Điều này đặc biệt đúng trong một thị trường mà phim nước ngoài đóng vai trò hạn chế nhưng vẫn có ý nghĩa. Số lượng phim Hollywood đã được giới hạn ở mức vài chục mỗi năm kể từ năm 2012.

Khách bộ hành đi ngang qua áp phích khổng lồ quảng cáo cho bộ phim The Wandering Earth bên ngoài Grand Cinema trên Nam Kinh Tây Lộ ở Thượng Hải. Đây là bộ phim có doanh thu phòng vé cao nhất năm 2019 đến nay

Doanh thu phòng vé toàn cầu tăng trưởng hàng năm chỉ 1,2% trong năm 2018 đạt 41,1 tỉ đôla doanh thu, theo báo cáo gần đây của Hiệp hội Điện ảnh Trung Quốc. Thị trường Bắc Mỹ — Hoa Kỳ và Canada — tăng 7% lên 11,9 tỉ đôla, trong khi phòng vé Trung Quốc tăng 9% lên khoảng 9 tỉ đôla.

Các thị trường lớn khác cơ bản đã ngừng tăng trưởng trong thập kỷ qua, càng nâng tầm quan trọng của hai thị trường này đối với ngành công nghiệp điện ảnh toàn cầu.

Mặc dù sự tăng trưởng nhanh chóng về số lượng rạp chiếu phim năm ngoái đã khiến Trung Quốc trở thành quốc gia có nhiều màn chiếu nhất thế giới — năm 2018 đã thêm vào hơn 9.000 để đưa tổng số lên tới hơn 60.000 — một số lượng đáng kể các rạp chiếu đang gặp khó khăn. Tổng cộng có 288 rạp đóng cửa vào năm ngoái, tăng 59,12% so với năm 2017. Con số này có thể còn cao hơn trong năm nay — doanh thu phòng vé giảm 8% trong quý đầu tiên.

Đám đông chờ xem phim tại một rạp chiếu ở Thẩm Dương, thành phố tỉnh lỵ của tỉnh Liêu Ninh vào ngày 6/2/2019, tức mùng 2 Tết Kỷ Hợi. Tết là mùa làm ăn lớn nhất của điện ảnh Trung Quốc

Sự sụt giảm trong năm nay đã được quy cho các yếu tố bao gồm nền kinh tế chậm lại và công cuộc triệt phá tình trạng trốn thuế trong ngành.

Tuy nhiên, một số người cho rằng ngành công nghiệp điện ảnh Trung Quốc vẫn có tiềm năng tăng trưởng lớn. Trong khi các thành phố lớn sẽ vẫn là những nơi đóng góp lớn nhất cho phòng vé năm nay, các thành phố cấp ba và bốn sẽ ngày càng trở nên quan trọng khi thị trường hướng tới tăng trưởng mới.

Nhà nghiên cứu Liu Fan của Học viện Nghệ thuật Quốc gia Trung Quốc, đã đề cập đến một số điều cần cảnh giác khi ngành này tiến lên.

Người đợi xem phim tại một rạp IMAX bên trong Wanda Plaza ở thành phố Tân Hương, tỉnh Hà Nam. Các thành phố cấp ba và bốn sẽ ngày càng trở nên quan trọng khi thị trường điện ảnh Trung Quốc hướng tới tăng trưởng mới

Tiền đang cạn kiệt

Các nhà làm phim đã gặp khó khăn trong việc tìm vốn vào năm ngoái, giữa công cuộc trừng phạt về tài chính và chiến dịch cắt giảm chi phí. Ở một chừng mực nào đó, đây là điều tích cực, Liu Fan nói, vì đã giúp làm vỡ “bong bóng” lạm phát bởi dòng lũ đầu tư vào lĩnh vực này trong những năm gần đây. Nhưng Bắc Kinh đã công bố các chính sách giúp đỡ những doanh nghiệp vừa và nhỏ, sự hỗ trợ của nhà nước có thể chảy vào một số công ty trong lĩnh vực này trong thời gian tới.

