• Quả cầu vàng 2018: Phụ nữ tuyên bố chiến thắng. Thế các ông thì sao?

• Kết quả Quả cầu vàng 2018 hạng mục điện ảnh

Reese Witherspoon phát biểu nhận giải phim truyền hình ngắn tập hoặc phim truyền hình dành cho Big Little Lies: “Tôi muốn cảm ơn tất cả những người đã phá vỡ sự im lặng của họ trong năm nay và tố cáo sự lạm dụng và quấy rối tình dục. Các bạn rất dũng cảm. Thế nên những ai ngoài kia đã câm nín bởi quấy rối, phân biệt đối xử, lạm dụng, Đến lúc đứng lên! Chúng tôi thấy bạn, chúng tôi nghe bạn và chúng tôi sẽ kể câu chuyện của bạn.”

Mặc dù những chiến thắng này tượng trưng một chương trình từ đầu đến cuối đấu tranh cho tiếng nói của phụ nữ, chúng không phải là câu chuyện thật của Giải Quả cầu vàng lần thứ 75. Xét cho cùng, ý kiến của khoảng 90 nhà báo cho các ấn phẩm nước ngoài ở Hollywood sẽ không ấn định tông điệu cho tám tuần lễ tiếp theo đây của mùa giải, và sẽ không làm cho những người bầu chọn Oscar suy nghĩ về Three Billboards Outside Ebbing thêm hay bớt nghĩ đến The Shape of Water đi chút nào.

Ai đã đoạt Quả cầu vàng thường chỉ quan trọng với lễ trao giải này, và những gì được nói ở Quả cầu vàng cũng hiếm khi nào làm cho tầm quan trọng của vấn đề đó tăng lên.

Buổi trao giải tối chủ nhật 7/1 vừa qua là một buổi công bố tuyên ngôn trong trang phục toàn màu đen chẳng liên quan gì đến Hiệp hội Báo chí Nước ngoài ở Hollywood hay các tượng vàng được trao trên sân khấu tại khách sạn Beverly Hilton.

Oprah Winfrey phát biểu nhận giải Cecil B. DeMille: “Bao lâu nay, phụ nữ không được lắng nghe hay tin tưởng nếu họ dám nói lên sự thật về quyền lực của những người đàn ông đó. Nhưng đã đến lúc họ lên tiếng.”

Sự cộng hưởng từ Quả cầu vàng sẽ là bởi vì chương trình trao giải thưởng này làm rõ rằng Hollywood — cụ thể là phụ nữ ở Hollywood — đang đòi hỏi những thay đổi triệt để. Vào tối chủ nhật vừa rồi, khẳng định cho đòi hỏi đó hiện thân trong hàng tá chiếc váy dạ hội màu đen, một Seth Meyers độc diễn đã công kích hiện trạng của Hollywood và cuộc diễu binh của những người chiến thắng sử dụng thời gian trên sân khấu của họ để đấu tranh đòi trao quyền cho phụ nữ, cực điểm là phát biểu của Oprah Winfrey làm rung chuyển khán phòng.

Trong phát biểu nhận giải nữ diễn viên xuất sắc nhất với Three Billboards, Frances McDormand tự tuyên bố vinh dự “là một phần của sự thay đổi kiến tạo trong cấu trúc quyền lực của ngành công nghiệp này.”

Tất nhiên, phần lớn những gì xảy ra trên sân khấu Quả cầu vàng là phù du; hầu như năm nào cũng thế, thậm chí chỉ sau một tuần là chúng ta đã thấy khó còn nhớ được ai thắng giải hoặc cái gì đã được nói. Thách thức thực sự của chương trình này sẽ là đưa những lời phản kháng — những chiếc váy đen, những ghim cài áo và dải ruy băng, kêu gọi gia nhập hàng ngũ chiến đấu — tác động vào sự thay đổi trong văn hóa, chứ không phải chỉ là vài tiếng đồng hồ đe dọa đêm chủ nhật.

Phát biểu nhận giải nữ diễn viên xuất sắc nhất với Three Billboards, Frances McDormand tự tuyên bố vinh dự “là một phần của sự thay đổi kiến tạo trong cấu trúc quyền lực của ngành công nghiệp này.”

Và mặc dù những chiến thắng lớn ở chủ nhật vừa rồi là các chương trình truyền hình và phim điện ảnh với phụ nữ là lực đẩy — The Marvelous Mrs. Maisel, Big Little Lies, Lady Bird — sẽ còn cần rất nhiều cải tổ trong giới điều hành trước khi chúng ta đạt được bất cứ sự bình đẳng nào trong số lượng nam giới và phụ nữ bước lên sân khấu lấy cúp vàng.

Tuy nhiên, chương trình đã xoay xở để vinh danh nghệ thuật trong cái bóng của các cáo buộc về sai quấy tình dục đã làm rung chuyển Hollywood. Như Chris Rock đã làm tại Oscar hai năm trước trong đỉnh điểm cuộc tranh cãi #OscarsSoWhite, Meyers đã nỗ lực để mọi người tập trung vào màn độc diễn của anh mà quên đi vấn đề, không phải lúc nào cũng hiệu quả, nhưng có lẽ là cách tốt nhất để lèo lái một tình huống khó khăn.

(Nhận xét của anh về việc những người dẫn chương trình sắp tới khác đang quan sát anh như thể anh là con chó đầu tiên vào không gian là rất chính xác.)

Ghim cài áo “Time’s Up” trên áo của rất nhiều nhân vật nổi tiếng là nam giới tại lễ trao giải Quả cầu vàng 2018

Đối với những người bầu chọn Quả cầu vàng và sự lựa chọn của họ, đây chủ yếu là hoạt động kinh doanh thường lệ của Hiệp hội Báo chí Nước ngoài ở Hollywood, thường tôn vinh thiên vị yêu thích (Big Little Lies, The Handmaid’s Tale, Saoirse Ronan, Gary Oldman) nhưng phỗng tay trên những chương trình truyền hình mới trước Emmy (The Marvelous Mrs. Maisel) và đôi khi thể hiện khía cạnh lập dị.

Những cái lập dị nhất là trong các giải nam/nữ diễn viên phụ hạng mục điện ảnh, nơi cử tri thích phim khó nhằn: Sam Rockwell (Three Billboards) và Allison Janney (I, Tonya) đã thể hiện các nhân vật gai góc hơn và tính cách khó chịu hơn những vai diễn được ưu ái trong hạng mục này, Willem Dafoe (The Florida Project) và Laurie Metcalf (Lady Bird).

Guillermo del Toro đoạt giải Đạo diễn xuất sắc cho bộ phim The Shape of Water như đã được dự đoán, nhưng hóa ra Three Billboards u ám hơn mới là phim mà các nhà bầu chọn yêu thích. Và ở thể loại nhạc kịch hoặc hài, Get Out của Jordan Peele đã bị loại trong khi Lady Bird của Greta Gerwig giành được giải lớn.

Một số ngôi sao lớn nhất của Hollywood đã có thông điệp quan trọng chia sẻ với phụ nữ toàn thế giới vào đêm chủ nhật 7/1/2018. Oprah, Viola Davis và Reese Witherspoon trong số những gương mặt nổi tiếng đã sử dụng Quả cầu vàng 2018 làm bục phát biểu về phong trào #TIMESUP; một sáng kiến chống lại nạn quấy rối tình dục

Nhưng tại sao chúng ta lại nói về giải thưởng chứ? Quả cầu vàng không phải là chuyện giải thưởng, và ai nấy đều biết điều đó.