Khi lần đầu đạo diễn Olivia Newman nghe nói về Where the Crawdads Sing (bản tiếng Việt của Nxb Trẻ Xa ngoài kia nơi loài tôm hát), cuốn tiểu thuyết mà dường như mọi người đều nói đến, cô đã thẳng thừng không muốn đọc nó. Vào thời điểm đó, Newman đang tìm kiếm kịch bản để chỉ đạo sau bộ phim đột phá SXSW năm 2018 của cô, First Match. Cô bị cuốn tiểu thuyết đầu tay Marsh Girl bí ẩn của Delia Owens cuốn hút — nhưng trong lúc lái xe đi lòng vòng Los Angeles, Newman nghe được cuộc phỏng vấn với tác giả trên NPR và biết rằng Reese Witherspoon quan tâm đến việc theo đuổi cuốn tiểu thuyết. “Tôi nhớ mình đã nghĩ, Ôi, Chúa ơi, nghe có vẻ là thứ mình sẽ thích đây… nhưng thậm chí tôi sẽ không đọc cuốn sách đó kẻo phải rất đau lòng nếu không được làm,” Newman nói với Vanity Fair.

Taylor John Smith trong vai Tate Walker và Daisy Edgar-Jones trong vai Kya

Trong vài năm ngắn ngủi, Crawdads đã bán được hơn 12 triệu bản, và Newman hoàn tất đạo diễn bộ phim, sẽ ra rạp vào ngày 22 tháng 7.

Pha trộn mê mẩn lãng mạn, ly kỳ tội phạm, và câu chuyện sinh tồn, Xa ngoài kia nơi loài tôm hát theo chân Kya, một cô gái trẻ ở vùng đầm lầy Bắc Carolina khao khát tình thân sau khi bị gia đình bỏ rơi. Rồi một trong những người đàn ông mà Kya vướng vào chuyện tình cảm được tìm thấy đã bị chết, thậm chí cô bị cộng đồng tẩy chay và những bí mật được che giấu trước đây của thị trấn nổi lên.

Smith trong vai Tate Walker và Edgar-Jones trong vai Kya. Nhà biên kịch từng được đề cử Oscar Lucy Alibar nói: “Vùng đầm lầy và phong cảnh của cuốn sách này thực sự thuộc về màn ảnh rộng”

“Tôi đọc cuốn tiểu thuyết này có lẽ trong một ngày, có thể là hai ngày. Tôi thực sự không thể đặt cuốn sách xuống được,” Witherspoon, một nhà sản xuất của bộ phim, cũng là người chọn Crawdads cho câu lạc bộ sách nổi tiếng của mình, nói. “Tôi đã yêu nhân vật chính Kya, một cô bé lớn lên ở vùng nông thôn này, bị xã hội xa lánh và đang cố gắng tìm cách để vừa cứu bản thân, vừa tồn tại. Và Delia Owens viết cuốn sách với độ chân thực đến như vậy thì chỉ có thể nói rằng cô ấy thực sự lớn lên ở nơi này. Cô ấy hiểu tường tận thiên nhiên xung quanh mình. Cuốn sách là một bức thư tình gửi thời lớn lên ở miền Nam, mà với tôi thực sự là cộng hưởng vì tôi lớn lên ở New Orleans và Nashville.”

“Có cho tôi cả triệu người để chọn cũng sẽ không bao giờ tìm được Kya nào tốt hơn Daisy Edgar-Jones,” tác giả Delia Owens nói

Cùng với Elizabeth Gabler và 3000 Pictures của Sony, một nhãn hiệu mới ra mắt hợp tác với HarperCollins, Witherspoon và Lauren Neustadter của Hello Sunshine đã tìm thấy nhà biên kịch họ cần ở Lucy Alibar, người đứng sau kịch bản được đề cử Oscar Beasts of the Southern Wild. Alibar, từ Florida Panhandle, từng đến văn phòng Hello Sunshine để thảo luận về việc lựa chọn một cuốn sách khác rốt cuộc không thành hiện thực. Trên đường ra khỏi cửa, cô đã được đưa cho một cuốn Where the Crawdads Sing.

