• 7 lý do nên xem lễ trao giải Oscar 2017

• Oscar 2017 trước giờ G: Ai nên thắng, ai sẽ thắng

• Cuộc chiến giữa hiện thực và thoát ly hiện thực nóng lên trên đấu trường Oscar 2017

• 5 bài học rút ra từ đề cử Oscar 2017

Silence

Với vụ mùa điện ảnh năm 2016 bội thu những bộ phim và diễn xuất xuất sắc, một số đề cử hoàn toàn xứng đáng chắc chắn là nổi bật. Thế nên giữa những cú điện thoại nóng máu gọi vào cái ngày cuồng nhiệt nhất trong năm của giới ‘showbiz’ này, hãy đánh giá lại những sự bỏ rơi ác nghiệt nhất trong dàn đề cử Oscar năm nay – từ những bữa tiệc xứng đáng đã gánh chịu số phận bất hạnh bởi vòng xoáy bàn tán dự đoán những đấu thủ trội nhất rốt cuộc đã bị phớt lờ một cách không giải thích được.

Silence

Không có gì quan trọng, không có gì để xem, chỉ vì người mệnh danh là nhà làm phim người Mỹ vĩ đại nhất còn sống hoàn tất một dự án đám mê dài bao thập kỷ rất có thể thành tuyệt phẩm của ông. Không khó nhìn ra tại sao sử thi tôn giáo của Martin Scorsese về các nhà truyền giáo dòng Tên chịu khổ ở Nhật Bản hầu như bị Viện Hàn lâm phớt lờ hoàn toàn – đây là một trải nghiệm ba tiếng đồng hồ hành hạ, kiệt sức chẳng ai biết đến và phát hành lặng lẽ cuối năm. Tuy nhiên, điều đó không làm cho việc bộ phim này bị loại ra dễ chấp nhận hơn chút nào; cũng tương tự như thấy cái tên Mel Gibson trong dàn đề cử Đạo diễn xuất sắc thay vì Scorsese. Xin thượng đế xá tội cho chúng con.

Annette Bening, phải, trong phim 20th Century Women

Annette Bening

Trong một năm với quá nhiều vai diễn nổi bật từ các nữ chính, ai đó phải bị bỏ rơi thôi. Thật xấu hổ khi đó lại là Annette Bening, trong vai một người mẹ chật vật đem lại cho con trai sự nuôi nấng cần thiết cảm động đến thế trong phim 20th Century Women. Có bi có hài, mạnh mẽ và mong manh trong diễn xuất có lẽ là xuất sắc nhất sự nghiệp của cô – nhưng có thể điều duy nhất còn thiếu lại chính là một Khoảnh-khắc-đáng-nhận-Oscar, một đoạn phim nổi bật được những người bình chọn nhớ mãi sau khi họ rời rạp chiếu. Nhưng biết thế nào được, không phải phim nào cũng có thể có một đoạn độc thoại về người dì tuyệt ngầu nhảy sông tự tử ở Pháp.

Deadpool

Việc mở rộng hạng mục Phim hay nhất là nhằm cố gắng đưa vào nhiều hơn phim được công chúng ưa chuộng sau khi The Dark Knight bị loại hồi năm 2008, và có vẻ năm nay bộ phim siêu anh hùng chọc ngoáy của Ryan Reynolds sẽ hưởng lợi từ chính sách đó. Sau khi Quả cầu vàng toàn tâm toàn ý chứng nhận cho bộ phim bất kính nhất năm nay của gã-mặc-đồ-bó này, gã đánh thuê lắm mồm dường như vào đường cao tốc đến với đêm Oscar. Tuy nhiên, rốt cuộc bộ phim chuyển thể truyện tranh đầy những lời đùa bựa bãi và hài hước ngạo mạn này không hợp chút nào với giới Oscar còn cao ngạo hơn.

Amy Adams

Adams tỏa sáng trong vai Tiến sĩ Louise Banks (ảnh trên), một nhà ngôn ngữ học chạy đua với thời gian để giải mã những thông điệp bí ẩn mà người ngoài hành tinh gửi cho nhân loại trong phim Arrival. Đây là một diễn xuất cân bằng đích thực, nữ diễn viên phải vượt qua được những nội dung khoa học giả tưởng không hề phức tạp và những chuyển mạch triết lý xoắn não cuộn đến màn ba. Cô cũng có cơ hội lấy được một suất đề cử với diễn xuất thuyết phục trong bộ phim ‘meta-noir’ Nocturnal Animals của Tom Ford – nhưng cũng bị từ chối nốt. Hãy ghi sổ đây là một thương vong trong cuộc đua Nữ diễn viên chính xuất sắc chật nghẹt điên cuồng của năm nay.

