Phần tiếp theo của
Top Gun năm 1986 đã vượt kỳ vọng phòng vé,
thu về 154 triệu đôla trong cuối tuần dài ngang Memorial Day ở Bắc Mỹ và
248 triệu đôla trên toàn thế giới.
Tom Cruise đến buổi ra mắt thế giới Top Gun: Maverick ngày 4/5/2022 ở San Diego, California trên trực thăng
|
Có ở thời COVID hay không đi nữa, thì đó vẫn là doanh thu ấn tượng, cũng là doanh thu mở màn lớn nhất trong sự nghiệp Cruise. Điều đặc biệt
đáng chú ý là những doanh thu đó đến từ một bộ phim không liên quan gì
siêu anh hùng, thâm dụng CGI (vâng, Cruise thực sự đang lái những chiếc
máy bay phản lực đó), kiếm ánh sáng hoặc một con khủng long bạo chúa.
Tất nhiên, nỗi hoài niệm đã phát huy tác dụng cho
Top Gun: Maverick.
Nhưng chỉ riêng tình cảm thôi thì không chuyển thành doanh thu cao ngất
ngưởng được đâu. Các bài bình phim nhiệt liệt (97% tươi trên Rotten
Tomatoes) và truyền miệng mạnh mẽ (đạt điểm “A+” đáng thèm muốn của
CinemaScore) là những yếu tố không thể thiếu trong việc đưa khán giả
ngồi vào ghế. Nói cách khác, khán giả — chứ không chỉ những người yêu
thích bộ phim đầu tiên — thực sự thích
Top Gun mới nhất. Nhiều người, gồm cả nhà phê bình phim chính của
Variety, Peter Debruge, thừa nhận đã bị sốc khi người ta thích
Maverick đến thế. Anh viết trong bài bình phim, “Trong
Top Gun: Maverick
hầu như chẳng có gì sẽ làm bạn ngạc nhiên, ngoại trừ việc bộ phim làm
quá tốt hầu như tất cả những điều mà khán giả muốn xem và mong được xem.”
Trong Top Gun: Maverick hầu như chẳng có gì sẽ làm bạn ngạc
nhiên, ngoại trừ việc bộ phim làm quá tốt hầu như tất cả những điều mà
khán giả muốn và mong được xem
|
Megan Colligan, chủ tịch Imax Entertainment, cho biết “thường ở
Hollywood, người ta háo hức với triển vọng kiếm tiền, kịch bản tính
sau.” Còn
Top Gun: Maverick thì, cô nói, không nằm trong những
trường hợp đó. “Đây là một trong những trường hợp êkíp làm phim tuyệt
đối bảo đảm chắc ăn rằng bộ phim sẽ rất tuyệt thì mới [bật đèn xanh].”
Có
một thông điệp ở đó dành cho Hollywood: Đừng quay vào hầm ủ rượu và lôi
ra bất kỳ bộ phim cũ nào với hy vọng gặt hái được sự giàu có ở phòng
vé. Trước thành công của
Top Gun: Maverick, có thể cám dỗ tìm
kiếm những bộ phim hành động thập niên 80 và 90 được yêu thích một thời
hoặc những phim hài lãng mạn có thể sử dụng thắt nút hiện đại. Nhưng
chiến thuật xưa như trái đất đó chỉ hiệu quả khi hãng phim và đội ngũ
làm phim có thể chứng minh thuyết phục cho sự có mặt của một phần tiếp
theo. Những gương mặt quen thuộc có thể tạo ra tiếng vang trên mạng xã
hội, nhưng điều đó không phải lúc nào cũng chuyển thành doanh thu phòng
vé.
Theo cách Cruise nói, thì ít nhất đó là một phần lý do tại sao anh đã đợi gần bốn thập kỷ để quay lại buồng lái.
