• Kinh doanh mạo hiểm: Hollywood cược lớn vào Deepwater Horizon

• [Bình luận phim] Deepwater Horizon: Mark Wahlberg làm hết trách nhiệm

• Deepwater Horizon: Sự thật và hư cấu về thảm họa giàn khoan

Bộ phim hành động Deepwater Horizon, về phản ứng trong vụ nổ giàn khoan ngoài khơi của BP ở Vịnh Mexico (GoM) năm 2010, làm thiệt mạng 11 người và gây ra thảm họa tràn dầu tồi tệ lịch sử nước Mỹ, đã ra mắt tại Liên hoan phim quốc tế Toronto (TIFF).

Toronto, ngày 13/9: Nam diễn viên Mark Wahlberg tham dự buổi chiếu ra mắt Deepwater Horizon diễn ra trong thời gian TIFF 2016 tại Roy Thomson Hall, Toronto, Canada

Phim có ngôi sao hành động nổi tiếng Mark Wahlberg, nữ diễn viên Kate Hudson và hai diễn viên gạo cội Kurt Russel cùng John Malkovich.

Wahlberg trong vai Mike Williams, một kỹ sư giàn khoan cố gắng sinh tồn sau vụ nổ và cuối cùng trở về được với vợ, do Kate Hudson đóng, cùng con gái.

Theo những bài bình luận sau buổi chiếu ra mắt và trang web chính thức của bộ phim, căng thẳng chồng chất ngay khi Williams bước lên giàn khoan Deepwater Horizon. Cấp trên của anh là đội trưởng Jimmy Harrell cộc cằn thô lỗ, do Kurt Russell đóng, đang chiến với các quản lý điều hành BP đi thị sát giàn khoan cứ một mực đòi đẩy mạnh hoạt động khoan dầu bất chấp quan ngại về an toàn.

Nhân vật của John Malkovich, Donald Vidrine, một giám sát điều hành của BP, mà The Guardian gọi là “nhà điều hành nhẫn tâm nhất” không chút xúc động trước những than phiền về lỗi thiết bị và công tác kiểm tra chưa hoàn tất. Williams và Harrell làm việc trong sự chống đối, mệnh lệnh nhanh chóng dẫn đến vụ nổ khét tiếng và một giàn khoan nổ tung sụm xuống vùng nước sâu của Vịnh Mexico.

Đội trưởng Jimmy Harrell cộc cằn thô lỗ, do Kurt Russell đóng

“Nhân vật phản diện hiển hiện ngay tức khắc, là nhà điều hành Donald Vidrine của BP, kiểu người chỉ biết có lợi nhuận, vì công việc đang chậm tiến độ, khăng khăng tiến hành thử nghiệm bất chấp những nghi ngờ về khả năng đứng vững của giàn khoan,” tờ The Hollywood Reporter viết.

“Phim cũng trung thực, và hoàn toàn đúng đắn, đặt trách nhiệm về thảm họa này trước cửa BP. Không cần biến họ thành những kẻ phản diện vân vê ria mép, chúng ta thấy những đại diện của công ty này nhẫn tâm đặt lợi nhuận lên trên khả năng mất mát sinh mạng con người và hủy hoại môi trường,” bình luận của The Guardian viết.

Để theo dõi sự kịch tính hóa thảm họa này của Hollywood, rất đáng xem lại những dữ kiện đằng sau thảm họa GoM, và cập nhật chuyện gì đã xảy ra với hoạt động sản xuất dầu ở GoM sáu năm rưỡi sau.

Năm đó, do những quan ngại về khoan dầu và tràn dầu ngoài khơi đang diễn ra, Bộ Nội vụ Hoa Kỳ (Department of the Interior - DOI) ra lệnh tạm ngừng hoạt động khoan dầu ở Vịnh Mexico từ 30 tháng 4 đến 12 tháng 10, một động thái gây tranh cãi làm hài lòng phần lớn công chúng lúc đó, nhưng khiến ngành dầu khí thất thu và mất nhiều công ăn việc làm, đồng thời tác động đáng kể lên nền kinh tế của các bang duyên hải Vịnh Mexico.

Cảnh giàn khoan nổ tung trong phim

Sản xuất dầu thô liên bang tại Vịnh Mexcio giảm 15% và khí thiên nhiên giảm 19% năm 2011, năm tiếp sau thảm họa giàn khoan Deepwater Horizon, theo dữ liệu của Cơ quan Quản lý thông tin năng lượng Hoa Kỳ (Energy Information Administration - EIA).

Nhiều năm tiếp sau đó cũng có rất ít doanh nghiệp khởi nghiệp ở khu vực nước sâu của GoM: năm 2011 có 3, 2012 năm và năm 2013 chỉ có một. Năm 2014, có tám doanh nghiệp khởi nghiệp và năm 2015 cũng có tám.

