• Tại sao làm lại Cướp biển vùng Caribê là một ý tưởng tệ hại

Vâng, có gì đó thất vọng về việc hai biên kịch của một ‘hit’ siêu anh hùng làm thay đổi cuộc chơi đã thành công vang dội chính vì độc đáo ngay với bản thân nó được thuê để khởi động lại/sửa sang lại một tài sản ban đầu cũng là một ‘hit’ làm thay đổi cuộc chơi chính vì độc đáo ngay với bản thân nó. Lại thêm một dấu hiệu nữa, không phải vì khán giả, cho thấy Hollywood đã trở thành một nơi có khả năng tạo ra The Matrix kém hơn là khởi động lại The Matrix. Nhưng người viết lạc đề rồi.

Johnny Depp và Keira Knightley trong Pirates of the Caribbean: The Curse of the Black Pearl (2003)

Nói cho chính xác thì, từ “reboot: khởi động lại” có thể có nghĩa là bất kỳ lựa chọn nào. Nó có thể là một cuộc tân trang thực sự, chỉ giữ lại tên thương hiệu và kể một cuộc phiêu lưu cướp biển hoàn toàn khác. Nó có thể đi theo lộ trình Halloween và đưa (những) nhân vật vắng mặt đã lâu quay lại, trong trường hợp này là Will Turner của Orlando Bloom (có vai phụ nhỏ trong Dead Men Tell No Tales) và Elizabeth Swan của Keira Knightley (có vai khách mời không thoại cũng trong phần phim thứ năm). Hay, thành thật mà nói, sẽ chỉ là một phần thứ sáu đúng với từ “khởi động lại” đang được triển khai lòng vòng đâu đó.

Walt Disney đủ thông minh để nhận thấy rằng “các phần tiếp theo di sản” được tôn vinh này, những phần phim nối-tiếp-sự-kiện đưa các cựu binh quay lại và khai thác hoài niệm, thành công hơn rất nhiều so với làm lại hay khởi động lại. Hãng đã phát hành phần tiếp theo của di sản đáng tin cậy, Star Wars: The Force Awakens. Vấn đề duy nhất là phần phim Cướp biển mới nhất, Dead Men Tell No Tales, về cơ bản là như một bản phỏng làm lại Curse of the Black Pearl với Brenton Thwaites và Kaya Scodelario cố gắng trở thành cặp đôi người hùng Turner-Swann “mới”. Với cái kết chứng kiến Will và Elizabeth đoàn tụ, đây hoàn toàn là một phần chuyền-đuốc-tiếp-sức.

Will Turner (Orlando Bloom, phải) và Elizabeth Swan (Keira Knightley) đoàn tụ ở cuối phần năm Dead Men Tell No Tales

Năm ngoái người viết lập luận rằng chuỗi phim này cuối cùng — và nên nhớ, phần mới nhất đó đã thu về 794 triệu đôla toàn cầu (là doanh thu toàn cầu lớn nhất từ trước tới nay đối với một phim người đóng không kiếm được hơn 200 triệu đôla ở Bắc Mỹ) — có thể sống sót mà không có Jack Sparrow của Johnny Depp. Không chừng đó là một phần của kế hoạch. Nhưng chúng ta có thể suy đoán “khởi động lại” có ý nghĩa gì với chuỗi phim Cướp biển vùng Caribê (theo khuôn của Amazing Spider-Man hay là khuôn của Force Awakens) cho đến vô cùng. Thú vị hơn là câu hỏi tại sao Disney đang cố gắng hết sức giữ cho chuỗi phim này sống. Sự thật là Walt Disney không may mắn sao chép thành công của nó được nhiều đến thế.

Chuỗi phim Cướp biển vẫn còn đình đám, khi ba phần tiếp theo đầu tiên thu về hơn/kém 1 tỉ đôla toàn cầu và phần cuối cùng đạt chưa đến 800 triệu. Nhưng quan trọng hơn, ngay cả khi Disney bắt đầu cơ bản là chiếm lĩnh địa hạt bom tấn năm 2013, hãng này vẫn đang loạng choạng trong một lĩnh vực sống còn.