Điều đặc biệt đáng chú ý là những doanh thu đó đến từ một bộ phim
không liên quan gì siêu anh hùng, thâm dụng CGI (vâng, Cruise thực sự
đang lái những chiếc máy bay phản lực đó)
|
“Tôi chưa sẵn sàng làm phần tiếp theo cho đến chừng nào chúng tôi có
được câu chuyện đặc sắc xứng đáng làm phần tiếp theo và công nghệ phát
triển để chúng tôi có thể nghiên cứu sâu hơn trải nghiệm của một phi
công chiến đấu,” Cruise nói với giới truyền thông trong khi quảng cáo
cho
Maverick.
Tương tự, chủ tịch phân phối nội địa của Paramount, Chris Aronson chỉ ra “sức mạnh của cách kể chuyện hiệu quả.”
“Nếu bạn có một câu chuyện tuyệt vời và kể chuyện tuyệt hay, người ta sẽ đến xem,” ông nói.
Mặc dù
Top Gun: Maverick
hưởng lợi từ yếu tố hoài niệm, nó không đặt hết thẻ cược vào vị
thế là một thương hiệu tên tuổi, mà nó quan tâm đến việc phát triển tài
sản đó một cách chu đáo. Phải thừa nhận rằng không phải lúc nào
Hollywood cũng vận hành theo cách đó. Cứ bơm ra một phần IP quen thuộc
và lo tới chất lượng sau thì dễ dàng hơn, điều này đã dẫn đến nhiều phần
tiếp theo thất bại trong những năm gần đây. Những phim như bản làm
lại
Charlie’s Angels của Kirsten Stewart,
Men in Black: International với sự tham gia của Chris Hemsworth, sự trở lại của Linda Hamilton trong
Terminator: Dark Fate và việc Samuel L. Jackson thăm lại
Shaft đã không cho khán giả lý do tới rạp mà xem.
Maverick trở thành một bộ phim dành cho tất cả khán giả hơn mong đợi
thông qua chiến dịch tiếp thị hiệu quả của Paramount để tiếp cận khán
giả trẻ hơn. Ảnh: Quảng cáo cho Top Gun: Maverick giữa một quảg trường ở Madrid, Tây Ban Nha
|
Tương tự,
Dune của đạo diễn Denis Villeneuve gây được tiếng
vang ở phòng vé, không phải vì cuốn sách của Frank Herbert sống lâu bền
trong văn hóa đại chúng (thực tế, phiên bản năm 1984 của David Lynch đã
thất bại khi ra rạp). Thay vào đó, phiên bản của Villeneuve sử dụng hình
ảnh tuyệt đẹp để thu hút khán giả trở lại hành tinh sa mạc Arrakis.
Trong trường hợp của
Top Gun: Maverick,
Colligan nói, “Không chỉ là nháy mắt và gật đầu với bản gốc. Bộ phim
trụ vững.” Bộ phim cho thấy thế nào là thành tích đỉnh cao ở phòng vé
cho phần tiếp theo kế thừa thương hiệu.
Nhìn vào số lượng người mua vé chỉ ra rằng
Maverick phục
vụ cho những người hâm mộ bộ phim gốc. Đúng như dự đoán, khoảng 55%
khán giả từ 35 tuổi trở lên — điểm ngọt mà Paramount hy vọng sẽ kích
thích họ quay lại với
Top Gun. Dẫu là thế, việc lôi kéo những
khách quen đó đến rạp không phải là nhiệm vụ dễ dàng vào thời điểm mà
khán giả trưởng thành là nhóm nhân khẩu miễn cưỡng quay
lại rạp chiếu nhất.
Nhưng
Maverick trở thành một bộ phim dành
cho tất cả khán giả hơn mong đợi thông qua chiến dịch tiếp thị hiệu quả
của Paramount để tiếp cận khán giả trẻ hơn. Những lời truyền miệng mạnh
mẽ sẽ tiếp tục thu hút những người dưới 35 tuổi.
