• Disney thắng tất. Giờ sao đây?

• Cuộc chiến streaming: 5 nhân tố để cân nhắc cục diện sau khi Disney bước vào thị trường

Quyết định của Disney là tốt hơn nên canh chỉnh mình theo xu thế của khách hàng — được xem là “một sự xoay trục ấn tượng và hiếm có” theo RBC Capital Markets — lập tức dội lại trong toàn ngành công nghiệp giải trí. Các kênh truyền hình cáp của Disney, bao gồm ESPN, từ lâu được xem là nguyên nhân khiến nhiều người xem cố nhịn không cắt toàn bộ thuê bao. Nếu Disney tiến lên ‘streaming’ toàn bộ, gần như mọi công ty truyền hình và nhà vận hành đài cáp đều cảm nhận sự tác động.

Trong một phần của việc công bố, Disney nói rằng hãng sẽ chi mạnh vào chương trình mới nguyên cho dịch vụ giải trí ‘streaming’ và rút các phim Disney và Pixar tương lai khỏi Netflix. Thông báo đó khiến cổ phiếu của Netflix rớt. Vấn đề dường như là, làm thế nào Netflix, dù với việc đi trước về khán giả và tầm phủ sóng, có thể xoay xở được mà không có nhà chuột hùng mạnh? Và Disney tung ra dịch vụ streaming sẽ khuyến khích những đơn vị như Discovery và Viacom làm tương tự, làm cho cạnh tranh càng khốc liệt?

Và những khán giả nào muốn tránh kiểu thuê bao truyền hình cáp truyền thống rốt cuộc sẽ thấy mình bị tràn ngập bởi số lượng dịch vụ streaming mà họ sẽ cần phải chắp ráp để xem cái gì họ muốn xem?

Vào hôm thứ tư 9/8/2017, như giới phân tích và đầu tư tìm kiếm lời giải, chẳng có lời giải chắc chắn nào xuất hiện cả. Trong một báo cáo nghiên cứu, Doug Creutz, chuyên viên phân tích của Cowen and Company, tổng kết kế hoạch 'streaming' của Disney, chuyên dành cho phim điện ảnh và truyền hình, là cú huých “quyết liệt” để “kinh doanh nội dung giải trí truyền thống đi vào lãnh địa chưa khai khẩn.”

Kéo theo sự bất định, cổ phiếu của Disney giảm hơn 4% ngày 9/8, còn 102,83 đôla. Hôm thứ ba, 8/8/2017, công ty báo cáo lợi nhuận quý giảm 9%.

Các nhà đầu tư của Disney có thể còn phải lo lắng về khoản chi khổng lồ mà hãng này sẽ bỏ ra để xây dựng hai dịch vụ streaming. Có người sẽ không ấn tượng với kế hoạch của công ty hoặc có thể nghĩ rằng quyết định này là quá muộn màng.

Trong khi một số người chỉ trích Disney kịch liệt giữ quan điểm đó, hầu hết giới phân tích hoan hô nước đi này của công ty.

“Disney đang làm một vụ thực sự lớn theo nghĩa thử làm chuyện mới, và tôi không cho rằng họ có câu trả lời cho một vài câu hỏi ở đây, kể cả việc những dịch vụ đó sẽ trả cái giá nào,” Michael Vorhaus, chủ tịch Magid Advisors, một hãng tư vấn truyền thông và video kỹ thuật số. “Nhưng rõ ràng không phải truyền hình hữu tuyến đã kết thúc. Không phải Netflix đã kết thúc.”

Kế hoạch ‘streaming’ của Disney đòi hỏi giới thiệu đầu năm tới đưa ra dịch vụ thuê bao được xây dựng xung quanh các chương trình thể thao của ESPN. BamTech, công ty công nghệ xử lý video trực tiếp đến khách hàng cho các đội tuyển bóng bầu dục và HBO, cùng các đơn vị khác, sẽ cung cấp lực cho dịch vụ này. Cách đây một năm Disney đã trả 1 tỉ đôla thu tóm 33% cổ phần trong BamTech. Hôm thứ ba, Robert A. Iger, giám đốc điều hành của Disney, công bố Disney đã tăng quyền chọn mua 1,58 tỉ đôla thêm 42% cổ phần nữa.

Trung tâm thể thao của ESPN thuộc Disney

Nhưng dịch vụ vẫn chưa có tên này được thiết kế để bảo vệ đài cáp đó, ít nhất là lúc đầu. Dịch vụ sẽ chỉ cung cấp chương trình thể thao không có trên kênh ESPN truyền thống. Chỉ những ai trả phí thuê bao để xem kênh ESPN theo cách cũ (qua cáp hoặc đầu thu) mới có thể tải về các chào hàng lõi của ESPN, bao gồm các trận thi đấu N.F.L. và N.B.A.

