• The Three-Book Problem: Tại sao phim khoa học giả tưởng Trung Quốc vẫn còn loay hoay

• Phim khoa học giả tưởng Trung Quốc bước vào giai đoạn quan trọng

Một câu hỏi muôn thuở, và cơ sở tiềm ẩn cho tất cả các bộ phim khoa học viễn tưởng đã từng được thực hiện: Tương lai có gì? Một trong những câu trả lời chắc chắn nhất trong những ngày này – theo đa phần các chỉ số địa chính trị, cũng như thành phần của dân số thế giới – là sẽ có nhiều người Trung Quốc hơn.

Thành Long trong Bleeding Steel

Nhưng Hollywood chưa theo kịp: phần lớn các miêu tả tương lai của hãng phim lớn phóng chiếu một phiên bản đặc Mỹ về công cuộc tiến vào tương lai và khôn gian của nhân loại. Nhưng quang cảnh giữa các vì sao sẽ đa dạng hơn nhiều.

Trong năm vừa qua, không thể loại nào hớp hồn ngành phim Hoa ngữ hơn khoa học-viễn tưởng. Giờ có không dưới 10 dự án đình đám như vậy nhắm tới ngày phát hành trong vòng 12 tới 18 tháng tới, và nhiều tên tuổi có tiếng của điện ảnh nước này đã nắm lấy xu hướng.

“Đây là xu hướng lớn mới,” đạo diễn Hồng Kông và cựu binh của DreamWorks Animation Hứa Thành Nghị (Shrek the Third, Monster Hunt), nói. “Đến tôi còn nghĩ nên thử làm một phim khoa học-viễn tưởng lớn, mà gốc gác của tôi là phim hoạt hình gia đình.”

Như thường lệ ở Trung Quốc, bộ phim lớn đầu tiên ra mắt thị trường sẽ có Thành Long đóng vai chính. Đặt ở thời tương lai không xa, Bleeding Steel, phim ly kỳ hành động khoa học-viễn tưởng do Trương Lập Gia biên kịch và đạo diễn, có Thành Long vào vai một đặc nhiệm dày dạn kinh nghiệm bị cuốn vào một âm mưu quốc tế trong khi cố bảo vệ nhà phát minh trẻ của một công nghệ tương lai. Do Heyi Pictures và Village Roadshow Pictures châu Á sản xuất, bộ phim đã ra mắt đồng thời ở Trung Quốc và Bắc Mỹ ngày 22 tháng 12.

Lễ khai máy dự án phim The Wandering Earth tại trường quay Wanda Thanh Đảo

Tuy nhiên, bộ phim xuyên thiên hà quy mô lớn đầu tiên của Trung Quốc có lẽ sẽ không ra mắt cho tới cuối 2018, khi The Wandering Earth ra rạp, phim chuyển thể kinh phí lớn từ truyện ngắn của Lưu Từ Hân, chủ nhân Giải Hugo đầu tiên của Trung Quốc, thành tựu cao nhất của văn học khoa học-viễn tưởng quốc tế. Bộ phim do Wanda Films và Beijing Culture Media Co., điều hành sản xuất, hãng phim Bắc Kinh nổi như cồn sau siêu bom tấn Wolf Warrior 2 (870 triệu USD toàn cầu). Đặt ở bối cảnh tương lai – nơi Trung Quốc đóng vai trò quan trọng trong công cuộc xuyên hành tinh – câu chuyện xoay quanh vụ nổ mặt trời sắp xảy ra.

Trong số các phim khoa học-viễn tưởng Trung Quốc đang triển khai là: Crazy Alien, phim hài không gian của đạo diễn phim ăn khách Ninh Hạo (Breakup Buddies năm 2014, 195,3 triệu USD); Realm of the Tiger, phim siêu anh hùng khoa học-viễn tưởng có Lý Băng Băng đóng chính; Shanghai Fortress, phim thảm họa về cuộc tấn công Trái Đất của sinh vật ngoài hành tinh có Thư Kỳ và nam diễn viên điển trai Lộc Hàm đóng chính; một phim vũ trụ hùng vĩ tên Star Core; phim lãng mạn khoa học-viễn tưởng The Girl From the Future; và Pathfinder, hành trình sống sót giữa các vì sao về một phi hành đoàn đâm xuống một hành tinh bỏ hoang, và nhiều phim khác.

Làn sóng khoa học-viễn tưởng Hoa ngữ sắp cập bến khiến những người đứng đầu ngành này nhìn về phía trước với một sự phấn khích pha chút lo âu – một phần vì Hollywood có lịch sử thành tích trái chiều về thể loại này ở Trung Quốc.

