American Psycho là bộ phim đã được chứng minh là không có sức hấp dẫn thương mại, không phải thể loại phổ biến (phim kinh dị-châm biếm? phim hài đen-kinh dị?), hoặc là câu chuyện được yêu thích — nhưng lại là nam châm thu hút tranh cãi về cách diễn giải

Luca Guadagnino và Lionsgate đã thông báo rằng đạo diễn của Call Me by Your Name và Queer đang trong giai đoạn đàm phán cuối cùng để quay phiên bản mới cho cuốn tiểu thuyết kinh dị đen tối American Psycho của Bret Eason Ellis, gần 25 năm sau khi cùng công ty này phát hành bản chuyển thể châm biếm của Mary Harron. Trong một vai diễn then chốt nâng tầm sự nghiệp, bộ phim năm 2000 có Christian Bale trong vai một nhân viên ngân hàng đầu tư trở thành kẻ giết người hàng loạt Patrick Bateman.

Đây là loại thông báo chắc chắn sẽ khiến nhiều người phải nhướng mày. Guadagnino đang ở thời điểm chín muồi trong sự nghiệp sau Challengers và Queer năm nay (và After the Hunt đang làm hậu kỳ); anh còn nhiều dự án đang thực hiện, bao gồm Separate Rooms với Josh O’Connor và một bản chuyển thể tác phẩm của Thomas Mann đang trong giai đoạn tiền kỳ. Vậy tại sao anh lại chọn làm lại — và cho một bộ phim có vẻ như không quá lâu?

Invasion of the Body Snatchers (1956)

Làm phiên bản mới cho những bộ phim cũ là chuyện bình thường. Nhưng ở đây có chút khó hiểu về từ ngữ — “làm lại” có áp dụng cho các bản chuyển thể không? (Đối với thảo luận này, thì đúng là như vậy.) Tiểu thuyết The Maltese Falcon năm 1930 của Dashiell Hammett đã có ba bản chuyển thể trong vòng một thập kỷ, bản cuối cùng là bộ phim năm 1941 của John Huston. Alfred Hitchcock đã đạo diễn hai phiên bản của The Man Who Knew Too Much cách nhau 22 năm. Những bộ phim đoạt giải Oscar phim hay nhất như Mutiny on the Bounty, Ben-Hur (bản thân nó là một bản làm lại), West Side Story và All the King’s Men đều đã được làm lại.

Một ví dụ cực đoan: Trong vòng 41 năm từ Invasion of the Body Snatchers (1956) và The Invasion (2007), bốn phiên bản khác đã được các hãng phim Mỹ thực hiện để phát hành rạp. Trong thế kỷ 21, chúng ta đã thấy hơn 50 bản phát hành của các hãng phim dựa trên những bộ phim được thực hiện trước đó 30 năm hoặc ít hơn. Con số này thậm chí còn không bao gồm các bản làm lại nói tiếng Anh như The Departed hoặc các phiên bản nhạc kịch của các bộ phim thời kỳ đầu.

Trái: Nightmare on Elm Street 1984, phải: phiên bản Nightmare on Elm Street 2024

American Psycho phần nào có liên quan đến thể loại phổ biến nhất để làm lại: kinh dị. Trong 25 năm qua, chúng ta đã thấy các bản làm lại các IP thế kỷ 20 như Halloween, Nightmare on Elm Street, The Exorcist và Night of the Living Dead, cùng nhiều phim khác.

Ngoài ra còn có làm lại hoán đổi giới tính (What Women Want thành What Men Want) và thay đổi chủng tộc (Heaven Can Wait thành Down to Earth). Bản chuyển thể Manhunter của Michael Mann ra mắt năm 1988; 16 năm sau, nó trở lại tựa gốc của cuốn sách, Red Dragon, cho phép Anthony Hopkins đảm nhận lại vai diễn từng đoạt giải Oscar của mình là Hannibal Lecter vào năm 2002.

Khoảng cách làm lại của Total Recall là 22 năm; RoboCop là 27 năm; và Conan the Barbarian là 29 năm. Mất 17 năm để Judge Dredd hồi sinh thành Dredd và 28 năm cho Red Dawn. Phim hài ít xuất hiện hơn, nhưng The Bad News Bears, Arthur và The In-Laws đều mất chưa đầy ba thập kỷ là có phiên bản mới.

Taxi Driver

Vậy tại sao một phiên bản mới của American Psycho lại có vẻ là quá sớm? Có kinh phí 7 triệu đôla, bộ phim năm 2000 không thành công rực rỡ với doanh thu 34 triệu đôla toàn thế giới, nhưng có lãi. Quan trọng hơn, trong khi các đánh giá ban đầu dao động từ “sự tầm thường đẫm máu” (Washington Post) đến “Christian Bale thật anh hùng” (Roger Ebert, Chicago Sun-Times), thì nay bộ phim được coi là một góc nhìn đặc biệt về xã hội đương đại gần đây, bạo lực và đủ thứ chuyện trên đời.

