• Trung Quốc tăng cường kiểm duyệt phim bom tấn Hollywood

• Vì sao phim Hollywood hầu như không vào được thị trường Trung Quốc mấy năm gần đây

• Thị trường Trung Quốc trở thành cơn đau đầu nhiều tỉ đôla cho Hollywood

• Phim Hollywood đang bị loại khỏi thị trường Trung Quốc. Tiếp theo sẽ thế nào?

• Tương lai cuộc tình Hollywood-Trung Quốc

Tencent rút khoản đầu tư vào Top Gun: Maverick, sau đó phim thu về 1,4 tỉ USD

Tencent đã đầu tư vào Skydance một năm trước đó, chỉ là một trong hàng chục thương vụ giữa các công ty Trung Quốc và các hãng phim Hollywood trong những năm 2010. Nhưng giống như phần lớn mối quan hệ giữa Trung Quốc và Hollywood, lợi nhuận tiềm năng từ Top Gun của Tencent trở thành nạn nhân của chính trị quyền lực lớn.

Tencent, tập đoàn trò chơi điện tử lớn nhất thế giới, đã rút khỏi khoản đầu tư vì các giám đốc điều hành lo ngại việc họ ủng hộ một bộ phim tôn vinh quân đội Mỹ sẽ khiến chính phủ Trung Quốc không hài lòng. Quyết định đó khiến Tencent mất phần trong bộ phim có thành tích tốt thứ năm ở Mỹ. Trên toàn cầu, Top Gun: Maverick đã thu về hơn 1,4 tỉ USD ở phòng vé kể từ khi phát hành vào tháng 5, và vẫn đang được chiếu ở các rạp.

Tuy nhiên, nhiều công ty Trung Quốc đã vươn xa quá mức, thu hút sự chú ý không mong muốn từ Bắc Kinh. Có lẽ nổi tiếng nhất là Dalian Wanda, công ty đã trả 2,6 tỉ USD cho chuỗi rạp AMC vào năm 2012. Vương Kiện Lâm, chủ tịch Wanda, đã mạnh dạn tuyên bố rằng ông muốn mua một trong những hãng phim lớn của Hollywood. (Ông đã cố gắng mua Paramount nhưng không thành công.)

Cuối cùng, ông trở thành người bán thay vì mua, từ bỏ địa điểm phát triển bất động sản hàng đầu ở Beverly Hills và từ bỏ thầu mua Dick Clark Productions với giá 1 tỉ USD. Năm ngoái, Wanda đã bán bớt cổ phần của mình tại AMC và giảm quyền sở hữu Legendary.

Phong trào mua bán của Trung Quốc ở Hollywood “ngoài tầm kiểm soát đến mức phải tạm nghỉ,” Bennett Pozil, người đứng đầu bộ phận ngân hàng doanh nghiệp tại East-West Bank, một nhà giao dịch tích cực trong thời kỳ này, cho biết. Không bao giờ phục hồi như cũ, ông bổ sung.

“Vẫn có một số khoản đầu tư âm thầm trong những năm Trump, nhưng ngày nay hầu như không tồn tại.”

Chi tiêu bắt đầu chậm lại sau khi các nhà quản lý Trung Quốc nhận thấy dòng vốn chảy ra và đặt các quy định mới về đầu tư “không hợp lý” vào năm 2017, vốn hạn chế chi tiêu trong một số lĩnh vực, gồm cả giải trí, Mark Witzke, nhà phân tích cấp cao tại Rhodium cho biết. Ông nói: “Điều này gây sụt giảm đáng kể trong FDI ra nước ngoài trong lĩnh vực [giải trí] và rộng hơn,” ông nói.

Các quan chức Trung Quốc báo hiệu rằng họ đã học được mọi thứ họ cần biết từ Hollywood vào năm 2017 sau khi phát hành Wolf Warrior 2 — một bộ phim theo phong cách Rambo thể hiện siêu chiến binh Trung Quốc — thu về hơn 850 triệu USD

Witzke lưu ý rằng đầu tư của Trung Quốc vào lĩnh vực giải trí đã tăng trong giai đoạn 2020-2021 nhưng hầu như hoàn toàn là do Tencent mua cổ phần lớn trong Universal Music Group. Ông nói thêm hãng công nghệ Trung Quốc này đang chịu giám sát chặt khiến không rõ trong tương lai liệu họ có hoạt động ở nước ngoài nhiều như vậy hay không. Gần đây, các quan chức của công ty cho biết họ đang tìm cách thu hồi danh mục đầu tư của Tencent.

Địa chính trị cũng đã có tác động đông lạnh. Những lời lẽ cứng rắn của Donald Trump và thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc sau khi ông đắc cử Tổng thống Mỹ vào năm 2016 đã làm leo thang căng thẳng giữa hai nước. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã phản ứng bằng cách chuyển trọng tâm thương mại của đất nước từ xuất khẩu và thương mại sang thúc đẩy nền kinh tế tự chủ hơn — kể cả ngành công nghiệp điện ảnh.

