• [Bình luận phim] Kẻ hủy diệt: Vận mệnh đen tối - Đả nữ năm xưa chúng ta đều mê mẩn

• Linda Hamilton đã trốn khỏi Hollywood nhưng Terminator vẫn tìm ra cô

• Mọi điều cần biết trước khi xem Kẻ hủy diệt: Vận mệnh đen tối

Linda Hamilton không hẳn là quá muốn trở lại với vai diễn Sarah Connor trong năm 2019. Diễn viên 63 tuổi, đã tìm được danh tiếng toàn cầu đóng cặp với Arnold Schwarzenegger trong chuỗi phim Terminator của James Cameron, dành hơn ba thập kỷ cố gắng dứt bỏ những liên kết với Sarah, cô gái can đảm độ tuổi 20 biến thành một siêu chiến binh đôi phần điên dại nghĩ mình gánh vác tương lai của nhân loại trên đôi vai (cực kỳ cơ bắp) của mình. Gần đây cô có nói với The New York Times kế hoạch từ đầu của cô là Shakespeare, không phải bom tấn hành động. Terminator đã thay đổi điều đó.

Sau thành công phá đảo của The Terminator, năm 1984, Hamilton không thực sự thấy thuyết phục là mình muốn làm phần hai, nói gì phần ba — Terminator: Dark Fate, đã ra rạp từ 1 tháng 11 — gần 35 năm sau. (Dark Fate nói chính xác thì là bộ phim thứ sáu trong chỗi phim; Terminator 3–5 được làm mà không có sự tham gia của Cameron hay Hamilton). Cuối những năm 80, Hamilton mắc chứng trầm cảm và đôi lúc mơ về người máy sát nhân được cử từ tương lai về để giết nhân vật Sarah của cô. Khi lần đầu Cameron liên hệ với cô về phần tiếp theo, Hamilton nói cô sẽ chỉ gắn bó với dự án nếu cô có thể “hóa điên” trong lần này. Như Cameron nói với Times, “Tôi viết dựa trên chủ ý của cô ấy hết sức có thể.”

Sarah Connor là cô tiểu thư mắt to tròn gặp nạn trong The Terminator thành công phá đảo năm 1984

Bộ phim thành quả, Terminator 2: Judgment Day (hay T2), thu về 200 triệu USD năm 1991, trở thành bộ phim lớn nhất năm. Sarah Connor không còn là cô tiểu thư mắt to tròn gặp nạn mặc màu pastel từ đầu tới chân nữa; nhờ bài tập kéo xà trong phòng bệnh viện nơi cô bị đưa vào chữa trị, cô đã biến cả cơ thể mình thành vũ khí. Hamilton — mặc áo hai dây màu đen, quần thụng, và kính phong cách steampunk, vung súng trường tấn công và hút thuốc trong mọi cách hay nhất có thể để nhấn mạnh cơ tay trước uy hiếp — đến bây giờ vẫn là một hình ảnh văn hóa đại chúng không thể xóa nhòa vì tính cụ thể và hiếm hoi tương đối: một nữ anh hùng với sức mạnh thể chất không được định bằng độ nét cơ nuột nà, nhẹ nhàng, mà to cuồn cuộn.

Trong buổi diễn hài độc thoại đặc biệt mới có trên Netflix của mình, Stage Fright, Jenny Slate đùa về việc làm phụ nữ ở Hollywood, nơi cô và đồng nghiệp nữ được kỳ vọng “phải có thân hình của Timothée Chalamet.” Lấy một giọng trầm hơn để bắt chước chế độ trọng nam, cô quát, “Đừng có lên cơ!” nói thêm, “Tôi thích như vậy, đó là một áp lực thú vị.” Dù Captain Marvel và Wonder Woman của các bạn dĩ nhiên có thể hình đáng kinh ngạc, không nữ anh hùng hành động nào ngày nay có cơ ngực sắc nét như dao cạo của Sarah Connor. Brie Larson và Gal Gadot trong các vai siêu anh hùng của họ còn chả được phép buộc tóc; những người phụ nữ này chiến đấu trong khi vẫn duy trì độ tung bay sang chảnh. Phụ nữ trên phim ngày nay có thể mạnh, nhưng họ vẫn rất hiếm khi cứng rắn.

Linda Hamilton trong Terminator 2: Judgment Day, 1991: một nữ anh hùng với sức mạnh thể chất không được định bằng độ nét cơ nuột nà, nhẹ nhàng, mà to cuồn cuộn

Khi Cameron viết cho Hamilton hai năm trước, hỏi cô có sẵn lòng vào vai Sarah Connor một lần nữa — Tim Miller, đã đạo diễn Deadpool, sẽ đạo diễn Terminator: Dark Fate, còn Cameron sẽ sản xuất — một lần nữa cô đồng ý tham gia nếu cô có thể đưa Sarah trở lại theo ý riêng.

Bao gồm ý tưởng để tóc bạc cho vai diễn, dù nó làm cô đau lòng ra sao. “Linda Hamilton chưa có tóc bạc đâu, nhưng tôi không muốn bị so sánh với bản thân 27 năm trước,” Hamilton nói với CNET. “Tôi muốn mọi người nói, ‘Kìa, đó không phải là Sarah Connor ngày xưa, đó là Sarah Connor đã già.’”