Nữ diễn viên Hy Kỳ trong Pathfinder

Các phim kỳ ảo giả tưởng khác, như Star Wars và Star Trek, thường có doanh thu thấp ở Trung Quốc. Khi phần lớn khán giả nước này không quen thuộc với loạt phim gốc, nhịp phim mang tính hoài niệm của chuỗi phim tái khởi động thường khiến quần chúng Trung Quốc bối rối hơn là vui mừng. Nhưng những phim mới nguyên khác của Mỹ đã có thành công tưng bừng. Interstellar của Christopher Nolan thu về 18% của doanh thu 675,1 triệu USD toàn cầu ở Trung Quốc; và The Martian lấy 15% của doanh thu 630 triệu USD ở đây. Pacific Rim của Guillermo del Toro cũng có doanh thu tốt, thu về 111,9 triệu USD ở Trung Quốc (so với 101,8 triệu USD ở Bắc Mỹ) hồi năm 2013 khi kích cỡ phòng vé Trung Quốc chỉ bằng một nửa bây giờ. Nhưng trái lại, Star Wars: The Force Awakens thu về chỉ 6% ở Trung Quốc trong doanh thu 2,06 tỉ USD toàn cầu lịch sử. Gần đây hơn, Balde Runner 2049, gây thất vọng hầu hết khắp nơi, có doanh thu cực kỳ thấp ở Trung Quốc, chỉ được 11,6 triệu USD ở đây, so với 90,2 triệu USD ở Bắc Mỹ.

Gánh nặng di sản sẽ không là vấn đề đối với xuất phẩm trong nước, dĩ nhiên. Thêm vào đó, sự mới lạ hoàn toàn của một phim khoa học-viễn tưởng Trung Quốc hay, trên màn ảnh Trung Quốc, có thể tạo ra sự phấn khích đáng kể trên thị trường nội địa – nó còn có thể thu hút sự chú ý phòng vé ngoài nước, nơi người xem phim đã chỉ biết kỳ vọng các phim võ thuật hay cổ trang từ Trung Quốc. Giới hâm mộ cuồng nhiệt thể loại này có sẵn sự quan tâm dành cho phim khoa học-viễn tưởng Đông Á, một phần lớn vì thực tế là gần như mọi phim khoa học-viễn tưởng có lượng 'fan' riêng thường ăn theo một truyện manga hay phim anime của Nhật Bản. Ví dụ, năm 2013, phim phản địa đàng khoa học-viễn tưởng Snowpiercer thu về 26 triệu USD ở nước ngoài.

“Đó là cơ hội để chúng tôi làm cái mới, một việc thật phấn chấn,” Hứa Thành Nghị nói. “Nhưng yêu cầu kỹ thuật cho khoa học-viễn tưởng thường cao,” ông nói thêm, nhận xét Hollywood đã tập cho khán giả Trung Quốc và thế giới kỳ vọng kỹ xảo trau chuốt nằm ngoài tầm với của ngành phim Trung Quốc vẫn đang trưởng thành.

The Three Body Problem

Đã có các bước đi sai lầm. Phim chuyển thể được mong đợi cuồng nhiệt The Three Body Problem, tiểu thuyết khoa học-viễn tưởng ăn khách Trung Quốc mang về cho Lưu Từ Hân Giải Hugo, hoàn thành quay phim giữa 2015 nhưng vẫn héo úa ở khâu hậu kỳ từ đó tới giờ. Với các báo cáo nói kinh phí hiệu ứng đã gần nhân đôi kinh phí ước tính của phim, toàn bộ đội ngũ hậu kỳ đã bị thay thế. Yoozoo Pictures, hãng phim non trẻ khơi mào bộ phim này đã rút lui khỏi dự án, nghe nói Beijing Enlight tên tuổi hơn (công ty đứng sau những phim ăn khách như The Mermaid và Lost in Hong Kong) đã tiếp quản. Ngày phát hành vẫn chưa được xác nhận.

Ngược lại, hãng phim Bắc Kinh Jetavana Entertainment cẩn thận tránh việc bội chi và vấn đề kỹ thuật khi lên ý tưởng cho Dream Breaker, nỗ lực khoa học-viễn tưởng đầu tiên của họ, quảng cáo là phim theo thể loại cyberpunk đầu tiên của Trung Quốc. Đặt ngày phát hành đầu xuân 2018, bộ phim có nữ diễn viên đang nổi Trần Đô Linh đóng vai chính, một phụ nữ trẻ muốn trả thù cái chết của cha mình phải chiến đấu trong một thế giới trò chơi bí ẩn, có hình ảnh ảo ba chiều do người cha quá cố của cô thiết kế.

“Nhiều người trẻ Trung Quốc thế hệ 2000 quen thuộc với logic dòng cyberpunk từ trò chơi và manga Nhật Bản, nhưng họ chưa bao giờ thấy một phiên bản Trung Quốc hay ở rạp phim,” Ngô Thi Thi, nguyên tổng giám đốc sản xuất phim của công ty, giải thích. “Thiết kế một thế giới khoa học-viễn tưởng cho câu chuyện của chúng tôi là về việc lên ý tưởng cho những thiết kế sản xuất và trang phục cực kỳ phong cách, với số lượng hiệu ứng vừa đủ, là điều chúng tôi cảm thấy có thể đạt được.”

Dream Breaker

Nhưng liệu Trung Quốc có thể hy vọng đạt tới tầm phù thủy của Hollywood trong thể loại đặc biệt dựa vào hiệu ứng bắt mắt này không? Ngô Thi Thi lạc quan thận trọng.

“Cố gắng vượt Hollywood ở mảng hiệu ứng thì cũng như châu chấu đá xe vậy – chúng tôi phải làm việc thông minh,” bà nói. “Dĩ nhiên, trong tương lai tình thế sẽ khác.”