Hơn một thập niên qua, bắt đầu từ Casino Royale năm 2006, chuỗi phim về siêu điệp viên này đóng ở Sony Pictures Entertainment. Đó là một giai đoạn ổn định và phát đạt cho 007, doanh thu phòng vé toàn cầu đạt những đỉnh cao mới. Bốn phim Bond mà Sony phát hành làm ra 3,5 tỉ đôla toàn cầu, đã tính trượt giá lạm phát.

Daniel Craig đóng vai James Bond trong các phim gần đây nhất, bao gồm Spectre (2015), thu về khoảng 881 triệu đôla

Nhưng hợp đồng bán và phát hành các phim Bond của Sony đã hết hạn năm 2015 với Spectre. Thế nên hai công ty kiểm soát chuỗi phim này nhưng không phát hành phim của họ — Metro-Goldwyn-Mayer và công ty gia đình Eon Productions — bắt đầu tham gia một màn trình diễn cầu kỳ do các hãng phim muốn đạt được các quyền đó bày biện, theo năm người giấu tên cung cấp tóm lược các cuộc thảo luận riêng này.

Chẳng hạn, hôm 19/4, các lãnh đạo Sony dành một tiếng đồng hồ trình bày ưu điểm của họ. Kazuo Hirai, giám đốc điều hành, giúp lĩnh xướng, nhấn mạnh sự am hiểu sâu sắc về Bond của hãng và những sáng kiến cho việc mở rộng tầm với của chuỗi phim. Đúng kiểu Hollywood, Sony làm buổi thuyết trình của họ trong một phòng âm thanh trên nền tái hiện bối cảnh từ Dr. No, bộ phim do United Artists phát hành ở Mỹ năm 1963 và đặt nền tảng cho toàn bộ chuỗi phim.

Cùng cạnh tranh thỏa thuận Bond — dù có chút bất ngờ — là Warner Bros., Universal Pictures, 20th Century Fox và Annapurna, một công ty mới phất đầy tham vọng do người thừa kế Oracle là Megan Ellison bỏ vốn và dẫn dắt. (Không tham gia vụ này là Paramount, lâu nay đã chật vật và mới tuyển dụng một giám đốc điều hành mới, và Walt Disney Studios, đã trên đà ăn ‘nóng’ ở phòng vé nhờ tập trung vào những nhãn hiệu phim gia đình của chính mình.)

Cảnh trong phim Dr. No do United Artists phát hành ở Mỹ năm 1963: Sean Connery (phải) trong vai James Bond, Ursula Andress trong vai Honey Ryder

MGM và Eon chỉ chào hợp đồng một phim. Họ đã kết thúc hợp đồng với Sony cho bốn phim. MGM, thuộc sở hữu của các công ty cổ phần tư nhân, trong đó có Anchorage Capital Partners, có lẽ muốn để mở quyền chọn khi cân nhắc một thương vụ hay bán cổ phần.

Chọn diễn viên cho chuỗi phim không được bàn đến trong các cuộc gặp này, theo người kể tóm tắt vụ việc, tuy nhiên các nhà sản xuất hy vọng Daniel Craig sẽ đóng vai chính ít nhất là thêm một phim nữa. Căn cứ cơ sở dữ liệu của ngành điện ảnh thì anh có khoảng trống trong lịch làm việc, có thể cho phép anh đóng.

Đại diện MGM, Eon và các hãng phim theo đuổi quyền quyền phát hành hoặc không có nhận xét gì hoặc hoặc không trả lời.

Sự háo hức giành được Bond không chỉ nhấn mạnh sức mạnh của chuỗi phim mà cả thực tại kinh doanh điện ảnh hiện đại. Khi cạnh tranh giải trí gia tăng, các hãng phim đã tập trung hơn vào những bom tấn toàn cầu, và những phim hiếm. Về phương diện nào đó, các phim Bond là chuỗi phim đầu tiên theo đuổi một khán giả toàn cầu.

Nhưng thỏa thuận mà các hãng phim đang theo đuổi rất rát này không phải là có khả năng sinh lời cao.

Daniel Craig và Léa Seydoux trong một cảnh phim Spectre (2015)

Theo thỏa thuận trước, Sony trả 50% chi phí sản xuất Spectre — tổng cộng lên đến 250 triệu đôla sau khi đã trừ ưu đãi — mà chỉ nhận 25% lợi nhuận, khi đã thu hồi vốn. Sony còn gánh hàng chục triệu đôla chi phí marketing và phải chia cho MGM một phần lợi nhuận từ những phim không phải Bond mà Sony có trên đường băng phát hành của hãng, trong đó có 22 Jump Street.

Trong một email năm 2014 bị tin tặc đánh cắp và phát tán trên mạng, Andrew Gumpert, lúc đó quản lý công việc cho Sony, tính toán rằng hãng này sẽ thu được 38 triệu đôla lợi nhuận nếu Spectre làm ăn bằng như Skyfall. Và Spectre không được thế, thu 881 triệu, ít hơn Skyfall năm 2012 khoảng 20%.

Vậy thì tại sao các hãng phim lại quá muốn phát hành Bond đến thế? Hầu hết là để khoe mẽ. Có một phim Bond trong lịch phát hành đảm bảo ít nhất một phim thành công trong một ngành kinh doanh mà gần như không có gì là chắc ăn cả.

Bond là gã khổng lồ: 25 phim làm ra gần 6 tỉ đôla ở phòng vé Bắc Mỹ, sau khi điều chỉnh lạm phát, theo Box Office Mojo. Chuỗi phim này đã làm ra thêm nhiều tỉ nữa ở ngoài Bắc Mỹ, giải trí gia đình, phát lại trên truyền hình, cộng tác quảng cáo (đồng hồ Omega, xe hơi Aston Martin, dao cạo Gillette) và video game.

Hai sản phẩm gắn liền với James Bond là đồng hồ Omega và xe hơi Aston Martin

Ít ra là với Annapurna, một người cầu cạnh, lấy được Bond sẽ có tác dụng biến đổi. Ellison khởi nghiệp bằng cách tập trung vào những phim có uy tín như Her và American Hustle. Nhưng cô đã đa dạng hóa ra những phim thương mại như hoạt hình thành công Sausage Party và mới tuyển một điều hành cấp cao của 20th Century Fox làm giám đốc công ty của cô. Tháng trước, Annapurna đã ký hợp đồng phát hành với MGM không liên quan đến Bond.

Nhân vật mà Ellison và những người đấu giá khác cần gây ấn tượng nhất chính là Barbara Broccoli, điều hành Eon Productions. Làm phim là một quá trình mang tính cộng tác, nhưng Broccoli và người anh cùng mẹ khác cha, Michael G. Wilson, là người nói lời cuối cùng về mỗi dòng thoại, chọn diễn viên, cảnh mạo hiểm, quảng cáo trong phim, quảng cáo trên tivi, áp phích và bảng quảng cáo ngoài trời.