Êkíp của Loving

Ruth Negga xứng đáng có chỗ trong cuộc đua Nữ chính, nhưng tác phẩm lịch sử từng được ưu ái này đã vuột mất khoảnh khắc lớn ở mọi hạng mục khác. Bạn diễn Joel Edgerton của cô và đạo diễn Jeff Nichols đều bị loại, và bộ phim bị bỏ qua thẳng thừng ở hạng mục Kịch bản chuyển thể và Phim hay nhất. Có lẽ bản chất khiêm tốn của bộ phim khiến nó không lọt vào hào quang Oscar; phim xoay quanh hai người cố gắng rũ bỏ ý nghĩa lịch sử thay vì giữ lấy theo kiểu các cô trong Hidden Figures đã làm. Các nhà bầu chọn lúc nào cũng ưu ái diễn văn nảy lửa hơn là lặng lẽ ý tứ – và sự bỏ qua này củng cố quan điểm đó rõ rệt.

Ruth Negga, phải, và Joel Edgerton trong phim Loving

Pablo Larraín

Khi bộ phim nhân vật lịch sử đầy tâm trạng Jackie của ông ra mắt tại Liên hoan phim quốc tế Toronto hồi tháng 9/2016, cái tên Larraín lập tức vọt lên hàng đầu danh sách đấu thủ hạng mục Đạo diễn xuất sắc. Phiên bản trang trọng của ông về người đẹp duyên dáng của Nhà Trắng biến rất nhiều người trong giới phê bình thành ‘fan’, và Natalie Portman đã không lọt vào cuộc đua Nữ diễn viên chính xuất sắc nếu không được đạo diễn của cô tận tình tư vấn. Vậy thì tại sao đề cử không có tên ông? Bạn có thể xem là vì bản chất lạnh lùng bảo thủ của bộ phim hay chỉ vì sự cạnh tranh gay gắt quá ở năm nay đi nữa thì đây vẫn là tội ác.

Elle

Một phim ly kỳ cuồng cưỡng hiếp lập dị với chất hài đen tối ác dâm có vẻ là khó bán cho các nhà bầu chọn Viện Hàn lâm, nhưng sau khi bị đá khỏi danh sách tuyển chọn cho hạng mục Phim nước ngoài xuất sắc, từ đó Elle lại lên bàn nghị sự Phim hay nhất. Nhờ cậy rất nhiều vào diễn xuất xuất sắc không thể phủ nhận của nữ chính Isabelle Huppert (và cũng vì đó, cô lọt vào hạng mục Nữ diễn viên chính xuất sắc), cộng thêm Paul Verhoeven vẫn được công nhận là một đạo diễn khiêu khích trong thập niên 90. Nhưng một số hương vị quá ư ngoại lai dù là với chương trình giải thưởng được cho là trí tuệ này.

Đạo diễn Paul Verhoeven, trái, chỉ đạo nữ diễn viên Isabelle Huppert trên trường quay Elle

Sully

Một thành công lớn, một minh tinh điện ảnh có sức hấp dẫn, một đạo diễn có thương hiệu từng được Oscar yêu quý trong quá khứ – Sully đã chệch ở đâu? (Đáng tiếc.) Có thể chỉ vì sinh bất phùng thời; đây là năm toàn về những đề tài thời sự, từ tình yêu đồng tính nam của Moonlight đến Hidden Figures phá vỡ trần kính, từ quan điểm chính trị nhân thân đa văn hóa của Lion đến những khó khăn kinh tế thời Obama trong Hell or High Water. Tụng ca dành cho người anh hùng phi công của Clint Eastwood là kiểu phim lỗi mốt, khắc họa một người đàn ông khắc kỷ, mạnh mẽ-lặng lẽ buộc phải bộc lộ chủ nghĩa anh hùng từ nghịch cảnh. Làn gió đổi mới đã không ưu ái bộ phim này. Ngay cả Tom Hanks cũng không được đề cử.

