• Searching: Truy tìm tung tích ảo đánh trúng các lo âu trên mạng của ta như thế nào

Trong vai người cha, David Kim, lật tung internet tìm con gái bị mất tích, John Cho sử dụng nét mặt để truyền đạt những khủng hoảng tăng dần, cả nội tâm lẫn bên ngoài, tuyệt hay

Vậy là một thể loại mới – phim Screen Life (tạm dịch: Đời Sống Ảo) – ra đời. Điều đáng chú ý là các bộ phim tiếp theo của thể loại này – Unfriended: Dark Web và Profile – thất bại thảm hại và thể loại Đời Sống Ảo có vẻ được làm để theo lối của phim found-footage, có từ 20 năm trước, cho đến khi Bekmambetov sản xuất ra bộ phim ly kỳ thông minh, hấp dẫn và có tay nghề năm 2018, Searching (đang trình chiếu ở Việt Nam với tựa Truy tìm tung tích ảo).

Searching chiếu ra mắt tại Liên hoan phim Sundance vào ngày 21 tháng 1 năm 2018, và được Sony Pictures Worldwide Acquisitions chọn để phát hành toàn cầu với giá 5 triệu đôla, một trong những thương vụ lớn nhất của liên hoan này. Được phát hành thương mại vào ngày 24 tháng 8 năm 2018, nó đã kiếm được hơn 45 triệu đôla cho đến nay và dường như không bị mất đà ở phòng vé. Bộ phim có thể sẽ có mặt trong 25 phim kiếm tiền hàng đầu năm nay.

Do nhà cựu quảng cáo cho Google, Aneesh Chaganty, lần đầu làm đạo diễn, Searching có thể được thưởng thức theo hai cách – một, như một bộ phim hồi hộp căng thẳng đơn thuần và hai, như một bộ phim tâm lý gia đình được ghi trong biên niên mạng xã hội – mỗi cách xem cung cấp những thú vui độc đáo riêng mà không làm hao hụt bất cứ thứ gì từ cách còn lại.

Bộ phim dựa chắc vào mối quan hệ cha và con gái phổ quát

Bộ phim là một tuyệt phẩm kể chuyện bậc thầy, thực hiện hình ảnh tuyệt vời và làm phim khéo léo. Và, rất nhiều điều thú vị.

Aneesh Chaganty, đồng biên kịch cho bộ phim với Sev Ohanian, mở ra câu chuyện Searching bằng bảy phút dựng phim khéo léo – có ý đồ một cách công khai – với video kỹ thuật số, tin nhắn, email, cửa sổ công việc (task manager) và những lần tìm kiếm dồn đọng trong 17 năm hoặc lâu hơn của cuộc sống một gia đình người Mỹ gốc Hàn hạnh phúc ở San Jose, California. Cảnh phim này kể câu chuyện cặp vợ chồng hạnh phúc David Kim (John Cho) và Pam Nam (Sara Sohn), là cha mẹ yêu quý của Margot Kim (Alex Jayne Go, Megan Liu, và Kya Dawn khi còn nhỏ, và Michelle La tuổi mới lớn). Mọi thứ trở nên đảo lộn khi Pam được chẩn đoán ung thư hệ bạch huyết và trận chiến anh hùng nhưng không hiệu quả của cô chống lại căn bệnh dẫn đến sự mất mát và nỗi buồn không thể đảo ngược cho gia đình. Cảnh phim kết thúc bằng cái chết của người mẹ, để lại người cha và con gái gắng gượng đi tiếp và sống cuộc đời của hai người bạn thân, dẫu có lúng túng.

Câu chuyện sau đó chuyển đến thời điểm hiện tại, cho thấy David và Margot đối phó với sự mất mát người thân bằng tình yêu và lòng dũng cảm. Một đêm định mệnh trong gia đình Kim, chế độ bảo vệ màn hình trên máy Mac của David bị phá vỡ bởi một cuộc gọi FaceTime từ Margot. Do ngủ say, anh lỡ cuộc gọi. Cô gọi thêm hai lần nữa, nhưng các cuộc gọi không được nhận. David tỉnh dậy vào sáng hôm sau phát hiện ra rằng Margot không về nhà sau khi đi học nhóm chuyên sinh. Anh không liên lạc được với con gái qua FaceTime hoặc điện thoại di động của cô bé. Sau khi phát hiện cô không có đi học, anh gọi cảnh sát và trình báo mất tích. Một số cuộc gọi đến bạn bè của cô bé không tìm ra đáp án và tình hình trở nên nghiêm trọng. Điều tra viên Rosemary Vick (Debra Messing), một nhân viên cảnh sát phong cách và cảm thông, vào cuộc dẫn dắt việc tìm kiếm Margot.

