• Hollywood làm ơn đừng học nhầm chiêu của Everything Everywhere All at Once

• Kết quả Oscar lần thứ 95 năm 2023: Dương Tử Quỳnh đã làm nên lịch sử!

Tối chủ nhật 12 tháng 3 lúc đã ngã ngũ là Everything Everywhere All at Once — trải nghiệm đa vũ trụ đầy hứng thú về một người nhập cư Trung Quốc cố gắng kết nối lại với con gái mình — thắng giải Oscar, cảm giác một sự dịch chuyển thế hệ như địa chấn đang làm chuyển hóa Điện ảnh Mỹ mãi mãi, trong thời gian thực.

Hai Daniel (phía trước) và toàn êkíp Everything Everywhere All at Once trên sân khấu nhận Oscar phim hay nhất — chiến thắng đem lại cảm giác một sự dịch chuyển thế hệ như địa chấn đang làm chuyển hóa Điện ảnh Mỹ mãi mãi, trong thời gian thực

Một số nhà quan sát đã so sánh cuộc đua Giải thưởng Viện Hàn lâm năm nay với hồi thập niên 1960, khi những phim như Bonnie and Clyde và The Graduate nâng cấp khái niệm truyền thống của Hollywood về ý nghĩa, nội dung và gu thẩm mỹ. Everything Everywhere All at Once do Daniel Scheinert và Daniel Kwan đạo diễn, cả hai đều ở độ tuổi 30 và được gọi chung là hai Daniel, sở hữu những đường nét của một tay đột phá văn hóa: táo bạo, buông thả bản thân, xoay xở sao đó để vừa trẻ con ngớ ngẩn lại cũng vừa sâu sắc triết lý. Bộ phim đã thắng bảy trong số 11 giải Oscar mà nó được đề cử, bao gồm phim hay nhất, đạo diễn xuất sắc nhất, kịch bản nguyên tác, biên tập và ba giải diễn xuất.

Được quay và chỉnh sửa vào năm 2020 — giữa đại dịch Covid đang bùng phát, chính quyền Trump, và phẫn nộ sục sôi trước vụ sát hại George Floyd — Everything Everywhere All at Once đã nắm bắt và thể hiện sự hỗn loạn, cũng như sự lệch lạc và bất trắc, của thời đại, những điều cộng hưởng đặc biệt sâu sắc với khán giả trẻ, những người giờ đây có cuộc sống giống như một thử nghiệm A/B sẽ dẫn đến hoặc tương lai đầy hứa hẹn hoặc thảm họa khiến họ vô cùng hoang mang.

Quan Kế Huy (phải) mừng gặp bạn diễn Harrison Ford trong phim Indiana Jones and the Temple of Doom, người trao giải Oscar phim hay nhất năm nay

Ngôn ngữ văn hóa đại chúng của bộ phim cũng liên hệ được: Trong khi Steven Spielberg nhắc đến The Greatest Show on Earth và John Ford trong The Fabelmans, bộ phim cạnh tranh với Everything Everywhere All at Once cùng hạng mục phim hay nhất, thì hai Daniel lại nhắc đến phim hoạt hình, truyện tranh Marvel, phim võ thuật, trò chơi điện tử và chính Spielberg. (Quan Kế Huy, đã thắng giải Oscar cho vai phụ trong Everything Everywhere All at Once, xuất hiện lần đầu trên màn ảnh với vai một cậu bé 12 tuổi trong Indiana Jones and the Temple of Doom của Spielberg.)

Khó tính hơn, một số người hoài nghi đã thực sự so sánh Everything Everywhere All at Once với The Greatest Show on Earth, mặc dù đây là một trong những phim đoạt giải Phim hay nhất tệ nhất trong lịch sử Oscar. Và đúng là phong cách hỗn loạn, lặp đi lặp lại không ngừng cũng như cấu trúc lộn xộn của bộ phim (biên tập phim Paul Rogers ngượng ngùng thừa nhận trong phát biểu nhận giải rằng đây mới chỉ là bộ phim thứ hai của anh) đã khiến nhiều người tò mò đi xem.