Việc lôi kéo khán giả từ 35 tuổi trở lên — điểm ngọt mà Paramount hy vọng sẽ kích thích họ quay lại với Top Gun —
không phải là nhiệm vụ dễ dàng vào thời điểm mà khán giả trưởng thành
là nhóm nhân khẩu miễn cưỡng nhất với việc quay lại rạp chiếu
|
Top Gun: Maverick, có kinh phí sản xuất 170 triệu đôla, cũng
được hưởng lợi từ màn lưu diễn quảng cáo siêu đẳng. Những công sức trị
giá hàng triệu đôla đó bao gồm việc dừng chân tại CinemaCon ở Las Vegas
trong nỗ lực tạo bất ngờ cho các chủ rạp chiếu, cùng với buổi ra mắt
hoành tráng tại Liên hoan phim Cannes, với đỉnh điểm là máy bay chiến
đấu bay trên bầu trời Croisette. Những nỗ lực đó báo hiệu với mọi người
rằng Paramount có hàng — và muốn bạn biết họ biết điều đó.
Các
chuyên gia trong ngành nói, các phần tiếp theo, khởi động lại và làm lại
có thể éo le vì hãng phim và nhà làm phim phải cân bằng giữa việc phục
vụ người hâm mộ lâu năm đồng thời thu hút những người chưa quen.
Như
David A. Gross, người điều hành công ty tư vấn phim Franchise
Entertainment Research, nói: “Người ta ít tập trung vào việc câu chuyện
bắt đầu và kết thúc ở đâu.” Suy cho cùng, khán giả đâu có đổ xô tới rạp
vì quá tò mò muốn biết những ngày tháng sau thời làm phi công tiêm kích
Hải quân Pete “Maverick” Mitchell của Cruise. Phần tiếp theo bắt đầu khi
Maverick trở lại trường Top Gun để huấn luyện một nhóm phi công tự mãn mới cho
một nhiệm vụ sinh tử, bất chấp cái chết.
“Họ muốn xem ngày nay
bộ phim phải cung cấp cái gì — các nhân vật, hành động và trải nghiệm sẽ
như thế nào trên màn ảnh rộng lúc này,” Gross nói. “Khi tư liệu nguồn
thuyết phục, thêm cái gì giống vậy hay khác vậy đều được. Cả hai đều cần thiết và
kết hợp nhau.”
Top Gun: Maverick, có kinh phí sản xuất 170 triệu đôla, được hưởng lợi từ màn lưu diễn quảng cáo siêu đẳng
|
Thế cho nên, chỉ vì
Top Gun: Maverick làm dậy sóng phòng vé không có nghĩa là cần thăm lại những bộ phim được yêu thích khác của thập niên 80 như
The Breakfast Club,
The Goonies hay
E.T. Và đưa Cruise trở lại với một
Risky Business
khác, một tác phẩm kinh điển trước đó của Cruise, mà không có lý do để
người ta muốn tìm hiểu xem cậu học sinh trung học một thời và cậu bé
thích tiệc tùng Joel Goodsen đã làm gì trong những thập kỷ sau khi tốt
nghiệp, sẽ là một công việc kinh doanh đầy rủi ro.
Phòng vé Phi công siêu đẳng Maverick: Ba bài học từ doanh thu mở màn 300 triệu đôla của Tom Cruise
Tom Cruise là Tom Holland mới
Vâng, Tom Cruise đã là một “minh tinh điện ảnh” tương đối kể từ Risky Business năm 1983, và đúng vậy, chính Top Gun phần đầu (mở màn một năm sau cú thất bại thực sự đầu tiên của anh, Legend của Ridley Scott) đã biến Cruise thành một biểu tượng văn hóa đại chúng/siêu sao toàn cầu.
Tuy nhiên, trong 15 năm qua, thành công lớn nhất của Cruise, đi một dặm, là các phim Mission: Impossible, nhờ đó anh đóng vai Ethan Hunt tự truyện ngày càng nhiều. Và hãy để riêng American Made, một phim hài hành động cuối năm 2017 phỏng theo vụ bê bối Iran Contra, tất cả các phim anh đóng từ năm 2010 (Knight and Day
của James Mangold cùng Cameron Diaz) nhằm chứng minh rằng Cruise vẫn là
một ngôi sao điện ảnh hạng A toàn cầu. Tuy nhiên, mức trần một phim
“không phải Mission: Impossible” của anh kể từ năm 2006 là trên/dưới 400 triệu USD, cho cả phim rất hay (Edge of Tomorrow với 375 triệu USD) và rất tệ (The Mummy với 409 triệu USD).