Cùng với Miller và Cameron, Hamilton lên ý tưởng cho sự tiến hóa của nhân vật: Sarah trong Dark Fate sẽ là người phụ nữ tóc ngả màu, đau khổ, trả thù cho cái chết của con trai John bằng việc giết bất cứ Kẻ Hủy Diệt nào tình cờ hiện ra trong khu vực của cô. Cameron sẽ tiếp nối loạt phim ngay nơi ông đã rời đi, sau Judgment Day, như thể bất cứ phần nào do các đạo diễn khác làm trong các năm xen giữa — mà phần đầu tiên không kèn không trống giết luôn Sarah ngoài câu chuyện — chưa từng xảy ra. Với câu chuyện chính thức được tái lập lại, Termintor mới nhất thấy một Sarah miễn cưỡng hợp tác với một chiến sĩ kháng chiến con người “được tăng cường” từ tương lai và một phụ nữ Mexico mà cô đi ngược thời gian về bảo vệ.

Linda Hamilton trong Terminator: Dark Fate, 2019: “Tôi muốn mọi người nói, ‘Kìa, đó không phải là Sarah Connor ngày xưa, đó là Sarah Connor đã già.’”

Hamilton lưỡng lự vào vai Sarah lần nữa bởi vì, ngoài một vài vai truyền hình, cô ít nhiều đã rời Hollywood; vài năm trước cô chuyển từ Malibu tới New Orleans, nơi giờ cô sống một cuộc đời bình thường. Nhưng cuối cùng, như cô nói với Times, “Không phải tôi sợ sẽ làm người hâm mộ thất vọng. Tôi sợ sẽ làm Sarah Connor thất vọng.”

Cô khỏi cần lo lắng. Trong Dark Fate, Hamilton đã làm Sarah tự hào. Cô lại có cơ thể khỏe mạnh một cách khó hiểu lần nữa, càng đáng ghi nhận hơn với một người đã 63 tuổi; cô có công cho vài câu thoại buồn cười nhất bộ phim, làm chuẩn vai diễn người hùng có tuổi cau có nhưng đầy khát vọng ta đã thấy đồng nghiệp nam của cô vào vai quá nhiều; và cô vẫn vung vũ khí to bằng nửa người (trong đó có súng phun lửa!) như một nhà vô địch tuyệt đối. Nhưng nhiều như hai phim Terminator trước, đặc biệt phần hai, Dark Fate cuối cùng phung phí tiềm năng khác là để nói gì đó mới về giới tính, sự phát minh, và quyền lực — và trong quá trình đó làm Sarah Connor thất vọng.

Linda Hamilton và Natalia Reyes trong Terminator: Dark Fate, 2019

James Cameron thường xuyên hứng chí phê bình các cách thể hiện nữ anh hùng của các nhà làm phim khác và đánh giá cao cách của mình. Ví dụ, năm ngoái, ông nói với một người phỏng vấn ông nghĩ cảnh trong Alien (1979) của Ridley Scott khi người hùng hành động mang tính biểu tượng của Sigourney Weaver Ellen Ripley trút bỏ quần áo chỉ còn đồ lót “đi quá giới hạn” và khuyến khích Cameron đẩy lùi việc coi phụ nữ như đồ vật trong các tác phẩm của ông. Trong một buổi phỏng vấn khác, ông cũng phê phán Wonder Woman năm 2017 đã gợi dục hóa quá đà Gal Gadot. “Mọi trò vỗ lưng tự khen ngợi Hollywood đã làm với Wonder Woman rất lạc lối. Cô ấy là một biểu tượng được coi như đồ vật, nó chỉ là Hollywood nam làm lại trò cũ! Tôi không nói tôi không thích bộ phim nhưng, với tôi, nó là một bước lùi,” ông nói với Guardian, khiến đạo diễn Patty Jenkins phản pháo. “Sarah Connor là một biểu tượng sắc đẹp. Cô ấy mạnh mẽ, cô ấy có vấn đề, cô ấy là một người mẹ tồi tệ, và cô ấy giành được sự tôn trọng của khán giả qua sự gan góc thuần túy.”

Khi phóng viên Guardian, Hadley Freeman, hỏi Cameron tại sao ông nghĩ Hollywood vẫn bắn trượt hồng tâm mô tả những người phụ nữ quyền lực, ông không nói nên lời. “Tôi không — tôi không biết,” ông nói. “Có rất nhiều người phụ nữ quyền lực ở Hollywood và họ được dẫn dắt và định hình phim nào được làm. Tôi nghĩ — không, tôi không thể hiểu nổi. Bởi vì bao lần chúng ta phải diễn tả điều này nữa? Tôi cảm thấy như đang hét vào hầm thông khí!”.