“Tôi đã đọc Where the Crawdads Sing trong đại dịch, và tôi cảm thấy thực sự liên hệ với Kya và sự cô lập của cô ấy,” Edgar-Jones nói

“Tiện tay, một giám đốc điều hành nói, ‘À, chúng tôi có cuốn sách này. Nó đến từ miền Nam. Cô cũng từ miền Nam. Thử xem qua coi sao?’” Alibar kể. “Một trong những [cuộc trò chuyện] không cảm thấy có gì quan trọng lúc đó.” Ngay khi Alibar bắt đầu đọc, cô lập tức hình dung mọi thứ, từ những cây cọ lùn đến ngôi nhà Kya sống trong đầm lầy. Alibar nói tác phẩm điện ảnh tức khắc nhảy ra từ trang sách. “Ngay khi bắt đầu đọc, tôi có thể nhìn thấy mọi thứ. Cuốn tiểu thuyết nào mà tôi mê cũng đều như vậy hết. Nhưng hiếm khi tôi trải nghiệm điều đó với một người lần đầu viết tiểu thuyết.”

Sau nhiều cuộc họp chào ý tưởng, công việc đáng thèm muốn đó đã về tay cô. Alibar phải làm việc, trước tiên là đặt hẹn một cuộc điện thoại với tác giả Owens. “Tôi biết mình thích Delia ngay lập tức vì cô ấy nói, “Xin đừng phá hỏng giọng miền Nam — tôi ghét điều đó!” Alibar cười kể. Cô thường xuyên nói chuyện với Owens, khởi sự là một nhà văn viết về thiên nhiên, để đảm bảo kiểm tra đúng tên loài cá hoặc loài chim trong kịch bản của mình. “Delia đã tin tưởng tất cả chúng tôi sẽ đưa đứa con của cô ấy ra trước mặt nhiều người hơn nữa.”

Harris Dickinson trong vai Chase Andrews

Alibar đã dành bốn tháng viết bản thảo đầu tiên của kịch bản phim, cố gắng giữ chú chó của mình không động tới các thẻ ghi chú mã màu đầy trên sàn nhà cô. Một trong những thách thức lớn nhất là vật lộn với những bước nhảy thời gian trong tiểu thuyết của Owens. “Trong sách của Delia sẽ có một chương ngắn về hiện tại, sau đó có một khoảng trống lớn, và bạn lật trang, và đó là cách bạn biết rằng bây giờ bạn đã trở lại quá khứ.” Alibar tiếp tục chỉnh sửa cho đến lúc sản xuất, cuối cùng định hình kịch bản trong hai năm. Tại thời điểm này, cô nói mình có thể đọc thuộc lòng tiểu thuyết của Owens, từng chữ một.

Tháng 3 năm 2020, công việc ổn định của Olivia Newman là đạo diễn phim bộ Chicago Fire bị tạm dừng vô thời hạn. “Tôi gọi điện cho các đại diện của mình và nói, ‘Chúng ta sẽ làm gì? Ngành công nghiệp đã ngừng hoạt động. Làm sao trả tiền nhà tiền điện nước đây?’” Cô và nhóm của mình đã tận dụng thời gian ngừng hoạt động xem qua các kịch bản, mặc dù không ai chắc chắn khi nào mình thực sự trở lại phim trường.

