Sau khi bị các bạn cùng lớp khủng bố, Kokoro từ chối quay lại trường trung học số 5 Yukushina — hoặc rời khỏi nhà của mình. Kokoro dành những ngày dài buồn tẻ xem tivi, chợp mắt và ăn bữa trưa mà mẹ cô chuẩn bị — cho đến một hôm, chiếc gương trong phòng cô bỗng nhiên phát sáng

Kokoro, nhân vật nữ chính trong tiểu thuyết ăn khách của Mizuki Tsujimura, Lonely Castle in the Mirror và bộ phim hoạt hình chuyển thể Cô thành trong gương của Keiichi Hara, là nạn nhân của một trong những “vụ nghiêm trọng” đó. Sau khi bị các bạn cùng lớp khủng bố, cô bé từ chối quay lại trường trung học số 5 Yukushina — hoặc rời khỏi nhà của mình. Kokoro dành những ngày dài buồn tẻ xem tivi, chợp mắt và ăn bữa trưa mà mẹ cô chuẩn bị — cho đến một hôm, chiếc gương trong phòng cô bỗng nhiên phát sáng.

Âm vang Alice

Kokoro đi qua tấm gương, giống như Alice ở xứ sở trong gương, và thấy mình lọt vào một lâu đài bí ẩn, có sáu đứa trẻ khác cùng chung cảnh ngộ. Một cô gái đeo mặt nạ tự xưng là Nữ hoàng Sói thông báo hai điều quan trọng: 1) Lâu đài sẽ chỉ tồn tại trong một thời gian hữu hạn và 2) bất cứ ai tìm thấy chiếc chìa khóa được giấu trong lâu đài sẽ có một điều ước duy nhất — bất kỳ điều ước nào.

Cô gái đeo mặt nạ tự xưng là Nữ hoàng Sói

Hara đã thảo luận về bộ phim trong phỏng vấn gần đây được thực hiện qua email. Ông phát hiện ra cuốn tiểu thuyết khi được hãng phim Shochiku ở Tokyo tiếp cận: “Tôi nhận được yêu cầu từ nhà sản xuất ở đó: ‘Chúng tôi muốn chuyển thể cuốn tiểu thuyết này thành phim hoạt hình.’ Tôi đã nhận lời, vì vậy tôi đã đọc cuốn sách này lần đầu tiên.”

Cuốn tiểu thuyết của Tsujimura được cho là quá dài — hơn 350 trang trong bản dịch tiếng Anh — và hơi lặp đi lặp lại. Cô đọng và định hình câu chuyện đòi hỏi nỗ lực lớn của Hara và biên kịch Miho Maruo. “Độ dài là phần khó nhất khi tôi trực quan hóa cuốn tiểu thuyết,” Hara giải thích. “Nếu chúng tôi miêu tả tất cả câu chuyện của bảy đứa trẻ, thì sẽ không thể đưa vào bộ phim dài hai tiếng, vì vậy chúng tôi tập trung các chương liên quan đến Kokoro, nhân vật chính của cuốn sách. Tôi cắt giảm các chương của những đứa trẻ khác và môi trường gia đình của chúng hết mức có thể.”

Nữ hoàng Sói thông báo hai điều quan trọng: 1) Lâu đài sẽ chỉ tồn tại trong một thời gian hữu hạn và 2) bất cứ ai tìm thấy chiếc chìa khóa được giấu trong lâu đài sẽ có một điều ước duy nhất — bất kỳ điều ước nào

Giống như Makoto Kobayashi, nạn nhân tự tử ở trường trung học cơ sở trong phim Colorful (2010) được đánh giá cao của Hara, Kokoro khởi đầu là một nhân vật khá khó ưa: buồn chán, thiếu tự tin và cay đắng. Mong muốn của cô là làm cho cô gái cầm đầu những kẻ bắt nạt phải đau khổ. Biến cô thành nhân vật có thể giành được thiện cảm của khán giả và thu hút sự quan tâm của họ trong hai giờ đặt ra thêm nhiều thách thức.

“Tôi nghĩ đây là chỗ cho một đạo diễn phim thể hiện năng lực của mình hiệu quả nhất,” Hara nói. “Đó là bài kiểm tra đối với tôi trong vai trò đạo diễn, để miêu tả một cách thuyết phục sự biến đổi của một đứa trẻ ban đầu không ai ưa thành nhân vật chính đáng tin cậy. Tôi nghĩ chúng tôi đã thành công.”

Khi một nhóm nhỏ những đứa trẻ bị ruồng bỏ ở bên nhau, chúng phát hiện ra chúng có nhiều điểm chung hơn thoạt tưởng. Sao tất cả đều học tại trường trung học số 5 Yukushina nhưng chưa bao giờ gặp nhau trong thế giới thực?

Nhưng nếu ban đầu Kokoro có vẻ khó ưa, thì một phần là do chấn thương tâm lý. Hara nhận ra rằng mặc dù cần làm cho Kokoro trở nên đáng cảm thông hơn, rõ ràng cô bé không đơn thuần chỉ là một thiếu niên nóng nảy. Khán giả phải hiểu nỗi đau mà cô bé phải chịu đựng trước sự tấn công của các bạn cùng lớp — bởi vì nó phản ánh một vấn đề rất thực tế.