Sarah là một cô gái khác lạ một cách quá nhàm, nhưng theo một cách cuốn hút

Cameron, ghi công bản thân cho sự cấp tiến của Sarah Connor, thực ra đã tạo ra nhân vật cùng nhà sản xuất và vợ tương lai của ông, Gale Anne Hurd (dù ông không đánh giá cao đóng góp của bà; theo tự truyện The Futurist năm 2009 của Rebecca Keegan, mặc cho công đồng biên kịch của Hurd trong phim Terminator đầu tiên, Cameron khăng khăng là bà “chẳng thực sự viết cái gì”). Hurd và Cameron ly dị trước khi tiền kỳ cho Terminator 2 bắt đầu, phim được Cameron đồng viết kịch bản với William Wisher (trong thời gian sản xuất, Cameron bắt đầu mối quan hệ với Hamilton; họ sau đó có một con gái năm 1993, cưới năm 1997, và ly dị năm 1999). Cameron giờ đã sản xuất Dark Fate với một người đàn ông khác, và bộ phim do một người đàn ông đạo diễn, ba người đàn ông biết kịch bản, và dựa trên câu chuyện của năm người đàn ông. Dù, như Cameron lưu ý, có “nhiều phụ nữ quyền lực ở Hollywood” thật — ông đã cưới một vài người trong số họ — có vẻ ông nghĩ rằng khi nói đến chuyện viết những nhân vật nữ mạnh mẽ quyền lực, thì đàn ông làm việc này vẫn tốt chán.

Tính công của Cameron (và Hurd), phim Terminator đầu tiên thực sự làm gì đó thú vị với nhân vật nữ chính, là một trong những ví dụ nền tảng của motif quen thuộc ngày nay là “cô gái cuối cùng” trong phim kinh dị. Chúng ta được giới thiệu Sarah Connor, một hầu bàn vụng về tóc mái cao vút ở Los Angeles những năm 80. Không như những nhân vật nữ chính khác trong phim cùng thời, Sarah hoàn toàn thoải mái được yên một mình. Sau khi người bạn hẹn hủy hẹn với cô, cô nhún vai tự đi ra ngoài; cô vừa chuẩn bị chén một cái pizza thì Kẻ Hủy Diệt của Schwarzenegger xuất hiện. (Các cỗ máy biết suy nghĩ đứng sau việc xóa sổ phần lớn nhân loại trong tương lai muốn ngăn chặn cô sinh ra người con trai lớn lên sẽ dẫn đầu cuộc kháng chiến chống lại chúng.)

Sarah trở nên “điên” đã phục vụ mục đích của nó trong Terminator 2

Sarah là một cô gái khác lạ một cách quá nhàm, nhưng theo một cách cuốn hút. Cô không có vẻ là người quan tâm tới những khuôn mẫu phụ nữ thông thường, như hôn nhân và con cái; thay vì thế, cô hoàn toàn mãn nguyện với việc ngồi chơi với bạn cùng phòng và con kỳ đà thú nuôi, Pugsley, thay vì ngồi đợi điện thoại của một gã gọi lại. Nên khi Kyle Reese (Michael Biehn), một quân nhân từ tương lai được cử đi ngược thời gian về cứu cô, nói với Sarah một ngày cô sẽ sinh ra vị cứu tinh của nhân loại, cô sửng sốt. “Tôi trông có giống người mẹ của tương lai không?” cô thét lên. “Tôi còn không thể cân bằng sổ chi tiêu của mình nữa là!”

Bộ phim có xỉa xói sự vô lý, và khinh ghét phụ nữ trắng trợn, của chính nó: rằng Sarah chỉ có giá trị chừng nào cô có thể nuôi dưỡng một thai nhi lớn lên mới cứu thế giới thực sự. Nó cũng gây rắc rối cho câu chuyện của chính nó bằng cách, cực kỳ nhẹ nhàng, huých lại các kịch bản thường phân định giới tính theo cách truyền thống khác. Ví dụ, dù vào vai người giải cứu ga-lăng, Kyle là dạng đàn ông mềm mỏng. Susan Jeffords chỉ ra là Terminator phân chia cái tôi nam giới thành thiện (Kyle) và ác (Kẻ Hủy Diệt), kết quả của “một mô hình nam tính định nghĩa đàn ông bằng cách đối lập nhau.” Trong khi Kẻ Hủy Diệt khổng lồ, cộc cằn, chỉ nghĩ tới một mục đích, và không có khả năng cho cảm xúc con người, Kyle là một gã trai có thân hình trung bình nhưng vẫn quyến rũ theo cách thông thường bị thúc đẩy bằng cảm xúc cá nhân nhiều như, nếu không hơn, khát khao cứu thế giới. Sau cùng, anh đã yêu Sarah từ khi con trai cô, John, đưa anh bức ảnh của cô trong tương lai.

