• Bản lĩnh tuổi trẻ: Hồi ức đẹp về một thế hệ vàng của TVB thập niên 80

• Bến Thượng Hải: Phim bộ TVB Hồng Kông định nghĩa cả một thế hệ

• 17 phim bộ truyền hình Hồng Kông hay nhất mọi thời đại

Kể cả những người không phải là dân địa phương đã ở thành phố này bao lâu nay và xem đây là quê nhà thứ hai của họ, dù cố gắng đến đâu đi nữa cũng không thể hiểu hoặc nhận rõ giá trị một số tập quán địa phương độc đáo của Hồng Kông.

Chuyển ngữ bài ý kiến của Luisa Tam viết cho South China Morning Post, QVĐA xin chia sẻ với tác giả niềm vui một thời cả nhà quây quần bàn chuyện phim truyền hình Hồng Kông trong bữa cơm tối. Phim bộ Hồng Kông đâu chỉ làm nên văn hóa đại chúng Hồng Kông. Đó còn từng là tất cả vui buồn, những chàng trai-cô gái năm xưa chúng ta cùng mê mẩn... cho đến tận hôm nay và đến vô cùng! Luisa Tam là phóng viên của South China Morning Post, cũng là người tổ chức các video hướng dẫn bằng tiếng Quảng Đông hiện là một phần của chương trình giải trí trên chuyến bay của Cathay Pacific.

Cùng xem một chương trình truyền hình nổi tiếng là phong tục chung gắn kết các thành viên trong nhà với nhau trước khi có điện thoại thông minh

Được rồi, hãy làm một cuộc thăm dò nhanh. Bạn có chấp nhận “món ăn” có cái tên gọi là din si lo fan, nghĩa là “ăn cơm chan nước xốt tivi” không?

Tôi biết nghe có vẻ quái gở, nhưng việc cả gia đình cùng xem tivi đã từng phổ biến đến mức nó được ví như một nguyên liệu thực phẩm nhất định phải có. Phần lớn các gia đình Hồng Kông đã ăn tối theo cách đó đêm này qua đêm khác trước khi điện thoại thông minh xuất hiện trên đời.

Nếu bạn hỏi hầu hết người dân địa phương xem họ đã làm gì trước khi có điện thoại thông minh, nhiều người sẽ nói din si lo fan là nghi thức ăn tối hằng đêm yêu thích của họ.

Châu Nhuận Phát và Triệu Nhã Chi trong phim bộ truyền hình Bến Thượng Hải của đài TVB phát sóng vào năm 1980 tại Hồng Kông

Cùng gia đình xem một chương trình truyền hình nổi tiếng là phong tục chung gắn kết các thành viên trong nhà với nhau. Điện thoại thông minh không mang lại cảm giác đoàn kết trong gia đình như vậy, khi bây giờ mạnh ai nấy dán mắt vào thiết bị của mình. Hơn nữa, chuyện đó còn có nghĩa là mạnh ai nấy xem nội dung giải trí trong phòng riêng thay vì trong một không gian chung với những người khác trong gia đình.

Sau một ngày dài làm việc và học tập, bữa cơm gia đình có thể là chuyện thường ngày nhưng cũng là thời khắc hoàn hảo để gắn bó và thân thiết với nhau hơn.

Ở bàn ăn, mọi người có thể cùng nhau bàn luận về cốt truyện, phân tích sự sụp đổ của một nhân vật nào đó, và khớp lại ý kiến  ​​của nhau. Mọi người đều vừa là chuyên gia vừa nghiệp dư, không có ý kiến ​​ đúng hay sai. Và đó là vẻ đẹp của din si lo fan: quan điểm của cả nhà trở thành một chất liệu của bữa ăn để tất cả cùng thưởng thức.

Hai anh em Đinh Hữu Khang - Đinh Hữu Kiện do Huỳnh Nhật Hoa và Ôn Triệu Luân đóng trong Nghĩa bất dung tình từng là câu chuyện bàn luận ở bàn ăn tối của nhiều gia đình Hồng Kông

Phim bộ truyền hình Hồng Kông từng được đánh giá cao đến mức chúng đóng vai trò chất keo kết dính xã hội hình thành nền tảng của xã hội Hồng Kông. Thói quen din si lo fan mỗi tối được sử dụng để gắn kết các thành viên trong gia đình lại với nhau, bất kể bận rộn đến đâu. Ai nấy đều vội vã trở về nhà sớm vào một buổi tối cụ thể nào đó, chẳng hạn như ngày chiếu tập cuối của bộ phim đang được phát sóng, và cả thành phố sẽ đóng cửa sớm.

Vào thời hoàng kim của họ những năm 1980 — rất lâu trước khi có phim bộ truyền hình Hàn Quốc và Netflix ra đời — phim truyền hình dài tập do Hồng Kông sản xuất là niềm tự hào của châu Á và hơn thế nữa. Không gì có thể đánh bại được những tam giác tình yêu độc đáo và mãnh liệt, phim bộ truyền hình tòa án xúc động và phim bộ truyền hình về cảnh sát đầy ắp tình tiết và nút thắt. Tất cả đều là những mặt hàng chủ lực của truyền hình Hồng Kông thời đó.

