Cuối xuân năm 1992, Roger Ebert thấy mình bất ngờ ăn tối ở Riviera vùng duyên hải nước Pháp cùng Quentin Tarantino.
Nhà biên kịch-đạo diễn 29 tuổi này đến Liên hoan phim Cannes danh tiếng năm đó với
Reservoir Dogs, một phim hậu tội phạm đẫm máu, căng thẳng, trích đoạn ca khúc của Madonna vốn đã là phim đáng xem trong mạch liên hoan phim.
Nhưng với việc nhiều tháng rồi
Dogs chưa
được ra rạp, Tarantino bị mắc kẹt giữa nỗi hổ thẹn của
thế giới phim độc lập và sự tai tiếng của thế giới-còn-lại — một chàng
trai đơn giản là “sung sướng ngồi vào bàn ở bãi biển và ăn spaghetti,”
Ebert kể, rốt cuộc là người trả tiền bữa ăn.
Vài năm sau, năm 1994, hai người gặp lại nhau tại Cannes. Lần này, tầng
trên cùng của một khách sạn hạng sang đã được “chém giá” nhờ danh tiếng
của vị đạo diễn, và mì ống đã đổi thành tôm hùm ướp lạnh. Kể từ lần
trước họ gặp nhau,
Reservoir Dogs đã trở thành một hiện tượng
truyền miệng trên video gia đình và ở nước ngoài, biến người đàn ông
mang kính râm thể thao Harvey Keitel trở thành người nổi tiếng. Sau một
năm quảng bá
Dogs khắp thế giới, Tarantino trở lại Cannes, lần này với thiên truyện ‘neo-noir’ khắc vào văn hóa đại chúng
Pulp Fiction.
Khi ông và Ebert chuyện trò ở buổi uống cà phê, họ liên tục bị ngắt
quãng bởi máy quay truyền hình, một nhà báo túng quẫn, ngôi sao của
Pulp Bruce
Willis — đang cố dồn Tarantino vào bữa trưa — và tiếng của nhiều người
hâm mộ ồn ào đập vào cửa kính khách sạn. Ebert quan sát, qua tất cả
những điều đó, vị đạo diễn “hầu như không chú ý đến cơn bão đang tập
trung quanh mình.”
Chỉ mới là buổi ban đầu của sự đi lên nhiều
năm dài của Tarantino, một khởi đầu sẽ biến ông từ nhân viên bán băng
đĩa thành tác giả điện ảnh (auteur) hạng A. Khi
Pulp Fiction
cuối cùng được phát hành vào mùa thu năm đó, nó đã được bán theo nhiều
cách khác nhau: Một sự trở lại của John Travolta; một phim cưng của giới
phê bình không thể bỏ lỡ; một bộ phim có thể khiến bạn ngất xỉu trong
rạp chiếu. Nhưng trailer của bộ phim cho thấy rõ Miramax hy vọng
Pulp sẽ được khán giả đón nhận như thế nào. Nói đơn giản là “một phim của Quentin Tarantino”.
Quentin Tarantino, trái, trong phim Reservoir Dogs năm 1992
|
Kết quả là sự cường điệu đó đã khiến một số nhà phê bình so sánh sự nổi
lên của thần đồng Tarantino với Orson Welles, người đã làm
Citizen Kane
khi mới ở độ tuổi 20, và thuộc vào số ít đạo diễn trở thành những cái
tên trên bạt quảng cáo trước rạp chiếu trong thế kỷ 20. Đây là những đạo
diễn được sinh viên điện ảnh tôn sùng, được những người dẫn chương
trình talk-show săn đón, và được báo chí đối xử như những ngôi sao. Vào
giữa những năm 1980, một nhà tạo ‘hit’ như Steven Spielberg đã có thể
được nhận biết đủ để lên bìa cả tạp chí
Time lẫn
Rolling Stone
trong cùng một năm. Không lâu sau đó, Spike Lee sẽ trở thành thương
hiệu-một người có đủ sức hút để làm biên tập khách mời cho tạp chí
Spin (một chuyện thực sự lớn vào thời điểm đó).