“Tôi muốn mọi người yêu thích bộ phim, nhưng tôi thực sự hy vọng nó khiến họ suy nghĩ và đặt câu hỏi về bản thân,” Owens nói

“Tôi đã được gửi cho cả đống kịch bản tâm lý ly kỳ, và thật quá sức khi đọc những thứ này trong lúc COVID,” Newman nói. “Tôi đã nói, ‘Tôi cần câu chuyện tình yêu hay ho nào đó!’” Một người bạn đề nghị cô xem Normal People, phim bộ lãng mạn Hulu ra mắt vào những ngày đầu của đại dịch, dựa trên tiểu thuyết của Sally Rooney và có sự tham gia của một người mới tên là Daisy Edgar-Jones. Cô cày một mạch phim bộ đó.

Sterling Macer Jr. trong vai Jumpin’ và Michael Hyatt vai Mabel

Đó là khoảng thời gian Newman biết rằng Hello Sunshine và Sony 3000 Pictures đang săn lùng đạo diễn cho Where the Crawdads Sing, cuốn tiểu thuyết mà cô đã nghe nói đến rất nhiều. Sau khi nhận được một cuốn sách và đọc trong hai ngày, cô lấy cuộc hẹn gặp gỡ. Bộ phim đầu tay của Newman, First Match, kể về một cô gái trẻ lớn lên trong hệ thống nhận nuôi dưỡng và trở thành một võ sĩ quyền anh. Phim đã lấy giải Khán giả bình chọn tại SXSW. Trên lý thuyết, First Match và Crawdads không có điểm chung nào, nhưng Newman lại nghĩ khác. “Cả hai phim này đều nói về những cô gái đang phải đối mặt với nghịch cảnh khác thường, những người lớn lên trong môi trường hết sức thù địch… và khám phá ra một kỹ năng phi thường giúp họ tồn tại,” cô nói.

Michael Hyatt trong vai Mabel và Jojo Regina trong vai Kya lúc nhỏ

Witherspoon lập tức nhìn thấy phép thuật của Newman. “Chúng tôi thật may mắn khi phát hiện Olivia,” cô nói. “Cô ấy đúng là một nhà làm phim năng động. Cô ấy cũng hiểu đúng phạm vi của một câu chuyện như thế này. Và cô ấy có những khung cảnh tuyệt đẹp và những pha lia máy bao quát sẽ khiến bạn phải nín thở…. Cô ấy quả thực xây dựng được một thế giới mà bạn muốn bước vào và trở thành một phần tử trong đó.”

“Lán của Kya nằm dưới những tán cây lớn có rêu Tây Ban Nha. Nó có mái hiên bị rách bằng gỗ thô, nằm trên đầm phá. Ôi trời ơi. Đúng như tôi đã viết,” Owens nói

Newman tham gia dự án vào tháng 7 năm 2020 và tìm thấy Kya của cô ở Daisy Edgar-Jones vài tháng sau đó. Edgar-Jones đã có điều mà cô miêu tả là “điên cuồng lao tới” buổi diễn thử, đọc toàn bộ cuốn sách một ngày trước buổi diễn thử tự ghi hình. Sau cuộc gặp gỡ trực tuyến với Newman và thực hiện các cảnh quay qua Zoom, vị đạo diễn đã bất ngờ. “Khi chúng tôi thấy Daisy đọc, chúng tôi đều cảm thấy…. giống như nghe giọng nói của Kya. Đúng là một buổi thử vai ấn tượng, tuyệt vời,” Newman, đã mời Edgar-Jones ngay ngày hôm sau, nói. Witherspoon đồng ý: “Daisy đúng là tài năng cả đời chỉ gặp một lần. Cô quả là người có cảm xúc sâu sắc, có tri giác thực sự có thể biến hóa thành nhiều nhân vật khác nhau, nhưng bạn cảm thấy sự mong manh và tàn bạo của cô ấy trong vai diễn này.”

