Lý do là hè năm ngoái đã bắt đầu một cách tuyệt vời với Mad Max: Fury Road, bản anh hùng ca hành động đậm chất nữ quyền của George Miller, với Charlize Theron trong vai chính. Theo sau đó lại còn có bộ phim tình cảm lãng mạn phản lại tất cả những khuôn mẫu cũ rich của Amy Schumer, Trainwreck. Hè kết thúc trong những tiếng nhạc vang của phim đầu tiên của Elizabeth Banks trong vai trò đạo diễn, Pitch Perfect 2.

Nhưng đó mới là những thành tích. Mùa hè năm ngoái cũng không thiếu những lỗi lầm khiến khán giả cảm giác như bị cháy nắng.

Nhớ không cuộc rượt đuổi với khủng long trên giày cao gót khó hiểu của của Bryce Dallas Howard trong Jurassic World (còn không thiếu những lời thoại mang tính kỳ thị phụ nữ có sự nghiệp), trò chơi oẳn tù tì chiếm bạn gái ngớ ngẩn trong Furious 7 hay những lựa chọn thiếu hiểu biết về việc thể hiện hình ảnh phụ nữ trong Entourage.

Quan điểm về những phim tập trung vào nữ giới luôn đi theo một vòng luẩn quẩn một cách đáng buồn, theo diễn viên đoạt giải Oscar Geena Davis, một nhân vật có tiếng nói trong giới vận động vì nữ quyền từ khi Thelma & Louise ra mắt cách đây 25 năm. “Thời gian trôi qua, và tôi nhận ra rằng, thỉnh thoảng có một bộ phim ra mắt với phần lớn các vai chính dành cho phụ nữ, và phim thành công. Lúc đấy mọi người bỗng tuyên bố, ‘Phim này sẽ thay đổi tất cả’, nhưng rồi mọi việc lại đâu vào đấy.”

Hollywood có cả một năm để xem xét lại những lỗi lầm phạm phải ngay trước mũi những khán giả có 51% là nữ, theo một nghiên cứu của Hiệp hội Điện ảnh Hoa Kỳ. Vì thế, sau một khởi đầu “toàn nam và toàn trắng”, phụ nữ sẽ có vai trò thế nào trong phim bom tấn hè năm nay?

Captain America: Civil War

Tin tốt trước: Trong số 13 phim Marvel tính tới nay, Captain America: Civil War là “phim có sự cân bằng giới nhất của hãng từ trước tới nay,” theo Jen Yamato, phóng viên giải trí của The Daily Beast.

Một phần của kết quả này là cuối cùng Black Widow (Scarlett Johansson đóng) cũng có vai trò gì đó lớn lao hơn việc trở thành mục tiêu tình cảm hay người phụ nữ đau khổ (nhiều người hâm mộ lên tiếng chỉ trích chi tiết Black Widow đau khổ vì vô sinh trong Avengers: Age of Ultron), và Scarlet Witch (Elizabeth Olsen đóng) cũng bắt đầu tìm được sự tự lập của mình.

“Tôi cảm thấy mình được trưởng thành với nhân vật,” Johansson nói.

“Thật vui khi thấy những người phụ nữ của Marvel cuối cùng cũng có vai trò gì lớn lao hơn là giúp đỡ nam giới – dù đó là một người máy nam đầy quyền lực – giải quyết vấn đề của mình,” Yamato nói. “Và họ cũng mất bao nhiêu thời gian mới tới được mức đó.”

Mọi thứ không tự nhiên xảy ra. Tạo nên những nhân vật nữ mạnh mẽ không kém gì những nhân vật nam là “một yếu tố đặc biệt quan trọng đối với chúng tôi,” Joe Russo, đồng đạo diễn của Civil War, và người cha của ba cô con gái, cho biết.

“Khi con tôi đi xem phim, họ muốn có một tấm gương, họ muốn có nhân vật họ có thể tiếp cận được không khác gì tôi.”

Alice (Mia Wasikowska đóng) sẽ phải cứu bạn mình trong Alice Through the Looking Glass

Rồi hè năm nay còn có phim Alice Through the Looking Glass (ra rạp ở Mỹ 27/5). Trong phần hai này, một Alice kiên cường (Mia Wasikowska đóng) đối mặt với một London thời Victoria muốn ép cô vào trại điên nhiều hơn là giúp cô đưa gia đình Mad Hatter đoàn tụ.