Disney đang bay cao nhờ phim Marvel, phim Star Wars, Pixar, Disney Animation và những câu chuyện cổ tích người đóng. Nhưng khi nói đến việc tạo ra chuỗi phim người đóng ‘cây nhà lá vườn’, những phim không phải từ một thực thể của bên thứ ba hoặc dựa trên phim hoạt hình thành công trước đây của Disney, hãng này không ghi được điểm nào kể từ năm 2004.

Solo: A Star Wars Story thất bại hè năm nay như một điềm báo cơn mệt mỏi Star Wars sắp tới

Cướp biển vùng Caribê: Lời nguyền Ngọc Trai Đen là bộ phim đầu tiên mang thương hiệu Walt Disney (chứ không phải Touchtone hay Hollywood Pictures) có phân loại PG-13. Do Gore Verbinski đạo diễn, bộ phim cho thấy bạn có thể làm một chuyến vui chơi trong công viên chủ đề, thêm một nam chính kỳ quặc và bất trị (Johnny Depp), phỏng theo công thức của A New Hope (Jack = Han Solo, Will = Luke Skywalker, Elizabeth = Công chúa Leia) và thành công vang dội ở phòng vé toàn cầu. Nó lợi dụng một cơn bão hoàn hảo các bài bình phim khen ngợi, các trailer hấp dẫn và một mùa hè không mấy thành công từ Ngày Chiến sĩ trận vong (thứ hai cuối cùng của tháng 5) đến kỳ cuối tuần ngày 4 tháng 7.

Và sau đó Disney đã dành gần một thập kỷ cố gắng tái tạo thành công của mình. Những phim như The Sorcerer's Apprentice (215 triệu đôla toàn cầu với ngân sách 150 triệu), Prince of Persia (330 triệu với ngân sách 200 triệu), John Carter (284 triệu với ngân sách 250 triệu) và The Lone Ranger (260 triệu / ngân sách 215 triệu) hiển nhiên nhắm vào các chàng trai trẻ, và trong một thời gian, dường như Disney bỏ bê nhóm dân số cốt lõi của mình là các cô gái trẻ. Ngay cả một phim được cho là ngoại lệ của quy tắc, Tron: Legacy (400 triệu trên ngân sách 170 triệu), là phần tiếp theo và phần nào lợi dụng vị thế phim độc của tiền nhiệm năm 1982.

Mia Wasikowska trong Alice in Wonderland (2010)

Trong thời gian đó, Disney mua lại Marvel với giá 4 tỉ đôla và sau đó là Lucasfilm với 4 tỉ đôla nữa và sử dụng những tài sản thân thiện với trai trẻ (rập khuôn) để lấp đầy khoảng trống. Hãng bắt đầu thắng đậm (ở bộ phận hoạt hình và phim người đóng) khi ngừng tìm cách sao chép Cướp biển vùng Caribê và bắt đầu cố gắng sao chép Alice in Wonderland của Tim Burton. Thành công vang dội 1,025 tỉ đôla đó từ đầu năm 2010 về cơ bản đã kích hoạt toàn bộ chuyện cổ tích người đóng. Nhưng ngay cả sau đó, Tomorrowland (209 triệu trên ngân sách 190 triệu) và A Wrinkle in Time (130 triệu trên ngân sách 103 triệu) cho thấy Disney chật vật với việc tạo ra những phim chuỗi người đóng “mới”.

Ngày nay, phần lớn thành công của Disney là hoạt hình, phim chuỗi kỳ ảo dựa trên các tài sản trí tuệ trước đó của Disney IP hoặc MCU và Star Wars. Không hề nhỏ, đặc biệt nếu mục tiêu chỉ là lợi nhuận và thị phần. Nhưng Walt Disney đã không có phim chuỗi người đóng “mới” nào thành công kể từ sau National Treasure (347 triệu đôla trên ngân sách 100 triệu đôla) năm 2004 và The Chronicles of Narnia: The Lion, The Witch and the Wardrobe (745 triệu đôla trên ngân sách 180 triệu) vào năm 2005. Mười lăm năm sau Cướp biển vùng Caribê: Lời nguyền Ngọc Trai Đen, thành công của Disney vẫn là một hứa hẹn lớn tương đối chưa được hoàn thành. Tức là có thể cần nhiều thứ hơn chứ không chỉ là công thức.