Dù vào vai người giải cứu ga-lăng, Kyle Reese (Michael Biehn) là dạng đàn ông mềm mỏng

Khi Kyle bị cảnh sát ngáng đường — họ chóng vánh nhốt anh lại, bỏ qua lời cảnh báo về Kẻ Hủy Diệt như lời huyên thiên của một tên điên — anh bị rút lại thành một người hoảng loạn cầu xin, về mặt lịch sử là một vai diễn bị nữ tính hóa (đúng hơn, vai chính Sarah sẽ nhận trong Terminator 2: Judgment Day). Một khi Sarah nhận ra Kyle không lừa gạt cô, cô hợp tác với anh để cố gắng giết kẻ tấn công họ; giữa những đợt bắn nhau, họ tìm được thời gian để thụ thai người con trai cứu tinh. (Dù Sarah được đối lập với người bạn cùng phòng siêu gợi dục và nhanh chóng bị giết, cô — đáng chú ý — cũng không phải trinh nữ, khiến cô khác những cô gái cuối cùng trong thể loại kinh dị chỉ sống sót nhờ sự trong sáng.) Cuối cùng, Kyle làm nổ Kẻ Hủy Diệt — và bản thân — bằng một quả bom ống. Khi thân trên của bộ xương trong được hồi sinh cố lao tới Sarah một lần nữa, cô lừa nó vào một máy ép thủy lực và nghiền nát gã ta vĩnh viễn.

Dù Judgement Day thường được đánh giá là phim hay hơn trong hai phần Terminator của Cameron, mà độ ngầu trong thân hình rắn rỏi của Sarah góp phần không nhỏ, vẫn có gì đó ý nghĩa thầm lặng về việc xem lần kể đầu tiên về một Sarah lấc cấc, thất tình cứu thế giới. Trong quyển sách năm 2017 Queering the Terminator: Sexuality and Cyborg Cinema, David Greven chỉ ra thân hình “mềm mại” của cô trước sự biến đổi trong T2 có thể phân tích như một thế thân cho những người bị cho ra rìa khác vì không có thân hình siêu nam tính hóa: phụ nữ, trẻ em, những người không phải dị tính. Không như những phim khác của thời 80 xoay quanh những anh hùng nam giới cơ bắp, “đây là một hình thể phụ nữ mềm mại thắng vượt trội Kẻ Hủy Diệt.”

Terminator 2: Judgment Day, phát hành năm 1991, tiếp diễn một thế kỷ sau khi T1 kết thúc. Sarah đã nuôi dạy con trai John cho một tương lai cậu sẽ thừa kế trong vai trò thủ lĩnh kháng chiến của loài người chống lại Skynet, hệ thống trí thông minh nhân tạo tàn ác là thủ phạm sau này xúi giục giục một thảm sát hạt nhân. Khi cô cố ngăn chặn hiểm họa gần kề đó, Sarah bị cho là bất ổn và bạo lực; cô bị nhốt vào bệnh viện tâm thần, còn John được đưa đi sống với bố mẹ nuôi.

Kẻ Hủy Diệt T-800 (Arnold Schwarzenegger) được lập trình lại để làm theo mọi mệnh lệnh của John bé (Edward Furlong, phải) trong Terminator 2: Judgment Day (1991)

Năm 1995, John là nhóc du côn chưa dậy thì ở Los Angeles còn Sarah đang lập kế hoạch đào tẩu khỏi bệnh viện. Chúng ta được giới thiệu Sarah mới, bắp tay trước cuồn cuộn khi thúc đẩy bản thân hoàn thành hết lần kéo xà này tới lần kéo xà khác trong phòng giam. Sức mạnh! Cơ bắp! Đó là một cảnh phi thường, cũng như những cảnh sau đó trong phim với Sarah tay trần, tóc buộc cao, và cây súng trường tấn công. Nhưng khi Judgment Day có thể bổ sung cho những hình ảnh bắt mắt này bằng cách thể hiện tâm lý phức tạp của một người phụ nữ mới cứng rắn, nhân vật Sarah tổng thể trở nên một chiều một cách đáng thất vọng.

Schwarzenegger trở lại, nhưng lần này vào vai Kẻ Hủy Diệt T-800 được John Connor tương lai cài đặt lại lập trình, gửi về quá khứ để bảo vệ mình hồi bé. Phản diện của ta là một Kẻ Hủy Diệt xịn hơn, T-1000 (Robert Patrick), tìm cách giết John bé theo lệnh Skynet. Không như bản ngã nam “thiện” và “ác” đối lập của Kyle và T-800 trong T1, Sarah giờ là đối nghịch với T-800 mới này. Thân hình rắn chắc của cô phản ánh sự cứng cáp hóa đá bên trong: Giờ, cô tàn bạo và có một mục đích duy nhất như kẻ làm mình đau khổ ngày trước, ám ảnh với sứ mệnh bảo vệ John bằng mọi giá — kể cả khi nó đồng nghĩa cô không thể cho cậu sự chăm sóc và âu yếm. Cô quát con trai mình khi liều mạng cứu cô ra khỏi bệnh viện, làm cậu bé khóc; trong khi đó, Kẻ Hủy Diệt của Schwarzenegger, lại được lập trình để làm theo mọi mệnh lệnh của John bé, đã mềm mỏng đi thành một hình hài ngộ nghĩnh và ít chết chóc hơn. Anh học câu nói lóng giờ đã thành huyền thoại của cậu, cố gắng kiểu rôbô để chơi với trẻ nhỏ, và theo chỉ dẫn của John, giờ chỉ đả thương đối thủ thay vì giết chúng.