Witherspoon nói: “Thật sự rất vui khi có mặt trên phim trường và xem Daisy tạo ra nhân vật kinh điển này”

Edgar-Jones cũng bị Kya thu phục ngay lập tức. “Cô ấy có sức mạnh nội tâm đến nỗi tôi rất muốn có ở chính mình,” nữ diễn viên nói. “Cô ấy phức tạp, thiếu sót, xuất sắc… và sinh tồn bất chấp mọi nghịch cảnh.” Nếu có kiếp khác, Witherspoon sẽ nhảy ngay vào cơ hội tự mình đóng vai Cô gái Đầm lầy này. “Nếu câu chyện này mà đến với tôi lúc tôi 23 tuổi, tôi sẽ thích đóng vai Kya,” cô nói. “Đó là một phần lý do tại sao tôi lại hào hứng trở thành nhà sản xuất. Tôi có thể kể những câu chuyện mà tôi không thể diễn được nữa... nhưng tôi được tham gia xây dựng êkíp đưa những câu chuyện này vào cuộc sống và điều đó thật sự rất mãn nguyện.”

“Tôi nghĩ người xem sẽ sửng sốt trước cảnh quay, vô cùng lộng lẫy,” Witherspoon nói

Edgar-Jones, người Anh, đã làm việc với huấn luyện viên đài từ Francie Brown để nói đúng kiểu dài giọng Bắc Carolina. Edgar-Jones nói: “Tôi thấy so với giọng Mỹ nói chung thì giọng này dễ khinh khủng, bởi vì tiếng rõ ràng.” Nhưng không chỉ có giọng nói. Edgar-Jones phải hiểu rõ sắc thái giọng nói và thể chất của Kya khi nhân vật trải từ tuổi mới lớn đến tuổi 40. “Tôi muốn tìm ra sự thay đổi trong giọng nói của cô ấy khi lớn lên… và giao tiếp bằng mắt là một điều quan trọng đối với tôi. Cô ấy sợ hãi và ngờ vực mọi người hơn [lúc nhỏ],” cô nói. “Một thử thách thú vị.”

“Delia không viết nhân vật phản diện, và điều rất quan trọng là không có nhân vật phản diện nào trong bộ phim này. Họ chỉ là những con người do môi trường sống mà ra,” Alibar nói

Một số người trong đoàn phim đội mùng phủ từ đầu đến chân để chống muỗi và trở thành chuyên gia xua đuổi những con bọ ngựa dữ tợn. Newman nói: “Thật là mệt mỏi, nhưng cũng có điều kỳ diệu trong đó, bởi vì câu chuyện của Kya là như thế. Nó khiến chúng tôi liên hệ nhiều hơn với tư liệu… [bởi vì] đây là câu chuyện về một phụ nữ trẻ học cách đối phó với các yếu tố trong môi trường mình sống. Ở một khía cạnh nào đó, thật tuyệt vời khi trở thành thế giới của Kya.”

Daisy Edgar-Jones trong vai Kya và David Strathairn trong vai Tom

Ngoài bối cảnh, Edgar-Jones và các bạn diễn dành thời gian rảnh chèo thuyền kayak xuôi dòng kênh, tham gia trò luộc cá bò, và hòa mình vào âm nhạc bồng bềnh trên Phố Frenchmen. Trên trường quay, “thật tuyệt vời khi ở trong nhóm phụ nữ vô cùng tài năng như vậy,” cô nói. “Chỉ khi bạn nhìn thấy được chính mình bạn mới có thể là chính mình, ‘Có lẽ một ngày nào đó tôi sẽ làm đạo diễn.’”

“Kya có câu chuyện tình tuyệt đẹp với thiên nhiên,” Newman nói

Newman thú nhận tim cô đập loạn nhịp mỗi khi ai đó nói với cô Xa ngoài kia nơi loài tôm hát là cuốn sách yêu thích của họ — áp lực! — nhưng tự tin rằng bộ phim nắm bắt được trái tim và linh hồn của cuốn tiểu thuyết. Có lẽ Witherspoon nói hay nhất: “Tôi luôn hứng thú với câu chuyện một người phụ nữ tự cứu mình,” cô nói. “Vì phụ nữ tự cứu mình từng ngày một.”