Với Top Gun: Maverick, Tom Cruise đã thực hiện một nhiệm vụ
dường như bất khả thi: Đưa khán giả rời khỏi nhà và trả tiền để xem
phần tiếp theo của bộ phim 36 tuổi
|
Top Gun: Maverick sẽ vượt qua The Last Samurai (456 triệu đôla toàn thế giới vào năm 2003) trở thành phim “phi Mission: Impossible” có doanh thu lớn thứ hai của Cruise (sau War of the Worlds
của Steven Spielberg 600 triệu đôla) trong một tuần. Khác biệt là gì?
Chà, đây là một ví dụ hoàn hảo về ngôi sao điện ảnh mới. Các ngôi sao
điện ảnh vẫn quan trọng, nhưng họ quan trọng nhất (trong hầu hết các
trường hợp) khi diễn viên đóng vai nhân vật chính gần giống với tính
cách trên màn ảnh hoặc ngoài màn ảnh của họ. Tom Holland không phải là
“ngôi sao” trong một bộ phim như Cherry. Nhưng anh là một ngôi sao trong Uncharted khi đóng vai Nathan Drake về cơ bản là “Peter Parker có súng”. Tương tự, Venom có
sự tham gia của Tom Hardy kiểu như hóa thân Eddie Brock kỳ dị, còn
Angelina Jolie vào vai Maleficent vừa như in. Về cơ bản, phim Top Gun đầu tiên đã tạo ra nhân cách Tom Cruise trên màn ảnh.
Top Gun: Maverick
thể hiện Tom Cruise tự ứng tuyển vào địa vị minh tinh điện ảnh vô tiền
khoáng hậu. Đối với hầu hết mọi diễn viên trừ Leonardo DiCaprio và
Sandra Bullock, tuy ngay cả những bản ‘hit’ không phải IP của họ cũng có
xu hướng giới thiệu hai diễn viên đó chơi những đoản khúc về nhân cách
tương ứng của họ (tương tự, Denzel Washington đóng vai “Người trả thù
chính đáng” trong Men on Fire hoặc The Equalizer), địa
vị minh tinh chủ yếu chỉ hiệu nghiệm như là khái niệm
đưa-khán-giả-ngồi-vào-ghế khi các diễn viên rất được yêu thích này đóng
các nhân vật chính trong vòng những IP phổ biến, mà những nhân vật đấy
là một kiểu nhân cách của diễn viên đó. Pete “Mitchell” Maverick là một
người hùng tương tự, mắc kẹt trong quá khứ trong một thế giới kỹ thuật
số, một người từ chối buông kiếm vì biết rằng những người dưới anh sẽ
không thể thắng được trận chiến. Nói hay nhất, bộ phim là phép ẩn dụ cho
địa vị minh tinh lúc này của Cruise và sự tồn tại của bộ phim xứng đáng
xem IMAX trong một thế giới của phim bộ trực tuyến và truyền hình danh
giá.