Miêu tả đó có lẽ cũng dành cho những tác phẩm kinh điển như A Clockwork Orange, Taxi Driver, Midnight Cowboy, Requiem for a Dream, và Trainspotting, không tác phẩm nào trong số đó được làm lại. (Có T2 Trainspotting vào năm 2017.) Hầu hết đều được phát hành nhãn X tức NC-17, hoặc được chỉnh sửa xuống R (như American Psycho).

Bản chuyển thể Manhunter của Michael Mann ra mắt năm 1988 (trái); 16 năm sau, nó trở lại tựa gốc của cuốn sách, Red Dragon, cho phép Anthony Hopkins đảm nhận lại vai diễn từng đoạt giải Oscar của mình là Hannibal Lecter vào năm 2002

American Psycho hiện là tác phẩm kinh điển được Criterion Collection yêu thích thì đúng hơn, nhưng nó được ngưỡng mộ vì diễn xuất tạo nên sự nghiệp của Bale (trong số những vai khác, đây là một trong những vai diễn biến đổi cơ thể được cấp bằng sáng chế của anh, trong trường hợp này là đạt đến trạng thái thể chất cực đoan) lẫn gây tranh cãi. (Phiên bản năm 2000 đã tới điểm F hiếm hoi trên CinemaScore.)

Guadagnino cũng đã làm lại tác phẩm kinh điển Suspiria của Dario Argento, vì vậy anh không sợ mạo hiểm bị so sánh. Tuy nhiên, American Psycho là bộ phim đã được chứng minh là không có sức hấp dẫn thương mại, không phải thể loại phổ biến (phim kinh dị-châm biếm? phim hài đen-kinh dị?), hoặc là câu chuyện được yêu thích — nhưng lại là nam châm thu hút tranh cãi về cách diễn giải.

Tuy nhiên, vẫn còn chỗ để phát triển. Tiểu thuyết American Psycho của Ellis đã gây tranh cãi khi xuất bản — nhân vật chính là người da trắng, được hưởng đặc quyền, phân biệt chủng tộc, phân biệt giai cấp, kỳ thị người đồng tính và phân biệt giới tính — và bộ phim của Herron đã đi chệch đáng kể so với nguồn gốc. Con đường lên phim của cuốn sách bao gồm David Cronenberg, Oliver Stone, Johnny Depp, Brad Pitt và Leonardo DiCaprio. Bất kỳ biến số nào cũng sẽ dẫn đến kết quả rất khác nhau.

Khoảng cách làm lại của Total Recall là 22 năm

Tất cả những điều đó — cộng với tầm nhìn và phong cách riêng biệt của Guadagnino — cho thấy cách tiếp cận mới là hợp lý. Việc tuyển diễn viên sẽ rất quan trọng, đặc biệt là chịu sự so sánh với Bale. (Các diễn viên của Guadagnino như Timothée Chalamet và Drew Starkey là một trong nhiều khả năng.) Scott Z. Burns đang viết bản chuyển thể mới; anh được ca ngợi là biên kịch của Contagion và biên kịch/đạo diễn của The Report. Trong khi đó, Ellis đang viết kịch bản và điều hành sản xuất bản chuyển thể tiểu thuyết The Shards năm 2021 của ông cho HBO.

Khi người hâm mộ phấn khích trước cái tin Guadagnino đảm nhận dự án này, cũng hãy nhớ rằng anh từng có một số bản làm lại và dự án đã được công bố mà không thành hiện thực. Bao gồm một Lord of the Flies đảo ngược giới tính, một bản làm lại Scarface và một phim về kẻ lừa đảo đồng tính của Scotty Bowers. Guadagnino thậm chí còn được đồn đoán sẽ chuyển thể The Shards. (Đạo diễn của Dream Scenario Kristoffer Borgli đang chỉ đạo dự án đó.)

Việc tuyển diễn viên sẽ rất quan trọng, đặc biệt là chịu sự so sánh với Bale. Các diễn viên của Guadagnino như Timothée Chalamet (trái) và Drew Starkey (phải) là một trong nhiều khả năng

Nếu American Psycho của Guadagnino thực sự thành hình ở định dạng màn ảnh rộng, thì đó là một chiến thắng cho các rạp chiếu phim: cuối cùng, một cuốn tiểu thuyết nổi tiếng đã không trở thành phim bộ phát trực tuyến.