Đằng sau năng lực của Alice can đảm hay hình ảnh Maleficent đa chiều của Angelina Jolie là ngòi bút của Linda Woolverton. Những nhân vật nữ có chiều sâu là mục đích sự nghiệp cả đời bà, kể từ khi viết kịch bản Beauty and the Beast năm 1991. Bà luôn muốn tránh việc tạo một “nạn nhân giả làm nữ anh hùng”.

Woolverton thừa nhận bà cảm thấy một lượng áp lực và trách nhiệm nhất định khi viết những nhân vật này. “Quan điểm của tôi là với mỗi bộ phim này, tôi đều phải đẩy hình ảnh về vai trò của phụ nữ lên cao hơn một chút.”

Phần còn lại của phim hè năm nay chắc sẽ phải chơi trò đuổi bắt.

“Cảm giác tôi có được – và nhiều khi là những lời tôi nghe từ đồng nghiệp trong ngành – là dù mọi thứ đúng là có thay đổi, con đường còn dài lắm,” Kate Erbland, biên tập tin điện ảnh của Indiewire.com, cho biết. “Sự khác biệt ngày nay là giờ đây, tiếng kêu gọi đang kéo dài hơn, tồn tại một cách kiên cường, thôi thúc hơn, và không dễ dàng bị lờ đi như trước nữa.”

Những phim do các nhân vật nữ dẫn đầu như Ghostbusters (15/7) và Finding Dory (17/7), do Ellen DeGeneres lồng tiếng, sẽ đấu tranh trong một mùa hè đầy những phim chật ních nhân vật nam: The Nice Guys (20/5, các diễn viên chính là Russell Crowe và Ryan Gosling), Central Intelligence (17/6, với Dwayne Johnson và Kevin Hart), Teenage Mutant Ninja Turtles: Out of the Shadows (3/6), Now You See Me 2 (10/6), Jason Bourne (29/7) và War Dogs (19/8).

Mila Kunis (từ trái), Kristen Bell và Kathryn Hahn trong cảnh phim Bad Moms

Ngày 29/7, Bad Moms, với các diễn viên chính gồm Mila Kunis, Kristen Bell và Kathryn Hahn, sẽ chia sẻ cảm xúc với những bà mẹ hiện đại cảm thấy bản thân bị đánh giá và chỉ trích khi “chọn đồ ăn trưa sai cho con, hay khi con chưa học đàn hay ngoại ngữ hay cái gì đó người khác cho là cần thiết,” nhà sản xuất Suzanne Todd nói.

Kịch bản và đạo diễn bởi Jon Lucas và Scott Moore (đội ngũ đằng sau The Hangover), “ý tưởng là yêu cầu họ viết một bức thư tình cho vợ,” Todd nói, và cho biết thêm, “đề tài phim thật dễ dàng được cảm thông và chia sẻ. Các bà mẹ ở khắp nơi thường đánh giá bản thân rất khắt khe.”

Rồi còn có bộ phim mang tính nữ quyền một cách bất ngờ Neighbors 2: Sorority Rising. Phần phim hậu truyện này bắt đầu khi nhân vật của Seth Rogen và Rose Byrne đứng trước ngưỡng phải bán ngôi nhà cạnh trường đại học của mình – và phát hiện ra một hội chị em (do Chloë Grace Moretz dẫn đầu) đã dọn đến ở nhà bên cạnh, với quyết tâm chống lại tất cả các luật lệ của nhà trường và tiệc tùng không kém gì cánh đàn ông.

“Mục tiêu của nhóm nhân vật nữ trong phim này thật ra rất tốt, dù hơi kỳ cục,” đạo diễn Nicholas Stoller nói. Anh đã chọn hai biên kịch nữ Amanda Lund và Maria Blasucci cho bộ phim này.

Nhưng sự cân bằng vẫn còn xa lắm. “Chúng ta còn nhiều phim chỉ tập trung vào nam giới - Jason Bourne, The Legend of Tarzan, và Star Trek,” Jeff Bock, nhà phân tích phòng vé của Exhibitor Relations nói. “Now You See Me 2 có tận năm diễn viên chính là nam và chỉ có một là nữ. Như thế chưa thể gọi là bình đẳng.”

Một hội chị em mới (do Chloe Grace Moretz dẫn đầu) đang chuẩn bị tiệc tùng tưng bừng trong Neighbors 2

Đúng là những phim anh hùng ngân sách cao đang ngày càng có nhiều diễn viên nữ từ Jennifer Lawrence và Alexandra Shipp trong X-Men Apocalypse (27/5) tới Zoe Saldana và Sofia Boutella trong Star Trek Beyond (22/7) và Margot Robbie và Viola Davis xuất hiện chủ yếu trong trailer phim Suicide Squad (5/8).