Mặc dù Top Gun: Maverick được hưởng lợi từ yếu tố hoài
niệm, nó không đặt hết thẻ cược vào vị thế là một thương hiệu tên tuổi,
mà nó quan tâm đến việc phát triển tài sản đó một cách chu đáo
|
Khán giả lớn tuổi vẫn sẽ đổ tới rạp xem phim sự kiện
Vâng, tin tuyệt vời đó là Top Gun: Maverick
đã kiếm được 160,5 triệu đôla ở Bắc Mỹ với các nhóm dân số gồm 55% trên
35 tuổi, 66% là người da trắng (mà vì đó mà phim này có giá trị), và
57% là nam giới. Và quỷ thật, Spider-Man: No Way Home và The Batman
đều không với tới lần lượt 804 triệu đôla và 370 triệu đôla nếu không
có sự trợ giúp từ những “người già”. Nhưng phải nói cũng chính những bô
lão đổ xô đi xem Top Gun: Maverick lại không xuất hiện cho một
loạt những “phim dành cho người lớn” đã đâm sầm cháy rụi vào cuối năm
2021 đầu năm 2022. Họ cũng không xuất hiện để xem The Last Duel, Last Night in Soho, West Side Story, King Richard, Death on the Nile và/hoặc Downton Abbey: A New Era (làm tương đối tốt nhưng không đạt doanh thu toàn cầu 196 triệu đôla của bộ phim đầu tiên). Ngay cả House of Gucci
cũng chỉ là một thành công tương đối, kiếm được 53 triệu đôla ở Bắc Mỹ
và 155 triệu đôla toàn thế giới với ngân sách 75 triệu đôla.
Báo giới về điện ảnh đã than vãn kể từ cuối năm 2016, chúng ta có một bình thường mới với phim ảnh thường nhắm đến trẻ em (Fantastic Beasts and Where to Find Them, Jurassic World: Fallen Kingdom, Aladdin, Spider-Man: No Way Home,
v.v...) quá muốn lấy trọn bốn phần khán giả đến mức chúng tính đến bọn
trẻ xem gì và những người lớn đi xem phim có lẽ mỗi tháng chỉ một lần
chọn xem gì. Khi Captain America: Civil War là “siêu anh hùng
dành cho trẻ em, âm mưu kiểu Tom Clancy dành cho người lớn”, thì những
bộ phim thực sự dành cho người trưởng thành như Money Monster và The Nice Guys không có cửa. Chúng ta tuyên bố muốn có những bộ phim như Widows, Overlord và A Simple Favor nhưng lại tiêu quá nhiều tiền cho Venom, The Grinch và Halloween. Với các rạp chiếu phim vậy thì cũng ổn thôi, vì một phần bắp rang bơ lớn cho The Lion King với một phần cùng cỡ cho Booksmart giá bằng nhau, nhưng đối với các hãng phim muốn làm nhiều “phim điện ảnh” hơn vậy thì không hay đâu.
Nếu như Top Gun: Maverick mà không thể lôi được khán giả
vào chật rạp, thì những bộ phim dành cho người lớn thông thường hơn sẽ
không có rạp để chiếu. Maverick đã mở cửa tử ra cơ hội sống sót
|
Top Gun: Maverick được cho là kết hợp nhuần nhuyễn giữa cách
làm phim kiểu cũ (câu chuyện về những người Mỹ trong thế giới thực và
những xung đột cỡ đời thực của họ, hiệu ứng, sức mạnh của ngôi sao, câu
chuyện liên quan đến các ngôi sao lớn tuổi và hành trình màn ba của họ,
sự cống hiến cho cách kể chuyện rõ ràng, dễ hiểu và trọng nhân vật hơn
cốt truyện, v.v...) và các bộ phim bom tấn mới (IP, nhân vật thương
hiệu, hoài niệm thế hệ, định hình phần tiếp theo, v.v...) chỉ dành riêng
cho khán giả lớn tuổi. Bộ phim như phép ẩn dụ cho việc Hollywood không
có khả năng cung cấp một thế hệ “Tom Cruise mới” xứng đáng
nên Tom Cruise cứ phải cứu nguy. Tất cả những điều này nói lên rằng nếu
như Top Gun: Maverick mà không thể lôi được khán giả vào chật
rạp, thì những bộ phim dành cho người lớn thông thường hơn sẽ không có
rạp để chiếu. Maverick đã mở cửa tử ra cơ hội sống sót.