Lương Triều Vỹ - chàng Cảnh sát mới ra trường 84 giờ là một siêu sao điện ảnh Hoa ngữ

Bộ phim truyền hình dài tập của Hồng Kông được nhiều người yêu thích và ngưỡng mộ vì chúng không ngại ngùng phô diễn tài năng địa phương và nhiều tác phẩm điện ảnh vĩ đại nhất của thành phố này đều từ thời đại đó. Những tài năng bao gồm Châu Nhuận Phát, Lương Triều Vỹ và Trương Mạn Ngọc.

Không nghi ngờ gì nữa, truyền hình Hồng Kông đã đóng một vai trò to lớn trong cuộc sống của người dân, đặc biệt là những năm thành phố còn chưa giàu và xem tivi là một hình thức giải trí rẻ tiền. Không có gì lạ khi thấy nhiều gia đình quây quần bên một chiếc tivi duy nhất. Hoặc giả nếu khu xóm nào chỉ có một gia đình có tivi, hầu hết trẻ em trong khu sẽ tụ tập ở nhà đó để xem tivi từ bên ngoài cánh cổng sắt.

Tuy nhiên, ảnh hưởng của truyền hình địa phương đã phai tàn trong những năm gần đây, và nhiều người thẳng thừng tuyên bố cái chết của truyền hình Hồng Kông. Nguyên nhân tử vong? Không muốn — và có lẽ là không có khả năng — tiến hóa theo thời đại.

Áp phích Ngân hồ về đêm, thể hiện ba diễn viên Giang Hoa, Huỳnh Nhật Hoa và Tăng Hoa Thiên, một trong những phim bộ rất thành công của ATV

Điều đáng lo ngại là thông báo gần đây của đài truyền hình TVB về việc bổ nhiệm hai diễn viên nổi tiếng để giúp phát triển thị trường Trung Quốc Đại lục cho nội dung của nhà đài. Nam diễn viên kỳ cựu Tằng Chí Vỹ đảm nhận vai trò phó tổng giám đốc, và diễn viên hài Vương Tổ Lam là giám đốc sáng tạo. Những người khổng lồ truyền hình này đã được giao nhiệm vụ tăng cường cơ hội kinh doanh của TVB ở Trung Quốc và khai thác hơn 70 triệu dân của Khu vực Vịnh Lớn (Greater Bay Area).

Tôi hy vọng mục tiêu thâm nhập vào thị trường khổng lồ phía bắc không phải là tạo ra nội dung thân thiện với Khu vực Vịnh Lớn với cái giá phải trả là giảm bản sắc độc đáo của phim truyền hình Hồng Kông.

Nhân vật Đinh Giải của Trịnh Thiếu Thu trong Đại thời đại không chỉ làm mưa làm gió màn ảnh nhỏ khi TVB phát sóng năm 1992, mà còn thực sự ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán Hồng Kông

Ngành công nghiệp truyền hình địa phương — đặc biệt là TVB — đã đóng một vai trò to lớn trong việc hình thành nền văn hóa đại chúng của Hồng Kông bằng các phim bộ và chương trình truyền hình địa phương sản xuất. Không thể phủ nhận tác động của chúng đã lan rộng, tới mức ảnh hưởng đến lối sống của mọi người, cách họ nói năng và ăn mặc, thái độ xã hội của họ và đôi khi là thế giới quan của họ.

Ngay cả trong thời điểm tuyệt vọng, tồn tại thực sự không đơn thuần chỉ là thích ứng với thay đổi. Tồn tại thực sự cần phải mạnh mẽ và bền vững. Để đạt được điều đó, cần có khả năng làm chủ sân khấu và dẫn đường.

Hồng Kông đã từng đi đầu trong ngành công nghiệp truyền hình. Chỉ khi có thể khám phá lại và tái tạo sức hấp dẫn độc đáo của các bộ phim và chương trình truyền hình của mình thì Hồng Kông mới có thể tái tạo các chương trình huyền thoại và mang tính biểu tượng để một lần nữa mê hoặc thế giới.

TVB bổ nhiệm hai diễn viên nổi tiếng để giúp phát triển thị trường Trung Quốc Đại lục cho nội dung của nhà đài: nam diễn viên kỳ cựu Tằng Chí Vỹ (trái) đảm nhận vai trò phó tổng giám đốc, và diễn viên hài Vương Tổ Lam là giám đốc sáng tạo

Ngành công nghiệp truyền hình quan trọng đối với văn hóa Hồng Kông như là dây rốn của thai nhi. Chắc chắn đây không phải là thời điểm để ngành công nghiệp này trút hơi thở cuối cùng; ngược lại, đã đến lúc nó phải hít thở sâu và sẵn sàng chiến đấu và đi đến cùng trời cuối đất.