• Phim tội phạm Hàn Quốc máu me bạo lực đến mức báo động

• Hàn Quốc trở thành cường quốc phim 'noir' như thế nào

• Thế giới phim 'noir' Hàn Quốc: Bạo lực cực đoan và khai thác sự khoái trá là những yếu tố phải có

• Phim gangster Hàn: Hiện thực tàn nhẫn chứ không hào nhoáng như Hollywood

Don Lee trong The Roundup của Lee Sang Yong, bộ phim đạt doanh thu phòng vé lớn nhất năm cho đến nay ở Hàn Quốc, bán được hơn 10 triệu vé

The Roundup của Lee Sang Yong, đã có nhiều trắc trở trước khi cuối cùng được công chiếu tại các rạp ở Hàn Quốc vào tháng 5. Quá trình sản xuất ban đầu bắt đầu vào năm 2019, nhưng việc quay phim tạm thời bị hoãn lại do không lấy được giấy phép điểm quay ở Việt Nam, bối cảnh chủ yếu của câu chuyện, vì đại dịch. Ngạn ngữ trong nghề này nói “không có phần tiếp theo nào hay hơn phần tiền truyện của nó” càng gây áp lực lớn hơn cho Lee, từng là trợ lý đạo diễn cho phần tiền thân của bộ phim, The Outlaws năm 2017, kể về một thám tử trường phái kiểu cũ hạ gục một tên xã hội đen tàn nhẫn ở khu phố người Hoa của Seoul.

“Tôi thực sự không nghĩ bộ phim thành công tốt đẹp như thế này,” Lee Sang Yong nói, phim của anh đã thành công vang dội, đánh bại phần tiền thân ở phòng vé. “Tôi rất bất ngờ và biết ơn. Đó là kết quả làm việc chăm chỉ của nhiều diễn viên và đoàn phim trong hơn ba năm và tôi rất vui mừng vì mình đã có thể mang lại kết quả tốt.”

Là phim hành động tội phạm với sự tham gia của Don Lee (Eternals), Roundup là bộ phim đạt doanh thu phòng vé lớn nhất năm cho đến nay, bán được hơn 10 triệu vé. Doanh thu phòng vé của nó được coi là một cột mốc quan trọng, vì ngành công nghiệp điện ảnh Hàn vừa mới thoát khỏi đỉnh dịch vào tháng 5. Nhờ thành công của bộ phim, nhà làm phim Lee đang quay phần tiếp theo thứ hai, The Roundup: No Way Out, lấy bối cảnh ở Nhật Bản với Don Lee chiến đấu chống lại một tên xã hội đen Nhật Bản do Aoki Munetaka thủ vai.

Các đạo diễn Hàn Quốc của cả phim nghệ thuật và phim thương mại chủ lưu đều coi thể loại này như một cuộc khám phá phong cách (A Bittersweet Life của Kim Ji Woon từ 2005, ảnh)

Thành công phi thường của bộ phim không phải là ngẫu nhiên. Dàn diễn viên ngôi sao và thời điểm ra rạp tài tình, lúc khán giả bắt đầu cảm thấy thoải mái quay lại rạp, đã giúp bộ phim thành công. Nhưng phim tội phạm Hàn Quốc nói chung luôn có doanh thu ổn định — từ bộ ba báo thù nổi tiếng của Park Chan Wook, bao gồm Oldboy năm 2003, đến The Chaser của Na Hong Jin, được Warner Bros. mua quyền làm lại hồi năm 2008. Các đạo diễn Hàn Quốc của cả phim nghệ thuật và phim thương mại chủ lưu đều coi thể loại này như một cuộc khám phá phong cách (A Bittersweet Life của Kim Ji Woon từ 2005) và cũng giải trí kết hợp với phê phán bất công xã hội và tầng lớp đặc quyền lạm dụng quyền lực (Veteran năm 2016 từ Ryu Seung Wan).

