Việt Nam

Cần tư duy mới cho phim chính luận

04/04/2011

Phim truyền hình được biết đến với hai dòng phim chủ yếu là phim chính luận và phim giải trí. Dấu ấn lớn của Bí thư tỉnh ủy tại Cánh diều Vàng và Cuộc bình chọn phim truyền hình được yêu thích trong năm đã khiến các hãng phim trong Nam ngoài Bắc từ nhà nước đến tư nhân đua nhau làm phim chính luận. Với hy vọng hấp dẫn khán giả và tham vọng lớn là giải thưởng tại các cuộc thi, liên hoan nghề nghiệp, nhưng làm thế nào để đạt điều đó thì không dễ có câu trả lời.

Điểm danh các bộ phim chính luận sắp được trình chiếu trên truyền hình mới thấy phong phú nhường nào. Lần đầu góp mặt là Blue Ocean với Vượt qua bóng đêm về đề tài buôn bán phụ nữ qua biên giới và hành trình làm lại cuộc đời của những cô gái rơi vào động quỷ. Vàng trong cát do hãng phim Lý Nhã Kỳ kết hợp với Chi nhánh Hãng phim truyện Việt Nam tại TPHCM thực hiện, kể câu chuyện về hành trình vượt lên những sóng gió trong thời kinh tế thị trường của một nữ doanh nhân chính trực, yêu nước.

Hãng phim Cửu Long với bộ phim về anh hùng Nguyễn Trung Trực sẽ được trình chiếu vào cuối năm 2011 trên HTV, VTV và nhiều đài phát thanh truyền hình địa phương, tái hiện sinh động lịch sử Nam bộ nửa cuối thế kỷ XIX với chiến công vang dội của nghĩa quân Nguyễn Trung Trực với bối cảnh làng quê Tà Niên nửa cuối thế kỷ XIX hay chiếc tàu chiến Esperance mà đoàn làm phim đã sưu tầm được tại Cộng hòa Pháp. Phim dài 20 tập, bối cảnh quay chủ yếu tại Kiên Giang. VFC cũng đã bắt tay với Chủ tịch tỉnh, Những công dân tập thể, Rừng chắn cát... đều là những bộ phim với các đề tài xã hội nóng bỏng, được dư luận quan tâm. Dù ít dù nhiều và chạy đua để có những bộ phim kịp lên sóng, nhưng cũng phải nói đến nỗ lực của những người làm phim, mang đến món ăn tinh thần cho người dân.

Cảnh trong phim Vàng trong cát

Tuy nhiên một thực tế hiện nay là các bộ phim chính luận thường không hấp dẫn khán giả bằng những bộ phim giải trí thông thường. Xem phim là để giải trí, để tinh thần được thư thái, đó là quan niệm của phần đông khán giả. Đối với dòng phim chính luận, câu thoại thường nặng nề, ý nghĩa tư tưởng sâu xa mà không phải khán giả nào cũng đủ tầm nhận thức. Một ông "Bí thư tỉnh ủy" suốt ngày với nghị quyết, chỉ thị tuyên truyền đến bà con nông dân.

Nói thật, tại thời điểm này, với những người có trình độ cũng chưa hẳn đã hiểu hết thì làm sao những năm 80 của thế kỷ trước, người nông dân biết ông “Bí thư tỉnh ủy” nói gì. Sắp tới đây Chủ tịch tỉnh lên sóng và đạo điễn Bùi Huy Thuần đã quả quyết là sẽ dễ xem vì nội dung thiết thực hơn với cuộc sống hiện đại và diễn viên... đẹp đủ để chinh phục thẩm mỹ người xem và quan trọng hơn cả là chất lượng kịch bản cao, kỳ vọng sẽ chinh phục sự quan tâm của người xem ở đủ mọi lứa tuổi.

Trong một cuộc hội thảo nằm trong khuôn khổ Liên hoan truyền hình toàn quốc về nâng cao chất lượng phim truyền hình, nhà văn Đỗ Kim Cuông đã phát biểu: các nhà biên kịch phải là những người đổi mới tư duy ngay từ lúc này, đừng bao giờ có sợ hãi rằng phim này có bị cấm chiếu hay không mỗi khi đụng đến những vấn đề nhạy cảm trong xã hội. Bởi những nhà biên kịch, những người làm phim chính là những người phát hiện những bức bối, những vướng mắc... trong cuộc sống, trong xã hội và nhiệm vụ của họ là phải làm sao cho xã hội ngày một trong sạch và tốt đẹp hơn. Đạo diễn Trần Phương cũng cho rằng để nâng cao chất lượng phim chính luận, những người làm phim chính luận cũng nên có ý nghĩ làm phim phải hấp dẫn, tập trung vào những vấn đề nóng bỏng của xã hội bởi đã là phim chính luận mà lại còn khô khan thì không ai muốn xem.

Không chỉ là khâu kịch bản, để phim chính luận hấp dẫn người xem thì dàn diễn viên cũng cần thay đổi. Bộ phim sẽ không còn hấp dẫn nếu đạo diễn Quốc Trọng sẽ là Mai Hoa, Dũng Nhi, Trung Hiếu... hay Bùi Huy Thuần là Minh Hòa, Hoàng Dũng... Diễn viên dù xuất sắc đến đâu, chuyên nghiệp đến đâu thì với một dạng vai, một người đạo diễn thì người xem vẫn nhận ra nét sáo mòn. Đạo diễn Bùi Huy Thuần phát hiện ra Minh Hòa là một diễn viên có thể đóng phản diện là gần như bộ phim nào của ông, nữ diễn viên đa sắc màu này cũng "được" vào vai đanh đá, gian ác (người cô trong Con đường hạnh phúc, bà trùm ma túy trong Cuồng phong...).

Kịch bản hay, diễn viên tốt, PR có chiến lược, phim sẽ thành công, đó là một công thức dễ thấy. Để phim chính luận hấp dẫn khán giả, không phải là không làm được, minh chứng là có khá nhiều bộ phim thành công như Ma làng, Đất và người, Chạy án 1&2... bởi nó thiết thực với người dân, sát sườn với cuộc sống hôm nay và không hề lên lớp, dạy đời.


Nguồn: An ninh Thủ đô