• [BLP] X-Men: Apocalypse: Một thất vọng chán chường nặng nề chi tiết

• Điểm mặt diễn viên của X-Men: Apocalypse

• X-Men: Apocalypse: Trailer mới tiết lộ gì về cái kết

• X-Men: Apocalypse – Những gì đã biết

Kể từ lần đầu đạo diễn Bryan Singer ‘tweet’ hồi tháng 12/2013 về kế hoạch làm phim này của Fox, ông và hãng phim đã làm ví dụ điển hình cho việc thực hiện một chiến dịch marketing phim siêu anh hùng hiện đại thành công. Họ nhứ ra những gợi ý về bộ phim này thậm chí còn trước khi X-Men: Days of Future Past (2014) ra rạp; họ duy trì dòng hình ảnh từ phim xuất hiện đều đặn trên truyền thông xã hội; trong vòng năm tháng vừa qua họ tung ra ba trailer đầy ắp hành động. Bộ phim sẽ ra rạp ở Mỹ ngày 27/5 (ở Việt Nam phim được phát hành từ ngày 20/5 với tựa X-Men: Cuộc chiến chống Apocalypse), và mấy tuần nay không ngày nào trôi qua mà chẳng có tin về phim này do bộ phận PR tung ra.

Vậy thì do đâu mà có sự quảng cáo cường điệu này? Những bình luận ban đầu đã hững hờ, nhưng phim đang gặp vấn đề trong việc làm cho bất cứ ai phấn khích trước khi lệnh cấm vận của giới phê bình được dỡ bỏ. Captain America: Civil War và Apocalypse mỗi phim phát hành trailer vào những tuần lễ khác nhau trong tháng 3 — vậy tại sao phim trước có hơn 60 triệu lượt xem trên YouTube còn phim sau thậm chí không quá 18 triệu lượt? Tại sao không có sự tăng vọt đại trà trước phát hành việc tìm kiếm từ khóa “apocalypse” trên Google như đã từng có cho từ khóa “deadpool”? Tại sao hàng triệu dân ghiền đổ xô phân tích kiểu ‘fan’ về một trailer Batman v Superman: Dawn of Justice trong khi không một phân tích X-trailer nào đến gần được con số đó?

Không có điều nào trong những điều trên là để nói không ai háo hức phim này, cũng như không phải phim đang trên đà thành bom xịt như thảm họa Fantastic Four của Fox. Phim có nhiều điều đáng trông đợi: dàn diễn viên cự phách (Jennifer Lawrence, Oscar Isaac, Michael Fassbender); bối cảnh thập niên 1980 kỳ lạ; những nhân vật đã thành danh; và tiền nhiệm con nhà nòi được đón nhận nồng nhiệt và sinh lời Days of Future Past. Vậy nhưng, tuy sự bàn tán xôn xao là một điều khó định lượng, thật khó tránh cảm giác Apocalypse — để qua một bên cái tựa đao to búa lớn — thật nhỏ bé. Thử xem xét một vài nguyên nhân phim này chật vật trong việc giữ tính đương thời trong một bối cảnh đầy ắp siêu anh hùng.

Hai dị nhân trẻ Raven Darkholme (Jennifer Lawrence, trái) và Tye Sheridan (Scott Summers) trong X-Men: Apocalypse

Cốt truyện lỗi thời

Và không chỉ vì bối cảnh cách đây ba thập niên. Khi chuỗi phim X-Men bắt đầu với X-Men năm 2000, gần như một mình một ngựa khuấy động cuộc cách mạng phim siêu anh hùng bằng việc đem lại cho khán giả thứ họ chưa từng thấy trước đó: một nhóm người có những năng lực phi thường và đồng phục bảnh bao vượt qua những khác biệt giữa họ để chống lại một kẻ muốn chiếm đoạt cả thế giới. 16 năm sau, Apocalypse cũng được sắp đặt tương tự. Thậm chí còn có chính xác cùng những nhân vật đã làm cái việc vượt qua sự khác biệt: phiên bản trẻ của Cyclops, Jean Grey, Storm, và Giáo sư Xavier, cùng những người khác từ các phần X-Men trước đó nhảy ra.

Đây là một năm mà hầu hết phim siêu anh hùng đều vượt ra khỏi nguyên mẫu một nhóm-chống-kẻ-xấu. Cả Civil War lẫn Dawn of Justice đều tập trung vào những người tốt đánh lẫn nhau, Suicide Squad lại nói về một nhóm kẻ xấu, và Deadpool là một sự phá vỡ giới hạn thứ tư châm biếm cả thể loại phim. So sánh thì các trailer của Apocalypse khiến có cảm giác học vẹt.

Không phải lần đầu Magneto của Michael Fassbender bị lôi kéo về phe đen tối,
trở thành một trong bốn tứ kỵ sĩ trong X-Men: Apocalypse

Đến giờ, vũ trụ X-Men khó hiểu một cách vô phương cứu chữa

Những vũ trụ điện ảnh chung đang là mốt thời thượng ở Hollywood. Thế giới điện ảnh Marvel đầy ắp các Avenger của Disney là ví dụ nổi tiếng nhất (tuy X-Men xuất phát từ truyện tranh Marvel, Fox sở hữu quyền làm phim), Warner Bros. đã tung ra Thế giới DC mở rộng, Paramount gia nhập cuộc chơi vũ trụ chung dựa vào các nhân vật hành động của Hasbro, và Universal thậm chí còn bắt đầu một vũ trụ chung dựa trên những phim quái vật. Yếu tố then chốt của chuyện này là tính chính xác: có một kịch bản bao quát và dòng thời gian hợp nhất tất cả các phim. Đó có thể là mối lợi lớn cho hãng phim, vì làm cho những chuỗi phim vươn dài hợp lý và nhất quán và tưởng thưởng những người hâm mộ nào muốn ám ảnh chi tiết và hào hứng trước sự tiến hóa của nguyên trạng hư cấu.