John Cho và Joseph Lee (trong vai chú Peter Kim)

Được Vick cho phép tham gia, David trở thành thám tử-mạng và rà soát máy tính xách tay của con gái mình, tài khoản xã hội của cô – Facebook, Instagram, Tumblr, YouTube, trang YouCast hư cấu – để tìm manh mối về sự biến mất của con gái. Việc tìm kiếm siêng năng của anh mang tới một vài câu trả lời, nhưng lại đặt ra rất nhiều câu hỏi – Tại sao Margot lại bỏ học piano? Tại sao cô bé lại có một căn cước giả? Cậu trai bình luận không ngừng các bài ‘post’ trên Instagram của con bé là ai? Tại sao con bé sở hữu một tài khoản thanh toán Venmo? Bản chất mối quan hệ với chú Peter Kim (Joseph Lee) của con bé là gì, chỉ nêu một vài câu – khi David đi đến chỗ tin rằng anh biết rất ít về con gái và cuộc sống của cô. Những phát hiện, cùng với những thắt nút và bước ngoặt bất ngờ, buộc anh phải cân nhắc lại và từ bỏ hết kết luận này đến kết luận khác, trong quá trình anh tiến tới tiết lộ cuối cùng bất ngờ và một kết thúc thỏa mãn của bộ phim.

Searching hiệu quả vì ba lý do.

Một, nó dựa chắc vào mối quan hệ cha và con gái phổ quát. Mối dây liên kết sâu sắc nhưng cứng nhắc giữa hai bên được đào sâu một cách thông minh tuyệt vời và nhạy cảm. Sức mạnh của mối quan hệ này cho bộ phim sức nặng cảm xúc thường bị thiếu trong những phim ly kỳ hồi hộp.

Debra Messing và John Cho trong một cảnh phim

Hai, phim hiệu quả vì có diễn xuất tuyệt vời của John Cho và Debra Messing. Không có kinh nghiệm nào khác trong thể loại phim Đời Sống Ảo để triển khai, Cho sử dụng nét mặt để truyền đạt những khủng hoảng tăng dần, cả nội tâm lẫn bên ngoài, tuyệt hay. Nỗi đau đớn và chịu đựng của anh mãnh liệt một cách chân thực. Messing miêu tả phong cách thẳng thắn của một điều tra viên tài ba và tính cách cảm thông của một người mẹ đơn thân, tận tụy với độ chính xác vượt trội. Nhân vật sắt đá của cô có một chút đe dọa vừa đáng sợ vừa đáng mến.

Ba, Searching hiệu quả vì thiết bị kể chuyện hoàn toàn trên màn hình điện thoại và máy tính đặc biệt thích hợp cho một bộ phim đề cập đến quy mô, bí ẩn và sự nguy hiểm của internet và miêu tả cuộc đấu tranh của một người cha lần dò qua mê cung ‘khủng’ của mạng toàn cầu và mạng xã hội, trong khi tìm kiếm con người và cái có thật về cô con gái.

Sức tưởng tượng kỳ lạ của các phim thể loại Đời Sống Ảo thỏa mãn xu hướng muốn biết bí mật của người khác ở con người. Máy tính và điện thoại di động là các thiết bị cá nhân, riêng tư; xem hết mọi ngóc ngách của chúng dứt khoát là rất thú và, dù có thể hèn hạ, là một nguồn vui của thói tọc mạch dễ sợ. Thể loại Đời Sống Ảo tận dụng sức hấp dẫn lâu dài của cái lạc thú ti tiện đó và, mặc dù nó có thể mất đi sự mới lạ theo thời gian, thể loại này vẫn tồn tại.

Searching hiệu quả vì thiết bị kể chuyện hoàn toàn trên màn hình điện thoại và máy tính đặc biệt thích hợp cho một bộ phim đề cập đến quy mô, bí ẩn và sự nguy hiểm của internet

Timur Bekmambetov chắc chắn đang cược vào tuổi thọ của thể loại này. Nhà làm phim người Nga-Kazakh dự định sẽ sản xuất 14 phim loại Đời Sống Ảo trong vòng 18 tháng tới. Hy vọng chúng sẽ giống Searching chứ đừng có như Profile và Unfriend: Dark Web!