Thực tế, bốn trong số 10 phim Hàn Quốc có doanh thu cao nhất mọi thời đại là phim ly kỳ tội phạm, theo thu thập số liệu phòng vé của Hội đồng Điện ảnh Hàn Quốc (KOFIC), cơ quan điện ảnh do chính phủ điều hành, trong khi hai trong số năm phim có doanh thu phòng vé hàng đầu năm nay — The Roundup và Confidential Assignment 2: International — xử lý chủ đề tội phạm có tổ chức. Xu hướng này cũng mở rộng sang các dịch vụ phát trực tuyến. Narco-Saints, phim bộ nguyên tác Netflix của đạo diễn Yoon Jong Bin, đã đứng đầu hạng mục phim truyền hình không nói tiếng Anh vào tuần thứ ba của tháng 9, với 62,65 triệu giờ xem và nằm trong tốp 10 hai tuần liên tiếp. Phim của Yoon (Nameless Gangster: Rules of the Time năm 2012) đề cập đến các đặc vụ Cục Tình báo Quốc gia Hàn Quốc truy lùng một trùm ma túy cải trang thành linh mục ở Suriname tham nhũng thuộc Nam Mỹ.

Narco-Saints, phim bộ nguyên tác Netflix của đạo diễn Yoon Jong Bin, đã đứng đầu hạng mục phim truyền hình không nói tiếng Anh vào tuần thứ ba của tháng 9, với 62,65 triệu giờ xem và nằm trong tốp 10 hai tuần liên tiếp

Trong một khảo sát gần đây về hành vi tiêu dùng của khán giả trong nước được công bố vào tháng 9, Hội đồng Điện ảnh Hàn Quốc đã báo cáo rằng trong tất cả các thể loại phim, người Hàn Quốc thích phim tội phạm và ly kỳ hơn hết, tiếp theo là hành động và hài lãng mạn. Trong số những người được thăm dò ý kiến, 48,2% cho biết phim tội phạm là thể loại yêu thích của họ.

“Với những bộ phim như Memories of Murder của Bong Joon Ho, Oldboy của Park Chan Wook và The Chaser của Na Hong Jin nhận được đánh giá cao ở thị trường nước ngoài từ giữa những năm 2000, hàng loạt phim tội phạm Hàn Quốc đã được sản xuất và tiếp tục thu hút người mua vé cả trong và ngoài nước,” Young Soo Park, quản lý cấp cao về đầu tư nội dung của Next Entertainment World, tức NEW, một hãng phân phối phim.

Nét độc đáo của phim tội phạm Hàn Quốc là nhiều phim — gồm cả Narco-Saints và Memories of Murder [từ năm 2003] — dựa trên những câu chuyện có thật, và miêu tả hiện thực phê phán sâu sắc bất công xã hội của đất nước.

Veteran miêu tả chuyện thám tử truy lùng người thừa kế tham nhũng của một tập đoàn

“Thể loại tội phạm của Hàn Quốc thường đan xen với ly kỳ chính trị hoặc chính kịch và thường được sử dụng để bày tỏ sự phẫn nộ của công chúng về các thể chế,” nhà phê bình phim Min Yong Joon nói. “Những bộ phim tội phạm nổi tiếng như Veteran và Inside Men [phim về tham nhũng năm 2015 của Woo Min Ho] miêu tả chuyện thám tử truy lùng người thừa kế tham nhũng của một tập đoàn và các chính trị gia thông đồng với băng đảng xã hội đen địa phương. Theo một cách nào đó, tôi nghĩ rằng nhiều người Hàn Quốc bị cuốn hút bởi ý niệm công lý trừng phạt mà nhiều bộ phim này truyền tải. Lịch sử công nghiệp hóa nhanh chóng của đất nước dẫn đến một số gangster chính trị [được] chính phủ tuyển dụng và đóng một vai trò quan trọng. Sự phẫn nộ của công chúng thời đó vẫn còn tồn tại dai dẳng trong lòng người dân Hàn.”