Tuy
nhiên, Tarantino được phóng vào dòng phim chủ lưu theo cách trước giờ
chưa có nhà làm phim nào từng được, và không biên kịch-đạo diễn non
choẹt nào làm được kể từ đó. Trong suốt quá trình từ giữa đến cuối thập
niên 90, ông đã dẫn chương trình
Saturday Night Live và lấy một vai chính trên sân khấu Broadway. Nirvana đã dành cho ông lời cảm ơn đặc biệt trong
In Utero, trong khi NBC thuê ông làm đạo diễn-khách mời cho một tập được quảng cáo rầm rộ của bộ phim
ER,
khi đó là phim bộ lớn nhất trên truyền hình. Và khi Tarantino được phát
hiện trong đám đông — chuyện này thường xảy ra, nhờ vào hàm dưới chuyển
động nhanh nổi tiếng của Tanrantino — ông bị mọt phim cũng như các cô
muốn trở thành nhân tình vây quanh. “Khi bạn trở nên nổi tiếng, thật
tuyệt,” ông từng nói. “Tôi có thể một mình đi vào quán bar mà tôi chưa
đến bao giờ, và tức khắc sẽ có vài cô gái vây quanh tôi.”
Quentin Tarantino, thứ tư từ trái sang, và dàn diễn viên Pulp Fiction tại Cannes năm 1994
|
Kể cả khi ông chuồn đi một thời gian ngắn, Tarantino vẫn được cắm chặt
vào văn hóa, tác phẩm của ông liên tục được tham chiếu hoặc trích đoạn.
Bao năm, các cửa hàng cho thuê video ăn bẫm với các tựa phim nhại kiểu
Tarantino (nguyên văn:
Tarantinoesque) — từ tương đương cho
những câu chuyện hành động điên rồ, súng đạn học đòi gạt văn hóa đại
chúng qua một bên và các diễn viên chuyên trị vai lập dị loạng choạng.
Như chính Tarantino lưu ý: “Tôi đã trở thành một tính từ sớm hơn tôi
nghĩ.”
Mùa hè năm 1995, nền văn hóa đã trở nên
Tarantinoesque đến nỗi Ebert và Gene Siskel đã cùng nhau cung cấp một tập toàn-Quentin cho
At the Movies. Có tựa đề “Pulp Faction: The Tarantino Generation” (tạm dịch: “Phe
Pulp: Thế hệ Tarantino”), tập phim là một chỉ báo sớm về việc
Pulp sẽ
ở trong tâm trí người xem phim lâu đến cỡ nào: Vào thời điểm đó, bộ
phim được chiếu rạp trong tám tháng, kiếm hơn 100 triệu đôla ở Mỹ,
và đã đem về cho Tarantino giải thưởng Viện Hàn lâm đầu tiên. Tuy nhiên,
Siskel không thể không tự hỏi liệu Tarantino có phải là “làn sóng mới
một người” hay “chỉ là hương vị của tháng”.
Ngay cả khi đó, câu
trả lời đã rất rõ ràng: Tarantino không ở đâu cả. Trong vài năm tiếp
theo, ông đã trở thành đạo diễn phim ám ảnh nhất, được săn đón nhất,
được công nhận là “ngầu” nhất trên thế giới — khiến mọi người đều hết
sức bất ngờ trừ chính Tarantino. “Tôi luôn suy tính tôi sẽ nổi đình nổi
đám,” ông nói vào năm 1997, không lâu sau khi sử dụng tiền kiếm được nhờ
Pulp mua một biệt thự ở Hollywood từ ngôi sao nhạc pop Richard
Marx. “Tôi chỉ không nghĩ tôi đến được chỗ mình muốn trong hai bộ phim.
Nhưng tôi luôn muốn thành công.”
Quentin Tarantino và John Travolta trên trường quay Pulp Fiction
|
Tất nhiên, Tarantino sẽ không đánh cướp hệ tư tưởng những năm 90 được
nếu không có bộ ba câu chuyện màn ảnh rộng về Los Angeles đầy thắt nút
và gây sốc của ông.