CEO Iger cũng đã tính toán rằng Disney — không như hầu hết đối thủ của họ — lên chương trình này là phải xem theo kiểu cũ (truyền hình cáp và vệ tinh) lẫn cách mới (‘streaming’). Nói cách khác, Disney có lực để tung ra các chào hàng ‘streaming’ xung quanh kênh ESPN, phim Pixar và các chương trình của Disney Channel mà không phải lo lắng bị nhà phát hành bên thứ ba bỏ rơi, kể cả những doanh nghiệp khởi nghiệp như Sling TV và PlayStation Vue.

Chẳng hạn, tháng 3 năm 2015 PlayStation Vue đã cố gắng đưa ra gói thuê bao “gầy nhom” không có ESPN và chẳng thu hút được sự quan tâm của khách hàng. Khi PlayStation Vue bắt đầu chào gói có ESPN vào mùa xuân 2016, nhà phát hành này lập tức bắt đầu lấy được đà.

Chương trình thiếu nhi, một thế mạnh hiển nhiên cho Disney, đã chứng tỏ là đặc biệt quan trọng đối với dịch vụ streaming. Năm ngoái Amazon đã thu tóm một lượng đáng kể thu viện phim gốc của PBS để độc quyền phát trên dịch vụ của họ, còn Netflix nói đến cuối năm tới hãng này dự kiến có 75 chương trình thiếu nhi mới nguyên.

Công bố của Disney lập tức có tác động lên Netflix, khi giới truyền thông chạy đua đẩy hai công ty này đối đầu nhau, và một số nhà đầu tư của Netflix lo ngại Disney rút lại phim. (Bắt đầu vào cuối năm 2019, phim mới phát hành của Disney và Pixar sẽ chuyển sang dịch vụ streaming chuyên về giải trí của Disney.) Hôm thứ tư 9/8, cổ phiếu của Netflix giảm 1,5%, còn 175,78 đôla.

Omar Sheikh, chuyên gia phân tích tại Credit Suisse, nói nước đi của Disney “coi như làm giảm giá trị tiêu dùng của Netflix.”

Nhưng phần lớn giới phân tích đồng ý rằng tin này đỡ gây lo lắng cho Netflix hơn thoạt tưởng. “Chúng ta không xem đây là một cú đánh vào Netflix, vì nội dung giải trí bị gỡ thực sự rất hạn chế,” Creutz của Cowan and Company nói.

Disney chưa quyết định có lấy lại các phim Marvel hay Star Wars từ Netflix hay không. Netflix sẽ không mất quyền truy cập đến các phim truyền hình thương hiệu Marvel như The Defenders vì Netflix là nhà đồng sản xuất.

Các nhà điều hành Disney và Netflix từ chối công khai bình luận. Trong một thông báo hôm thứ ba 8/8, Netflix nói, “Chúng tôi tiếp tục làm ăn với Walt Disney Company trên nhiều lĩnh vực, trong đó có thỏa thuận đang diễn ra với Marvel TV.”

Đáng chú ý, Netflix đã xây dựng một chiến dịch phim mới nguyên ‘khủng’, trong đó chi 90 triệu cho Bright, phim mới của Will Smith. Netflix lên kế hoạch bắt đầu làm đến 50 phim riêng mỗi năm.

BamTech, mà Disney lên kế hoạch sử dụng làm xương sống cho các dịch vụ streaming của hãng, có những hoạt động quan trọng. Nhưng Disney đối mặt với một đường cong học tập dốc đứng. Đến lúc Disney giới thiệu được dịch vụ giải trí của mình năm 2019, Netflix sẽ có khoảng 64 triệu thuê bao ở Mỹ và 158 triệu toàn thế giới, theo BTIG Research.

Disney có thể cho rằng việc Netflix đi trước là không liên quan.

“Đây là thời điểm cao trào để chúng tôi tham gia vào lĩnh vực kinh doanh này,” giám đốc điều hành Iger nói với giới phân tích trong buổi họp báo ngày thứ ba. “Khả năng sinh lời, khả năng tạo doah thu của sáng kiến này lớn hơn đáng kể những mô hình kinh doanh mà chúng ta hiện đang được phục vụ.”

Cuối cùng, khía cạnh duy nhất về nước đi của Disney mà dường như ai nấy đầu nhất trí: Sự bùng nổ streaming chỉ mới bắt đầu.

Netflix, Amazon, HBO Now, CBS All Access và Hulu (Disney sở hữu một phần) đều dẫn đầu trên mạng. FX bắt đầu nhúng tay vào với Comcast. AMC cũng làm tương tự. Và giờ đến Disney với hai dịch vụ, không nghi ngờ gì nữa sẽ thúc các khổng lồ giải trí khác rời khỏi ngách cung cấp trực tiếp-đến-người tiêu dùng.

Creutz nói, cuộc đua ‘streaming’ ưu việt “có thể làm tăng tốc những vấn đề cho toàn bộ hệ sinh thái thông qua việc phân tán manh mún nội dung và thừa mứa các ứng dụng giải trí.”