Nhưng họ vẫn phải đấu tranh giành lấy thời lượng xuất hiện trên phim – và sẽ tiếp tục phải đấu tranh tới khi Wonder Woman do Gal Gadot đóng chính ra mắt vào hè năm sau. Nhân vật này được nhiều người khen ngợi là yếu tố hấp dẫn nhất của Batman v Superman: Dawn of Justice bị chê tơi bời. "Vai diễn tôi được đảm nhiệm thật kinh điển, là một người phụ nữ siêu lực, tuyệt vời và đây là điều thật quan trọng,” Gadot nói.

“Nhiều siêu anh hùng đều là nam, và phần lớn phim bom tấn đều kể về siêu anh hùng nam,” Erbland nói. “Dù tình thế đang chầm chậm thay đổi, sự bất cân bằng giữa số lượng nhân vật nam nữ còn rất lớn.”

Các sao có nghĩ việc có những tấm gương nữ có ảnh hưởng gì tới các em gái không?

“Tôi nghĩ là có,” Melissa McCarthy, mẹ của hai cô con gái, Vivian 9 tuổi và Georgette 6 tuổi, cho biết. "Chỉ nói về Hillary (Clinton) thôi. Khi vợ chồng tôi nói với con là chưa bao giờ có nữ tổng thống, điều tuyệt vời là chúng không thể tin được điều đó.”

Sự hiện diện của nữ là một điều rất quan trọng, Susan Nolan, giáo sư tâm lý học thuộc Chương trình Nghiên cứu về Phụ nữ và Giới tại Đại học Seton Hall, South Orange, bang New Jersey, cho biết.

Nhân vật duy nhất được khen ngợi trong BvS là vai diễn Wonder Woman của Gal Gadot (giữa)

Nolan nhắc tới nghiên cứu của Viện Geena Davis về Truyền thông và Giới, một nghiên cứu cho thấy 90% phụ nữ trên thế giới cảm thấy họ cần những tấm gương nữ nổi bật trên điện ảnh hay truyền hình, 61% cho biết những tấm gương này có ảnh hưởng tới cuộc sống của họ và 58% cho biết những nhân vật nữ có thể thúc đẩy họ có nhiều tham vọng và trở nên chủ động hơn.

“Chúng ta cần không những nhiều nhân vật nữ hơn, mà cần những nhân vật nữ từ những hoàn cảnh khác nhau – những sự nghiệp, dân tộc, dáng hình, độ tuổi khác nhau,” Nolan nói. “Chúng ta cần thêm những hình ảnh phụ nữ thông minh, chủ động và biết tự làm chủ cuộc sống.”

Mùa hè nay, chính Ghostbusters là bộ phim làm việc cật lực nhất trong lĩnh vực thể hiện những mẫu phụ nữ đa dạng. Với McCarthy, Kristen Wiig, Kate McKinnon và Leslie Jones trong các vai chính, đây thực sự là phim lấy phụ nữ làm trung tâm trong mùa hè này.

Được Fandango đánh giá là phim được mong đợi nhất mùa hè, nhưng bộ phim chưa ra mắt đã nhận lãnh nhiều lời phỉ bang từ mọi phía. “Thật không có gì đáng ngạc nhiên khi một phim Ghostbuster toàn nữ sẽ lại nhận nhiều lời xúc phạm,” Yamato nói, khi nhắc tới những cuộc tấn công theo phong trào ghét phụ nữ trên mạng internet.

Leslie Jones (từ trái), Melissa McCarthy, Kristen Wiig và Kate McKinnon trong Ghostbusters

Đạo diễn Paul Feig cho biết, anh hoàn toàn hiểu tại sao một số người không muốn thấy một bộ phim họ yêu thích được làm lại. “Nhưng khi bạn có một nhóm người cảm thấy có vấn đề với bộ phim chỉ vì nó có nhiều nhân vật nữ, thì đó là điều thật sự đáng buồn trong năm 2016.”

Mục tiêu của Feig là gì? “Tôi muốn thể hiện tài năng của những người tôi quen và cho họ những vai diễn có thể giúp họ tỏa sáng. Đó là điều người ta hay làm với nam giới. Đó là điều nên làm với bất cứ ai có tài năng.”