Reservoir Dogs,
Pulp Fiction, và
Jackie Brown
năm 1997, với những tay khủng bố đánh thuê trung niên và nhạc vàng FM,
khiến cho nhiều bộ phim hành động thời các hãng lớn tì tì cho ra cảm
giác toàn đần thộn. Cả ba phim đó đến trong vòng sáu năm dài vốn cũng
chứng kiến Tarantino chỉ đạo một phân đoạn trong hợp tuyển phim
Four Rooms, và trong đó ba kịch bản phim của ông đã được các nhà làm phim khác xử lý:
True Romance,
Natural Born Killers, và
From Dusk Till Dawn.
Nhiều
kịch bản của Tarantino chia sẻ các chi tiết nhỏ, như những mẩu vụn Big
Kahuna Burger, kết nối chúng thành cái mà người hâm mộ gọi là Vũ trụ
Tarantino (Tarantinoverse). Và trung tâm của nó là Tarantino, một người
kể chuyện phiếm và tự tạo thần thoại siêu tự tin, có thể trích dẫn ở ông
lẫn phim của ông. Vào thứ hai sau khi
Pulp Fiction mở màn cuối
tuần ở Anh, BBC đã phát sóng một vòng đua chiến thắng đầy sao có tên
Quentin Tarantino: Kỳ tài Hollywood. Trong một giờ, đạo diễn kể câu
chuyện xuất thân mà về sau được kể lại một phần với David Letterman, và
trong các trang của tạp chí
Rolling Stone: Câu chuyện về một
người tự học dễ bị kích động, sinh ra đã có máu làm phim, làm việc tại
thánh địa của mọt phim gọi là Video Archives, và chứng kiến các kịch bản
của mình mòn mỏi đợi chờ trong nhiều năm trước khi cuối cùng chỉ huy
động được hơn 1 triệu đôla để làm
Reservoir Dogs.
Pam Grier trong phim Jackie Brown (1997)
|
Tất cả tạo nên một huyền thoại làm phim độc lập-thành công — nhưng cuối
thập niên 80 và đầu thập niên 90 đầy những câu chuyện thân thế sống
động, từ Robert Townsend đã làm nhiều thẻ tín dụng nhiều hết mức để sản
xuất
Hollywood Shuffle, đến Robert Rodriguez chịu làm các thí
nghiệm nghiên cứu y học để giúp gây quỹ El Mariachi. Điều khiến
Tarantino khác biệt so với các đồng nghiệp của mình — ngoài sự thật hiển
nhiên ông là gã da trắng được một nền truyền thông do những gã da trắng
kiểm soát phong thánh — là ông hăng hái đi theo bản ngã pha trộn văn
hóa của riêng mình. Tarantino đối xử với sự nổi tiếng của mình như thể
đó là một cuộc thi mà ông sẽ thắng ở các trang sau của
Entertainment Weekly. Trong chương trình
The Jon Stewart Show, ông loạng choạng diễn lại điệu nhảy cắt tai từ
Reservoir Dogs. Khi xuất hiện trong chương trình của Letterman, ông đứng lên thị phạm nhân vật mèo của Zsa Zsa Gabor sải bước thế nào trong
The Aristocats. Và trên chương trình đặc biệt của BBC, ông đã tạm dừng VCR của mình để phân tích một cảnh từ
Casualities of War
của Brian De Palma — và sau đó ngồi xuống để nói một thôi một hồi với
với De Palma. (Tarantino, được màn ảnh nhỏ lẫn màn ảnh rộng nuôi lớn
lên, biết điều gì tạo nên một khoảnh khắc truyền hình tuyệt hay.)
Các
cuộc phỏng vấn của Tarantino, luôn mang tính giải trí, ý kiến của ông
thường dứt điểm bằng cụm từ “đúng không?”. Người ta thấy ông say sưa
trong vai trò mới tìm thấy là một nhà phê bình văn hóa cực kỳ hiển
nhiên, một người có thể nói chuyện về phim ảnh hàng giờ, vui vẻ tán
thành những ưu điểm của mọi thứ từ Làn sóng mới của Pháp đến Ngô Vũ Sâm
đến Howard Hawks.
Nhưng ông cũng ngất ngây không kém về giải trí-đại chúng thuần túy, cổ vũ cho các chương trình như phim truyền hình
Baywatch và phim hạng D thập niên 80 như
Perfect (ông
cũng thích truyện tranh Marvel, vào thời điểm các siêu anh hùng vẫn
được nhiều người coi là thị hiếu ít học). Khi Tarantino dẫn chương trình
SNL, đoạn độc thoại mở màn của ông tái hiện lại cái mà ông gọi
là “khoảnh khắc vĩ đại nhất trong lịch sử truyền hình”: một tập phim
Bewitched năm 1970 trong đó một nhân vật hát một số ca khúc rock ‘n’ roll.