Roger Deakins

Cắt đứt mạch năm năm liền đề cử dành cho nhà quay phim kỳ tài này, năm nay Viện Hàn lâm lảng tránh công trình quay phim đẹp đẽ gây say đắm của Deakins trên tác phẩm Hollywood Kiểu Cũ của anh em Coen Hail, Caesar!. Deakins đã làm rất cừ công việc nắm bắt hình ảnh và cảm xúc của thập niên 50, thấm đẫm mọi thứ bằng sắc vàng gợi nhớ những màn trình diễn xinê thời xưa. Trong một kỷ nguyên mà hãng phim lớn nào cũng kiên trì theo đuổi những đồng đôla từ sự hoài niệm, Deakins thực sự tái hiện được những cảm xúc hiếm có nhất đó, nhưng than ơi, ra rạp tháng 2 đã khiến phim văng ra khỏi radar của mọi người khi tới lúc bỏ phiếu.

Vai diễn của Aaron Taylor-Johnson trong phim Nocturnal Animals (ảnh trái) đưa anh đoạt Quả cầu vàng Nam diễn viên phụ xuất sắc 2017 (ảnh phải)

Aaron Taylor-Johnson

Trong vai một gã tội phạm lỗ mãng, tóc tai xộc xệch, đê tiện khủng bố nhân vật nữ chính của bộ phim chuyển thể Nocturnal Animals, Taylor-Johnson rõ ràng đã để lại ấn tượng với Hiệp hội báo chí nước ngoài Hollywood. Họ đã bầu chọn anh danh hiệu Nam diễn viên phụ xuất sắc tại Quả cầu vàng và tức khắc khơi lên bàn luận Oscar dành cho anh. Nhưng đâu có chuyện gì mà chắc ăn, như đã thấy anh bị gạt ra để bạn diễn Michael Shannon, trong vai người truy nã anh, được chọn.

Cameraperson

Bộ phim tài liệu phiêu lưu của Kirsten Johnson nhận được rất nhiều ngợi khen cho phong cách nhật ký-xinê và cá nhân vào những điểm nóng chính trị – nhưng chất lượng ngoại hạng rất đáng biểu dương của bộ phim lại làm hại nó khi tới mùa giải thưởng. Đây là một tuyên ngôn tầm nhìn thử nghiệm/mang tính cá nhân hơn là phim tài liệu chuẩn xác, là hợp tuyển nhiều đoạn phim quay qua nhiều năm của Johnson và bố cục theo một phong cách phi tuyến tính, thách thức. Phim tài liệu càng có tính thử nghiệm càng có lịch sử tồi tệ ở cuộc đua Oscar, và dù lọt vào danh sách chín phim để tuyển chọn đã là một thắng lợi của bộ phim rồi, phim của Johnson không thể chinh phục được hội đồng bầu chọn.

Kirsten Johnson, phải, trên trường quay phim tài liệu Cameraperson

Pharrell Williams

Về nghĩa đen, Pharrell đã được một đề cử năm nay, nhưng chỉ với tư cách nhà sản xuất đấu thủ Phim hay nhất Hidden Figures. Tuy nhiên, ca khúc Runnin của anh bị loại khỏi hạng mục Ca khúc trong phim hay nhất, bị bộ đôi ca khúc của La La Land, một hợp tuyển từ Moana, và ca khúc pop thành công không thể phớt lờ của Justin Timberlake từ Trolls đẩy ra. Pharrell cũng là một tên tuổi với các nhà bầu chọn Oscar, từng được đề cử với ca khúc Happy từ Despicable Me 2 hai năm trước. Xem ra đường đến với đêm Oscar sẽ dễ dàng hơn nếu đĩa đơn ca khúc của bạn hiện tràn ngập trên sóng phát thanh.

Finding Dory

Có một thời bạn có thể hứa hẹn sự trở lại không thể tránh khỏi của Pixar ở hạng mục Phim hoạt hình xuất sắc, nhưng dường như thời đó đã qua rồi. Dự án lớn nhất của họ năm 2016 đã rớt lại phía sau phim mới nhất từ Laika và Disney, chưa kể những phim nước ngoài quy mô nhỏ hơn The Red Turtle và My Life as a Zucchini. Sao lại thế? Hãy quy tội cho sự mỏi mệt phần tiếp theo đi; Pixar đã bắt đầu lún sâu vào thư viện nội dung của họ và dù công chúng biến Finding Dory trở thành một trong những phim thành công nhất năm ở phòng vé, các nhà bầu chọn Oscar rõ ràng thiên về cái gì mới nguyên hơn.