Sarah không chỉ là một người mẹ không hiệu quả, mà chiến đấu cũng không hiệu quả

Nhìn từ xa khi John vui đùa với người bảo vệ mới, Sarah truyền tải một nhìn nhận trong giọng kể: Không như những “người sẽ là cha” khác đã đến và đi khỏi thế giới của cô và John trong quá khứ, Kẻ Hủy Diệt “sẽ chết để bảo vệ cậu,” lý do cô quyết định tin anh ta. Thực tế, đã rõ là Kẻ Hủy Diệt giờ sẽ thay thế vai trò cả mẹ lẫn cha.

Có gì đó thật phi thường khi nhìn một người phụ nữ giao trách nhiệm làm mẹ cho một người đàn ông rôbô, chắc chắn đi theo yêu cầu của Hamilton là nhân vật của cô “hóa điên” trong phim này. Chúng ta lẽ ra phải cổ vũ Sarah, dù, như Cameron chỉ ra, cô ấy “có vấn đề [và là] một người mẹ tệ hại.” Nhưng tiềm năng cấp tiến của nhân vật bị hỏng phần nào khi cô chứng minh mình không chỉ là một người mẹ không hiệu quả, mà là một người chiến đấu không hiệu quả nữa — lại một người phụ nữ nữa, khi cố gắng có tất cả (trong trường hợp này, làm mẹ và cứu thế giới), cuối cùng làm tệ cả hai việc.

Jeffords trích một khoảnh khắc sự cứng rắn mới của Sarah tạm thời đổ vỡ: khi cô trên đà giết Myles Dyson (Joe Morton), nhà khoa học chịu trách nhiệm phát minh ra Skynet. Nhìn con trai của Dyson khóc bên cạnh ông, cô hạ súng, quyết định không giết, và òa khóc. Sau đó, trong một khoảnh khắc dịu dàng hiếm hoi, cô nói với John cô yêu cậu, như thể “thừa nhận mình thất bại trong việc làm một chiến sĩ cứng cỏi giải phóng cho cô có cảm xúc của một người mẹ,” Jeffords viết.

Cô nói với John cô yêu cậu, như thể “thừa nhận mình thất bại trong việc làm một chiến sĩ cứng cỏi giải phóng cho cô có cảm xúc của một người mẹ”

Nhưng đến lúc đó, John không còn cần cô nữa, dù cô cứng rắn hay mềm mỏng hay gì khác. Trong cảnh sau, Sarah tuôn ra một tràng nhắm vào Dyson và những “thằng đàn ông chết tiệt” khác như ông ta đã đắc lợi từ việc hủy diệt thế giới. John cắt ngang tràng tuyên ngôn nữ quyền của cô bằng thực tế: “Mẹ!” cậu bé nói. “Chúng ta nên có tính xây dựng chút ở đây.” Sarah, trong tràng nói của mình, được thu lại một mình trong khung hình, tách khỏi Dyson và gia đình, đang ngồi quanh bàn với John và Kẻ Hủy Diệt. Rõ ràng Sarah trở nên “điên” đã phục vụ mục đích của nó, nhưng giờ, các chàng trai đã kiểm soát mọi thứ. Đồng điệu với bản thể tương lai, John đảm nhận vai trò chính đáng của mình cùng với Kẻ Hủy Diệt thiện lành trong tư cách là thủ lĩnh kháng chiến và là vị cứu tinh của con người.

Thất bại trong việc giết Dyson vào phút cuối của Sarah là khoảnh khắc cuối nhân vật của cô làm gì đó thực sự quan trọng trong bộ phim. Cảnh chiến đấu cuối cùng với T-1000 (vào thời đó, khiến khán giả trầm trồ qua cách sử dụng kỹ xảo chưa từng thấy, một đặc sản Cameron) kết lại với màn phô diễn sự quả cảm nam giới. Sau khi Dyson chết anh hùng, cho nổ tung bản thân để hủy đi các máy chủ Skynet cùng hắn, Kẻ Hủy Diệt của Schwarzenegger cũng làm tương tự khi nhận ra anh cần tự hủy diệt để công nghệ tân tiến tạo ra anh không rơi vào nhầm tay người.

Cùng nhau, Dyson và Kẻ Hủy Diệt có công sinh ra tương lai trong khi Sarah, xoay xở đánh được vài cú, ít nhiều bị thu lại thành một người đứng ngoài rã rời. John, cầm ngọn đuốc của họ, sẽ sống để cứu nhân loại của ngày mai — trong một loạt các phần tiếp theo chả thèm cho Sarah vào. Và trong quá trình anh sẽ đi cứu thứ gì đó khác, “thứ nguy hiểm hơn một cỗ máy giết chóc được cơ khí hóa rất nhiều,” Jeffords viết. “Anh ta đang cứu nam tính từ chính nó, không chỉ thể hiện tương lai ‘mới’ của nam tính mà còn giải cứu quá khứ của nó để hồi sinh.”