Sáng kiến quyền lực mềm đã đưa ra các ưu tiên khác của Trung Quốc — bao gồm tăng cường nội lực, giảm phụ thuộc vào quan hệ Mỹ-Trung và quan điểm chủ nghĩa dân tộc

“Sáng kiến quyền lực mềm đã đưa ra các ưu tiên khác của Trung Quốc — bao gồm tăng cường nội lực, giảm phụ thuộc vào quan hệ Mỹ-Trung và quan điểm chủ nghĩa dân tộc,” Saltzman nói. “Đó là việc đảm bảo rằng khán giả Trung Quốc trong nước cũng đang nghĩ như vậy. Xuất phẩm [phim] mang tính dân tộc có xu hướng thịnh hành.”

Pozil cho biết các quan chức Trung Quốc báo hiệu rằng họ đã học được mọi thứ họ cần biết từ Hollywood vào năm 2017 sau khi phát hành Wolf Warrior 2 — một bộ phim theo phong cách Rambo thể hiện siêu chiến binh Trung Quốc — thu về hơn 850 triệu USD. “Đó là thời điểm mà [Trung Quốc nói] ‘Chúng tôi thực sự không cần các người,’” ông nói. “Và đó cũng là chủ đề của bộ phim: ‘Chúng tôi thực sự không cần các người. Chúng tôi có thể tự làm nên chuyện.’ Điều đó đã thay đổi mọi thứ.”

Vào năm 2020, doanh thu phòng vé của Trung Quốc lần đầu tiên vượt qua Bắc Mỹ, mặc dù vào thời điểm rạp chiếu phim ở Mỹ đã đóng cửa phần lớn để hạn chế Covid-19. Bắc Mỹ có thể tăng trở lại trong năm nay, vì Trung Quốc đã hoạt động theo các biện pháp giãn cách chặt chẽ hơn. Nhưng hầu hết các chuyên gia cho rằng xu hướng này rõ ràng theo hướng Trung Quốc dẫn đầu phòng vé.

Phim của Hollywood luôn gặp phải những hạn chế ở Trung Quốc — bất kể là kiểm duyệt hay thay đổi nội dung, đối mặt với giới hạn về số lượng phim được phép chiếu tại quốc gia này trong những tháng hè cao điểm, hay giới hạn về tỷ lệ ăn chia doanh thu phòng vé mà họ có thể yêu cầu

Phim của Hollywood luôn gặp phải những hạn chế ở Trung Quốc — bất kể là kiểm duyệt hay thay đổi nội dung, đối mặt với giới hạn về số lượng phim được phép chiếu tại quốc gia này trong những tháng hè cao điểm, hay giới hạn về tỷ lệ ăn chia doanh thu phòng vé mà họ có thể yêu cầu. Tuy nhiên, các hãng phim vẫn hy vọng phim của họ được phát hành ở Trung Quốc sẽ thúc đẩy doanh thu phòng vé — và thường sẵn sàng nhượng bộ để tiếp cận thị trường này.

Nhưng giờ đây, ở Hollywood có những câu hỏi về việc thị trường Trung Quốc sẽ mở cửa như thế nào cho phim nước ngoài một khi lệnh cấm cửa vì Covid của quốc gia này được dỡ bỏ. Hai phim bom tấn gần đây của phương Tây, Doctor Strange in the Multiverse of Madness và Spider-Man: No Way Home đều bị chặn chiếu ở Trung Quốc vì những lý do khó hiểu. (Có thông tin các nhà kiểm duyệt Trung Quốc phản đối một cảnh hành động trong Người Nhện diễn ra trên Tượng Nữ thần Tự do.)

Saltzman tin rằng Trung Quốc có thể sẽ cần phim Hollywood khi các hạn chế Covid giảm bớt, ngay cả khi các cơ quan quản lý tiếp tục quảng bá phim địa phương thay vì nhập khẩu.

Giờ đây, ở Hollywood có những câu hỏi về việc thị trường Trung Quốc sẽ mở cửa như thế nào cho phim nước ngoài một khi lệnh cấm cửa vì Covid của quốc gia này được dỡ bỏ

“Họ sẽ muốn đảm bảo rằng ngành công nghiệp này có thể phát triển mạnh và các rạp chiếu kín chỗ trở lại,” ông nói. “Sẽ được dàn dựng và tính toán rất cẩn thận. Và sẽ mang lại lợi ích cho các hãng phim lớn ở [Mỹ] hơn bất kỳ ai khác bởi vì sẽ là những [bộ phim] đình đám mà họ cảm thấy an toàn về mặt chính trị.”