảo không ai có thể coi họ là không thẳng.”

Sau đó là sao? Inside Out 2 không chỉ trở thành bộ phim ăn khách nhất năm 2024 với khoảng cách rất lớn mà còn là phim hoạt hình thành công nhất từng được phát hành. Bạn không cần phải là chuyên gia quảng bá mới ngộ ra bài học mà toàn bộ ngành công nghiệp học được từ chuyện này.

Mặc dù sự đi ngược thức tỉnh của Inside Out 2 được cho là bắt đầu vào tháng 9 năm ngoái, sau khi cuộc đình công của các biên kịch Hollywood được giải quyết, nhưng mãi đến sáng sau cuộc bầu cử năm 2024 của Mỹ, tình thế khó khăn của các hãng phim mới trở nên nhẹ nhõm. Không ai tóm tắt điều đó tốt hơn Richard Rushfield, tác giả của bản tin thương mại The Ankler: “Chúng ta đang nói chuyện với mọi người bằng giọng nói của Vũ trụ Điện ảnh Marvel,” ông viết vào ngày 7 tháng 11, “trong khi chúng ta đang sống trong thế giới YouTube.”

Deadpool & Wolverine là bộ phim đỉnh nhất YouTube năm 2024

Nói cách khác, chủ nghĩa tiến bộ bóng bẩy của tập đoàn đã lỗi thời. Và tính chân thực — hoặc ít nhất là một vở kịch câm tinh quái về nó — giờ thịnh hành. Một lần nữa, Moana 2 đã đi trước đám đông, với câu cửa miệng vui vẻ vô nghĩa sẵn sàng lên TikTok, “Nói ‘chee ho’ đi nào?”, cùng một danh sách bài hát mới tuyệt vời do Abigail Barlow và Emily Bear đồng sáng tác, hai ngôi sao ngoài 20 tuổi của nền tảng chia sẻ video. (Video Unofficial Bridgerton Musical của họ đã lan truyền trên TikTok năm 2021: hãy tìm xem đi, rất vui.)

Thật trớ trêu, bộ phim đỉnh nhất YouTube năm 2024, Deadpool & Wolverine, cũng là một phim Marvel. Khi người hâm mộ đăng video các cảnh yêu thích từ điện thoại thông minh lên mạng xã hội, một số thậm chí còn được ngôi sao của bộ phim, Ryan Reynolds và đạo diễn Shawn Levy chia sẻ. Cách đây không lâu, đó có thể bị coi là vi phạm bản quyền: vào năm 2024, nó được gọi là sự tương tác. Đối với bản thân bộ phim, hành động này thật kinh khủng — và có sức đẩy khổng lồ. Phim này chỉ chịu thua Inside Out 2 về số lượng vé bán thôi.

Vậy đây là năm mà rốt cuộc Hollywood cũng nắm bắt được bản chất cuộc chiến mà họ đã lao vào. Nhưng trong chính những bộ phim, vẫn cần một người ngoài cuộc mới nắm bắt được chính xác. Trong bộ phim ly kỳ phi thường Civil War, Alex Garland người Anh đã tưởng tượng ra một nước Mỹ trong tương lai gần tự xé nát mình theo đảng phái. Ở đây, sự chia rẽ vừa khó chữa vừa khó hiểu. Một “tổng thống nhiệm kỳ thứ ba”, do Nick Offerman thủ vai, bị bao vây nhưng vẫn bám chặt lấy quyền lực trong khi quân đội trung thành của ông bị một liên minh ly khai tấn công dữ dội, do cặp đôi khó tin California và Texas dẫn dắt.

Kirsten Dunst và Cailee Spaeny trong Civil War

Điểm tuyệt vời trong bộ phim của Garland nằm ở chỗ nó từ chối nêu ra mục tiêu và hệ tư tưởng của hai phe đối địch, từ chối cho khán giả sự thoải mái dễ dàng chọn một phe. Thay vào đó, nó buộc chúng ta phải tính đến những âm mưu và cám dỗ của sự chia rẽ.

Xuất hiện tại Liên hoan phim quốc tế Edinburgh mới hồi sinh vào tháng 8, Garland than thở về những quan điểm “ngu ngốc” từ một số phía cho rằng việc Civil War từ chối phân loại thế giới thành người tốt và kẻ xấu là thoái thác nhiệm vụ nghệ thuật — trong khi thực tế sự từ chối đó đại diện cho một trong những điểm cấp bách nhất mà điện ảnh năm 2024 có thể đưa ra.

Tuy nhiên, lưu ý rằng “không có phe nào” là một lập trường rất khác so với “cả hai phe”, và vì phe sau có lợi thế thương mại hơn nhiều, nên có lẽ đây là phe mà chúng ta sẽ gặp nhiều nhất trong năm tới. Thật vậy, khi mùa giải Oscar năm 2025 mở ra thì sự phòng ngừa đã bắt đầu. Sebastian Stan, đóng vai chính trong bộ phim tiểu sử về Donald Trump The Apprentice, đã không thể tham gia loạt bài phỏng vấn Actors on Actors thường niên của Variety. Tại sao? Bởi vì không người làm quảng bá nào cho phép thân chủ của họ được ghép đôi với anh để rồi có nguy cơ phải nói về bộ phim và chủ đề của nó.

Sebastian Stan, đóng vai chính trong bộ phim tiểu sử về Donald Trump The Apprentice

Bản thân Trump đã miêu tả The Apprentice là một “tác phẩm phê bình rẻ tiền, phỉ báng và ghê tởm về mặt chính trị” — lời khen ngợi rất có giá từ bậc thầy các đòn võ này. Tuy nhiên, trong khi bộ phim khá thành công khá ở các rạp chiếu phim Anh và Pháp, nó đã phải vật lộn tìm khán giả ở quê nhà, không được giúp đỡ bởi lệnh ngừng chiếu và hủy bỏ dữ dội từ nhóm luật sư của chủ thể bộ phim, qua đó dọa nạt hết tất cả các nhà phân phối và dịch vụ phát trực tuyến lớn.

Tất nhiên, thật khó chịu khi rất nhiều nền điện ảnh đại chúng lại bị mê hoặc bởi những cơn đau chính trị của một quốc gia khác. Một lần nữa, đó là lý do Twisters lại trở thành luồng gió mới, có thể nói như vậy: nó gần như có thể thổi vào từ cùng một thập kỷ đã tạo ra tiền thân 28 năm tuổi của nó, được phát hành khi “Mỹ” vẫn có nghĩa là một thái độ lạnh lùng, ngọt ngào và đáng thèm muốn như một ly Coke lạnh như băng, thay vì là cái cớ cho một cuộc tranh cãi khác.



* Các tiểu bang miền nam và trung tây Mỹ là vùng nông nghiệp và bảo thủ — đặc trưng của đảng Cộng hòa, đại diện bằng màu đỏ, nên người ta gọi là tiểu bang đỏ (red state), đối lập với các tiểu bang xanh của Đảng Dân chủ. (ND)