Tuy nhiên, sản xuất dầu thô ở Vịnh Mexico được ước tính tăng đến mức kỷ lục vào 2017, dù giữa cơn suy thoái giá dầu đã kéo dài hơn hai năm qua.

EIA dự kiến sản lượng dầu thô GoM đạt bình quân 1,63 triệu thùng/ngày (barrels per day - bpd) trong năm nay, sau đó đạt 1,91 triệu bpd vào tháng 12/2017. Hơn nữa, sản lượng dầu thô ở GoM dự kiến chiếm khoảng 18% và 21% tổng sản lượng dầu thô của Mỹ trong năm 2016 và 2017, theo thứ tự lần lượy. Một nguyên nhân của sự gia tăng sản lượng dầu thô GoM là các mỏ dầu đã được phê chuẩn khai thác từ nhiều năm trước khi giá dầu lao dốc.

Wahlberg trong vai Mike Williams, một kỹ sư giàn khoan cố gắng sinh tồn sau vụ nổ

Thực ra, sản lượng dầu của GoM đang gia tăng đến mức đang chống đỡ cho tổng sản lượng dầu thô của của Mỹ, một bài báo trên tờ Wall Street Journal ngày 24 tháng 6 đã khẳng định. Roger Diwan, phó chủ tịch dịch vụ tài chính tại IHS Energy, nói sản lượng dầu thô GoM tăng đe dọa gia tăng thặng dư tồn trữ dầu thô ở Mỹ và giúp đẩy giá dầu càng thêm giảm.

Sản lượng dầu thô GoM tăng cộng thêm sản lượng dầu đá phiến của Mỹ đụng phải giá dầu thấp. Sản lượng dầu đá phiến dự kiến giảm trong tháng 10 năm nay, giảm liên tục 11 tháng, theo EIA. Sản lượng dầu đá phiến tháng 10 giảm 61.000 bpd còn 4,41 triệu bpd, mức sản lượng thấp nhất kể từ tháng 10/2014.

Sự gia tăng sản lượng dầu thô GoM và sự giảm sản lượng dầu đá phiến gợi nhớ đến một chủ đề, hầu như đã bị quên lãng từ giữa năm 2014 khi giá dầu bắt đầu xu hướng giảm từ 115 đôla/thùng xuống đáy còn 26 đôla/thùng hồi tháng 1 năm nay, và hiện lơ lửng ở khoảng giữa dãy số 40: Nhu cầu sản lượng dầu khai thác ngoài khơi để bù vào sản lượng dầu đá phiến sẽ đạt đỉnh vào năm 2020 theo như nhiều ước tính.

Theo một báo cáo hồi giữa năm 2014, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (International Energy Agency - IEA) nói rằng sản lượng dầu của Mỹ sẽ đạt đỉnh vào năm 2020 sau đó sẽ giảm. Với một thế giới thừa mứa cung dầu, và với sản lượng dầu đá phiến giảm do giá dầu giảm, khả năng này hầu như bị quên lãng.

Mike Connor, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Hoa Kỳ, phải, phát biểu tại buổi họp báo về phán quyết của liên bang và khẳng định BP phải bồi thường thiệt hại vụ tràn dầu do giàn khoan Deepwater Horizon tháng 4/2010 tại Bộ Tư pháp cùng với Đô đốc Paul Zukunft, U.S. Chỉ huy lực lượng tuần duyên Hoa Kỳ, từ trái qua, Chưởng lý Loretta Lynch, và Tom Vilsack, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, ở Washington, D.C., ngày 5/10/2015. Khoản bồi thường của BP Plc cho chính phủ Mỹ và năm bang vùng Vịnh Mexico do vụ tràn dầu Deepwater Horizon lên đến 20,8 tỉ đôla, tăng 2 tỉ so với thỏa thuận đạt được hồi tháng 7/2015

Tuy nhiên, cân bằng thị trường dầu cuối cùng sẽ phục hồi. Cung và cầu ở mức hàng ngày đang gần đạt đến sự cân bằng; cái khó là tồn kho chất đống. Khi sản lượng dầu đá phiến của Mỹ tăng lại, thời điểm 2020 hay sau đó một chút sẽ lại hiện ra và về lâu dài Mỹ sẽ cần sản lượng dầu thô khai thác ở GoM và thậm chí ở Đại Tây Dương để bù đắp cho những sự sụt giảm này.

Deepwater Horizon ra rạp ngày 30/9 ở Mỹ, dự kiến phát hành cùng ngày ở Việt Nam, với tựa Thảm họa giàn khoan.