Đối với bọn trẻ choai và tuổi 20, những người sinh ra là đã biết luyện phim và chơi mạng, tiếp thu
Brady Bunch phát
lại và các bộ phim nửa đêm — trong khi quăng bắt ý kiến qua bàn phòng
khách — sự lập dị bình đẳng chủ nghĩa của Tarantino làm cho ông trở nên
dễ liên hệ hơn. Ông giống như một ông anh trẻ trung sống chất sẽ cho bạn
thức khuya để đọc tiểu thuyết kinh dị
Salem’s Lot, sau đó tranh luận với bạn nó có ảnh hưởng thế nào (tức nó đỉnh cỡ nào). “Người ta nghĩ họ biết tôi,” ông nói — và kiểu là vậy.
Pulp của
Tarantino nhấn mạnh một lý do khác khiến ông nổi bật so với những người
cùng thời: ông không ngại đặt tên. “Nếu tất cả những gì bạn làm là
những bộ phim nghệ thuật nhỏ này trong 10 năm với một hoặc hai triệu
đôla, bạn sẽ cưỡi lên thành công của chính mình,” ông nói trong một bài
tự sự ngông cuồng trên
LA Weekly từ năm 1992. “Tôi không đâm thọc người khác, nhưng sau khi tôi xem
Twin Peaks: Fire Walk With Me ở
Cannes, David Lynch đã biến mất hút đến mức tôi không muốn xem một bộ
phim David Lynch nào khác chừng nào tôi chưa nghe gì khác.” Ông còn lải
nhải không thôi những cái tên như Gus Van Sant, Nicolas Roeg, và Oliver
Stone (đã xem thường
Natural Born Killers của Tarantino). Và
ông dây vào một mối thù truyền kiếp với Spike Lee về các biệt danh đặc
trưng chủng tộc thái quá trên màn ảnh của Tarantino.
Đó là một chiến thuật khác với các đạo diễn Kỷ Nguyên Vàng như Welles,
người có xu hướng không công khai trừng phạt đồng nghiệp của mình cho
đến khi họ chết, hoặc ít nhất là cho đến khi họ rời khỏi Los Angeles.
Ngay cả trong thập niên 80, khi các ấn phẩm như
Premiere và
Movieline trao
cho các nhà làm phim những cái loa khuếch đại âm thanh lớn hơn để trút
giận, hầu hết có xu hướng vẫn giữ lịch sự: Bạn đâu bao giờ nghe Chris
Columbus nói xấu Peter Weir, chẳng hạn. Song Tarantino cóc cần tế nhị.
Và ngay cả khi ông làm vậy, ở một thời điểm nhất định, ông trở nên quyền
lực đến mức không ai dám làm ông im đi. Sao họ không thử? “Khi tôi
bước vào một căn phòng,” Tarantino nói. “Tôi luôn có nhiều quan điểm
nhất.”
Những người trung thành của ông cũng vậy, đặc biệt là trên
mạng, nơi Tarantino và vũ trụ Tarantino lớn hơn đã được thảo luận một
cách ám ảnh. Trên các bảng tin như alt.fan.tarantino — một trong những
nhóm tin đầu tiên dành cho một nhà làm phim duy nhất — những người xem
phim còn quá trẻ để nghiên cứu Kubrick hay Fellini giờ thấy mình đặt vô
số câu hỏi về cuộc sống và công việc của Tarantino: Có đúng là ông ấy
đạo diễn
Titanic không? Có gì trong cặp tài liệu của Marsellus (nhân vật trong
Pulp Fiction - ND)? Và, khẩn cấp nhất: Quentin Tarantino giờ là một người siêu nổi tiếng, tiếp theo ông sẽ làm gì?