All Quiet on the Western Front, thể hiện nỗi thống khổ một cách tinh tế, bộ phim nói tiếng Đức mà Edward Berger làm lại từ phim hay nhất năm 1930, đã thắng bốn giải Oscar: phim truyện quốc tế xuất sắc nhất, quay phim, dựng phim và nhạc nền

Nhưng đối với những ai bị hấp dẫn bởi Everything Everywhere All at Once — thường quay lại nhiều lần để khám phá trứng Phục sinh và những ẩn ý — phong cách đó khớp với hệ tư tưởng thời đại. Sau khi ra mắt hoành tráng tại Liên hoan phim South by Southwest năm ngoái, bộ phim được chiếu đi chiếu lại, cuối cùng kiếm được hơn 100 triệu đôla trên toàn thế giới và trụ lại ở một số rạp phim nghệ thuật suốt gần một năm.

Việc Everything Everywhere All at Once càn quét giải Oscar vào tối chủ nhật đã kích động một nhóm chuyên gièm pha, những người coi thành công của nó là kết thúc của điện ảnh mà chúng ta đã biết. Nhưng họ có thể yên tâm với một chiến thắng lớn khác tối hôm đó: All Quiet on the Western Front, thể hiện nỗi thống khổ một cách tinh tế, bộ phim nói tiếng Đức mà Edward Berger làm lại từ phim hay nhất năm 1930, đã thắng bốn giải Oscar: phim truyện quốc tế xuất sắc nhất, quay phim, dựng phim và nhạc nền. Nếu Everything Everywhere All at Once đại diện cho sự hủy bỏ các chuẩn mực và truyền thống thiêng liêng một thời, thì All Quiet trung thành với sự thanh lịch trang trọng và các nguyên tắc cơ bản của việc kể chuyện, mà Berger đã thực hiện với độ chính xác sắc sảo và biểu cảm hút hồn.

Edward Berger và tượng vàng Oscar của ông cho phim truyện quốc tế hay nhất All Quiet on the Western Front

Cùng với một số đồng nghiệp đoạt giải, Everything Everywhere All at Once và All Quiet còn là minh chứng cho tính quốc tế ngày càng tăng của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Hoa Kỳ, gần đây mới chịu thừa nhận thực tế rằng phim là loại hình truyền thông toàn cầu, trong và ngoài Hollywood. Bộ phim Ấn Độ RRR đã thắng giải ca khúc trong phim “Naatu Naatu”, màn trình diễn trực tiếp trên sân khấu mang đến cảm giác phấn khích mà nếu không thì đêm trao giải đã trở thành một chương trình truyền hình chơi an toàn và bình bình không có gì hay rồi.

Đây là xuất phẩm thứ hai của Ấn Độ lấy Oscar: Trước đó trong chương trình trao giải, phim tài liệu ngắn The Elephant Whisperers đã trở thành phim Ấn Độ đầu tiên thắng Oscar. Giống các tiền nhiệm gần đây như Roma (từ Mexico), Ký sinh trùng (Hàn Quốc) và Drive My Car (Nhật Bản), All Quiet tranh giải ở cả hạng mục phim quốc tế và phim hay nhất.

Dương Tử Quỳnh kỳ cựu đã trở thành nữ diễn viên chính châu Á đầu tiên đoạt giải Oscar, phản ánh một Viện Hàn lâm có hơn 20% thành viên quốc tế và vẫn còn tăng nữa

Năm nay, nhà làm phim người Thụy Điển Ruben Östlund đã có bước nhảy vọt từ hạng mục phim truyện quốc tế (các phim trước đây của ông Force Majeure và The Square từng được đề cử) lên hạng mục phim hay nhất với tác phẩm châm biếm xã hội quốc tế Triangle of Sadness.

Khi trở thành nữ diễn viên chính châu Á đầu tiên đoạt giải Oscar, Dương Tử Quỳnh kỳ cựu đã cùng với những người đoạt giải gần đây như Bong Joon Ho, Chloé Zhao và Youn Yuh Jung thể hiện một Viện Hàn lâm có hơn 20% thành viên quốc tế và vẫn còn tăng nữa.

Thành công của Everything Everywhere và All Quiet cũng chứng minh giá trị của một chiến dịch Oscar mạnh tay. Hãng phim độc lập A24 đã phá kỷ lục của chính họ vào tối 12 tháng 3, trở thành công ty đầu tiên lấy sáu giải Oscar hàng đầu (Brendan Fraser đã chiến thắng với vai chính trong The Whale, một xuất phẩm của A24).