Dark Fate là lần trở lại của cả Sarah và Hamilton trên màn ảnh rộng

Terminator: Dark Fate năm nay là phần đầu tiên trong chuỗi phim kể từ T2 mà James Cameron tham gia. Cùng với đạo diễn Tim Miller, ông tẩy di sản của Terminator 3–5 và hồi sinh Sarah một lần nữa. Nhân vật trước đó đã xuất hiện trong một phim truyền hình 2008-2009 của Fox, với Lena Headey đóng chính, không mấy ấn tượng; Dark Fate là lần trở lại của cả Sarah và Hamilton trên màn ảnh rộng. Nhìn có vẻ đây sẽ là cơ hội để cuối cùng các nhà làm phim cũng trả món nợ với Sarah — nhưng họ không bắt đầu một cách tốt đẹp nhất.

Vài năm sau khi đánh bại T-1000, Sarah và John đang dạo chơi ở bãi biển thì Kẻ Hủy Diệt T-800 Schwarzenegger một lần nữa đến từ tương lai. Lần này, trong vòng vài phút eo hẹp, anh ta thi hành nhiệm vụ thành công: giết chết John. Hamilton nhìn từ ngoài lề khi họ quay cảnh đó — một diễn viên đóng thế sẽ được trẻ hóa bằng kỹ thuật số để vào vai Sarah — và một khi về nhà, “Tôi khóc hết nước mắt,” cô nói với CNET. “Chúc phúc cho tất cả, nhưng tôi quá phiền lòng là tôi không được tham gia chút gì. Sarah không nhảy lên chiến đấu như được viết trong cảnh và tôi nói không, không, không. Cơ thể tôi sẽ làm những thứ khác, dữ dằn hơn. Cô ấy sẽ không chỉ để hắn ta đánh văng ra, cô ấy sẽ cắn hắn, cô ấy sẽ tóm lấy tay hắn — không phải cái tay đó, cái tay cầm khẩu súng! Đó không phải là tôi và điều đó thật sự đau lòng.”

Không thể trách cô được. Thật chưng hửng với bất cứ người xem nào đi từ T2, khi Sarah điên dại bảo vệ con trai bé nhỏ của cô, tới cảnh mở đầu Dark Fate, nơi Kẻ Hủy Diệt sải bước ngang qua Sararh và giết John dễ dàng, như cô còn chẳng ở đó. (Theo nghĩa, khi mà Hamilton còn chẳng quay cảnh đó, cô thực sự không có mặt.)

Terminator: Dark Fate cũng là một niềm vui được thấy Hamilton và Schwarzenegger bên nhau lần nữa

Tua tới 30 năm có lẻ sau và Sarah là một kẻ đơn độc mê uống rượu phản hồi những tin nhắn bị mã hóa nói với cô địa điểm và thời gian của lại một Kẻ Hủy Diệt khác — một Rev-9, do Gabriel Luna thủ vai — sẽ đến từ tương lai. Đó là cách cô gặp Grace (Mackenzie Davis), một quân nhân được nâng cấp điều khiển học được gửi ngược thời gian về thành phố Mexico để bảo vệ một người phụ nữ tên Dani (Natalia Reyes). Rev-9 chẳng có gì đáng sợ mang tính cách mạng — anh ta căn bản là một T-800 và T-1000 trộn với nhau, một cỗ máy có thể phân thành cả một khung xương trong lẫn một khối kim loại lỏng biến hình (chỉ là một trong các tín hiệu cho thấy chuỗi phim này đã hết sạch sẽ ý tưởng). Tuy nhiên, nhìn anh đối đầu với Grace, một người hùng mới, vẫn thú vị, đặc biệt khi cô được trợ lực từ nhân vật yêu thích ngày xưa của chúng ta; cảnh nhập trận của Sarah ngày nay là khoảnh khắc tuyệt nhất bộ phim.

Ngoài vài khoảnh khắc ghê ghê chiều ‘fan’ quá trớn ra, cũng là một niềm vui được thấy Hamilton và Schwarzenegger bên nhau lần nữa, tiếp diễn những phiên bản đảo ngược nguyên mẫu họ đã diễn trong T2. Sarah cấm cảu, ngờ vực, độc lập một cách dữ dội, và trái tim sắt đá hơn bao giờ hết; phiên bản T-800 này là một sát thủ hoàn lương, đã được dạy về sống có mục đích và thứ gì đó như tình yêu khi học cách chăm nom một gia đình. Có duyên, và hài hước, thấy một Kẻ Hủy Diệt cục mịch biến thành một ông già khiêm tốn, mặc áo vải flannel hành nghề treo rèm, cũng như có duyên và hài hước và có lẽ còn (ờ) tiếp sức mạnh được thấy Sarah tiếp tục đánh đấm ngầu tột độ ở tuổi 60.