Hóa ra, điều Tarantino thực sự muốn là trở thành diễn viên. (Ông đã học nhiều năm trước khi làm
Pulp thành ‘hit’). Ông đảm nhận một vai nhỏ trong phim hài độc lập
Destiny Turns on the Radio
— và tới lúc phim này phát hành đầu năm 1995, màn xuất hiện ngắn ngủi
của Tarantino đầy khắp trailer. Ngoài ra còn có một vai trong
From Dusk Till Dawn; một sự xuất hiện quyến rũ đáng ngạc nhiên trên sitcom
All-American Girl
của Margaret Cho; và một vai bên cạnh Jennifer Aniston, một kẻ bị kết
án trong một trò chơi tương tác kỳ lạ trên máy tính cá nhân có tựa là
Director’s Chair
của Steven Spielberg. “Với Quentin bạn phải đừng bao giờ quên rằng ông ấy muốn trở thành một diễn viên,” Uma Thurman nói. “Việc làm đạo diễn
không làm suy suyển kế hoạch này của ông ấy đâu.”
Cùng Uma Thurman trên trường quay Pulp Fiction
|
Những người ủng hộ thất vọng như Ebert, nghĩ rằng Tarantino thuộc về
phía sau máy quay, chứ không phải phía trước (“Không phải là chuyện cái
tôi đâu, Roger,” vị đạo diễn trấn an Ebert). Và điều đó đã giúp dẫn đến
khoảng cách ba năm giữa
Pulp Fiction và
Jackie Brown,
mà những người ngưỡng mộ ông tưởng như là mãi không bao giờ, có người đã
trở nên khó chịu với chuyện Tarantino xuất hiện nhan nhản trước công
chúng. Lúc
Jackie phát hành là Giáng sinh năm 1997, có một sự
chống đối đã lặng lẽ dồn lên với vị đạo diễn. Năm năm trước, ông là một
thiên tài bí mật vô danh. Giờ ông đang hẹn hò với Mira Sorvino; đối phó
với một vụ kiện sau khi đấm một nhà sản xuất trong một nhà hàng
Hollywood; và xây dựng một danh mục IMDb với đầy các vai tầm tầm trong
các bộ phim hầu hết chẳng hay ho gì. Ông đã chuyển từ ngầu sang hơi quá
ngầu — một nước đi nguy hiểm trong một thập kỷ ám ảnh uy tín. “Các nhà
phê bình và người hâm mộ đã chỉnh sửa ông bằng những trận công kích, khi
họ chờ xem ông xứng với những tiêu chuẩn của chính mình thế nào,”
Chicago Tribune đã lưu ý trong một bài trước khi
Jackie Brown ra rạp có tựa đề “Gunning for Tarantino” (tạm dịch: “Săn Tarantino”).
Ngay
cả bản thân Tarantino cũng có vẻ như muốn bước ra khỏi Vũ trụ Tarantino
một chút. “Có thể lấy đi 30 phần trăm danh tiếng của tôi và tôi sẽ ổn
thôi,” ông nói năm đó. “Tôi đã từng thích đi trong đầu chính mình, và
giờ thực sự tôi không thể làm được điều đó.”
Vai cameo trong Pulp Fiction: “Với Quentin bạn phải đừng bao giờ quên rằng anh ấy muốn trở thành một diễn viên”
|
Jackie Brown không là sự xuống dốc mà một số người dự đoán: Bộ
phim kiếm được đủ tiền để giữ cho Harvey Weinstein vui, và kiếm được cho
Robert Forster một đề cử Oscar. Tarantino đã bị loại khỏi cuộc đua
Oscar hoàn toàn — có lẽ là một dấu hiệu của sự mệt mỏi mở rộng về
Quentin Tarantino trong ngành. Nhưng thất bại thực sự trong sự nghiệp
vẫn chưa đến. Vào tháng 4 năm 1998, Tarantino xuất hiện bên cạnh Marisa
Tomei trên sân khấu Broadway, vào vai nhân vật phản diện trong bản làm
lại vở kịch
Wait Until Dark năm 1966. Đó là một vai quảng cáo —
rõ ràng là nỗ lực để kiếm tiền từ tai tiếng của Tarantino — và các bài
phê bình hết sức tàn nhẫn, đặc biệt là trên tờ
The New York Times (“Dường như không có gì đe dọa được ông Tarantino ngoại trừ có lẽ là vở kịch [này].”)