Hollywood không cần Trung Quốc nữa
Top Gun: Maverick
của Paramount và Skydance được bật đèn xanh một phần dựa trên giả định,
một giả định có ý nghĩa hồi năm 2017 và 2018, rằng nó sẽ làm ăn tốt ở
Trung Quốc và điều đó ít ra sẽ bù đắp tiềm năng bị lãnh đạm ở Bắc Mỹ
hoặc ở nước ngoài. Tuần trước, có tin Tencent đã rút vốn đầu tư nghe nói
là vì họ cho rằng cái phim “Mỹ chết tiệt!” này sẽ không vượt qua được
kiểm duyệt của Trung Quốc. Thật mỉa mai vì các bộ phim có doanh thu lớn
nhất của Trung Quốc năm 2021 và 2022 là Trận chiến hồ Trường Tân
gồm hai phần (tương ứng là 911 triệu và 611 triệu đôla), có nội dung rõ
ràng là “Trung Quốc đá đít Mỹ trong Chiến tranh Triều Tiên”. Không hề
gì, triển vọng thời Covid cho phim Hollywood trình chiếu ở Trung Quốc
gần như liên tục ảm đạm, với các phim MCU không được nhận còn những phim
như The Batman và Uncharted thu về chưa đến 25 triệu đôla.
Bộ phim cho thấy thế nào là thành tích đỉnh cao ở phòng vé cho phần tiếp theo kế thừa thương hiệu
|
Mặc dù Hollywood hy vọng rằng Jurassic World: Dominion có thể xấp xỉ tổng doanh thu từ 225-270 triệu đôla của hai phần phim Jurassic World gần đây nhất, nhưng không phải không có chỗ tiền đó thì chết. Jurassic World kiếm được 13,5% trong tổng số 1,671 tỉ USD và Fallen Kingdom kiếm được 20% trong tổng số 1,308 tỉ USD ở Trung Quốc. Ngoại trừ một vài phim chuỗi lớn (The Fast Saga, MonsterVerse, có thể/có khả năng là Avatar), không tựa phim chuỗi sắp tới nào phụ thuộc vào Trung Quốc, vậy là tốt vì không ai có thể dựa vào thị trường đó. Venom kiếm được 269 triệu đôla ở Trung Quốc trong tổng doanh thu 854 triệu đôla, còn Venom: Let There Be Carnage không chiếu ở Trung Quốc và vẫn kiếm được 505 triệu đôla trên kinh phí 110 triệu đôla. Doctor Strange in the Multiverse of Madness không cần Trung Quốc để vượt mốc 900 triệu đôla toàn thế giới, và Top Gun: Maverick không cần Trung Quốc để đạt hơn 300 triệu đôla mở màn. Spider-Man: No Way Home và Joker cũng vậy.
Trung Quốc chủ yếu là để dành cho những phim như xXx: The Return of Xander Cage và Resident Evil: The Final Chapter,
một cách để các hãng phim Hollywood thổi phồng giả tạo (vì họ chỉ được
ăn chia 25% doanh thu) tổng doanh thu phòng vé toàn cầu của những bộ
phim vốn đã thành công. Avengers: Age of Ultron đâu cần doanh thu 300 triệu đôla ở Trung Quốc để đạt hơn 1 tỉ đôla, Transformers: Age of Extinction không cần doanh thu 300 triệu đôla ở Trung Quốc để vượt hơn 850 triệu đôla và Avatar không
cần tổng doanh thu kỷ lục khi đó là 205 triệu đôla ở Trung Quốc để trở
thành bộ phim có tổng doanh thu toàn cầu lớn nhất từ trước đến nay.
Một quảng cáo cho Top Gun-Maverick ở Hồng Kông
|
Thành công rực rỡ của Top Gun: Maverick, một bộ phim từng được
đo ni đóng giày để lấy cú hích ở Trung Quốc, chứng tỏ đầy hy vọng một
lần và mãi mãi rằng Hollywood không cần may đo phim bom tấn của họ cho
Trung Quốc nữa, mà Trung Quốc nên chỉnh sửa bom tấn của họ cho thị
trường quốc tế mới đúng.
|
Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Variety và Forbes