Hãng phim độc lập A24 đã phá kỷ lục của chính họ vào tối 12 tháng 3, trở thành công ty đầu tiên lấy sáu giải Oscar hàng đầu. Công ty cũng đã trở thành chuyên gia về giải thưởng, tạo ra các chiến dịch âm thầm hiệu quả cho các ứng viên, mà năm nay một tay họ đưa Brendan Fraser thắng Ảnh đế Oscar với vai chính trong The Whale

Chuyện này không gây ngạc nhiên cho bất kỳ ai đã chú ý đến sự trỗi dậy của A24 kể từ khi thành lập vào năm 2012, khi họ bắt đầu quỹ đạo làm những bộ phim thông minh, hấp dẫn bởi các đạo diễn sắc sảo và xuất sắc nuôi dưỡng khán giả tận tụy với họ. Công ty cũng đã trở thành chuyên gia về giải thưởng, tạo ra các chiến dịch âm thầm hiệu quả cho các ứng viên như Lady Bird, Room và Minari, cùng những người chiến thắng như Moonlight và giờ đây là Everything Everywhere All at Once.

Netflix, công ty phân phối All Quiet, đã tự biến thành gã khổng lồ trong mùa giải thưởng, ráo riết cạnh tranh để trở thành dịch vụ phát trực tuyến đầu tiên thắng giải Oscar phim hay nhất (vinh dự đó đã thuộc về Apple TV+ vào năm ngoái, với CODA). Trong khi các diễn viên và đạo diễn của Everything Everywhere All at Once tạo sức hút qua các buổi tiệc, bữa trưa, giải thưởng của hiệp hội và đích thân tham dự các buổi chiếu trước lễ trao giải Oscar, đội ngũ đằng sau All Quiet đã nhấn mạnh một cách tinh vi rằng bộ phim cống hiến cho tay nghề làm phim thuần túy, cũng như thông điệp phản chiến — đúng lúc trong bối cảnh chiến sự Nga-Ukraine, và tương phản rõ rệt với những đối thủ hiếu chiến như Top Gun: Maverick và Avatar: The Way of Water.

Bộ phim Ấn Độ RRR đã thắng giải ca khúc trong phim “Naatu Naatu”, màn trình diễn trực tiếp trên sân khấu mang đến cảm giác phấn khích mà nếu không thì đêm trao giải đã trở thành một chương trình truyền hình chơi an toàn và bình bình không có gì hay rồi

Theo cách riêng, Everything Everywhere All at Once và All Quiet đều thành công trong việc tạo ra loại thiện cảm cần thiết khi đến lúc các thành viên Viện Hàn lâm bỏ phiếu. Mượn lời Maya Angelou: Bạn có thể quên những gì người ta nói nhưng bạn sẽ không bao giờ quên họ đã khiến bạn cảm thấy thế nào. Bề ngoài, hai người chiến thắng lớn của đêm khác nhau hoàn toàn. Nhưng Everything Everywhere All at Once và All Quiet đều có những nhà bầu chọn đầy nhiệt huyết mà bằng kỹ năng tuyệt vời êkíp chiến dịch của hai phim này đã nhận diện, kích hoạt và lôi kéo cho ngày càng đông.

Trong trường hợp của Everything Everywhere All at Once, khán giả cốt lõi gồm những người sùng bái đã phát triển thành một nhóm những nhà bỏ phiếu đông đúc, những người bị sự phóng túng quá mức của bộ phim làm cho hoặc là mê muội hoặc là tránh xa, nhưng không thể cưỡng được sự đáng yêu của các ngôi sao Quan Kế Huy, Dương Tử Quỳnh và Jamie Lee Curtis, và chủ nghĩa nhân văn ngây ngô của hai Daniel.

Thành công của Everything Everywhere và All Quiet chứng minh giá trị của một chiến dịch Oscar mạnh tay

Cho dù rốt cuộc Everything Everywhere All at Once hồi sinh hay báo điềm sụp đổ của điện ảnh Mỹ, không thể phủ nhận rằng, hay dở gì cũng được, đây là một bộ phim gặp thời.