Trong xã hội tư bản, nơi các hệ thống giá trị truyền thống về gia đình và bằng hữu ngày càng mất đi, phim xã hội đen, thường xoay quanh các chủ đề về lòng trung thành và sự phản bội, dường như cũng mang đến cảm giác hoài niệm về một thời đại đã qua, nếu không muốn nói là ẩn dụ cho sự mất mát các giá trị.

Nhà phê bình phim Lee Chung Geun cũng lưu ý rằng phim tội phạm Hàn Quốc thường sử dụng khái niệm gia đình để tạo sự đồng cảm cho các nhân vật và đặt câu hỏi về bản chất thực sự của cái ác và sự thối nát. Trong phim The Show Must Go On năm 2007, đạo diễn Han Jae Rim kể câu chuyện trùm băng đảng In Gu (do Song Kang Ho thủ vai), cũng là một người cha bình thường, chỉ đơn giản là làm nghề xã hội đen để cố gắng nuôi gia đình.

Trong Chaser [2008], bạn có Joong Ho, một tay ma cô xấu xa nhưng lại thu hút sự đồng cảm của khán giả khi chăm sóc một cô gái mất mẹ vì bị kẻ tâm thần sát hại

“Ngay cả trong những bộ phim tội phạm tàn bạo, chúng ta cũng thấy thấp thoáng nhân vật phản diện gắn bó với một gia đình hoặc một thế thân của gia đình,” nhà phê bình Lee nói. “Trong A Hard Day [năm 2014] nam chính là một cảnh sát tham nhũng chuyên thu tiền từ các doanh nghiệp. Nhưng anh cũng được miêu tả là một ông bố đơn thân và con gái anh xuất hiện trong những cảnh quan trọng của bộ phim. Trong Chaser [2008], bạn có Joong Ho, một tay ma cô xấu xa nhưng lại thu hút sự đồng cảm của khán giả khi chăm sóc một cô gái mất mẹ vì bị kẻ tâm thần sát hại.”

Các lớp phức tạp trong nhân vật và môi trường xung quanh họ cũng phân biệt phim tội phạm Hàn Quốc với phim xã hội đen của Hollywood tập trung chủ yếu vào cốt truyện và hành động.

“Ngay cả khi dựa trên một câu chuyện có thật, trọng tâm vẫn là nhân vật hơn là sự việc,” Park, từ NEW, nói. “The Thieves [2012] là một trong những trường hợp như vậy bằng cách xây dựng nhiều nhân vật chính và tạo cho mỗi nhân vật một cá tính và câu chuyện thuyết phục, bộ phim tập trung vào các mối quan hệ của họ hơn là hành động trộm cắp. Trong Veteran và The Roundup, bản sắc của các nhân vật tỏa sáng, với các thám tử có tinh thần công lý mạnh mẽ đồng thời cũng tàn nhẫn như nhân vật phản diện, và nhân vật phản diện tương phản với nhân vật chính. Với những bộ phim ly kỳ tội phạm [đen tối hơn] như Memories of Murder và The Chaser, thế mạnh đến từ các nhân vật hơn là sự kiện, khi khán giả đồng cảm và thấy mối quan hệ của họ phát triển như thế nào.”

Bằng cách xây dựng nhiều nhân vật chính và tạo cho mỗi nhân vật một cá tính và câu chuyện thuyết phục, The Thieves [2012] tập trung vào các mối quan hệ của họ hơn là hành động trộm cắp

Nhiều nhà phê bình đồng ý rằng phim tội phạm Hàn Quốc còn độc đáo ở chỗ kết hợp các thể loại, thường là pha trộn giữa châm biếm xã hội, chính kịch gia đình và thậm chí cả hài.