Phản ứng đó khiến Tarantino bàng hoàng sâu sắc. Bao năm, đạn pháo phê bình đều trượt qua ông một cách kỳ diệu. Nhưng thêm một
Wait Until Dark độn lên khiến ông “bị chấn thương”, về sau một người bạn đã nói với
Vanity Fair.
“Anh ấy quay cuồng. Anh ấy sợ hãi.” Sau đó, Tarantino nói với tạp chí,
ông quyết định rút lui, dành nhiều thời gian để hút thuốc tẩu, xem những
thứ rác rưởi, và đàn đúm với người không nổi tiếng: “Tôi muốn biến khỏi
cái câu lạc bộ người nổi tiếng.”
Khi Tarantino trở lại vào đầu những năm 2000 với hai phần
Kill Bill
— những bộ phim đầu tiên của ông sau hơn năm năm — ông vẫn đủ sức lôi
cuốn lên bìa các tạp chí và lấy một giờ talk show với Charlie Rose.
Nhưng trong thời gian ông vắng mặt, một Làn sóng mới các nhà làm phim
đang xây dựng sự sùng bái của riêng họ, bao gồm Christopher Nolan, Sofia
Coppola, Guillermo del Toro, David Fincher, Wes Anderson, và Paul
Thomas Anderson. Không ai trong số họ sẽ được mời làm khách dẫn chương
trình
Saturday Night Live (mặc dù một số người đã xuất hiện
trên chương trình này thông qua các cách khác). Nhưng tác phẩm của họ đã
được người hâm mộ săm soi và đề cao gần bằng như Tarantino từng có
trong thập niên 90.
Trên trường quay Kill Bill: Vol. 1
|
Cũng khoảng thời gian đó, Tarantino hầu như rút khỏi diễn xuất, để dành cho vai khách mời Alias, hay cameo lập dị trong
Muppet Movie. Hầu hết những vai cameo này, ông đóng chính mình trong các phim của ông, tất cả trong số đó — ngoại trừ
Death Proof năm 2007 — đã giữ lại sự pha trộn giữa sức mạnh thương mại của
Pulp với sức kéo phim mùa giải:
Inglourious Basterds,
Django Unchained, và
The Hateful Eight.
Và mặc dù mỗi phim đều có những ngôi sao hạng A, nhưng chính cái tên
Tarantino mới thường được in lớn nhất trên poster — như trường hợp của
Chuyện ngày xưa ở Hollywood tháng này.
Bộ
phim đó đã khiến các hãng phim phát cuồng khi Tarantino bắt đầu chào
hàng vào khoảng cuối năm 2017. Ông vừa mới cắt đứt quan hệ với
Weinsteins, người đã ủng hộ ông lâu nay, Harvey từng mô tả Miramax là
“ngôi nhà Quentin xây nên.” Kịch bản
Chuyện ngày xưa đã dẫn đến
một cuộc chiến đấu thầu, với Warner Bros thậm chí còn trang trí lại các
bộ phận của phim trường HQ nổi tiếng để trông như thời 1969, năm mà bộ
phim diễn ra. (Sony cuối cùng đã thắng hết.) Đó là tất cả bằng chứng nữa
cho thấy, vào thời phim hãng lớn không phải là phim chuỗi đang lâm
nguy, Tarantino vẫn đáng mặt bom tấn.
Nhưng ông đã không còn là thần đồng thập niên 90 từ lâu. Có cả một thế hệ người xem phim chưa ra đời khi
Reservoir Dogs và
Pulp Fiction
biến Tarantino thành gã tồi được cả thế giới yêu mến. Họ không xem ông
là một gã biết tuốt về văn hóa đại chúng to mồm, hấp dẫn. Thay vào đó,
họ thấy ông là gã trung niên gây nguy hiểm cho Thurman trong một cảnh
quay
Kill Bill; liến thoắng biện hộ cho Roman Polanski trên chương trình
The Howard Stern
(sau đó ông đã xin lỗi); và lỗ mãng bác câu hỏi của một phóng viên tại
Cannes năm nay. Và đối với một số người, rất khó tách Tarantino ra khỏi
chuyện giúp xây dựng ngôi nhà Miramax, mà rõ ràng ông không hề quan tâm
đến nền tảng mục nát của nó.