Tuy nhiên, dự án X-Men đã bắt đầu từ lâu trước xu thế vũ trụ chung này, nên không có cái nhìn bao quát về những phim chuỗi khác đó. Kịch bản của X-Men, nói thẳng nhé, hoàn toàn hỗn độn. Những yếu tố chính từ X-Men: The Last Stand 2006 và X-Men Origins: Wolverine 2009 hoàn toàn bị bỏ qua trong các phim sau đó. Bối cảnh thập niên 1960 của X-Men: First Class 2011 không đồng bộ với các sự kiện của X-Men. Days of Future Past nói về cả mớ du hành thời gian rối rắm có thể có mà cũng có thể không thay đổi khung hiện thực — kết phim không buồn giải thích cái gì đã bị xóa bỏ và cái gì được duy trì. Bất cứ ai quan tâm đến tính liên tục sẽ có thể phát điên vì cốt truyện phim; đồng thời, bất kỳ ai chưa bao giờ xem phim X-Men nào sẽ hoàn toàn rối tung về chuyện gì xảy ra trong phim mới này. Điều tệ hại nhất với cả hai.

James McAvoy trở lại vai Giáo sư Xavier, điều hành trường học của các dị nhân

Chuỗi phim này (chưa) có phụ kiện truyền hình

Một trong những nguyên nhân khiến Disney và Warner Bros. có thể giữ khán giả gắn bó với các phim siêu anh hùng của họ là vì họ không chỉ tồn tại trên màn ảnh rộng — họ còn thâm nhập truyền hình và dịch vụ xem phim theo yêu cầu nữa. Năm nay Disney chỉ tung ra hai phim Marvel, nhưng có hai phim bộ truyền hình Marvel trên kênh ABC, hai trên Netflix, và ba trên Disney XD, tổng cộng lên tới 60 giờ tăng cường cho việc kể chuyện trong nội bộ vũ trụ dồi dào suốt cả năm. Loạt phim truyền hình dựa theo truyện tranh DC của Warner thực ra không cùng chung vũ trụ như phim điện ảnh, nhưng vẫn những siêu anh hùng DC đó bay vèo vèo tuần này sang tuần khác, duy trì sự quan tâm đến thương hiệu chung.

Các dị nhân thì không được may mắn như vậy. Trong quá khứ đã có những cuộc chiến giành quyền làm phim truyền hình X-Men, giữ các nhân vật không lên phim người thật đóng. Disney và Fox có vẻ đã đạt đến một sự hòa hoãn và hai cặp phim liên quan lớt phớt đến X-Men đang được triển khai. Nhưng đến giờ, không có gì giữ dáng cho chuỗi phim này trong mùa thấp điểm cả.

Chịu ảnh hưởng vì thiếu Jackman

Hỏi nhanh, ai là ngôi sao của loạt phim X-Men? Cyclops à? Archangel? Nightcrawler? Tất nhiên bạn không nói thế. Hầu như chắc chắn bạn sẽ nói Wolverine, do Hugh Jackman mãi mãi gợi cảm đóng. Nam diễn viên đã xuất hiện xuyên suốt 16 năm, trong mọi phim X-Men, kể cả hai phim lẻ (và một phim lẻ thứ ba sắp tới). Bạn luôn có thể tin cậy anh về sức hút và không thể thiếu được.

Nhưng bạn sẽ nhận thấy anh hoàn toàn vắng bóng trong hầu hết các nội dung quảng cáo của Apocalypse. Không chỉ vì anh không có trong dàn diễn viên mà chỉ xuất hiện một vai khách mời ngắn. Thực tế, vì Patrick Stewart và Ian McKellen không còn là thành viên của nỗ lực X-Men nữa, phim này không có những vai chính gốc nổi tiếng nhất của chuỗi. Không có Wolvie hài hước châm biếm, có cảm giác phim không biết bấu víu vào đâu.

Làm cho Oscar Isaac không hấp dẫn thế nào đó

Thôi nào. Bạn thực sự mời cậu bạn trai của internet vào một vai lớn rồi cho anh ta ăn mặc như một vai phản diện Power Rangers hạng ba? Không chỉ phung phí điện năng ngôi sao của một trong những chàng trai hái ra tiền nhất Hollywood, mà nhìn chung biến nhân vật chính diện của bạn thành ra ngớ ngẩn là một ý tưởng tồi. Isaac đóng vai phản diện chính, Apocalypse (ảnh trên), và một trong những phản ứng dữ dội ban đầu về bộ phim từ những ‘fan’ cảm thấy anh trông ngớ ngẩn. Yếu tố thẩm mỹ luôn rất quan trọng trong thế giới giải trí siêu anh hùng, hãy nhớ lần đầu Superman ra mắt phim màu năm 1938. Nếu bạn không giữ chặt nguyên tắc cơ bản về tạo hình kẻ xấu, tác động của bạn sẽ giảm sút.