Có ba người phụ nữ đóng chính bất cứ phim lớn của hãng phim nào, chưa nói đến bom tấn hành động, là khá đáng chú ý

Tuy nhiên, những lần đổi vai quen thuộc và không phức tạp cảm thấy như một cú với tay lười biếng nỗi hoài niệm và tiếng cười — thì cũng được thôi — thay vì bất cứ một dạng bình luận khiêu khích về chính trị giới tính năm 2019. Đó không nhất thiết là thứ người đi xem bom tấn trung bình đến rạp tìm kiếm, nhưng khán giả ngày nay đã hình thành kỳ vọng cho một cân nhắc nhất định với các nhân vật nữ. Cameron biết rõ chuyện đó; ông mời Hamilton quay về loạt phim chính xác vì yếu tố gọi là tiếp sức mạnh này. Ông nói với Collider về email dài gửi cho vợ cũ của mình, nài nỉ cô đóng lại vai diễn, trong đó ông chỉ ra trong vòng hơn hai thập kỷ rưỡi qua, các nhà làm phim khác đã cố thể hiện “nữ anh hùng hành động mạnh mẽ phức tạp và đen tối theo như cô ấy,” nhưng, theo ý kiến của ông, họ đã luôn thất bại.

Dark Fate có làm gì đó thú vị và tươi mới với ba nhân vật nữ chính, và có ba người phụ nữ đóng chính bất cứ phim lớn của hãng phim nào, chưa nói đến bom tấn hành động, là khá đáng chú ý. (Tiêu chuẩn, dĩ nhiên, là sạt sàn.) Davis vai Grace tuyệt đối cơ bắp như hình ảnh tưởng nhớ chuẩn chỉnh Sarah trong T2, và ly thân một cách tươi mới với bất cứ lý tưởng nữ tính nào: Cô mạnh mẽ, tóc ngắn, và vừa nam tính vừa nữ tính một cách thu hút, biến cô, như Jordan Crucchiola viết trên Vulture, thành “biểu tượng thèm khát cho đồng tính nữ” hoàn hảo. Grace có thể không nhất thiết gây hứng thú đặc biệt cho đàn ông, nhưng điều đó không có nghĩa cô không nóng bỏng như lửa địa ngục. (Đây là Christina Cauterucci trong cách phân tích theo chủ nghĩa không dị tính về Dark Fate: Đạo diễn Tim Miller không muốn bộ phim này gợi cảm. Anh đã thất bại.”) Bản thân Davis thừa nhận cô “không kiếm được lấy một cảnh khiến nam giới săm soi trong phim.”

Bản thân Davis thừa nhận cô “không kiếm được lấy một cảnh khiến nam giới săm soi trong phim”

Nhưng điều khiến tác giả thất vọng về Grace, là từ khi ta biết nhân vật của cô được nâng cấp công nghệ, sức mạnh của cô cảm thấy chả mất công cũng chẳng thú vị. (Cho một phim khi một Kẻ Hủy Diệt bằng cách nào đó phát triển lương tâm và một người phụ nữ được tăng cường điều khiển học để chiến đấu, đáng ngạc nhiên thay chẳng có bao hiêu năng lượng được dồn vào để phân tích bất cứ điều gì trong số đó biểu thị ý nghĩa của việc làm người.) Còn với Dani, ta dược định là giả dụ, như Sarah, cô phục vụ cùng mục đích Sarah từng có: một cỗ máy sinh sản đơn thuần cho một vị cứu tinh tương lai. Bất cứ ai nửa tỉnh nửa mê qua những năm 2010 cũng có thể từ xa cả dặm đoán được “nút thắt” giả nữ quyền của bộ phim, nhưng Darke Fate có vẻ giả định nó xứng đáng nhận huy chương vì dám giả định về phụ nữ không chỉ là tử cung biết đi.

Như David Ehrlich viết cho IndieWire, “Sarah đã bị nhốt trong một cơn ác mộng quá dài để thức tỉnh — cô quá bận giết Kẻ Hủy Diệt đâu có thời gian xem The Force Awakens hay Wonder Woman.” Nhưng số khán giả còn lại chúng ta đây đã xem mấy phim đó, khiến tiết lộ hoành tráng của Dark Fate — đi đến “giá trị rõ ràng, thực sự của Dani với một niềm tự hào gần như Prometheus” — không chỉ chẳng cấp tiến gì mà còn nhàm chán thẳng tuột.

Các người hùng mới Grace và Dani của chúng ta đều cố gắng bảo vệ lẫn nhau trong những dòng thời gian quá khứ và tương lai vì mối quan hệ mẹ-con họ đã hình thành

Khi loạt phim Terminator vẫn còn mới mẻ, treo lơ lửng sự hoài nghi mà nó đòi hỏi sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Nhưng trong Dark Fate, trong đó nhiều nhân vật một lần nữa hy sinh bản thân vì lợi ích lớn hơn, tất cả nỗ lực này bắt đầu có vẻ vô ích một cách tức cười. Nếu có vô số tương lai có thể có trong đó một hằng hà các tập thể AI đang cố gắng tiêu diệt nhân loại — và nếu, mỗi lần, có một người đặc biệt được cho là có thể đẩy lùi hỗn loạn — tại sao còn cố gắng chơi trò bắt kịp náo loạn như vậy nữa? Mỗi khi có một tương lai được cứu, một tương lai mới và tàn độc hơn sẽ chớm nở ở đường chân trời.

