Giữa lúc khán giả vẫn còn khóc lóc vì mối tình khổ sở của Lady Gaga và Bradley Cooper trong A Star is Born, một phim lấy nước mắt người xem khác đã lộ diện làm đối thủ đáng gờm mùa giải này: Roma, con bài đen trắng thoại Tây Ban Nha của Netflix, đã được tung hô hết hơi là một tuyệt tác khi ra mắt tại Liên hoan phim Venice.

Đạo diễn Alfonso Cuaron và người trông trẻ thật của ông, Liboria “Libo” Rodríguez

Bộ phim chính kịch không hào nhoáng nhưng đau xót, có đánh giá xuất sắc (99% tích cực) trên Rotten Tomatoes, theo dấu một năm cuộc đời của Cleo (gương mặt mới Yalitza Aparicio), cô hầu gái sống chung trong một gia đình trung lưu ở Mexico City những năm 1970.

Sau khi ra rạp tại New York và Los Angeles, bộ phim mở rộng ra các thành phố ngày 29 tháng 11 trước khi phát hành trên Netflix ngày 14 tháng 12, với hy vọng sẽ là chiến thắng Oscar lớn đầu tiên của dịch vụ trực tuyến này. (Các chuyên gia trên trang giải thưởng GoldDerby.com đồng loạt dự đoán Roma sẽ nhận một đề cử Phim hay nhất.)

Đón nhận nồng nhiệt “đã là một ngạc nhiên tuyệt đẹp,” biên kịch/đạo diễn Alfonso Cuaron nói, quay lại với cuộc đua Oscar sau Gravity năm 2013, mang về giải Oscar Đạo diễn xuất sắc nhất cho ông. “Điều kinh ngạc là phản ứng đầy cảm xúc dành cho bộ phim. Nó cho thấy trải nghiệm của con người là như nhau.”

Đạo diễn Alfonso Cuaron trên trường quay Roma

Nhưng thuyết phục phần lớn các khán giả xem một bộ phim cổ trang chậm rãi, có phụ đề sẽ là cuộc lội ngược dòng, và việc Netflix từ chối công bố các con số xem trực tuyến và phòng vé khiến khó định hình được thành công của Roma. Nếu bạn vẫn mong đợi xem, Cuaron, 57 tuổi, chia sẻ một hướng dẫn kỹ về mọi thứ bạn cần biết trước khi xem.

1. Bộ phim lấy cảm hứng từ cô trông trẻ thời bé của Cuaron

Roma thuật lại những nốt thăng vui vẻ và những nốt trầm sầu thảm của Cleo khi cô giúp nuôi dạy bốn đứa con của bà chủ Sofia (Marina de Tavira). Cleo được xây dựng theo cô trông trẻ thật của Cuaron, Liboria “Libo” Rodríguez, một người phụ nữ bản địa da ngăm đến với gia đình ông khi ông 9 tháng tuổi và có chỗ đứng quan trọng trong quá trình lớn lên của ông. (Họ vẫn còn giữ quan hệ thân thiết tới ngày nay.)

Khi Cuaron lớn lên, “Tôi bắt đầu nhận ra những mâu thuẫn tồn tại, trong đó một thành viên gia đình tôi đến từ một xuất thân xã hội và dân tộc khác,” ông nói. “Phải mất quá trình thực hiện bộ phim này để công nhận sâu sắc bà ấy là một người phụ nữ... trong một thế giới mà chủng tộc và giai cấp hoàn toàn liên kết với nhau.”

Cleo (Yalitza Aparicio, giữa) trong vòng tay của những đứa trẻ cô chăm sóc ở cao trào đầy nước mắt của Roma

2. Ông dựa vào trí nhớ thay vì nghiên cứu để viết kịch bản

Nhà làm phim viết kịch bản chủ yếu dựa trên các ký ức của riêng mình, và cả những cuộc nói chuyện với Libo.

“Kịch bản được viết gần giống như một dòng chảy ý thức,” Cuaron nói. “Tôi chỉ liên tục đào bới, giả định rằng mình không kể mọi thứ thực sự xảy ra, mà theo cách tôi nhớ.”

3. Không diễn viên nào biết họ chuẩn bị quay gì cho đến khi đến trường quay

Trong quá trình quay phim, cách tiếp cận của ông cũng thả lỏng như vậy: Cuaron chủ yếu cố gắng tìm các diễn viên giống như những người ông nhớ khi lớn lên, và đến ngày quay mới đưa cho họ kịch bản cảnh quay.

Để khiến bộ phim tự nhiên và chân thực hơn, “Tôi sẽ nói chuyện với (các diễn viên) và dàn các cảnh riêng biệt, không nhóm lại – thì thầm các chỉ dẫn khác nhau cho họ, phần lớn mâu thuẫn với nhau,” Cuaron nói. “Tôi chờ đợi sự hỗn loạn và các sự cố xảy ra. Tôi chưa bao giờ làm thế (với một bộ phim).”

Trước khi có vai diễn trong Roma, Yalitza Aparicio đang theo học lấy bằng giáo dục trẻ em

4. Nữ diễn viên chính chưa từng đóng phim

Aparicio gốc Oaxaca, 24 tuổi, vượt qua hơn 3.000 cô gái thử vai Cleo. Khi đó đang đi học để thành giáo viên mẫu giáo, cô ngẫu hứng đến buổi tuyển diễn viên với người chị gái mang bầu nhưng chị cô rút lui vào phút cuối. Aparicio thay thế chị mình và gửi một băng thử vai, bao gồm trả lời các câu hỏi cá nhân thay vì đọc một đoạn thoại viết sẵn.

“Tôi chỉ quan tâm nghe họ nói, như thể, bạn là ai, bạn thích gì, ước mơ của bạn là gì,” Cuaron nói. “Khi nhìn thấy (Aparicio), tôi nghĩ, ‘Ôi, cô ấy hoàn hảo.’ Cô ấy có sự mềm mại đáng kinh ngạc kết hợp với một nụ cười tuyệt vời, nhưng sau mọi thứ đó là một trí thông minh mạnh mẽ.”

5. Nếu bạn xem Roma trên Netflix, hãy kiên trì với bộ phim

Roma được quay trên phim 65 mm đen trắng sắc gọn và dùng công nghệ âm thanh bao trùm tân tiến, tạo ra một trải nghiệm hình ảnh và âm thành giàu chi tiết tốt nhất nên được thưởng thức trong rạp trên màn hình lớn nhất có thể. Nhưng dành cho những ai xem ở nhà, Cuaron khuyên nên tăng âm lượng và tắt chế độ làm mượt chuyển động của tivi, một cài đặt định sẵn trên nhiều mẫu mới thường dùng cho trò chơi điện tử và xem thể thao.

Yalitza Aparicio trong vai Cleo, Marco Graf trong vai Pepe và Marina de Tavira trong vai Sofia trong phim Roma

Quan trọng nhất, “Tôi mong các bạn cho Roma chút thời gian,” Cuaron nói. “Mọi người có xu hướng chuyển sang thứ khác khi không có sự thỏa mãn nhất thời. Nhưng nếu bạn cho nó một chút kiên nhẫn thôi, bạn sẽ có trải nghiệm tuyệt vời, đẹp, cảm xúc nhất. Và nếu bạn cho bản thân thời gian để đắm chìm trong nó, bạn sẽ di chuyển rất nhanh qua các tầng ngôn ngữ và đen trắng, và những yếu tố đó thực ra sẽ làm trải nghiệm của bạn mạnh mẽ hơn.”