Quentin Tarantino tại buổi họp báo cho The Hateful Eight tại khách sạn Waldorf Astoria ngày 14/12/2015 ở New York
|
Nhiều thập kỷ trước, Tarantino có thể đã thổi bay tất cả những điều này bằng một vài câu nói dẫn lại thành tin trong
Playboy,
được một tờ báo yêu thương giúp đỡ và một cơ sở người hâm mộ nhanh
chóng bênh vực. Ngày nay, ngay cả những người có thể trích từng câu từng
chữ từ
Pulp Fiction trong trường đại học cũng thấy mình bất
ngờ trợn mắt trước các phỏng vấn huênh hoang khoác lác trước đây của
Tarantino, nếu không nói là rúm hết cả người lại khi xem ông liên tục
dùng từ “da đen” (nguyên văn: N-words) trong suốt đoạn phim
The Bonnie Situation của
Pulp Fiction. Phe
Pulp có
thể vẫn đi xem cuối tuần mở màn. Nhưng nhiều tay chân thân tín thập
niên 90 của ông chắc chắn đã ngờ vực về Tarantino hơn so với cách đây
hai thập kỷ. (Thời lượng ba tiếng của
The Hateful Eight không có ích lợi.)
Và,
cùng cách mà Tarantino vượt qua những người như Oliver Stone hồi giữa
thập niên 90, một liên minh mới gồm các biên kịch-đạo diễn được yêu mến
đã trở thành những nhân vật ngoài màn ảnh một cách xứng đáng: Greta
Gerwig, Ava DuVernay, Barry Jenkins, và người lên bìa
Rolling Stone
mới đây Jordan Peele. Họ là một phần của một Hollywood kiểu mới đang
tiến lên, một Hollywood trong đó những ranh giới giữa hãng phim và dịch
vụ trực tuyến ngày càng không thức thời; trong đó mạng xã hội là phương
thức chính để thiết lập thương hiệu; và trong đó những giấc mơ về một
thành công phòng vé đình đám được làm thủ công trị giá 100 triệu USD đã
là quá khứ (à, hầu như là vậy). Tuy nhiên, với rất nhiều quan tâm dành
cho màn ảnh nhỏ, và với các tạp chí và talk-show trở nên không còn lộng
lẫy như những năm 90, hầu như không có nhà làm phim nào đánh chiếm-văn
hóa được như Tarantino nhiều năm trước — kể cả chính Tarantino.
Với diễn viên nhí Julia Butters trên trường quay Chuyện ngày xưa ở Hollywood
|
Tất cả những điều này khiến nhà làm phim 56 tuổi hiện đang ở vào một nơi
xa lạ. Thật khó mô tả người nào lại có thể lôi kéo Brad Pitt và
Leonardo DiCaprio vào một bộ phim hè nhiều triệu đôla của hãng lớn như
người ngoài cuộc. Nhưng theo một cách quái đản, Tarantino gần như trở
lại nơi ông đã ở thời tiền nổi tiếng, ăn-mì-spaghetti-ở-bãi-biển: một
anh chàng vui mừng bước ra khỏi phần còn lại của nền văn hóa — và mãi đi
săn để định hình lại nơi đó bằng hình tượng của mình.
Đó có thể
là những gì ông thực sự muốn suốt bao lâu nay. Trở lại những năm cuối
thập niên 90, khi Tarantino được toàn bộ ngành công nghiệp cầu cạnh,
ông đã nói rõ rằng, mặc dù có tiếng tăm thì hay, mục đích thực của ông
là quyền lực: tầm ảnh hưởng để làm bất cứ bộ phim nào ông muốn, làm bất
kể thế nào ông muốn.
Hai mươi năm sau, ông vẫn có điều đó. Ai cần
siêu nổi tiếng khi bạn vẫn có thể thu hút được những ngôi sao lớn, làm
lóa mắt những nhà điều hành hãng phim, và phong bế nguyên con đường
Sunset Strip để quay phim chứ?
“Tôi không vào nghề này để làm một vài bộ phim,” ngày xửa ngày xưa
Tarantino đã nói, hồi ông cai trị Hollywood. “Tôi vào nghề này để làm
suốt đời.” Được chứ?
Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Ringer