“Họ đã ra đi hết rồi.”

Khi phát thanh viên thể thao Jim McKay thông báo về cái chết của 11 thành viên đội tuyển Olympic Israel bị nhóm chiến binh Palestine Black September bắt làm con tin tại Thế vận hội Mùa hè năm 1972 ở Munich, đó là một câu nói đầy cảm xúc và ngay lập tức trở thành một phần của lịch sử phát sóng.

Peter Sarsgaard trong vai Roone Arledge, người sáng tạo Wide World of Sports, phát biểu tại phòng điều khiển trong September 5

Trong phim September 5, không có diễn viên nào đóng vai McKay, thay vào đó, anh ấy “đóng” chính mình thông qua các cảnh quay lưu trữ được đan xen trong suốt bộ phim, tập trung gần như hoàn toàn vào phòng điều khiển của ABC Sports khi kể lại câu chuyện diễn ra vào ngày hôm đó.

Khi nhóm ABC Sports đột ngột chuyển từ đưa tin Thế vận hội sang tin tức nóng hổi, các cảnh quay thực sự được chiếu trên màn hình thực tế từ thời đại đó: September 5 thể hiện một phòng điều khiển được tái tạo tỉ mỉ với công nghệ những năm 1970 được khôi phục để hoạt động bình thường.

Đài phát sóng không phải là trọng tâm khi đạo diễn Tim Fehlbaum và nhóm của ông bắt đầu nghiên cứu vào năm 2020, nghiên cứu kỹ lưỡng các hồ sơ cảnh sát và bộ sưu tập lưu trữ. Nhưng các vấn đề về đạo đức vẫn còn đó, hơn nửa thế kỷ sau. Fehlbaum cho biết việc nắm bắt đúng các chi tiết là rất quan trọng.

John Magaro trong vai Geoff Mason và Ben Chaplin trong vai nhà sản xuất Marvin Bader của ABC. Mason ngoài đời thực đã rất ấn tượng với mong muốn của các nhà làm phim trong việc tránh “Hollywood hóa một sự kiện trong lịch sử”

“Rõ ràng là công nghệ đã thay đổi,” ông nói. “Nhưng có lẽ những câu hỏi lớn hơn thì vẫn vậy.”

Thế vận hội Olympic 1972 đã nhiều lần trên màn ảnh rộng trước đây, trong các bộ phim như Munich (2005) của Steven Spielberg và phim tài liệu One Day in September (2000). Sự kiện này thu hút Fehlbaum, đạo diễn người Thụy Sĩ đã theo học trường điện ảnh ở Munich và làm việc cho nhiều bộ phim sinh viên được quay tại Làng Olympic cũ.

Nhưng chỉ sau khi nói chuyện với những người ở Munich vào thời điểm đó, họ mới tìm thấy nhân vật chính của mình trong Geoffrey Mason. Năm 1972, anh là nhà sản xuất trẻ của ABC Sports buộc phải vào vị trí lèo lái ngay sau khi nghe thấy tiếng súng ở đằng xa. Mason phải cân nhắc sự chỉ đạo của cấp trên — Roone Arledge (do Peter Sarsgaard thủ vai), người sáng tạo ra chương trình Wide World of Sports, và nhà sản xuất lâu năm Marvin Bader (Ben Chaplin) — và nhanh chóng có câu trả lời cho những câu hỏi đạo đức khó khăn như cách ứng phó với bạo lực có thể xảy ra trên một chương trình phát sóng trực tiếp được hàng triệu người xem.

Nhưng chỉ sau khi nói chuyện với những người ở Munich vào thời điểm đó, họ mới tìm thấy nhân vật chính của mình trong Geoffrey Mason. Năm 1972, anh là nhà sản xuất trẻ của ABC Sports buộc phải vào vị trí lèo lái ngay sau khi nghe thấy tiếng súng ở đằng xa

Mason cho biết sau những e ngại ban đầu về việc trở thành nhân vật trung tâm, ông đã rất ấn tượng với sự tập trung vào tính xác thực của bộ phim.

“Họ muốn câu chuyện này được kể một cách chân thực,” ông nói. “Họ muốn nó không phải là một sự kiện trong lịch sử bị thổi phồng, Hollywood hóa.”

Điều đó có nghĩa là phải làm việc với nam diễn viên sẽ vào vai anh, John Magaro. Mason, sau này có sự nghiệp đáng kính trong lĩnh vực phát sóng thể thao tại ABC và ESPN, đã sắp xếp cho Magaro quan sát phòng điều khiển bóng đá chủ nhật của CBS để hiểu được công việc như thế nào. Quyền truy cập đó được chủ tịch lúc bấy giờ của CBS Sports, Sean McManus, cấp. Sean chính là con trai của McKay và đang ở Munich khi cha anh (đã mất năm 2008) thấy mình đang dẫn chương trình thời sự.

Magaro cho biết lời khuyên hữu ích nhất từ Mason là về trạng thái tinh thần của anh khi tình hình diễn ra.

“Hiển nhiên công nghệ đã thay đổi,” đạo diễn phim Tim Fehlbaum cho biết. “Nhưng có lẽ những câu hỏi lớn hơn thì vẫn vậy”

“Không có thời gian để suy nghĩ,” Magaro nói. “Khi đồng hồ chạy, họ phải làm việc, họ phải tập trung vào nhiệm vụ, họ phải giữ mình trên sóng. Và họ phải giữ cho câu chuyện thú vị.”