Nicolas Cage trong National Treasure

Dù sao, nếu thiên hạ ngừng quan tâm Star Wars sau khi Star Wars Episode IX chọn kết thúc thiên truyện về Skywalker/Solo, hoặc nếu người ta ngừng quan tâm MCU (nhiều như bây giờ) sau khi Avengers 4 chọn ngừng thiên truyện hoành tráng hàng đầu này, thì Disney có thể cần một chuỗi Cướp biển vùng Caribê đầy sức sống hơn năm 2017. Vả lại, không có nhiều phim hoạt hình Disney nào lớn cỡ như Beauty and the Beast, The Lion King và Aladdin để mà đánh dấu trên danh sách. Thiên hạ không háo hức bản làm lại Home on the Range đâu.

Người viết yêu The Great Mouse Detective, và không phản đối việc Disney cố gắng làm The Black Cauldron “đúng” lần này, nhưng hầu hết những gì còn để làm lại có lẽ sẽ xét Cinderella (543 triệu đôla năm 2015) là trường hợp tốt nhất. Và chúng ta đã thấy rằng những bộ phim này làm ăn chỉ “OK” (Christopher Robin, Pete's Dragon) nếu chúng không công khai ám chỉ hệ tư tưởng của thời đại. Hơn nữa, như Alice Through the Looking Glass (299 triệu năm 2016 trên ngân sách 178 triệu) cho thấy, những câu chuyện cổ tích người đóng có thể không thân thiện với phần tiếp theo. Disney đang thử lại với Maleficent 2 vào năm 2020, nhưng chúng ta sẽ chờ xem.

Armin Drogat trong phim Aladin bản người đóng của Disney sẽ ra rạp năm 2019

Người viết không lập luận rằng kịch bản nào đó có khả năng xảy ra, nhưng chúng ta không biết điều gì sẽ trở thành MCU và chuỗi phim Star Wars sau khi chúng cơ bản hoàn tất những câu chuyện lớn của chúng. Chúng ta không biết các bản làm lại người đóng sẽ thế nào khi Nhà Chuột nướng sạch tài sản trí tuệ tốt nhất của nó. Thế nên có Cướp biển và (lý tưởng thì) Avatar hiệu quả là bảo đảm vinh quang. Nếu Disney có thể giữ cho chuỗi phim Cướp biển sống để làm dự bị bên cạnh MCU, Avatar và những bộ phim khác của Lucasfilm (Star Wars, Indiana Jones, v.v…), thì càng hay, bất kể Marvel và Lucasfilm có tiếp tục là những người khổng lồ hay không.

Disney bây giờ quá ‘khủng’, đặc biệt là về thị phần, những thành công của nó đến từ những ngách chuyên biệt, ở hoạt hình, những bản làm lại người đóng ăn nhờ sự hoài niệm và phim của Lucasfilm/MCU. Thành công của Cướp biển vùng Caribê, thu được 4,5 tỉ đôla toàn cầu qua năm phần, là ngoại lệ chứ không phải là quy luật khi nói đến các chuỗi phim người đóng ‘nhà làm’ của Disney. Không có nghĩa là hãng này không xứng đáng ghi công cho những thành công hiện tại của Lucasfilm và MCU, nhưng đó là chuyện khác.

Disney đang thử lại với Maleficent 2 vào năm 2020, nhưng chúng ta sẽ chờ xem

Mười lăm năm sau khi Cướp biển vùng Caribê: Lời nguyền Ngọc Trai Đen kiếm được 654 triệu trên ngân sách 140 triệu đôla, chuỗi phim này vẫn là ngọc trong đá của Walt Disney.