Bê bối của các ngôi sao

Ở Trung Quốc, tất cả các bộ phim cần sự chấp thuận của chính phủ trước khi chúng có thể được phát hành. Sự chấp thuận đó có thể bị hoãn lại nếu những người liên quan đến một bộ phim — đặc biệt là minh tinh tham gia trong phim — dính líu vào các hành vi mà chính quyền không tán thành, từ hoạt động bất hợp pháp đến hành vi tình dục sai trái. Liu Fan chỉ ra rằng những hãng phim nào phụ thuộc nhiều vào các ngôi sao đã thấy giá trị thị trường của họ giảm mạnh vào năm ngoái.

Công cuộc chấn chỉnh hành vi sai trái trong lĩnh vực này đã khởi động vào mùa hè năm ngoái, với vụ điều tra thuế nữ diễn viên hạng A Phạm Băng Băng cuối cùng cũng làm sáng tỏ các khía cạnh đa dạng trong việc làm ăn của ngành này, bao gồm trốn thuế và trả lương cao ngút trời cho các ngôi sao. Vào tháng 10, cơ quan thuế đã phát động một chiến dịch kéo dài hai tháng, yêu cầu các cá nhân và công ty kiểm tra và sửa sai các hoạt động của họ.

Phạm Băng Băng xin lỗi người hâm mộ, bạn bè, gia đình và cơ quan thuế

Liu Fan cho biết các công ty cần thích nghi với sự săm soi kỹ lưỡng hơn về tính chính trực của họ.

Tái cấu trúc lớn các cơ quan chức năng vào năm ngoái đã bỏ đi cơ quan quản lý truyền thông cũ và tạo ra Tổng cục Phát thanh và Truyền hình. “Tôi tin rằng áp lực từ các cơ quan quản lý sẽ tiếp tục gia tăng sau khi thay đổi cơ quan chức năng ở Bắc Kinh,” Liu Fan nói.

Người chuyên nghiệp

Hiện tại, thiếu các nhóm sản xuất phim chuyên nghiệp ở Trung Quốc, Liu Fan nói, và những nhóm nào tồn tại được các nhà đầu tư săn lùng. Ông đã trích dẫn các êkíp được đạo diễn-nhà sản xuất Ninh Hạo, Từ Tranh và đạo diễn Trần Khả Tân của Hồng Kông xây dựng làm ví dụ.

Chuyện này càng quan trọng hơn với những đấu thủ nhỏ hơn, ông nói.

Một êkíp làm phim Trung Quốc

Vì các hãng phim lớn có thể thực hiện nhiều phần quy trình bằng cây nhà lá vườn hơn — sử dụng tiền mặt và mạng lưới phân phối riêng của họ — thay vì hợp tác, các công ty nhỏ chỉ có thể phát triển mạnh nhờ chất lượng.

Hiện tại có rất ít công ty như vậy, nhưng khi thị trường phim Trung Quốc trưởng thành sẽ có nhiều không gian hơn cho họ, ông lập luận.

Năm nay, bộ phim Capernaum của Lebanon có ngân sách chỉ 4 triệu đôla, thu về 400 triệu nhân dân tệ (58 triệu đôla) tại Trung Quốc, cho thấy những bộ phim nhỏ hơn có thể thành công lớn, ông nói.

Chất lượng đòi hỏi sự khoan dung

Liu Fan nói rằng nếu các hãng phim làm được những bộ phim chất lượng, sự khoan dung sẽ được yêu cầu từ cả nhà đầu tư và cơ quan giám sát trong ngành. Các nhà đầu tư phải tạo cơ hội cho các nhà làm phim đổi mới và trau chuốt tác phẩm của họ, trong khi các nhà quản lý của Trung Quốc không nên áp dụng một cách tiếp cận quá nghiêm ngặt.

“Nếu không có sự khoan dung từ các cơ quan giám sát trong ngành, các bộ phim (nhạy cảm) như Dying to Survive sẽ không được phát hành,” ông nói.

Kiếm tiền nhiều thứ ba và được thảo luận nhiều nhất trong năm 2018 của Trung Quốc, Dying to Survive dựa trên câu chuyện đời thực của bệnh nhân ung thư bạch cầu mua thuốc generic nhập lậu vì thuốc chính thức được phê duyệt quá đắt. Bộ phim làm giới quan sát bất ngờ với sự khắc họa các vấn đề xã hội giữa môi trường quản lý nghiêm ngặt.