Việc các cảnh quay lưu trữ có trong phim cũng là nhờ Mason, vẫn có nhiều mối quan hệ trong ngành phát sóng. Ông đã giúp môi giới kháng cáo lên công ty mẹ của ABC, Disney, bằng cách chuyển một lá thư từ đơn vị sản xuất đến giám đốc điều hành của công ty, Bob Iger.

Mason cũng tư vấn kịch bản để đảm bảo độ chính xác, gợi ý các câu thoại ngắn hơn để nắm bắt tốt hơn phương ngữ phát sóng ngắn gọn mà anh nhớ đã sử dụng trong căn phòng dưới áp lực. Đối với các lưu ý khác, như vị trí cụ thể của thiết bị, anh đã lấy từ các bức ảnh anh chụp vào thời điểm đó.

“Đôi khi chúng tôi xem các cảnh quay tham khảo mà chúng tôi có và các cảnh quay và chúng tôi không thể nhận ra sự khác biệt,” thiết kế phim Julian R. Wagner cho biết.

Các nhà làm phim đã đảm bảo rằng công nghệ lỗi thời thực sự hoạt động: điện thoại phải đổ chuông, tổng đài phải sáng lên

Wagner đã làm việc trong bộ phim trước đó của đạo diễn, The Colony (2021) và các tác phẩm khoa học viễn tưởng khác kiểu vậy. Trước September 5, anh nhớ đạo diễn đã hỏi anh, “Tôi biết anh thực sự thích tạo ra những thế giới hư cấu này, nhưng anh có thể tạo ra thứ gì đó chân thực, chỉ một lần thôi không?”

Anh ấy có thể. Trong September 5, phòng điều khiển là trung tâm của toàn bộ câu chuyện, với tình huống con tin và các diễn biến diễn ra ở nơi khác được ghép vào hành động thông qua nguồn cấp dữ liệu video và cuộc gọi điện thoại. Để làm cho căn phòng trở nên đáng tin, công nghệ cần phải hoạt động: điện thoại phải đổ chuông, tổng đài phải sáng lên và trong một nút nhấn analog đặc biệt, nhãn và phụ đề phải được tải lên thẻ tiêu đề vật lý được quay và chồng lên cảnh quay.

Đối với cảnh quay chuyển động chậm, băng hình được thao tác bằng tay và từ từ đưa qua các con lăn của máy phát lại. Sở cứu hỏa đã bố trí người trên phim trường để phòng trường hợp băng bắt lửa, Fehlbaum cho biết.

Trong September 5, phòng điều khiển là trung tâm của toàn bộ câu chuyện

Wagner cho biết phòng điều khiển giống với bản sao chính xác nhất có thể, nhưng kiến ​​trúc trường quay đã được thay đổi một chút để tạo ra sự căng thẳng theo góc nhìn cưỡng bức và cho phép các diễn viên tự do đi lại từ phòng này sang phòng khác trong khi máy quay theo sau, quay họ theo phong cách phim tài liệu.

Các kỹ thuật viên lâu năm từng làm việc trên cùng một mẫu máy vào những năm 1970 đã được mời đến để nối lại các nút bấm và khôi phục màn hình cổ điển trở về tình trạng hoạt động, để các diễn viên có thể gọi chương trình phát sóng như thể chúng đang diễn ra theo thời gian thực. Điều này tạo nên trải nghiệm diễn xuất kỳ lạ nhưng mới mẻ trên phim trường. Magaro cho biết: “Jim McKay là một cộng sự tuyệt vời.”

Thiết bị được lấy từ một nhóm các bảo tàng và người đam mê đã cất giấu những mảnh lịch sử phát sóng. Philipp Trauer, một nhà sản xuất của bộ phim cho biết: “Người Đức thích sưu tầm.”

Bộ phim này nói nhiều hơn về tầm quan trọng và sự phức tạp của việc đưa tin về tình hình khủng hoảng

Tuy nhiên, cách tiếp cận chi tiết đó đối với lịch sử cũng có nghĩa là không thể tránh khỏi liên hệ với các sự kiện hiện tại. September 5 sẽ ra rạp sau hơn một năm chiến tranh giữa Israel và Hamas khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng ở Gaza và gây ra các cuộc biểu tình rộng khắp. Bộ phim chắc chắn sẽ bị mổ xẻ vì cách xử lý vụ thảm sát, và các bài đánh giá đã lưu ý rằng việc tập trung chặt chẽ vào phạm vi đưa tin trên tivi khiến các sự kiện thực tế có vẻ xa vời.

Fehlbaum cho biết mặc dù cuộc xung đột đang diễn ra là bi thảm, nhưng việc bộ phim này tập trung vào góc nhìn của giới truyền thông là có chủ đích. “Bộ phim này nói nhiều hơn về tầm quan trọng và sự phức tạp của việc đưa tin về tình hình khủng hoảng,” đạo diễn nói.

Quá trình biên tập đã hoàn tất vào mùa thu năm ngoái, ngay trước cuộc tấn công của Hamas vào Israel vào ngày 7 tháng 10, nhưng các nhà làm phim cho biết họ không quay lại quá trình biên tập để thay đổi bất kỳ điều gì trong phim.

Đạo diễn Tim Fehlbaum

Nhà sản xuất John Ira Palmer nói: “Câu hỏi luôn là, ‘Liệu chúng ta có làm một bộ phim khác khi biết những điều mà chúng ta không biết lúc đó không?’”

“Sự đồng thuận luôn là không.”