“Tôi biết rằng bắt nạt là một vấn đề rất nghiêm trọng,” ông nói. “Tôi nghĩ thật đáng tiếc khi những đứa trẻ chỉ mới chừng mười tuổi đã tuyệt vọng về tương lai của chúng. Hồi chúng ta còn nhỏ cũng có chuyện bắt nạt, nhưng hồi đó và bây giờ khác nhau. Ngày nay, bên cạnh bắt nạt trực tiếp, tôi nghĩ rằng nạn bắt nạt qua mạng xã hội đang gia tăng. Chúng tôi hy vọng thông qua bộ phim này, chúng tôi có thể giúp ngăn cản bọn trẻ đưa ra những quyết định tồi tệ nhất.”

Keiichi Hara hình dung mặt ngoài phải là một lâu đài kiểu Trung cổ gồ ghề được xây dựng để đánh trận

Tsujimura miêu tả Cô thành là “một lâu đài trong truyện cổ tích phương Tây có cánh cổng tráng lệ.” Kokoro và những đứa trẻ khác không bao giờ nhìn thấy nó từ bên ngoài, và tác giả không cho người đọc nhiều cảm nhận về kiến trúc. Việc tạo diện mạo cho lâu đài được giao cho Hara và nhà thiết kế Ilya Kuvshinov.

“Tôi đã hỏi Tsujimura liệu cô ấy có hình ảnh trực quan về lâu đài không — ví dụ như một lâu đài cổ ở Đức,” Hara giải thích. “Cô ấy bảo rằng cô không có hình ảnh cụ thể nên tôi đã nghĩ ra hình ảnh của riêng mình. Không nên là một lâu đài sang trọng vì nó dành cho những đứa trẻ có vấn đề. Tôi nghĩ rằng mặt ngoài phải là một lâu đài kiểu Trung cổ gồ ghề được xây dựng để đánh trận. Mặt khác, tôi tưởng tượng bên trong sẽ lộng lẫy và rộng rãi với đồ nội thất châu Âu. Tôi đã nhờ Ilya-san làm như thế. Về vị trí của tòa lâu đài, tôi nghĩ sẽ rất thú vị nếu xây dựng nó ở một nơi có thật gọi là ‘Kim tự tháp Ball’, một tảng đá cao 572 mét nhô lên trên biển Australia mà tôi tình cờ thấy trên tivi.”

Lần đầu tiên, Kokoro và những đứa trẻ khác học cách tin tưởng và quan tâm đến các bạn học của mình

Các tòa tháp cấm được xây dựng bằng CG và các nhân vật vẽ tay phải được tích hợp vào nền. “Tôi không có kiến thức chi tiết về CG, vì vậy đôi khi tôi không thể thực hiện được những yêu cầu của nhóm CG. Khoảng ba năm một lần, tôi tham gia làm một phim hoạt hình và mỗi lần như vậy, tôi lại kinh ngạc trước sự tiến bộ vượt bậc của công nghệ. Đồng thời, tôi hiểu rằng mất rất nhiều thời gian và rất nhiều công sức đáp ứng một số yêu cầu của tôi.’

Khi một nhóm nhỏ những đứa trẻ bị ruồng bỏ ở bên nhau, chúng phát hiện ra chúng có nhiều điểm chung hơn thoạt tưởng. Sao tất cả đều học tại trường trung học số 5 Yukushina nhưng chưa bao giờ gặp nhau trong thế giới thực? Lần đầu tiên, Kokoro và những đứa trẻ khác học cách tin tưởng và quan tâm đến các bạn học của mình. Mối dây liên hệ giữa chúng dần dần thay thế những mong muốn cá nhân. Liệu bọn trẻ có thể tìm cách phá vỡ các quy tắc của Nữ hoàng Sói và bảo toàn tình bạn của chúng, kể cả sau khi lâu đài không còn tồn tại?

Kokoro khởi đầu là một nhân vật khá khó ưa: buồn chán, thiếu tự tin và cay đắng

Lao động vì tình yêu

Nhìn lại thời gian sản xuất lâu bất thường mà Cô thành trong gương đòi hỏi, Hara ngẫm nghĩ: “Mất nhiều thời gian để thực hiện bộ phim này — năm năm rưỡi — và nhiều điều đã xảy ra trong thời gian đó. Takashi Nakamura, ban đầu là giám sát chỉ đạo nghệ thuật, đột ngột qua đời. Một trong những nhà sản xuất đã sinh con. Tôi cảm nhận được những thay đổi trong cuộc sống của những người tham gia vào quá trình thực hiện bộ phim này. Bản thân tôi cũng rất ngạc nhiên khi bước sang tuổi 60!”

“Tôi đã rất may mắn khi có thể sống cả đời chỉ làm phim,” ông kết luận. “Lonely Castle in the Mirror đã thu về hơn 848 triệu yen (khoảng 6,3 triệu đôla Mỹ) tại các phòng vé trên toàn thế giới. Nó trở thành một tác phẩm quan trọng đối với tôi về phương diện đó. Có thể tôi đã làm các nhà đầu tư và bản thân thất vọng với những bộ phim trước đây của mình, nhưng tôi rất biết ơn vì được làm bộ phim này. Chủ đề của bộ phim không chỉ phù hợp ở Nhật Bản mà với cả thế giới. Tôi mong được thấy mọi người ở nước ngoài nhìn nhận nó như thế nào và phản ứng ra sao. Tôi không lo lắng, chỉ có phấn khích.”

Mối dây liên hệ giữa chúng dần dần thay thế những mong muốn cá nhân

Cô thành trong gương được chọn tranh giải tại Liên hoan phim hoạt hình quốc tế Annecy 2023 vừa qua. Phim ra rạp ở Việt Nam từ ngày 30 tháng 6 năm 2023.