Năm 1990 có General’s Son, một trong những phim xã hội đen thời đầu của đạo diễn Im Kwon Taek, miêu tả một thủ lĩnh băng đảng yêu nước sống vào thời Nhật Bản đô hộ. Friend, phim bom tấn từ đầu những năm 2000, đi sâu vào câu chuyện tuổi mới lớn của bốn người bạn thời thơ ấu, hai người trong số họ tham gia băng đảng đối đầu và ngày càng xa nhau. Lấy bối cảnh Busan những năm 1970, bộ phim kể về một thế giới ngầm tàn nhẫn của xã hội đen, ghi lại một cách sống động những cảnh đời ở Hàn Quốc hiện đại và đặt ra câu hỏi về tình bạn khi giai cấp khiến con người xa cách. The Roundup kết hợp tinh tế thể loại ly kỳ tội phạm và hài trong sự pha trộn cân bằng giữa hài hước và hành động căng thẳng.

“Tôi muốn loại bỏ hết mức có thể miêu tả bạo lực,” đạo diễn Lee nói. “Nên tập trung vào kẻ thủ ác chứ không phải nạn nhân. Thậm chí khi đang quay những cảnh tàn bạo, tôi cảm thấy không thoải mái tập trung quá nhiều vào việc tả chân một thanh kiếm đâm vào cơ thể. Thay vì vậy, bằng cách thể hiện nét mặt hoặc ánh mắt của nhân vật phản diện, tôi có thể truyền tải sự tàn ác và tính cách của hắn tốt hơn.”

Friend, phim bom tấn từ đầu những năm 2000, đi sâu vào câu chuyện tuổi mới lớn của bốn người bạn thời thơ ấu, hai người trong số họ tham gia băng đảng đối đầu và ngày càng xa nhau

Vậy không có nghĩa phim tội phạm Hàn Quốc hoàn toàn tránh xa bạo lực và khán giả Hàn Quốc có xu hướng sức chịu cao cường với bạo lực trên màn ảnh. Nhưng nhiều nhà phê bình lưu ý rằng bản chất của bạo lực như thế này phân biệt phim Hàn với miêu tả dã man trong phim của Hollywood.

“Một số phim Hollywood cũng bạo lực,” nhà phê bình phim Min nói. “Nhưng bản chất bạo lực trong phim Hàn hơi khác. Người ta thể hiện bạo lực bình thường hơn thế nào đấy, như thể nó đã gắn liền với cuộc sống hằng ngày của chúng ta. Nội dung miêu tả đem lại cảm giác tự nhiên hơn nhiều, thậm chí khiến có cảm giác bạo lực và năng động hơn.”

Các công ty điện ảnh lớn của Hàn Quốc tiếp tục đưa nhiều phim hành động tội phạm băng chuyền sản xuất. Lotte Cultureworks vừa phát hành phim ly kỳ Confession, chuyển thể từ một phim Tây Ban Nha kể về vụ giết người bí ẩn trong căn phòng khách sạn bị khóa, và tiếp theo là Streaming, kể về một thanh niên sử dụng chương trình phát sóng video trực tuyến của mình để tìm ra manh mối vụ án giết người chưa được phá giải. Content Wavve cũng chuẩn bị có Gentleman, kể về một thám tử tư bị kết tội giết người, trong khi NEW chuẩn bị cho Accident (tựa tạm thời) về ông trùm của một tổ chức giết thuê. Trên phương diện phát trực tuyến, Disney+ sắp phát hành Shadow Detective, chuyện về một thám tử sắp nghỉ hưu và bị buộc oan tội giết người.

Lee Sung Min vào vai một thám tử sắp nghỉ hưu và bị hàm oan tội giết người trong Shadow Detective sắp phát trên Disney+

“Đã có nhiều phim tội phạm chất lượng cao ở Hàn Quốc giới thiệu chủ đề thú vị,” một quan chức của Lotte Cultureworks nói. “Chúng khiến khán giả thương cảm, bởi vì cái kết thường chua cay thấm thía, và khác với thực tế xã hội của chúng ta.”