Dark Fate lại là một phim khoa học-giả tưởng khác cố gắng cảnh báo chúng ta về các nguy cơ của tự động hóa và Bốn Ông Lớn Công nghệ mà không đặt những tiến hóa đáng ngại của công nghệ trong bối cảnh của những cái ác lớn hơn và cấp bách hơn. Chủ nghĩa tư bản tự tung tự tác có thể không cho chúng ta những rôbô giết người — ít nhất là chưa — nhưng đã cho chúng ta Facebook, riêng đó cũng đủ đáng sợ rồi, cũng như đã cho chúng ta những hiệu ứng thay đổi khí hậu thảm họa (và đang diễn ra). Nhìn các nhân vật sống ở thời của chúng ta nỗ lực ngăn chặn một vài thảm họa do máy móc gây ra bằng cách bảo vệ một cá nhân đơn lẻ bắt đầu trở nên cực kỳ mệt mỏi khi toàn bộ cộng đồng đang hứng chịu, và cố gắng làm giảm hiệu ứng của một tương lai phản địa đàng đã đến rồi.

Ít nhất Dark Fate có vẻ nhận ra tỷ lệ cược cứu thế giới tốt nhất của chúng ta là đi theo chân những người phụ nữ, đặc biệt những người phụ nữ bản địa và những người phụ nữ da màu khác. Tuy nhiên, như T2 trước nó, điều gây bực mình về bộ phim là sự quả quyết rằng mong muốn xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn của phụ nữ được gắn chặt với các mối quan hệ cá nhân của họ, đặc biệt trong hình hài người mẹ và người đóng vai trò như người mẹ.

Những người đàn ông của chuỗi phim, từ Kyle Reese tới T-800 của Dark Fate, tiếp tục hy sinh bản thân — bỏ lại những người yêu thương và cần họ — vì lợi ích của mọi thế hệ mai sau

Tình thế lưỡng nan kinh điển của siêu anh hùng nam là một anh chọn giữa ai đó mình yêu và bảo vệ lợi ích lớn hơn — nghĩ tới Green Goblin bắt Spider-Man chọn giữa nhảy theo Mary Jane với một toa xe cáp đầy người, sau khi hắn thả cả hai ra khỏi cầu — còn chuỗi phim Terminator giả định phụ nữ chỉ tham gia cuộc chiến vì những người họ yêu thương cụ thể; lợi ích lớn hơn, nếu có lợi gì, chỉ là phần thưởng thêm. Sarah dành T1 và T2 bảo vệ John, và cô dành Dark Fate không ngừng nghỉ trả thù cái chết của cậu; các người hùng mới Grace và Dani của chúng ta đều cố gắng bảo vệ lẫn nhau trong những dòng thời gian quá khứ và tương lai vì mối quan hệ mẹ-con họ đã hình thành.

Trong Queering the Terminator, Greven đưa ra lập luận rằng “phim của phụ nữ, đi vào một thời kỳ giật lùi trong những năm 60, tìm thấy sự sống mới trong các thể loại khác, là kinh dị và [khoa học giả tưởng].” Cụm từ “phim của phụ nữ” ám chỉ một dạng không-hẳn-một-thể loại phim sướt mướt do các biên kịch nam viết cho khán giả nữ, bắt đầu từ thời phim câm, liên quan đến những vấn đề được cho là “phụ nữ” như làm mẹ, gia đình, và mái ấm — được nhà phê bình phim nữ quyền Molly Haskell gọi là “khiêu dâm cảm xúc dạng nhẹ cho bà nội trợ bực dọc.”

Dù như cách nhau nhiều thế giới, không quá khó để vẽ ra ranh giới giữa những phim của phụ nữ trước những năm 60 và phim hành động như chuỗi phim Terminator, trong đó phụ nữ vẫn đang bộn bề lo toan chuyện gia đình kể cả khi thế giới đúng nghĩa sụp đổ quanh họ. Trong khi đó, những người đàn ông của chuỗi phim, từ Kyle Reese tới T-800 của Dark Fate, tiếp tục hy sinh bản thân — bỏ lại những người yêu thương và cần họ — vì lợi ích của mọi thế hệ mai sau.

Linda Hamilton: “Không phải tôi sợ sẽ làm người hâm mộ thất vọng. Tôi sợ sẽ làm Sarah Connor thất vọng”

Rốt cuộc, xem ra chuỗi phim Terminator không thể hoàn toàn thoát khỏi những hạn chế của tiền đề gốc, kẹt trong một vòng lặp thời gian của những cá nhân anh hùng đánh bại những cá nhân phản diện. Có lẽ, giờ khi cái kết của Dark Fate đã mở cánh cửa cho hai người hùng nữ trở lại để chiến đấu trong mọi con số phần tiếp theo, loạt phim sẽ hứng thú hơn với các hành động tập thể đáp trả những vấn đề tập thể. Cho đến giờ, Sarah Connor, là một biểu tượng như thế, vẫn còn bị mắc kẹt trong quá khứ vô tận. Đây lẽ ra phải là lần trở lại màn ảnh vĩ đại của cô, và, tuy là một lần trở lại được chào đón theo nhiều cách, lại một lần nữa, Dark Fate cuối cùng phơi bày những hạn chế của trí tưởng tượng nam giới.